Interpretacja indywidualna z dnia 22 marca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT1.4011.34.2023.2.MR

Przeniesienie udziałów w lokalach z majątku wspólnego wspólników spółki cywilnej do ich majątków osobistych.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

16 stycznia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 11 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych przeniesienia udziałów w lokalach z majątku wspólnego wspólników spółki cywilnej do ich majątków osobistych. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 5 marca 2023 r. Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania: A.A.;

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania: B.A. (ul. (...)).

Opis zdarzenia przyszłego

Spółka cywilna pod nazwą X s.c. powstała na podstawie zawartej w dniu 1 stycznia 2011 r. umowy zawartej pomiędzy A.A. i jego ojcem B.A.. Wspólnicy uczestniczą w podziale zysku i pokrywaniu strat w proporcjach po 50% każdy. Spółka została zawarta na czas nieokreślony.

W dniu 11 lipca 2011 roku aktem notarialnym Rep. A numer XXX B.A. i A.A. jako wspólnicy X s.c. nabyli od (...) lokal niemieszkalny - apartamentowy nr xx położony w A. przy ulicy B1 za cenę 364.080 zł (w tym podatek VAT według stawki 23%). Wspólnicy oświadczyli, że prawo własności ww. lokalu kupują na zasadzie współwłasności łącznej wspólników spółki cywilnej i na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.

Zapłata za ww. lokal nastąpiła w dniu 5 czerwca 2011 r. kwota 36.480 zł (zadatek) oraz w dniu 11 lipca 2011 r. 327.600 zł (reszta należnej ceny). Lokal ten był użytkowany przez wspólników Spółki od momentu zakupu oraz został wprowadzony do ewidencji środków trwałych firmy X s.c. pod numerem inwentarzowym 2 o wartości początkowej 298.298 zł i amortyzowany stawką 2,5% rocznie.

W dniu 15 czerwca 2015 roku aktem notarialnym Rep. A numer YYY B.A. i A.A. jako wspólnicy X s.c. nabyli od Y Sp. z o.o. z siedzibą w C. lokal niemieszkalny nr xy położony w A. przy ulicy B2 oraz udział wynoszący 1111/1000000 części w prawie własności lokalu niemieszkalnego oznaczonego jako garaż za cenę 360.000 zł (w tym podatek VAT według stawki 23%). Wspólnicy oświadczyli, że prawo własności ww. lokalu kupują na zasadzie współwłasności łącznej wspólników spółki cywilnej i na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.

Zapłata za ww. lokal nastąpiła w dniu 17 czerwca 2015 r. Lokal ten był użytkowany przez wspólników Spółki od momentu zakupu oraz został wprowadzony do ewidencji środków trwałych firmy X s.c. pod numerem inwentarzowym 9 o wartości początkowej 276.422,76 zł i amortyzowany stawką 2,5% rocznie.

Wspólnicy B. i A.A. zamierzają w przyszłości dokonać wzajemnej darowizny ww. lokali niemieszkalnych w udziałach po 1/2 w każdej nieruchomości odpowiadającej udziałom wspólników w zyskach i stratach w Spółce.

Uzupełnienie wniosku

Wspólnicy Spółki cywilnej X A.A. i B.A. zamierzają w przyszłości dokonać przesunięcia udziału w nieruchomościach, tj. lokalach niemieszkalnych położonych w A. przy ulicy B1 i B2 stanowiących własność Spółki z majątku wspólnego do majątków odrębnych (osobistych) każdego ze wspólników.

Czynność ta nie będzie stanowiła umowy darowizny w rozumieniu art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.

W niniejszym przypadku nie nastąpi bowiem przesunięcie majątkowe pomiędzy darczyńcą a obdarowanym, a pomiędzy dwoma masami majątkowymi Wnioskodawcy: masą majątkową stanowiącą jego majątek odrębny (osobisty) oraz masą majątkową stanowiącą majątek objęty wspólnością łączną.

Zatem nie nastąpi klasyczne zubożenie majątku darczyńcy i wzbogacenie obdarowanego, a jedynie przesunięcie majątku pomiędzy dwoma masami majątkowymi Wnioskodawcy. Mimo więc, że przesunięcie pomiędzy masami majątkowymi dokona się w „drodze darowizny” Wnioskodawca nie nabędzie żadnego majątku, gdyż jest on już jego współwłaścicielem. Zmianie ulegnie jedynie charakter jego współwłasności z łącznej na ułamkową.

