Interpretacja indywidualna z dnia 15 marca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT3.4011.53.2023.1.DP

Ustalenie istnienia obowiązku podatkowego związanego ze sprzedażą części nieruchomości nabytych w wyniku podziału majątku wspólnego małżeńskiego oraz w wyniku zniesienia współwłasności.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 stycznia 2023 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczyskutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W 2015 r., będąc wówczas w związku małżeńskim, w którym panowała ustawowa wspólność majątkowa małżeńska, nabył Pan do majątku wspólnego małżeńskiego udział wynoszący 1/4 własności nieruchomości rolnej położonej w A., dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą numer XXX oraz udział wynoszący 1/4 własności nieruchomości rolnej położonej w B., dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą numer ZZZ.

27 lutego 2020 r. zawarł Pan z byłą żoną umowę majątkową małżeńską ustanawiającą rozdzielność majątkową i w tym samym dniu dokonał również notarialnego podziału majątku wspólnego, w tym między innymi udziałów w dwóch wyżej wskazanych nieruchomościach.

W wyniku podziału majątku każdy z małżonków otrzymał połowę w 1/4 własności ww. nieruchomości. W ten sposób stał się Pan właścicielem 1/8 własności ww. nieruchomości, Pana była żona również stała się właścicielką 1/8 własności w wyżej wymienionych nieruchomościach.

22 września 2020 r. rozwiódł się Pan (uprawomocnienie wyroku 30 września 2020 r.).

16 lipca 2021 r. Pan oraz Pana była żona dokonaliście zmiany umowy podziału majątku wspólnego dotyczącego udziałów w dwóch wyżej wymienionych nieruchomościach objętych księgą wieczystą numer XXX oraz numer ZZZ.

W wyniku tego podziału stał się Pan wyłącznym właścicielem 1/4 własności w każdej z wyżej wymienionych nieruchomości, a Pana była żona została przez Pana spłacona odpowiednio kwotami 32.000,00 zł za udział w nieruchomości objętej KW nr XXX oraz 5.600,00 zł za udział w nieruchomości objętej KW nr ZZZ. Podział ten był ekwiwalentny, a otrzymana przez Pana byłą małżonkę spłata nie przekraczała wartości przysługującego jej wcześniej udziału w wysokości 1/2 w majątku dorobkowym małżeńskim w ww. nieruchomościach (1/8 udziału w każdej z nieruchomości).

Obecnie planuje Pan dokonać zniesienia współwłasności z pozostałymi współwłaścicielami ww. nieruchomości, w ten sposób że z księgi wieczystej o numerze XXX zostanie wydzielona odrębna działka, do odrębnej księgi wieczystej, która przypadnie Panu na wyłączną własność.

Zniesienie współwłasności będzie miało miejsce poprzez podział fizyczny w równych udziałach bez konieczności dokonywania jakichkolwiek spłat czy dopłat.

Wartość nieruchomości po zniesieniu współwłasności nie przekroczy przysługującego obecnie Pana udziału wynoszącego 1/4 własności w obu nieruchomościach.

Po dokonaniu podziału i zniesieniu współwłasności planuje Pan sprzedać powstałą nieruchomość.

Pytania

1)Czy przychód ze sprzedaży 1/2 nieruchomości (nieruchomości powstałej w wyniku zniesienie współwłasności), odpowiadający 1/8 własności całej nieruchomości, która bezsprzecznie należała do Pana od 2015 r., jako dokonany po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, nie rodzi obowiązków w postaci zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?

2)Czy przychód ze sprzedaży kolejnej 1/2 nieruchomości, odpowiadający 1/8 własności całej nieruchomości, która została przez Pana nabyta w wyniku podziału majątku wspólnego małżeńskiego, a zostanie zbyta przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego kiedy podział miał miejsce, również nie będzie rodzić obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem przychód ze sprzedaży 1/2 nieruchomości (nieruchomości powstałej w wyniku zniesienie współwłasności), odpowiadający 1/8 własności całej nieruchomości, która bezsprzecznie należała do Pana od 2015 r., jako dokonany po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, nie rodzi obowiązków w postaci zapłaty podatku dochodowego.

