Interpretacja indywidualna z dnia 24 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.963.2022.3.EC

Zaniechanie poboru podatku.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 listopada 2022 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaniechania poboru podatku. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 13 stycznia 2023 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W 2008 r. Wnioskodawczyni zaciągnęła jedyny kredyt hipoteczny w wysokości ... CHF (....gr) na zakup mieszkania wyłącznie na Jej własne cele mieszkaniowe.

Umowny termin spłaty kredytu przypadał na kwiecień 2038 r.

Rodzice Wnioskodawczyni byli współkredytobiorcami, natomiast nie byli właścicielami tegoż mieszkania i nie byli wpisani w księdze wieczystej (mieszkali pod innym adresem i prowadzili własne gospodarstwo domowe). Rodzice zostali natomiast dopisani do kredytu ze względu na brak zdolności kredytowej Wnioskodawczyni. 100% kredytu Wnioskodawczyni spłaciła samodzielnie.

W 2022 r., w styczniu Wnioskodawczyni podpisała ugodę z bankiem …., w skutek czego kredyt został przeliczony od początku, na takiej zasadzie jakby od początku zaciągnięty był  w PLN. W wyniku tego bank umorzył część kredytu, a pozostałą kwotę Wnioskodawczyni spłaciła w jednorazowej kwocie, tj. na dzień 4 stycznia 2022 r. kwota pozostała do spłaty wynosiła .... CHF (.... gr), a po podpisaniu ugody w tymże dniu i przeliczeniu  na PLN kwota zadłużenia wynosiła .... gr (spłacona w całości w tym samym miesiącu). Kwota z której bank zwolnił Wnioskodawczynię z długu wyniosła .... gr.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni nadmienia, że jest właścicielem mieszkania.

Kredyt hipoteczny „….” został zaciągnięty na zakup mieszkania przy ul. …………. Kredyt został zaciągnięty na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, tj. zakup mieszkania. Zgodnie z zawartą umową kredytową, wszyscy kredytobiorcy odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie, a więc do pełnej wysokości. Przedmiotowy kredyt został zaciągnięty na zaspokojenie celów mieszkaniowych Wnioskodawczyni. Kredyt hipoteczny został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony  do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady jego funkcjonowania, tj. przez bank …., z którym następnie Wnioskodawczyni zawarła ugodę. Zaciągnięty ww. kredyt został zabezpieczony hipoteką na mieszkaniu przy ul.  ……, po sprzedaży mieszkania w 2021 r. kredyt oraz hipoteka została przepisana na mieszkanie przy ul. …………. Ugoda została zawarta pomiędzy bankiem …………., a kredytobiorcami:...... Na skutek ugody doszło do przewalutowania kredytu, umorzenia części kapitału oraz do zobowiązania przez Wnioskodawczynię do całkowitej spłaty pozostałej części kapitału.

Wnioskodawczyni przedstawia poniżej ustalenia w sprawie przewalutowania/umorzenia zobowiązania kredytowego i ewentualnie spłaty pozostałej należności wynikającej

z zaciągniętego ww. kredytu, które zawiera podpisana ugoda: „Po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską strony uzgadniają, że pozostałe do spłaty zadłużenie Kredytobiorcy wobec banku z tytułu umowy na dzień zawarcia ugody wynosi .... PLN. Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie.... PLN. Kredytobiorca zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Banku kwoty .... w terminie 30 dni od dnia zawarcia ugody tj. od dnia 4.01.2022 r. Po uiszczeniu przez Kredytobiorcę ww. kwoty w określonym terminie 30 dni Bank uzna kredyt za spłacony i nie będzie zgłaszał roszczeń w stosunku do Kredytobiorcy.”

Kwota objęta ugodą, w stosunku do której Wnioskodawczyni została zwolniona z długu, dotyczyła wyłącznie kapitału. Przewalutowanie/umorzenie kwoty kredytu hipotecznego przez Bank dotyczy wszystkich współkredytobiorców i skutkuje wygaśnięciem zobowiązania wobec Banku w całości po stronie każdego ze współkredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług. W przeszłości Wnioskodawczyni nie korzystała z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie i zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe. Był to Jej jedyny kredyt hipoteczny.

Pytanie

Czy od umorzonej kwoty kredytu Wnioskodawczyni powinna zapłacić podatek?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia  11 marca 2022 r. kredyt hipoteczny został zaciągnięty na cele mieszkaniowe i podlega zaniechaniu poboru podatku dochodowego od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Wskazać również należy, że dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności  od zaciągniętego przez Panią (jako współkredytobiorcę) w 2008 r. kredytu hipotecznego wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe:

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia  ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Zatem, dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu należy wskazać na rozporządzenie Ministra Finansów z dnia  11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.).

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:

Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajduje zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytu zaciągniętego na cele mieszkaniowe (kredytów mieszkaniowych zaciągniętych na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej), w sytuacji, gdy osoba taka nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej.

Z kolei z § 3 omawianego rozporządzenia wynika, że:

W myśl § 4 ww. rozporządzenia Ministra Finansów (w brzmieniu obowiązującym  do 23 grudnia 2022 r.):

Katalog wydatków na własne cele mieszkaniowe zawiera art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z pkt 1 tego przepisu:

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

W świetle przepisów ww. rozporządzenia, zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że w 2008 r. Wnioskodawczyni zaciągnęła w banku kredyt hipoteczny na zakup mieszkania. Kredyt został zaciągnięty na zaspokojenie celów mieszkaniowych Wnioskodawczyni. Był to Jej jedyny kredyt. Pan ..... był współkredytobiorcą, natomiast nie był właścicielem mieszkania i nie był wpisany w księdze wieczystej. Zgodnie z zawartą umową kredytową, wszyscy kredytobiorcy odpowiadali za spłatę kredytu solidarnie, do pełnej wysokości. W styczniu 2022 r. Wnioskodawczyni podpisała ugodę z bankiem, w wyniku której, bank umorzył część kredytu, a pozostałą kwotę Wnioskodawczyni spłaciła w jednorazowej kwocie. Kwota objęta ugodą, w stosunku do której Wnioskodawczyni została zwolniona z długu, dotyczyła wyłącznie kapitału. Przewalutowanie/umorzenie kwoty kredytu hipotecznego przez bank dotyczy wszystkich współkredytobiorców i skutkuje wygaśnięciem zobowiązania wobec banku w całości po stronie każdego ze współkredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług. W przeszłości Wnioskodawczyni nie korzystała z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie i zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że umorzona w styczniu 2022 r. przez bank kwota kredytu hipotecznego zaciągniętego na zaspokojenie Pani celów mieszkaniowych (kredyt zaciągnięty na zakup Pani mieszkania), stanowi dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W stosunku do uzyskanego przez Panią przychodu związanego z umorzeniem w 2022 r. wierzytelności względem banku, znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. W konsekwencji, nie jest Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu umorzenia w 2022 r. przez bank kwoty kredytu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.), opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie się różnił od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Pani w zakresie przedstawionego stanu faktycznego.

Końcowo wskazać należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym, niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Pani, jako osoby występującej z wnioskiem, nie wywiera natomiast skutku prawnego dla współkredytobiorcy.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2651  ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w ...., ul. …………., …………... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA) :

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres : Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu),  na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej   na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2651 ze zm.).