Interpretacja indywidualna z dnia 5 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-1.4011.916.2022.2.MS2

Dotyczy skutków podatkowych zamiany nieruchomości.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 października 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 30 września 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych zbycia nieruchomości w drodze zamiany. Uzupełnił go Pan pismem z 22 grudnia 2022  r. (data wpływu 28 grudnia 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Umową darowizny z dnia 13 września 2013 roku w Kancelarii Notarialnej w (...), Rep. A Numer (...) A. i M. małżonkowie K. oświadczają, że darują Panu nieruchomość położoną w miejscowości (...), oznaczoną jako działki:

-nr 1

-nr 2

-nr 3

-nr 4

-nr 5

- o łącznej powierzchni 2,1500 ha (dwa hektary i jeden tysiąc metrów kwadratowych).

Umową zamiany z dnia 9 maja 2017 roku w Kancelarii (...) przed Notariuszem Numer (...), M. K. przeniosła na Pana rzecz prawo własności nieruchomości położonej w miejscowości (...), gmina (...), powiat (...), woj. (...) oznaczonej jako działka nr 6 o  powierzchni 0,1321 ha (jeden tysiąc trzysta dwadzieścia jeden metrów kwadratowych), a  w zamian za to przenosi Pan na rzecz M. K. prawo własności nieruchomości, położonej w miejscowości (...), gmina (...), powiat (...), w. (...) oznaczonej jako działka nr 1/2 o powierzchni 0,0936 ha (dziewięćset trzydzieści sześć metrów kwadratowych).

W § 3 niniejszego Aktu Notarialnego strony oświadczyły, że wartość działki nr 1/2 o  powierzchni 0,0936 ha wynosi: kwotę 50.000,00 zł (pięćdziesiąt tysięcy złotych), zaś wartość działki nr ZL-2 o powierzchni 0,1321 ha wynosi kwotę 3.963,00 zł (trzy tysiące dziewięćset sześćdziesiąt trzy złote), jak również we wskazanym powyżej paragrafie aktu strony oświadczyły, że niniejsza zamiana została dokonana w celu regulowania stanu nieruchomości przez M. K. oraz zapewnienie dostępu do drogi publicznej dla nieruchomości stanowiącej Pana własność, z tytułu tak dokonanej zamiany strony nie czynią względem siebie żadnych dopłat.

Wyżej opisana umowa zamiany została zawarta z uwagi na wybudowanie fragmentu nieruchomości należącej do M. K. na fragmencie działki stanowiącej Pana własność.

Powyższa umowa zamiany z dnia 9 maja 2017 roku została zawarta przed upływem 5  letniego terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od  osób fizycznych, od zawarcia umowy darowizny z dnia 13 września 2013 roku.

Uzupełnienie i doprecyzowanie stanu faktycznego

Prawo własności nieruchomości (działki nr 1/2) nabył Pan w dniu 13 września 2013 r. na podstawie umowy darowizny zawartej pomiędzy Panem, a Pana rodzicami – A. K. i  M. K. (umową darowizny z dnia 13 września 2013 roku w Kancelarii Notarialnej w (...) przy ul. (...) przed Notariuszem (...).

Działka nr 1/2 oznaczona jest w ww. akcie notarialnym jako nr 1. Działkę nr 1 podzielono następnie na działki 1/1, 1/2 oraz 1/3.

Numer ZL-2 został wpisany w wyniku oczywistej omyłki pisarskiej. Działka ZL-2 to ta sama działka co 6 o powierzchni 0,1321 ha wynosi kwotę 3.963,00 zł. Powierzchnię 0,0936 ha ma natomiast działka 1/2.

W § 3 umowy zamiany z dnia 9 maja 2017 roku w Kancelarii Notarialnej w (...) Rep. A Numer (...) znajduje się oświadczenie: „Niniejsza zamiana została dokonana w celu regulowania stanu prawnego nieruchomości pod budynkiem wniesionym częściowo na działce 1/2 przez M.K." M. K. wybudowała na działce nr 1/2 - będącej własnością Wnioskodawcy - część swojego budynku. Pozostała część budynku znajdowała się na działce sąsiedniej - nr 7 należącej do M. K.

Pytanie

Czy w związku z zawartą w dniu 9 maja 2017 r. umową zamiany nieruchomości jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, a jeżeli tak, to jaka jest podstawa opodatkowania?

Pana stanowisko w sprawie

Uważa Pan, że w związku z zawartą w dniu 9 maja 2017 roku umową zamiany nieruchomości nie jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Stanowisko to wywodzi Pan z tego, że nie powstał wobec Pana obowiązek podatkowy.