Pana zdaniem przychód ze sprzedaży kolejnej 1/2 nieruchomości, odpowiadający 1/8 własności całej nieruchomości, która została przez Pana nabyta w wyniku podziału majątku wspólnego małżeńskiego, a zostanie zbyta przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego kiedy to podział miał miejsce, również nie będzie rodzić obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 35 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (KRiO), w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, jednakże z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku.

Zgodnie z art. 46 KRiO od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, który był nią objęty, jak również do podziału tego majątku, stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku.

Dalej kwestię tą reguluje art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że w przypadku odpłatnego zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków lub wybudowanych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości lub nabytych do majątku wspólnego małżonków praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej.

Znajduje to potwierdzenie także we wcześniejszej interpretacji ogólnej Ministra Finansów z dnia 31 marca 2021 r. (Interpretacja nr DD2.8201.7.2020) potwierdzającej, że 5 letni termin determinujący ustanie obowiązku zapłaty podatku dochodowego w przypadku sprzedaży nieruchomości, powinien być liczony od dnia jej nabycia do majątku wspólnego, nie od dnia podpisania umowy o podziale majątku.

Mając na uwadze powyższe, Pana zdaniem, także sprzedaż kolejnej 1/2 części nieruchomości, odpowiadający 1/8 własności całej nieruchomości, która została przez Pana nabyta w wyniku podziału majątku wspólnego małżeńskiego w 2021 r., przed upływem 5 lat od dnia podziału, również nie będzie rodzić obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów

–jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości miało miejsce po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy, a kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec tego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym dla określenia skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości istotne jest ustalenie daty jej nabycia.

Zgodnie z art. 10 ust. 6 ww. ustawy:

W przypadku odpłatnego zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków lub wybudowanych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości lub nabytych do majątku wspólnego małżonków praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej.

Ponieważ opisane we wniosku nieruchomości nabył Pana w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej, to należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359ze zm.), w którym uregulowano stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami.

Na gruncie art. 31 § 1 przywołanej ustawy:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością.

Stosownie do art. 35 ww. Kodeksu:

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Co do zasady wspólność majątkowa trwa tak długo jak małżeństwo. Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może także ulec zniesieniu lub ograniczeniu: na skutek zawartej między nimi umowy – art. 47 § 1 cytowanego Kodeksu; na skutek orzeczenia sądu – art. 52 § 1 wskazanego Kodeksu; albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków – art. 53 ww. Kodeksu.

W myśl art. 47 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.

Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd, a także w wyniku ustania małżeństwa, między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Natomiast według art. 50¹ ww. Kodeksu:

W razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Z reguły jest to stan przejściowy, który prowadzi do podziału majątku, choć – jak wynika z dyspozycji przepisu art. 211 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360) – podział ten nie jest obowiązkowy. Zgodnie bowiem z tym przepisem:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać, żeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Wspólność małżeńska jest szczególnym rodzajem współwłasności – tzw. „współwłasność łączna”. Jest to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Wspólność ta jest wspólnością masy majątkowej i obejmuje cały zbiór praw majątkowych, takich jak własność i inne prawa rzeczowe czy wierzytelności. Współwłasność łączna, w tym wypadku wspólność majątkowa, różni się od ułamkowej tym, że nie można w niej określić ilości udziałów każdego współwłaściciela.

Wobec tego, stosownie do treści art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych − datą nabycia przez Pana opisanych we wniosku nieruchomości rolnych jest data ich nabycia do majątku wspólnego małżonków, tj. 2015 r.

Zatem, odpłatne zbycie 1/2 nieruchomości (nieruchomości powstałej w wyniku zniesienia współwłasności), odpowiadającej 1/8 własności całej nieruchomości oraz 1/2 nieruchomości, odpowiadający 1/8 własności całej nieruchomości, która została przez Pana nabyta w wyniku podziału majątku wspólnego małżeńskiego, nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 10 ust. 6ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegającego opodatkowaniu, ponieważ nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. W konsekwencji, nie zaistnieje konieczność zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.); dalej jako „PPSA”

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA) albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).