Interpretacja indywidualna z dnia 14 marca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.4.2023.2.KF

Zwolnienie z opodatkowania odszkodowania otrzymanego na podstawie ugody pozasądowej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 stycznia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 3 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia z opodatkowania odszkodowania otrzymanego na podstawie ugody pozasądowej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 10 marca 2023 r. (wpływ 13 marca 2023 r.) oraz poprzez wniesienie 10 marca 2023 r. brakującej opłaty. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W (…) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (…) wykonywali pracę pracownicy tymczasowi zatrudnieni przez dwie Agencje Pracy Tymczasowej A i B, jako pracownicy tymczasowi u pracodawcy użytkownika (…) Sp. z o.o.

Pracownicy tymczasowi zgłosili do Agencji Pracy Tymczasowej roszczenia z tytułu naruszenia przez obie Agencje zasady równego traktowania w zatrudnieniu (z tytułu dyskryminacji w wynagrodzeniu) w zakresie następujących świadczeń: premii uznaniowej, ekwiwalentu za niewykorzystany urlop zdrowotny oraz dodatek urlopowy. Prawo do tych świadczeń oraz sposób wyliczenia ich wysokości wynikał wprost z postanowień Układu Zbiorowego Pracy obowiązującego w (…) Sp. z o.o. oraz kodeksu pracy.

Po przeprowadzeniu negocjacji obydwie Agencje zawarły z pracownikami tymczasowymi ugody, na podstawie których wypłacono określone w ugodach kwoty brutto jako odszkodowania z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zakresie ww. świadczeń wynikających z Układu Zbiorowego Pracy (dyskryminacji płacowej).

Kwoty odszkodowań z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu objęte przedmiotowymi ugodami z pracownikami tymczasowymi były wyliczone w oparciu o algorytm uwzględniający kwoty rzeczywistych świadczeń z tytułu premii uznaniowej, ekwiwalentu za niewykorzystany urlop zdrowotny oraz dodatek urlopowy, w sytuacji gdyby były one rzeczywiście wypłacane pracownikowi zgodnie z Układem Zbiorowym Pracy bez naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu. Kwoty odszkodowań były zatem równe kwotom powyższych świadczeń, tj.: premii uznaniowej, dodatku urlopowego, ekwiwalentu za niewykorzystany urlop zdrowotny, gdyby rzeczywiście były one pracownikowi wypłacone.

Agencje Pracy Tymczasowej potrąciły z kwot brutto objętych ugodą zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenia społeczne powołując się na obowiązujące w tym zakresie przepisy.

Na podstawie ugody pozasądowej otrzymał Pan odszkodowanie w związku z naruszeniem zasady równego traktowania w zatrudnieniu równe wysokości świadczeń wynikających z układu zbiorowego pracy.

Pytanie

Czy odszkodowanie dla pracownika tymczasowego z tytułu naruszenia zasad równego traktowania w zatrudnieniu (dyskryminacja płacowa) uzyskane na podstawie ugody pozasądowej i równe kwotom niewypłaconych temu pracownikowi świadczeń (w zakresie których pracownik był dyskryminowany płacowo) jest objęte zwolnieniem przedmiotowym wynikającym z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Zagadnienie opodatkowania kwot odszkodowań uzyskanych w związku z dyskryminacją płacową pracowników tymczasowych (naruszeniem zasady równouprawnienia w zatrudnieniu) na podstawie ugód pozasądowych nie było, jak się zdaje, zagadnieniem rozważanym dotąd przez organy podatkowe w interpretacjach podatkowych. Mając na uwadze dotychczasową praktykę organów w zakresie interpretacji indywidualnych nie ma przyjętego jednolitego stanowiska w zakresie odpowiedzi na pytanie: czy odszkodowanie za dyskryminację płacową (naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu) obejmujące kwoty niewypłaconych na skutek dyskryminacji płacowej świadczeń, uzyskane na skutek ugody pozasądowej jest objęte zwolnieniem przedmiotowym.

Wskazać tutaj należy na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 25 lutego 2016 r., sygn. IPTB2/4511-807/15-2/IL, Lex nr 30036. Organ wskazał w tej interpretacji, że zasądzone wyrokiem sądowym odszkodowanie z tytułu nierównego traktowania w zatrudnieniu jest przychodem ze stosunku pracy na podstawie art. 12 ust. 1 updof, gdyż wypłata tego świadczenia miała swoje źródło w łączącym podatnika z pracodawcą stosunkiem pracy. Jednakże przychód ten korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 powołanej ustawy, gdyż zasady tego odszkodowania wynikają wprost z Kodeksu pracy (i układów zbiorowych pracy). Zagadnienie opisane w interpretacji dotyczy jednak sytuacji, gdy zapadł wyrok sądowy w procesie o dyskryminację, a nie zawarto ugodę pozasądową.