W przypadku wspólników spółki X, w związku z podjęciem decyzji o nieodpłatnym wycofaniu nieruchomości ze spółki do wspólników nastąpi podjęcie odpowiedniej uchwały w tym zakresie. Samo przeniesienie, jako wykonanie podjętej decyzji, nastąpi w formie aktu notarialnego (gdyż zgodnie z art. 158 kodeksu cywilnego umowa przenosząca własności nieruchomości, aby miała moc prawną powinna być zawarta w formie aktu notarialnego). Umowa sporządzona zostanie na podstawie przepisu art. 353¹ Kodeksu cywilnego jako umowa nienazwana nieodpłatnego przeniesienia nieruchomości z majątku spółki na rzecz jej wspólników.

Umowa w swojej treści będzie zawierała następujące lub podobne oświadczenia:

1.Przeniesienie prawa własności nieruchomości do majątku osobistego wspólników nastąpi na ich potrzeby własne,

2.Spółka nie uzyska z tego tytułu żadnych korzyści majątkowych,

3.Przekazanie przez Spółkę wspólnikom udziałów w nieruchomościach następuje w części proporcjonalnej do udziału każdego ze wspólników w zyskach Spółki,

4.Wspólnicy przyjmują nieodpłatne przekazanie nieruchomości do majątków osobistych.

Ponadto przekazanie nieruchomości nie będzie stanowiło wycofania wkładów wniesionych przez wspólników do Spółki cywilnej.

Pytanie

Czy nieodpłatne wycofanie z majątku spółki nieruchomości i przekazanie udziałów w nich do prywatnego majątku Wnioskodawcy, w części odpowiadającej jego udziałowi w zysku Spółki, spowoduje powstanie po jego stronie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej (w 2023 roku podatek liniowy)?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Zainteresowanych, wskutek zakupu przez spółkę obie nieruchomości stanowią współwłasność łączną obu wspólników.

W świetle art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego obok współwłasności w częściach ułamkowych występuje również współwłasność łączna. Zgodnie z § 2 tego przepisu współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika (np. małżeństwo, spółka cywilna).

Majątek spółki cywilnej jest odrębny od majątków osobistych wspólników bądź też innych ich majątków odrębnych. Wspólnik spółki cywilnej w czasie jej trwania nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników oraz udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku. W praktyce oznacza to, że konkretny wspólnik w spółce cywilnej nie jest wyłącznym właścicielem konkretnej części, toteż nie może rozporządzać swoim udziałem.

Zgodnie z art. 863 Kodeksu:

§ 1. Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku.

§ 2. W czasie trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątku wspólników.

§ 3. W czasie trwania spółki wierzyciel wspólnika nie może żądać zaspokojenia z jego udziału we wspólnym majątku wspólników ani z udziału w poszczególnych składnikach tego majątku.

Wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątku wspólników. Jednakże wszyscy wspólnicy mogą jednocześnie zdecydować o przeniesieniu części majątku spółki do swoich majątków osobistych. Dotyczy to także zakupionej nieruchomości. W takim przypadku nadal byliby współwłaścicielami nieruchomości, ale już nie jako wspólnicy spółki cywilnej, a jako zwykłe osoby fizyczne. To powoduje zmianę współwłasności z łącznej na ułamkową, a to oznacza, że każdy wspólnik może już swobodnie rozporządzać swoim udziałem w nieruchomości.

Nie jest możliwe więc dokonanie przez Spółkę X prostego przekazania udziałów w nieruchomości - lokalach niemieszkalnych przez wspólników wzajemnie na siebie.

W celu dokonania tej czynności konieczne byłoby:

•wycofanie nieruchomości ze spółki,

•wykreślenie z ewidencji środków trwałych,

•nieodpłatne przekazanie jej na potrzeby prywatne wspólników.

Czynność przekazania zakupionych nieruchomości na potrzeby prywatne wspólników nie zostałaby zakwalifikowana jako nieodpłatne świadczenie w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mimo że podstawową zasadą obowiązującą w tychże przepisach jest zasada powszechności opodatkowania.

