Artykuł
Wynagradzanie pracowników samorządowych po zmianach przepisów
Od 1 listopada 2021 r. obowiązuje nowe rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. Nowe rozporządzenie płacowe nie powoduje automatycznego obowiązku wydania nowego regulaminu wynagradzania przez pracodawcę samorządowego. Musi on jednak dokonać weryfikacji obecnego regulaminu pod kątem jego zgodności z regulacjami nowego rozporządzenia.
Rozporządzenie z 25 października 2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (dalej: rozporządzenie w sprawie wynagradzania) zastąpiło rozporządzenie o identycznym tytule z 18 maja 2018 r.
Nowe rozporządzenie określa:
- wykaz stanowisk, z uwzględnieniem podziału na stanowiska kierownicze urzędnicze, urzędnicze, pomocnicze i obsługi,
- minimalne wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania pracy na poszczególnych stanowiskach,
- warunki i sposób wynagradzania pracowników samorządowych, zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, w tym minimalny poziom wynagrodzenia zasadniczego na poszczególnych stanowiskach,
- warunki i sposób wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru, w tym maksymalny poziom wynagrodzenia zasadniczego oraz maksymalny poziom dodatku funkcyjnego,
- maksymalny poziom wynagrodzenia zasadniczego pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie powołania oraz maksymalny poziom dodatku funkcyjnego,
- wysokość dodatku specjalnego dla: wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty oraz marszałka województwa,
- warunki przyznawania i wypłacania dodatku za wieloletnią pracę,
- warunki ustalania prawa do nagrody jubileuszowej i jej wypłacania,
- warunki ustalania prawa do jednorazowej odprawy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy i jej wypłacania.
1. Minimalny miesięczny poziom wynagrodzenia zasadniczego
Załącznik nr 3 do rozporządzenia zawiera tabele dotyczące pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w urzędach gmin, miast (miast na prawach powiatu), w starostwach powiatowych, w urzędach marszałkowskich, w biurach związków jednostek samorządu terytorialnego oraz w samorządowych jednostkach organizacyjnych (wymienionych wg zakresu przedmiotowego).
Załącznik ten określa:
- kwoty minimalnego miesięcznego poziomu wynagrodzenia zasadniczego ustalonego w kategoriach zaszeregowania,
- wykaz stanowisk,
- minimalny poziom wynagrodzenia zasadniczego ustalony w kategoriach zaszeregowania,
- minimalne wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania pracy na poszczególnych stanowiskach dla pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.
1.1. Nowości w wykazie stanowisk w pomocy społecznej
Nowe rozporządzenie w sprawie wynagradzania w stosunku do poprzedniego rozporządzenia z 2018 r. wprowadziło następujące zmiany:
- dostosowało, zgodnie z przepisami oświatowymi, minimalne wymagania kwalifikacyjne dla stanowiska: starszy opiekun (lp. 44), starsza opiekunka środowiskowa (lp. 47), starszy asystent osoby niepełnosprawnej (lp. 52), starszy opiekun medyczny (lp. 53), opiekunka środowiskowa (lp. 55), opiekun medyczny (lp. 57), asystent osoby niepełnosprawnej (lp. 61), opiekun (lp. 62), młodszy opiekun (lp. 66);
- ustanowiło odesłanie do odrębnych przepisów w zakresie minimalnych wymagań kwalifikacyjnych dla pracowników socjalnych (lp. 5, 6 i 22);
- dodało stanowiska: opiekun w schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi (lp. 54) i opiekun w schronisku dla osób bezdomnych (lp. 60). Dodano także stanowisko głównego specjalisty pracy socjalnej (lp. 1) jako kolejny stopień awansu zawodowego.
1.2. Tabele kwot minimalnego miesięcznego poziomu wynagrodzenia zasadniczego
Rozporządzenie w sprawie wynagradzania zawiera tabele kwot minimalnego miesięcznego poziomu wynagrodzenia zasadniczego ustalonego w kategoriach zaszeregowania.
