Interpretacja indywidualna z dnia 19 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.786.2022.1.SM

Opodatkowanie podatkiem VAT dodatkowych płatności otrzymywanych od nabywcy z tytułu zmniejszenia wolumenu sprzedaży, rezygnacji z zakupu zamówionych wyrobów oraz przygotowania lub modyfikacji produkcji.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 listopada 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 25 października 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem VAT dodatkowych płatności otrzymywanych od nabywcy z tytułu zmniejszenia wolumenu sprzedaży, rezygnacji z zakupu zamówionych wyrobów oraz przygotowania lub modyfikacji produkcji.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą i jest zarejestrowany w Polsce jako „podatnik VAT czynny” oraz jako „podatnik VAT UE”. W ramach tej działalności Spółka sprzedaje innym przedsiębiorcom („nabywcy”) towary wytworzone przez Spółkę („wyroby”), na okoliczność czego wystawiane są faktury (przez Spółkę lub przez nabywcę w imieniu i na rzecz Spółki) zawierające m.in. ustalone między stronami ceny wyrobów oraz ich dostarczone ilości.

Oprócz wskazanych na fakturach cen wyrobów Spółka otrzymuje od nabywców również dodatkowe płatności, w następujących sytuacjach:

a)zmniejszenie wolumenu sprzedaży: jeśli w minionym okresie nabywca kupił od Spółki wyroby w ilości mniejszej niż ta, do której nabycia się zobowiązał (lub poinformuje Spółkę, że taka sytuacja wystąpi w okresie trwającym bądź przyszłym), Spółka podejmuje działania, aby otrzymać od niego dodatkowe wynagrodzenie (płatność). Takie dodatkowe wynagrodzenie ma zrekompensować Spółce koszty jakie poniosła, a których nie może odzyskać w cenie wyrobów z uwagi na mniejszy niż spodziewany wolumen sprzedaży; są to przykładowo koszty prac rozwojowych i projektowych oraz koszty zakupu komponentów, które nie zostały faktycznie zużyte do produkcji.

Wypłata dodatkowego wynagrodzenia, mającego Spółce zrekompensować powyższe koszty, wynika z odrębnej umowy zawartej wskutek negocjacji pomiędzy Spółką a nabywcą, określającej m.in. wysokość tego wynagrodzenia, a nie z zawartej wcześniej umowy na sprzedaż wyrobów. Umowa, na podstawie której Spółka otrzymuje dodatkowe wynagrodzenie (płatność) z tytułu zmniejszenia wolumenu sprzedaży może (ale nie musi) przewidywać dodatkowe warunki jego wypłaty: może np. stanowić, że płatność lub jej część zostanie dokonana, o ile Spółka nie zostanie wybrana dostawcą wyrobów na potrzeby innego projektu nabywcy.

b)rezygnacja z zakupu zamówionych wyrobów: jeśli nabywca rezygnuje z zakupu wyrobów przed ich dostawą, ale już po tym jak Spółka poniesie koszty np. prac rozwojowych i projektowych czy też zakupu komponentów, Spółka podejmuje działania, aby otrzymać od nabywcy zwrot tych kosztów. Podobnie jak w poprzednim przypadku, wypłata tytułem zwrotu ww. kosztów wynika z odrębnej umowy zawartej wskutek negocjacji pomiędzy Spółką a nabywcą, określającej m.in. wysokość tej płatności, a nie z zawartej wcześniej umowy na sprzedaż wyrobów.

c)przygotowanie lub modyfikacja produkcji: celem rozpoczęcia produkcji wyrobów lub już po jej rozpoczęciu Spółka wykonuje prace rozwojowe i projektowe oraz prace związane z budową bądź rozbudową linii produkcyjnej, w tym nabywa maszyny i narzędzia (pozostające własnością Spółki) jak również takie prace, które są związane z samymi wyrobami (np. zmiana czy aktualizacja oprogramowania); Spółka również podejmuje się czynności o charakterze logistycznym a związanych z wyrobami, takich jak ich transport do nabywcy czy też zmiana środka transportu; koszty poniesionego wskutek tych prac czy czynności, w tym koszty zakupu maszyn i narzędzi, Spółka następnie stara się odzyskać od nabywcy - na podstawie odrębnej umowy (tj. innej niż umowa na sprzedaż wyrobów), która również określa wysokość płatności.