Natomiast w dotychczasowej praktyce dotyczącej odszkodowań, czy zadośćuczynień uzyskiwanych w drodze ugody pozasądowej wskazuje się, iż nie podlegają one zwolnieniu przedmiotowemu (vide np. interpretacja indywidualna z 12 czerwca 2019 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0113-KDIPT3.4011.212.2019.2.PP). Wskazano w tej interpretacji, iż otrzymane zadośćuczynienie na skutek ugody pozasądowej nie podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych, ponieważ przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b, jak również pozostałe przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, takiego zwolnienia nie przewidują.

Odszkodowanie z tytułu zasad nierównego traktowania w zatrudnieniu, w Pana ocenie, podlega zwolnieniu przedmiotowemu określonemu w art. 21 ust. 1 pkt 3 updof w przypadku zawarcia ugody pozasądowej z uwagi na brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 3 updof, a to mając przecież na uwadze okoliczność, iż wysokość otrzymanego odszkodowania i zasady jego ustalania wynikają wprost z postanowień układu zbiorowego pracy i kodeksu pracy. Jest zatem ono równe wysokości niewypłaconych świadczeń.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Natomiast w świetle art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy:

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Odszkodowanie stanowi, co do zasady, przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszystkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Ponadto zaakcentować należy, że zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa – zwolnienia podatkowe stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego. Nadto przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową.

I tak, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Rozpatrując powyższe przepisy w kontekście ich zastosowania w sprawie będącej przedmiotem niniejszej interpretacji należy wskazać, że ustawodawca poprzez zawarcie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych wyżej wskazanych norm pozwalających na zwolnienie wskazanych tam odszkodowań z opodatkowania tym podatkiem, skonkretyzował sytuacje oraz grupy podatników, mogących korzystać z tych zwolnień.

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jednoznacznie wynika, że nie wszystkie odszkodowania otrzymywane przez osoby fizyczne są wolne od podatku dochodowego.

Zastosowanie zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:

1)otrzymane świadczenie musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,

2)odszkodowanie lub zadośćuczynienie musi być przyznane na podstawie:

a)ustawy,

b)przepisów wykonawczych do ustawy,

c)układów zbiorowych pracy lub innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy,

3)wysokość bądź zasady ustalania odszkodowania lub zadośćuczynienia muszą wprost wynikać z ww. aktów,

4)nie mogą zachodzić wyłączenia, o których mowa w lit. a-g art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uregulowanie zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ww. ustawy wskazuje, że z przedmiotowego zwolnienia wyłączone zostały odszkodowania wynikające z zawartych umów i ugód innych niż ugody sądowe.

Analiza przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje zatem jednoznacznie, że ustawodawca wyłączył ze zwolnienia odszkodowania, które zostały otrzymane na podstawie zawartej pomiędzy stronami umowy lub ugody pozasądowej, nawet w sytuacji gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost ze wskazanych w nim przepisów prawa lub aktów administracyjnych.

Ponieważ, ze stanu faktycznego wynika, że otrzymał Pan odszkodowanie z tytułu naruszenia zasad równego traktowania w zatrudnieniu (dyskryminacja płacowa) na podstawie ugody pozasądowej, zatem stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ww. ustawy nie może ono korzystać ze zwolnienia przedmiotowego, niezależnie od istnienia lub nieistnienia podstawy prawnej regulującej charakter odszkodowawczy oraz wysokość lub zasady ustalania tego rodzaju świadczeń pieniężnych.

Podstawą nabycia prawa do odszkodowania był łączący Pana z Agencjami Pracy Tymczasowej stosunek pracy, a zatem odszkodowanie stanowi przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w ww. art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten powstał – zgodnie z art. 11 ust. 1 tej ustawy – w momencie wypłaty odszkodowania. Tym samym pracodawcy dokonujący wypłaty ww. odszkodowania mieli obowiązek jako płatnik podatku dochodowego potrącić i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy.

Podsumowując stwierdzić należy, że odszkodowanie z tytułu naruszenia zasad równego traktowania w zatrudnieniu (dyskryminacja płacowa), wypłacone na podstawie ugody pozasądowej, stanowi Pana przychód podlegający opodatkowaniu, do którego nie znajdzie zastosowania zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W odniesieniu do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych, stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach innych podmiotów i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).