Tabela 1. Stawki wynagrodzenia zasadniczego
Kategoria zaszeregowania | Stawka od 1 stycznia 2022 r. |
I | 2150 zł |
II | 2200 zł |
III | 2250 zł |
IV | 2300 zł |
V | 2350 zł |
VI | 2400 zł |
VII | 2450 zł |
VIII | 2500 zł |
IX | 2550 zł |
X | 2600 zł |
XI | 2650 zł |
XII | 2700 zł |
XIII | 2750 zł |
XIV | 2800 zł |
XV | 2850 zł |
XVI | 2900 zł |
XVII | 2950 zł |
XVIII | 3000 zł |
XIX | 3100 zł |
XX | 3200 zł |
XXI | 3400 zł |
XXII | 3600 zł |
Należy pamiętać, że minimalny poziom wynagrodzenia zasadniczego dla pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, ustalony w tabeli, nie jest tożsamy z minimalnym wynagrodzeniem za pracę, określonym zgodnie z ustawą o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Pracodawca samorządowy określa w regulaminie wynagradzania m.in. szczegółowe warunki wynagradzania, w tym maksymalny poziom wynagrodzenia zasadniczego, a także ewentualne inne składniki wynagrodzenia dla pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Zatem, mimo że poziom minimalnego wynagrodzenia zasadniczego zawarty w rozporządzeniu jest niższy od kwoty 3010 zł, pracodawca ma możliwość ustalenia wynagrodzenia pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy w wysokości wyższej niż wskazana w załączniku nr 3 do rozporządzenia, ale w taki sposób, aby nie była ona niższa od obowiązującej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
1.3. Relacje płacowe do minimalnego wynagrodzenia
Minimalne wynagrodzenie za pracę nie ma charakteru jedynie wynagrodzenia zasadniczego. Jest to łączne wynagrodzenie pracownika za nominalny czas pracy w danym miesiącu, a więc poza wynagrodzeniem zasadniczym obejmuje również inne składniki wynagrodzenia i świadczenia pracownicze zaliczone do wynagrodzeń osobowych, w tym m.in. premie i dodatki, z wyjątkiem składników wymienionych w art. 6 ust. 5 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, tj. nagrody jubileuszowej, odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej, dodatku za staż pracy.
Pracodawca samorządowy określa w regulaminie wynagradzania m.in. szczegółowe warunki wynagradzania, w tym maksymalny poziom wynagrodzenia zasadniczego, a także ewentualne inne składniki wynagrodzenia dla pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Zatem, mimo że poziom minimalnego wynagrodzenia zasadniczego zawarty w rozporządzeniu jest niższy od kwoty 3010 zł, pracodawca ma możliwość ustalenia wynagrodzenia pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy w wysokości wyższej niż wskazana w załączniku nr 3 do rozporządzenia, ale w taki sposób, aby nie była ona niższa od obowiązującej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
2. Minimalne wymagania kwalifikacyjne - przepisy przejściowe
Rozporządzenie gwarantuje pracownikom zatrudnionym w dniu 1 listopada 2021 r. prawo pozostania na zajmowanym stanowisku w sytuacji, w której nie spełnialiby wymogów odnośnie do minimalnych wymagań kwalifikacyjnych w zakresie wykształcenia, umiejętności zawodowych lub stażu pracy przewidzianych przepisami rozporządzenia.
Ponadto na stanowiskach: starsza opiekunka środowiskowa, starszy asystent osoby niepełnosprawnej, opiekunka środowiskowa i asystent osoby niepełnosprawnej, uwzględnia się w zakresie minimalnych wymagań kwalifikacyjnych, dotyczących wykształcenia oraz umiejętności zawodowych, zaświadczenia o ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego w zawodzie uzyskanego przed 1 listopada 2021 r.