Niniejszy wniosek dotyczy sytuacji, w której dodatkowa płatność przysługująca Spółce w powyższych przypadkach, nie jest umownie alokowana przez strony do konkretnych transakcji obejmujących sprzedaż wyrobów i nie jest dokumentowana fakturą korygującą ale innym dokumentem, np. fakturą, notą uznaniową lub notą obciążeniową wystawianą przez Spółkę lub nabywcę. W szczególności, strony nie określają w umowie, na podstawie której Spółka otrzymuje dodatkową płatność, czy i jaka jej część powinna być przypisana konkretnej sprzedaży wyrobów.

Spółka również zaznacza, że ilekroć w opisie stanu faktycznego jest mowa o „umowie”, może to oznaczać zarówno umowę zawartą w formie pisemnej lub elektronicznej jak również jakiekolwiek inne ustalenia między stronami poczynione w dowolnej formie, w tym formie korespondencji e-mail.

Pytania

1.Czy dodatkowa płatność należna Spółce z tytułu zmniejszenia wolumenu sprzedaży stanowi wynagrodzenie za odrębne usługi świadczone przez Spółkę na rzecz nabywcy?

2.Czy dodatkowa płatność należna Spółce z tytułu rezygnacji z zakupu zamówionych wyrobów stanowi wynagrodzenie za odrębne usługi świadczone przez Spółkę na rzecz nabywcy?

3.Czy dodatkowa płatność należna Spółce z tytułu przygotowania lub modyfikacji produkcji stanowi wynagrodzenie za odrębne usługi świadczone prze Spółkę na rzecz nabywcy?

Państwa stanowisko w sprawie

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że:

1.dodatkowa płatność należna Spółce z tytułu zmniejszenia wolumenu sprzedaży stanowi wynagrodzenie za odrębne usługi świadczone przez Spółkę na rzecz nabywcy;

2.dodatkowa płatność należna Spółce z tytułu rezygnacji z zakupu zamówionych wyrobów stanowi wynagrodzenie za odrębne usługi świadczone przez Spółkę na rzecz nabywcy;

3.dodatkowa płatność należna Spółce z tytułu przygotowania lub modyfikacji produkcji stanowi wynagrodzenie za odrębne usługi świadczone prze Spółkę na rzecz nabywcy.

Powyższe stanowisko Wnioskodawca uzasadnia w sposób następujący:

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT), które oznacza każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również tolerowanie sytuacji (art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT).

W świetle tych przepisów nie powinno budzić wątpliwości, że w przedstawionym stanie faktycznym (zdarzeniu przyszłym) Spółka świadczy na rzecz nabywcy usługi polegające na tolerowaniu sytuacji, w której nabywca kupuje mniej wyrobów niż się wcześniej zobowiązał bądź też w ogóle rezygnuje z ich zakupu. Świadczeniem usług są też bezsprzecznie wykonywane na zlecenie nabywcy prace mające na celu rozpoczęcie lub modyfikację procesu produkcji - gdyż w ich ramach nabywca nie otrzymuje żadnych towarów, w szczególności nie przechodzi na niego własność zakupionych przez Spółkę maszyn i urządzeń.

Aby świadczenie usług miało charakter odpłatny (w konsekwencji czego podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT) między usługodawcą a usługobiorcą musi istnieć stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, tj. usługi i płatności oraz musi istnieć między nimi bezpośredni związek, tj. jedno musi być dokonywane pod warunkiem dokonania drugiego i vice-versa (zgodnie z pkt 21 i 26 wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie San Domenico Vetraria, C-94/19). Nie powinno być jednocześnie wątpliwości, że te warunki są spełnione w przedstawionym stanie faktycznym (zdarzeniu przyszłym) - Spółka bowiem otrzymuje wynagrodzenie (tj. dodatkowe płatności), na podstawie łączącego ją z nabywcą stosunku prawnego (tj. umowy, na podstawie której Spółce przyznawana jest dodatkowa płatność), które jest należne w zamian za określoną czynność, tj. zgodę na tolerowanie wymienionych sytuacji bądź wykonanie czynności i prac.