Przez nieodpłatne świadczenie w działalności gospodarczej bowiem należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy.

Aby można było określone świadczenie uznać za nieodpłatne świadczenie stanowiące źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody podatkowe.

Ustalenie wartości nieodpłatnego świadczenia

Wartość nieodpłatnych świadczeń ustala się:

•jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców,

•jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu,

•jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu - w wysokości równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu,

•w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

W przypadku otrzymania częściowo odpłatnych rzeczy lub praw bądź świadczeń częściowo odpłatnych przychód ustala się jako różnicę pomiędzy wartością rzeczy lub praw bądź świadczeń ustaloną według zasad obowiązujących dla nieodpłatnych świadczeń a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

Nieodpłatnym świadczeniem jest zatem uzyskana przez podatnika wymierna korzyść majątkowa niezwiązana z poniesieniem wydatków, powstaniem kosztów, z obowiązkiem uiszczenia wynagrodzenia lub inną formą ekwiwalentu. Nieodpłatne świadczenie ma miejsce, gdy świadczeniu jednego z podmiotów nie towarzyszy świadczenie drugostronne, co w konsekwencji wyraża się w zaistnieniu stanu, w którym po stronie przyjmującego dochodzi do zwiększenia aktywów bądź zmniejszenia pasywów.

Przysporzenie w majątku podatnika musi mieć dla niego pewną wartość, którą można wyrazić w wymiarze finansowym. Chodzi o to, by świadczenie otrzymane bez wynagrodzenia było dla otrzymującego wartościowe. Świadczenie nieodpłatne będące przychodem podatkowym powinno wynikać z dwustronnego stosunku, tzn. powinien istnieć możliwy do identyfikacji podmiot świadczący oraz podmiot otrzymujący.

To oznacza, że wspólnik otrzymujący nieruchomość powinien rozpoznać przychód z nieodpłatnych świadczeń, jeżeli otrzymałby nieruchomość o wyższej wartości niż jego udział w spółce. W takim przypadku występuje przesłanka nieekwiwalentności, co generuje przychód podatkowy.

W takim wypadku przychodem jest nadwyżka wartości nieruchomości ponad jego udział.

Natomiast nie powstanie przychód dla wspólnika, jeżeli wartość nieruchomości będzie miała wartość odpowiadającą (nieprzekraczającą) jego udziałowi w spółce jawnej.

W konsekwencji nieodpłatne przekazanie środków trwałych spółki cywilnej X na potrzeby własne wspólników A.A. i B.A. do ich majątków prywatnych nie może być potraktowane jako przychód z odpłatnego zbycia tych składników, ponieważ własność nieruchomości będzie przekazana nieodpłatnie (w drodze umowy nienazwanej).

Wspólnik otrzymujący nieodpłatnie nieruchomość o wartości równej wartości udziału w spółce nie rozpoznaje z tego tytułu przychodu podatkowego. Taki przychód powstałby w przypadku nabycia do majątku prywatnego nieruchomości o wyższej wartości. W takim przypadku wspólnik powinien rozpoznać przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zasady działania spółek cywilnych regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Zgodnie z art. 860 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.

Wkład wspólnika może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług (art. 861 § 1 ww. Kodeksu).

Podkreślić zatem należy, że spółka cywilna nie jest odrębnym podmiotem prawa i stanowi wyłącznie stosunek zobowiązaniowy pomiędzy wspólnikami będącymi stronami umowy spółki cywilnej. Wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony w umowie spółki. Z uwagi na to, że spółka cywilna nie jest podmiotem prawa, nie przysługuje jej w związku z tym również zdolność do czynności prawnych, zdolność sądowa ani procesowa.