Rozporządzenie umożliwia osobom posiadającym zaświadczenie wydane przed 1 listopada 2021 r. świadczenie pracy na ww. stanowiskach. Od osób nieposiadających ww. zaświadczenia w dniu wejścia w życie rozporządzenia, czyli 1 listopada 2021 r., wymagany jest dyplom w zawodzie lub świadectwo potwierdzające kwalifikacje w zawodzie lub certyfikat kwalifikacji zawodowych. Zmiana ta wynika z regulacji oświatowych.
Rozporządzenie gwarantuje na stanowiskach: starszy opiekun, opiekun i młodszy opiekun, uwzględnienie, w zakresie minimalnych wymagań kwalifikacyjnych dotyczących wykształcenia oraz umiejętności zawodowych, ukończenie szkoły asystentek medycznych przed 1 listopada 2021 r. W systemie oświaty nie występuje obecnie szkoła asystentek medycznych, dlatego nie została ona ujęta w załączniku nr 3 do rozporządzenia. Przepis przejściowy ma na celu umożliwienie świadczenia pracy na ww. stanowiskach osobom, które w przeszłości ukończyły taką szkołę.
3. Pracownicy zatrudnieni na podstawie wyboru i powołania
Dla całościowego omówienia rozporządzenia w sprawie wynagradzania nie sposób nie wymienić regulacji dotyczących pracowników zatrudnianych w samorządzie na podstawie wyboru czy powołania. Należy jednak podkreślić, że pracownicy ci nie są objęci regulaminem wynagradzania, obowiązującym w jednostkach samorządowych.
3.1. Pracownicy samorządowi zatrudnieni na podstawie wyboru
Zgodnie z ustawą o pracownikach samorządowych, na podstawie wyboru zatrudnieni są w:
- urzędzie marszałkowskim: marszałek województwa, wicemarszałek oraz pozostali członkowie zarządu województwa - jeżeli statut województwa tak stanowi,
- starostwie powiatowym: starosta, wicestarosta oraz pozostali członkowie zarządu powiatu - jeżeli statut powiatu tak stanowi,
- urzędzie gminy: wójt (burmistrz, prezydent miasta),
- związkach jednostek samorządu terytorialnego: przewodniczący zarządu i pozostali członkowie zarządu - jeżeli statut związku tak stanowi,
- urzędzie m.st. Warszawy: burmistrz dzielnicy m.st. Warszawy, zastępca burmistrza dzielnicy m.st. Warszawy i pozostali członkowie zarządu dzielnicy m.st. Warszawy
- art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o pracownikach samorządowych.
W stosunku do pracowników z wyboru istotne zmiany wprowadziła nowelizacja w ustawie o pracownikach samorządowych, dokonana ustawą z 17 września 2021 r. o zmianie ustawy o wynagradzaniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 1834). Chodzi tu m.in. o wspomnianą zmianę delegacji do wydania rozporządzenia płacowego. Określono, że rozporządzenie ustali maksymalny poziom wynagrodzenia zasadniczego (poprzednio delegacja tego wprost nie wyrażała) i maksymalny poziom dodatku funkcyjnego. Stawki te znacznie wzrosły w porównaniu z regulacjami poprzedniego rozporządzenia w sprawie wynagradzania z 2018 r. Podwyżka obejmuje pracowników na najwyższym stanowisku w urzędzie, czyli jego kierowników.