Powyższe usługi nie powinny być postrzegane jako element innej czynności, czyli sprzedaży wyrobów na rzecz nabywcy z racji tego, że są wykonywane na podstawie odrębnych umów oraz są odrębnie wyceniane i fakturowane zaś należne z ich tytułu dodatkowe płatności nie są alokowane do konkretnych transakcji obejmujących sprzedaż wyrobów. Jak bowiem wynika z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, ocena co do istnienia pojedynczego świadczenia złożonego bądź wielu świadczeń odrębnych powinna uwzględniać sposób fakturowania, ustalania cen oraz konstrukcję umów (zgodnie z pkt 44 i 45 wyroku w sprawie BGŻ Leasing C-224/11, pkt 34 i 35 postanowienia w sprawie Purple Parking i Airparks Services, C-117/11 oraz pkt 23 wyroku w sprawie Field Fisher Waterhouse, C-392/11). Jeśli zatem strony ustaliły odrębne ceny za poszczególne czynności, ceny te są odrębnie fakturowane i wynikają z odrębnych umów (co ma miejsce w przedstawionym stanie faktycznym) to te czynności są odrębne od siebie na gruncie przepisów o podatku VAT.

Pomocniczo w omawianej kwestii można również odwołać się do stanowisk Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej („Dyrektor KIS”) dotyczących ujęcia dla celów VAT tzw. korekty cen transferowych: wynika z nich bowiem, że decyduje w tym zakresie wola stron, tj. jeśli zdecydowały się one zaalokować korektę do konkretnych transakcji modyfikując tym samym ich ceny, wówczas dochodzi do zmiany podstawy opodatkowania, którą winno się udokumentować fakturą korygującą (tak np. w interpretacji z 10 maja 2021 r. nr 0112-KDIL1-2.4012.122.2021.1.ST czy z 29 listopada 2021 r. nr 0114-KDIP4-2.4012.567.2021.2.KS); natomiast w okolicznościach odmiennych, korekta cen transferowych pozostaje poza zakresem stosowania przepisów o VAT (tak np. w interpretacji z 21 lutego 2022 r. nr 0114-KDIP4-3.4012.750.2021.2.KM). W konsekwencji należy przyjąć, że o ile dodatkowa płatność nie jest alokowana do konkretnych transakcji (a tak jest w opisanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym), wówczas stanowi ona wynagrodzenie za usługi świadczone przez Spółkę.

Stanowisko Spółki znajduje oparcie w interpretacjach wydawanych przez Dyrektora KIS w podobnych stanach faktycznych: przykładowo, w interpretacji z 30 marca 2022 r. (nr 0114-KDIP1-1.4012.44.2022.2.AKA), organ podatkowy uznał, że kwota należna jednej ze stron umowy w związku ze zmniejszeniem wolumenu zakontraktowanych pierwotnie towarów stanowi wynagrodzenie za świadczenie przez nią usług. Podobne stanowisko (choć nie wprost) organ podatkowy wyraził w interpretacji z dnia 24 marca 2022 r. (nr 0111-KDIB3-1.4012.1058.2021.3.KO), w której uznał, że opłata za nieodebranie zadeklarowanej ilości towarów stanowi wynagrodzenie z tyt. czynności opodatkowanej stwierdził bowiem, że nabywcy przysługuje prawo do odliczenia VAT pomimo, że miał on wątpliwość, czy aby nie jest to niepodlegające opodatkowaniu VAT odszkodowanie.

