Interpretacja indywidualna z dnia 10 lutego 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.996.2022.2.KR

Skutki podatkowe otrzymania przez spadkobiercę spłaty w ramach działu spadku.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 grudnia 2022 r. złożyła Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania przez spadkobiercę spłaty. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 19 stycznia 2023 r. (wpływ 23 stycznia 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 30 listopada 2010 r. stwierdzono nabycie spadku po Pani mamie zmarłej w dniu 31 sierpnia 1998 r. oraz po zmarłym w dniu 23 czerwca 2002 r. Pani tacie. Na podstawie decyzji z dnia 21 lutego 2011 r. Naczelnika Urzędu Skarbowego zapłaciła Pani podatek od spadków i darowizn. Następnie na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 21 września 2012 r. dokonano podziału spadku po Pani rodzicach, w wyniku którego Pani bratowa (ponieważ w dniu 14 lipca 2010 r. zmarł Pani brat i bratowa w całości przejęła spadek po bracie) otrzymała na wyłączną własność działkę zabudowaną budynkiem mieszkalnym i budynkiem gospodarczym z obowiązkiem spłaty udziałów w spadku po rodzicach. Sąd zasądził dla Pani kwotę (…) do spłaty w terminie do 31 marca 2013 r. Pani bratowa zmarła w dniu 6 marca 2017 r. nie dokonując żadnej spłaty zobowiązań wynikających z postanowienia Sądu z dnia 21 września 2012 r. o podziale spadku. Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 10 września 2019 r. zobowiązanie bratowej (wynikające z postanowienia Sądu z dnia 21 września 2012 r.), na podstawie ustawy nabyła w całości z dobrodziejstwem inwentarza Gmina. Gmina, która przejęła spadek (zobowiązanie) po zmarłej Pani bratowej nie dokonała dobrowolnie spłaty zobowiązań wynikających z postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 21 września 2012 r. Sprawę skierowała Pani na drogę egzekucji komorniczej, wskutek której otrzymała Pani w dniu 24 listopada 2022 r. należność główną bez odsetek w kwocie (…).

W uzupełnieniu wniosku, wskazała Pani że:

Nieruchomość, o której mowa we wniosku nabyli wspólnie rodzice w dniu 27 marca 1963 r. jako współwłasność małżeńską, na podstawie aktu notarialnego umową sprzedaży. Rodzice nabyli nieruchomość jako współwłasność małżeńską (po 50%). W skład masy spadkowej po Pani matce nie wchodziła przedmiotowa nieruchomość. W skład masy spadkowej po Pani ojcu wchodziła przedmiotowa nieruchomość.

Po zmarłej matce na podstawie ustawy nabyli spadek: mąż zmarłej w 1/4 części oraz czworo dzieci zmarłej, każde z nich w 3/16 części; z tym, że udział w zabudowanym gospodarstwie rolnym, na podstawie ustawy nabyli mąż zmarłej (Pani ojciec) oraz Pani brat każdy z nich w 1/2 części. Po zmarłym Pani ojcu na podstawie ustawy nabyli spadek czworo dzieci każde z nich w 1/4 części.

Na podstawie postanowienia Sądu z dnia 21 września 2012 r. o dział spadku, Sąd na podstawie wyceny całej masy spadkowej dokonał podziału spadku po Pani matce, ojcu i zmarłym bracie. Współwłaścicielami gruntów oraz budynków zostali: bratowa udział 28/256 i jej czwórka dzieci po 21/256 oraz Pani i dwójka rodzeństwa po 48/256.

W 2012 r. Sąd dokonał następującego podziału spadku po rodzicach i bracie. W skład spadku wchodziła: działka gruntowa zabudowana budynkiem mieszkalnym i budynkiem gospodarczym o wartości (…) oraz ciągnik rolniczy o wartości (…), które zostały przyznane na wyłączną własność bratowej; trzy niezabudowane działki gruntu o wartości (…), które zostały przyznane Pani oraz pozostałej dwójce rodzeństwa po 1/3 części na rzecz każdego z was. Sąd zasądził od Pani bratowej, na rzecz Pani i dwójki Pani rodzeństwa kwoty po (…) na każde z was z tytułu spłaty udziałów po rodzicach.

Wartość całej masy spadkowej to:

-działko gruntowa zabudowana o wartości (…),

-ciągnik o wartości (…),

-działki rolne o wartości (…).

Razem (…).

Pani udział to 48/256; Pani wartość w masie spadkowej to (…).

Otrzymana ziemia o wartości (…) plus spłata  (…) nie przekracza udziału spadkowego.

Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy otrzymana kwota (…) w dniu 24 listopada 2022 r. od Kancelarii Komorniczej podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych za 2022 r.?

Pani stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

W Pani ocenie, kwota otrzymana od Kancelarii Komorniczej jako spłata w drodze działu spadku nie rodzi obowiązku podatkowego w postaci zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Nabycie nieruchomości przez rodziców do wspólnego małżeńskiego majątku nastąpiło w 1963 r.