Tabela 2. Wynagrodzenie zasadnicze i dodatek funkcyjny pracowników zatrudnionych z wyboru na najwyższym stanowisku w jednostce samorządu
Stanowisko | Stawka maksymalna wynagrodzenia zasadniczego od 1 listopada 2021 r. | Stawka maksymalna dodatku funkcyjnego od 1 listopada 2021 r. |
prezydent m.st. Warszawy | 11 300,00 zł | 4116,54 zł |
prezydent miasta/miasta na prawach powiatu pow. 300 tys. mieszkańców, prezydent miasta/miasta na prawach powiatu, wójt/burmistrz w gminie o pow. 100 tys. mieszkańców | 10 770 zł | 4100 zł |
wójt/burmistrz w gminie pow. 15 tys. do 100 tys. mieszkańców | 10 430 zł | 3450 zł |
wójt/burmistrz w gminie do 15 tys. mieszkańców | 10 250 zł | 3150 zł |
starosta w powiecie pow. 120 tys. mieszkańców | 10 770 zł | 3450 zł |
starosta w powiecie pow. 60 tys. do 120 tys. mieszkańców | 10 430 zł | 3450 zł |
starosta w powiecie do 60 tys. mieszkańców | 10 250 zł | 3150 zł |
marszałek województwa pow. 2 mln mieszkańców | 11 300 zł | 4116,54 zł |
marszałek województwa do 2 mln mieszkańców | 10 770 zł | 4100 zł |
Ewentualną decyzję o podwyżce w przypadku tych pracowników podejmuje rada gminy/rada powiatu/sejmik/zgromadzenie związku jednostek samorządu terytorialnego (dalej: JST). Zmiana wysokości pensji następuje na podstawie uchwały tego podmiotu. Jeżeli chodzi o pozostałych pracowników zatrudnionych na podstawie wyboru, czyli członków zarządu powiatu/województwa, decyzję o podwyżce podejmuje starosta/marszałek województwa w formie zarządzenia.
Tabela 3. Wynagrodzenie zasadnicze i dodatek funkcyjny członków zarządu powiatu/województwa
Stanowisko |
| ||
Wynagrodzenie zasadnicze od 1 listopada 2021 r. | Dodatek funkcyjny od 1 listopada 2021 r. | ||
wicestarosta w powiecie pow. 120 tys. mieszkańców | 9730 zł | 3650 zł |
|
wicestarosta w powiecie pow. 60 tys. do 120 tys. mieszkańców | 9040 zł | 3650 zł |
|
wicestarosta w powiecie do 60 tys. mieszkańców | 8340 zł | 2900 zł |
|
pozostali członkowie zarządu w powiecie pow. 120 tys. mieszkańców | 8340 zł | 2550 zł |
|
pozostali członkowie zarządu w powiecie pow. 60 tys. do 120 tys. mieszkańców | 7650 zł | 2550 zł |
|
pozostali członkowie zarządu w powiecie do 60 tys. mieszkańców | 7000 zł | 2550 zł |
|
wicemarszałek w województwie pow. 2 mln mieszkańców | 10 430 zł | 4500 zł |
|
wicemarszałek w województwie do 2 mln mieszkańców | 9730 zł | 3650 zł |
|
pozostali członkowie zarządu województwa w województwie pow. 2 mln mieszkańców | 9730 zł | 3650 zł |
|
pozostali członkowie zarządu województwa w województwie do 2 mln mieszkańców | 9040 zł | 2900 zł |
|
zastępca przewodniczącego zarządu związku JST | 8340 zł | 2900 zł |
|
pozostali członkowie zarządu związku JST | 7650 zł | 2200 zł |
|
zastępca burmistrza dzielnicy pow. 100 tys. mieszkańców | 10 430 zł | 3450 zł |
|
zastępca burmistrza dzielnicy do 100 tys. mieszkańców | 10 080 zł | 3150 zł |
|
pozostali członkowie zarządu dzielnicy pow. 100 tys. mieszkańców | 9730 zł | 3000 zł |
|
pozostali członkowie zarządu dzielnicy do 100 tys. mieszkańców | 9380 zł | 2800 zł |
|
Od 1 listopada 2021 r. maksymalne wynagrodzenie pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru nie może przekroczyć w okresie miesiąca 11,2-krotności (poprzednio 7-krotności) kwoty bazowej, określonej w ustawie budżetowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe na podstawie przepisów ustawy z 3 grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw (art. 37 ust. 3 ustawy o pracownikach samorządowych).