Na poprawność stanowiska Spółki wskazują również następujące interpretacje:

‒interpretacja z 14 czerwca 2019 r. (nr 0115-KDIT1-1.4012.310.2019.1.MM), w której organ podatkowy potwierdził prawidłowość stanowiska wnioskodawcy co do tego, że zapłata tytułem przedterminowego rozwiązania umowy stanowi wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług - co potwierdza, że tolerowanie sytuacji, w której nabywca rezygnuje z zakupu towarów, o którym mowa w pkt b) opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) stanowi świadczenie usług;

‒interpretacja z 10 maja 2018 r. (nr 0112-KDIL1-3.4012.171.2018.2.AP), w której organ podatkowy uznał, że opracowanie technologii produkcji towarów oraz przygotowanie techniczne produkcji, w tym również wytworzenie lub zakup przyrządów do produkcji stanowią świadczenie usług odrębne od dostawy towarów - co potwierdza, że przygotowanie do lub modyfikacja produkcji, o których mowa w pkt c) opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) stanowi świadczenie usług;

‒interpretacja z 1 lutego 2022 r. (nr 0114-KDIP1-2.4012.539.2021.2.RD), w której organ podatkowy uznał, że dostawa towarów i ich transport stanowią odrębne czynności, gdyż transport jest zlecany przez kupującego odrębnie (tj. jest objęty odrębną umową/zamówieniem) i jest zań ustalona odrębną płatność - co potwierdza, że wskazane w pkt c) czynności o charakterze logistycznym stanowią odrębną usługę dla celów VAT, gdyż są wykonywane na podstawie odrębnej umowy i odrębnie są wyceniane.

Mając na uwadze powyższe. Spółka wnosi o potwierdzenie poprawności stanowiska Wnioskodawcy co do tego, że dodatkowe płatności należne Spółce z tytułu:

(i.)zmniejszenia wolumenu sprzedaży,

(ii.)rezygnacji z zakupu zamówionych wyrobów oraz

(iii.)przygotowania lub modyfikacji produkcji

stanowią wynagrodzenie za odrębne usługi świadczone przez Spółkę na rzecz nabywcy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Według art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Jak wynika z art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Należy przy tym podkreślić, że aby dana czynność (dostawa towarów lub świadczenie usług) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi zostać wykonywana przez podatnika tego podatku.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z wyżej wskazanymi regulacjami pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Należy również zaznaczyć, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, dla uznania, że dostawa towarów czy świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Można w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

I tak, w wyroku z dnia 15 lipca 1982 r. w sprawie Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, że wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem TSUE w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Pojęcie „odpłatności” pojawiło się również w orzeczeniu z dnia 5 lutego 1981 r. C-154/80, które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin „zapłata” stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto Trybunał przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu – jak wskazał Trybunał – świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie natomiast wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.

Na uwagę zasługuje tutaj orzeczenie z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie Trybunał zauważył, że czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.

Należy stwierdzić, że czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę.

Kolejnym czynnikiem decydującym o tym, czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem, jest określenie, czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje bowiem wyłącznie w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem wystąpić musi bezpośredni i niezbędny związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia, oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie wynagrodzenie to może być wyrażone w pieniądzu.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

A zatem pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej, zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W tym miejscu, wskazać należy, że co do zasady, sama czynność przekazania środków finansowych nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i nie rodzi żadnych obowiązków podatkowych, o ile nie pełni funkcji zapłaty lub zaliczki z tytułu jakiegokolwiek świadczenia usług lub dostawy towarów podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT w rozumieniu przepisów ustawy. Aby uznać, że pomiędzy podmiotami doszło do dostawy towarów lub świadczenia usług, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy przekazaną zapłatą, a wykonanym świadczeniem. Przekazana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia – wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Z okoliczności sprawy wynika, że prowadzą Państwo działalność gospodarczą i są zarejestrowani w Polsce jako „podatnik VAT czynny” oraz jako „podatnik VAT UE”. W ramach tej działalności sprzedają Państwo innym przedsiębiorcom („nabywcy”) towary wytworzone przez Państwa („wyroby”), na okoliczność czego wystawiane są faktury (przez Państwa lub przez nabywcę w imieniu i na rzecz Państwa) zawierające m.in. ustalone między stronami ceny wyrobów oraz ich dostarczone ilości.