Umowa zamiany z dnia 9 maja 2017 roku ma charakter nieodpłatny. Budynek postawiony przez M. K. na działce nr 1/2 należącej przed zawarciem ww. umowy zamiany do  Pana, zwiększył teoretycznie wartość działki nr 1/2, nie spowodował jednak jakiejkolwiek korzyści materialnej dla Pana (przychodu), z uwagi na powstałe cywilnoprawne roszczenie M. K. do wykupu gruntu pod postawionym przez siebie budynkiem. Zważyć trzeba, że pomimo formalnie zwiększonej wartości działki nr 1/2 budynkiem postawionym przez M. K. bez Pana wiedzy i zgody, nie mógł Pan domagać się wykupu tej działki po zwiększonej cenie, z uwagi na poczynione przez M. K. nakłady na Pana nieruchomości nr 1/2 (postawienie części budynku), których zwrotu mogłaby się domagać. Tym samym umowa przeniesienia własności gruntu pod budynkiem postawionym przez M.K. w zamian za inny fragment gruntu poczyniona była nieodpłatnie. Jeżeli ktokolwiek ma z tytułu ww. umowy zamiany przychód, to M. K., a nie Pan. Powstanie obowiązku zapłaty podatku dochodowego przez Pana w wysokości 19% od cudzych przychodów byłoby bowiem sprzeczne z zasadą słuszności, sprawiedliwości oraz zasadą współżycia społecznego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy:

Zauważyć należy, że użyte w cytowanym przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy pojęcie „odpłatne zbycie” oznacza przeniesienie prawa własności lub innych praw rzeczowych w zamian za korzyść majątkową. Aby dana czynność miała charakter odpłatnej, nie musi jej jednak towarzyszyć świadczenie pieniężne i przepływ gotówkowy.

Forma bezpośredniej wymiany towarów, jaką jest uregulowana w art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360) umowa zamiany również stanowi ich odpłatne zbycie.

W myśl art. 603 ustawy Kodeks cywilny:

Ekwiwalentem w tym wypadku jest inna rzecz, a nie wartości pieniężne. Innym argumentem przemawiającym za tym, iż umowa zamiany stanowi odpłatną czynność prawną, jest art. 604 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że:

Powyższy fakt ukazuje liczne podobieństwa między wskazanymi umowami, ograniczając różnicę między nimi jedynie do formy zapłaty, którą w przypadku umowy sprzedaży stanowi wartość pieniężna, a w przypadku umowy zamiany – inna rzecz.

W następstwie umowy zamiany mają miejsce dwie czynności. Z jednej strony dochodzi u każdej ze stron do odpłatnego zbycia nieruchomości/ograniczonego prawa rzeczowego, z drugiej natomiast każda ze stron nabywa nową nieruchomość/nowe prawo rzeczowe. Należy przy tym zauważyć, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega jedynie odpłatne zbycie, zaś nabycie jest w tym przypadku podatkowo obojętne.

Wobec powyższego, zamiana nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, a także określonych praw rzeczowych stanowi źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, jeżeli ma miejsce przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. Jeżeli natomiast zamiana nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i określonych praw rzeczowych następuje po upływie tego okresu, przychód z ich zamiany nie podlega w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Stosownie do art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Według art. 30e ust. 2 omawianej ustawy:

Na mocy art. 30e ust. 3 wskazanej ustawy:

Z art. 19 ust. 1 cytowanej ustawy wynika, że:

W świetle art. 19 ust. 2 przytoczonej ustawy:

Na gruncie art. 19 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Art. 19 ust. 4 przywołanej ustawy stanowi, że:

Z art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że:

Zgodnie z art. 22 ust. 6e wskazanej ustawy:

Na mocy art. 30e ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 30e ust. 4 ww. ustawy:

Nadmienić należy, że na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy :

Wydatki poniesione na własne cele mieszkaniowe zostały szczegółowo wyliczone w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 21 ust. 25 pkt 3 wskazanej ustawy za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się:

Z wniosku wynika, że w 2017 r. doszło z Pana strony do zamiany działki nr 1/2, którą otrzymał Pan w drodze darowizny w 2013 r. na działkę nr 6, którą otrzymał Pan od Pani M.K.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że odpłatne zbycie działki nr 1/2 w drodze zamiany – którą otrzymał Pan w drodze darowizny – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie, stanowić będzie dla Pana źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Od uzyskanego z tego tytułu dochodu należny podatek wyniesie 19% podstawy obliczenia podatku. Podstawą obliczenia podatku będzie dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia tej nieruchomości, określonym zgodnie z art. 19 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. wartością wyrażoną w umowie zamiany, pomniejszoną o koszty odpłatnego zbycia), a kosztami uzyskania przychodu ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6d tej ustawy. Opodatkowaniu będzie podległo jedynie zbycie przez Pana nieruchomości. Nabycie przez Pana nieruchomości w drodze zamiany – będzie obojętne podatkowo.

Podkreślić należy, że umowa zamiany mieści się w użytym w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy pojęciu „odpłatne zbycie”.

Nieprawidłowe jest zatem Pana stanowisko, zgodnie z którym po dokonaniu zamiany nie  powstał po Pana stronie przychód i tym samym nie jest Pan zobowiązany do odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych.

Niemniej zauważyć należy, że w analizowanej sprawie może jednak nie powstać zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych, w sytuacji spełnienia przez Pana warunków do zwolnienia dochodu, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy.

Końcowo zauważyć należy, że w niniejszej interpretacji indywidualnej organ ograniczył się wyłącznie do udzielenia informacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego w okolicznościach podanego przez Pana zdarzenia. W związku z powyższym tut. organ nie analizował i nie odnosił się do wskazanych przez Pana kwot.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Końcowo wskazać należy, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – niniejsza interpretacja dotyczy tylko Pana. Nie wywołuje skutków prawnych dla Pani M. K., która w celu otrzymania interpretacji powinna złożyć odrębny wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-    Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyOrdynacja podatkowa. Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

-Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na  adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651).