Stanowisko w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oparła Pani na art. 10 ust. 1 pkt 8 i 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy:

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że nienastępująca w wykonaniu działalności gospodarczej sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Przy czym pod pojęciem odpłatnego zbycia należy rozumieć nie tylko sprzedaż, czy zamianę, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej oraz praw majątkowych za odpłatnością, a więc co do zasady również dział spadku i odpłatne zniesienie współwłasności.

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma forma prawna ich nabycia oraz moment nabycia.

W myśl natomiast przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem są „inne źródła”.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Katalog przychodów z innych źródeł jest katalogiem otwartym, o czym przesądza użycie przez ustawodawcę sformułowania „w szczególności”. Wyliczenie zawarte w art. 20 ust. 1 ww. ustawy jest zatem jedynie wyliczeniem przykładowym. Tym samym powyższa ustawa w swoich założeniach daje podstawy prawne, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

W celu ustalenia, czy w przedmiotowej sprawie otrzymana przez Panią spłata w wyniku przeprowadzonego działu spadku podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, należy odnieść się do regulacji zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Wskazać należy, że zgodnie z art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego:

Natomiast zgodnie z art. 925 Kodeksu cywilnego:

Stosownie do art. 1025 § 1 Kodeku cywilnego:

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego:

Zgodnie z art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego:

Natomiast zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego:

Stosownie zaś do art. 211 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 212 Kodeksu cywilnego:

Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia należy stwierdzić, że dział spadku i zniesienie współwłasności może zatem nastąpić za odpłatnością w formie spłaty na rzecz drugiego współwłaściciela lub nieodpłatnie bez żadnych spłat. Czynności działu spadku i zniesienia współwłasności w świetle prawa cywilnego stanowią formę zbycia, a jeżeli dział spadku i zniesienie współwłasności następuje ze spłatą, wówczas mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem udziału w nieruchomości lub prawie, które wyczerpuje dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Bez znaczenia jest bowiem to, czy do odpłatnego zbycia dochodzi w drodze umowy sprzedaży, zamiany, działu spadku czy zniesienia współwłasności. Użyte w powyższym przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych „odpłatne zbycie” oznacza każde przeniesienie prawa własności lub praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Termin „odpłatne zbycie” obejmuje zatem szeroki zakres czynności.

W myśl art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego,

Tym samym określenie „zbycie” odnosi się do wszystkich przypadków przeniesienia własności, nie ogranicza się wyłącznie do sprzedaży czy zamiany, lecz ma zastosowanie do wszystkich czynności prawnych, których skutkiem jest przeniesienie prawa własności do całej rzeczy lub udziału. Pod pojęciem „odpłatnego zbycia” należy rozumieć zatem każde zdarzenie i każdą czynność prawną, w wyniku których dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości lub praw (lub udziału w nich) za wynagrodzeniem, w tym odpłatne zbycie udziału w nieruchomości w drodze działu spadku i zniesienia współwłasności.

Jednakże, w przypadku działu spadku przyznanie udziału w nieruchomości lub prawie jednemu ze spadkobierców w zamian za spłatę nie jest równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia udziału w nieruchomości lub prawie. Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Uwzględniając powyższe oraz przyjmując za Panią, że wartość/kwota spłaty, którą przyznano Pani w związku z działem spadku po zmarłych Pani rodzicach, mieści się w udziale jaki przysługiwał Pani w spadku uznać należy, że nie uzyskała Pani w związku z czynnością ww. działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonego udziału.

W konsekwencji, przyznanie na rzecz Pani przedmiotowej spłaty w ramach odpłatnego działu spadku dokonanego w 2012 r., nie przekraczającej wartości udziału w spadku, nie skutkowało powstaniem przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei otrzymanie przez Panią wyegzekwowanej przez komornika spłaty w 2022 r. w ramach działu spadku dokonanego w 2012 r., nie przekraczającej wartości udziału w spadku, nie stanowi przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tzw. przychodu z innych źródeł), podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, bowiem wyegzekwowana przez komornika kwota dotyczy należnej w 2012 r. spłaty.

W związku z powyższym, odpowiadając na Pani pytanie, tut. Organ stwierdza, że otrzymanie przez Panią wyegzekwowanej przez komornika spłaty w 2022 r., związanej z odpłatnym działem spadku dokonanym w 2012 r. nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pani chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Ponadto wskazać należy, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pani nie wywołuje skutków prawnych dla Pani rodzeństwa.

Zaznaczyć również trzeba, że w ramach interpretacji przepisów prawa podatkowego nie można potwierdzić prawidłowości jakichkolwiek kwot, jak również potwierdzić prawidłowości konkretnych wyliczeń podatnika przedstawionych w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym, pytaniu, czy też stanowisku. Zgodnie z obowiązującą w polskim systemie podatkowym zasadą samoopodatkowania, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, ponieważ prawidłowość rozliczenia podatków podlega weryfikacji przez organ podatkowy.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).