Otrzymują Państwo od nabywców również dodatkowe płatności, w następujących sytuacjach:

a)zmniejszenie wolumenu sprzedaży. Jak Państwo wskazali w opisie sprawy jeśli w minionym okresie nabywca kupił od Państwa wyroby w ilości mniejszej niż ta, do której nabycia się zobowiązał (lub poinformuje Państwa, że taka sytuacja wystąpi w okresie trwającym bądź przyszłym), podejmują Państwo działania, aby otrzymać od niego dodatkowe wynagrodzenie (płatność). Takie dodatkowe wynagrodzenie ma zrekompensować Państwu koszty jakie Państwo ponieśli, a których nie mogą odzyskać w cenie wyrobów z uwagi na mniejszy niż spodziewany wolumen sprzedaży; są to przykładowo koszty prac rozwojowych i projektowych oraz koszty zakupu komponentów, które nie zostały faktycznie zużyte do produkcji.

Wypłata dodatkowego wynagrodzenia, mającego zrekompensować Państwu powyższe koszty, wynika z odrębnej umowy zawartej wskutek negocjacji pomiędzy Państwem a nabywcą, określającej m.in. wysokość tego wynagrodzenia, a nie z zawartej wcześniej umowy na sprzedaż wyrobów. Umowa, na podstawie której Państwa Spółka otrzymuje dodatkowe wynagrodzenie (płatność) z tytułu zmniejszenia wolumenu sprzedaży może (ale nie musi) przewidywać dodatkowe warunki jego wypłaty: może np. stanowić, że płatność lub jej część zostanie dokonana, o ile Państwa Spółka nie zostanie wybrana dostawcą wyrobów na potrzeby innego projektu nabywcy.

b)rezygnacja z zakupu zamówionych wyrobów: jeśli nabywca rezygnuje z zakupu wyrobów przed ich dostawą, ale już po tym jak Państwa Spółka poniesie koszty np. prac rozwojowych i projektowych czy też zakupu komponentów, podejmują Państwo działania, aby otrzymać od nabywcy zwrot tych kosztów. Podobnie jak w poprzednim przypadku, wypłata tytułem zwrotu ww. kosztów wynika z odrębnej umowy zawartej wskutek negocjacji pomiędzy Państwem a nabywcą, określającej m.in. wysokość tej płatności, a nie z zawartej wcześniej umowy na sprzedaż wyrobów.

c)przygotowanie lub modyfikacja produkcji: celem rozpoczęcia produkcji wyrobów lub już po jej rozpoczęciu wykonują Państwo prace rozwojowe i projektowe oraz prace związane z budową bądź rozbudową linii produkcyjnej, w tym nabywa maszyny i narzędzia (pozostające własnością Państwa Spółki) jak również takie prace, które są związane z samymi wyrobami (np. zmiana czy aktualizacja oprogramowania); Państwa Spółka również podejmuje się czynności o charakterze logistycznym a związanych z wyrobami, takich jak ich transport do nabywcy czy też zmiana środka transportu; koszty poniesionego wskutek tych prac czy czynności, w tym koszty zakupu maszyn i narzędzi, następnie starają się Państwo odzyskać od nabywcy - na podstawie odrębnej umowy (tj. innej niż umowa na sprzedaż wyrobów), która również określa wysokość płatności.

Ponadto wskazali Państwo, że niniejszy wniosek dotyczy sytuacji, w której dodatkowa płatność przysługująca Państwa Spółce w powyższych przypadkach, nie jest umownie alokowana przez strony do konkretnych transakcji obejmujących sprzedaż wyrobów i nie jest dokumentowana fakturą korygującą ale innym dokumentem, np. fakturą, notą uznaniową lub notą obciążeniową wystawianą przez Państwa lub nabywcę. W szczególności, strony nie określają w umowie, na podstawie której Państwa Spółka otrzymuje dodatkową płatność, czy i jaka jej część powinna być przypisana konkretnej sprzedaży wyrobów.