Spółka cywilna nie jest również podatnikiem podatku dochodowego, a dochody tej spółki nie stanowią odrębnego przedmiotu opodatkowania. Opodatkowaniu podlegają natomiast dochody poszczególnych wspólników spółki cywilnej. Sposób opodatkowania dochodu z udziału w tej spółce uzależniony jest od cywilnoprawnego statusu danego wspólnika. Jeżeli wspólnikiem spółki cywilnej jest osoba fizyczna, to dochód z udziału w tej spółce będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast w myśl art. 862 Kodeksu cywilnego:

Jeżeli wspólnik zobowiązał się wnieść do spółki własność rzeczy, do wykonania tego zobowiązania, jak również do odpowiedzialności z tytułu rękojmi oraz do niebezpieczeństwa utraty lub uszkodzenia rzeczy stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Jeżeli rzeczy mają być wniesione tylko do używania, stosuje się odpowiednio w powyższym zakresie przepisy o najmie.

Przywołany przepis oznacza zobowiązanie się wspólnika do przeniesienia własności rzeczy na współwłasność łączną wspólników (w tym i jego) oraz wydania wspólnikom (spółce) tej rzeczy bez zapłaty ceny.

Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku (art. 863 § 1 Kodeksu cywilnego).

W przypadku wniesienia do spółki cywilnej wkładu w postaci składnika majątku stanowiącego wyłączną własność jednego wspólnika, bądź też będącego współwłasnością wszystkich wspólników tej spółki, wyłączna własność wspólnika bądź współwłasność w częściach ułamkowych z chwilą wniesienia do spółki przekształca się we współwłasność łączną. Współwłasność ta ma charakter bezudziałowy, a każdemu ze wspólników przysługują równe prawa do całego majątku. Spółka cywilna nie posiada więc własnego majątku. W spółce tej właścicielami poszczególnych składników majątku pozostają wspólnicy spółki w ramach współwłasności łącznej.

Przepisy prawa nie zabraniają przeniesienia przez wspólników spółki cywilnej własności składników majątkowych wchodzących w skład ich majątku wspólnego do majątku odrębnego wspólników. Potwierdzeniem powyższego jest orzecznictwo Sądu Najwyższego: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2007 r., sygn. akt V CSK 132/07 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2004 r., sygn. akt II CK 267/03.

Przesunięcia takie podlegają jednak wszystkim regułom odnoszącym się do przenoszenia praw podmiotowych, zarówno gdy chodzi o treść, jak i formę dokonywanych czynności. Zatem wycofanie składnika ze spółki cywilnej sprowadza się do „przekształcenia” współwłasności łącznej tego składnika we współwłasność w częściach ułamkowych. W sytuacji, gdy wolą wspólników jest, aby określone prawo przestało być składnikiem majątku wspólnego, a stało się składnikiem majątku odrębnego lub majątków odrębnych, niezbędne jest dokonanie stosownej czynności prawnej.

Przechodząc na grunt ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.), podkreślić trzeba, że sama czynność przesunięcia składników majątku z majątku wspólnego wspólników spółki cywilnej do majątków odrębnych tych wspólników – bez dokonania przysporzenia przez wspólników na rzecz spółki – nie powoduje skutków w postaci przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dopiero ewentualne kolejne czynności mogą za sobą pociągać skutki podatkowe. Jednak uzależnione one są od rodzaju i charakteru tych kolejnych czynności.

Przychodami z działalności gospodarczej są zarówno przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą składników majątku, do których odnosi się art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy (z wyjątkiem nieruchomości mieszkalnych wymienionych w art. 14 ust. 2c tej ustawy), jak i przychody uzyskane ze sprzedaży tych składników majątku, które zostały z działalności gospodarczej z różnych względów wycofane. Jeżeli jednak między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności, i dniem ich odpłatnego zbycia upłynęło 6 lat, to przychód ze sprzedaży tych składników majątku nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej.

Ocena skutków podatkowych Państwa sytuacji

Z opisu zdarzenia wynika, że Zainteresowani nie uzyskają przysporzenia majątkowego w związku z planowaną czynnością wycofania udziałów w lokalach z majątku spółki cywilnej do ich majątku prywatnego. Zmianie ulegnie jedynie charakter współwłasności z łącznej na ułamkową.

Mając zatem na uwadze, że planowana operacja wycofania wskazanych we wniosku udziałów w lokalach z majątku spółki cywilnej do majątku prywatnego Zainteresowanych nie będzie nosić cech zbycia, jak również nie będzie posiadać przymiotu odpłatności, to wycofanie to nie spowoduje powstania po ich stronie przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan A.A. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).