Podają Państwo również, że ilekroć w opisie stanu faktycznego jest mowa o „umowie”, może to oznaczać zarówno umowę zawartą w formie pisemnej lub elektronicznej jak również jakiekolwiek inne ustalenia między stronami poczynione w dowolnej formie, w tym formie korespondencji e-mail.

Biorąc pod uwagę w szczególności przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz sytuacje opisane we wniosku, wskazać należy, że zostaną wypełnione wszystkie przesłanki pozwalające na uznanie, iż będziemy mieli do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do sytuacji opisanych w pkt a) i b) wniosku wskazać należy, że w związku z zawarciem dodatkowych umów pomiędzy Państwem a nabywcą i poniesieniem przez Państwa Spółkę kosztów prac rozwojowych i projektowych oraz kosztów zakupu komponentów, które nie zostaną faktycznie zużyte do produkcji wyrobów, zobowiążą się Państwo do tolerowania takich sytuacji, w których Państwa nabywca kupił od Państwa wyroby w ilości mniejszej niż ta, do której się zobowiązał bądź poinformuje Państwa, że taka sytuacja wystąpi w okresie trwającym bądź przyszłym, lub całkowicie zrezygnuje z zakupu zamówionych wyrobów. Z kolei Państwa nabywca w zamian za możliwość odebrania wyrobów w ilości mniejszej niż zamówiona bądź całkowitej rezygnacji z zakupu zamówionych wyrobów zobowiąże się do zapłaty określonej wysokości wynagrodzenia w postaci dodatkowej płatności mającej zrekompensować koszty poniesione na prace rozwojowe i projektowe oraz koszty zakupu komponentów, które nie zostaną faktycznie zużyte do produkcji wyrobów.

Świadczenie zatem Państwa polegające na tolerowaniu zmniejszenia wolumenu sprzedaży wyrobów bądź rezygnacji z zakupu zamówionych wyrobów przez nabywcę, wykonywane jest/będzie w ramach umowy zobowiązaniowej, a nabywcę wyrobów należy uznać za bezpośredniego beneficjenta tego świadczenia. Przy tym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem na rzecz nabywcy ma/będzie mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, że należy stwierdzić, iż płatność następuje/będzie następować w zamian za to świadczenie.

Wobec powyższego uznać należy, że otrzymane od nabywcy środki w postaci dodatkowych płatności z tytułu zmniejszenia wolumenu sprzedaży lub rezygnacji z zakupu zamówionych wyrobów, stanowią/będą stanowić wynagrodzenie za odpłatne świadczenie przez Państwa usług na rzecz nabywcy, które podlega/będzie podlegać opodatkowaniu zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy.

Odnosząc się z kolei do sytuacji opisanej w pkt c) wniosku wskazać należy, że z okoliczności sprawy wynika, że Państwa Spółka za dodatkową płatnością zobowiązuje się/zobowiąże się wobec nabywcy do świadczenia czynności opisanych w pkt c) wniosku, związanych z przygotowaniem lub modyfikacją produkcji. Zatem Państwa Spółka otrzymuje/będzie otrzymywała wynagrodzenie za wyświadczone usługi w ramach przygotowania lub modyfikacji produkcji na rzecz nabywcy.

Tym samym, w sytuacji opisanej w pkt c) wniosku istnieje/będzie istniał bezpośredni związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami przez Państwa Spółkę na rzecz nabywcy a wypłaconym wynagrodzeniem. Wobec powyższego, otrzymane przez Państwa Spółkę dodatkowe opłaty z tytułu przygotowania lub modyfikacji produkcji stanowią/będą stanowiły wynagrodzenie za usługi, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, świadczone przez Państwa Spółkę na rzecz nabywcy, które podlegają/będą podlegać opodatkowaniu zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1, 2 i 3 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

‒stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia

oraz

‒zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Informuję, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniami, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2651, z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego oraz zastosują się Państwo do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329, z późn. zm. (dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).