Znaczne podniesienie stawek to nie wszystkie zmiany wprowadzone od 1 listopada 2021 r. Nowelizacja ustawy o pracownikach samorządowych określiła definicję minimalnego wynagrodzenia pracowników samorządowych z wyboru. Zgodnie z tą regulacją minimalne wynagrodzenie osób, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o pracownikach samorządowych (czyli pracowników zatrudnionych na podstawie wyboru), nie może być niższe niż 80% maksymalnego wynagrodzenia określonego dla poszczególnych stanowisk w przepisach rozporządzenia w sprawie wynagradzania. Maksymalne wynagrodzenie na danym stanowisku stanowi suma maksymalnego poziomu wynagrodzenia zasadniczego oraz maksymalnego poziomu dodatku funkcyjnego, a w przypadku wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty oraz marszałka województwa - także kwoty dodatku specjalnego.
Rozporządzenie w sprawie wynagradzania nie określa stawki minimalnej dla danego stanowiska. To wynika dla danego pracownika ze wskazanego wzoru. Zatem minimalną pensję należy wyliczyć dla danego pracownika. Jeżeli nie osiąga on poziomu wynagrodzenia minimalnego, pensja musi mu być podniesiona. Z uwagi na to, że pojęcie to dotyczy pracowników z wyboru, jeżeli zajdzie taka konieczność, to pensję podnosi rada gminy/rada powiatu/sejmik albo dla pozostałych członków zarządu kierownik urzędu, czyli starosta/marszałek województwa.
Jednocześnie należy wskazać, że podniesienie pensji przynajmniej do minimalnej wysokości powinno nastąpić z wyrównaniem od 1 sierpnia 2021 r.
3.2. Dodatek specjalny dla wójta
W kontekście nowej definicji minimalnego wynagrodzenia warto wskazać, że do jego obliczenia sumuje się dodatek specjalny, gdy chodzi o pracownika, o którym mowa w art. 36 ust. 3 ustawy o pracownikach samorządowych, czyli wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starostę oraz marszałka województwa. Tylko tym pracownikom przysługuje obligatoryjnie dodatek specjalny. I co ważne, zgodnie z § 6 rozporządzenia w sprawie wynagradzania, dodatek specjalny dla tych osób, przysługuje w kwocie wynoszącej 30% łącznie wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego. W tym zakresie rozporządzenie w sprawie wynagradzania określa wysokość tego dodatku odmiennie niż rozporządzenie płacowe z 2018 r. Zgodnie bowiem z dotychczasowymi przepisami, mógł on mieć wartość od 20% do 40% łącznej sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego. Określony procent wskazywała rada/sejmik w uchwale dotyczącej pensji. Obecnie radzie/sejmikowi ta kompetencja została odebrana, gdyż wysokość dodatku specjalnego jest sztywno ustalona przez § 6 rozporządzenia w sprawie wynagradzania.
3.3. Pracownicy samorządowi zatrudnieni na podstawie powołania
W ślad za podwyżkami w pensji zatrudnionych na podstawie wyboru poszły także podwyżki zarobków pracowników z powołania. Pracownicy ci to: zastępca wójta (burmistrza, prezydenta miasta), skarbnik gminy/powiatu/województwa. W przeciwieństwie do zatrudnionych na podstawie wyboru do zastępcy wójta/skarbnika nie odnosi się definicja wynagrodzenia minimalnego, zawarta w ustawie o pracownikach samorządowych. Prawodawca ma więc swobodę w podjęciu decyzji o podniesieniu wynagrodzenia. Decyzję tę w formie zarządzenia podejmuje wójt (burmistrz, prezydent miasta)/starosta/marszałek województwa.
Tabela 5. Wynagrodzenie zasadnicze i dodatek funkcyjny pracowników z powołania
Stanowisko |
|
|
Wynagrodzenie zasadnicze od 1 listopada 2021 r. | Dodatek funkcyjny od 1 listopada 2021 r. | |
| 10 430 zł | 4500 zł |
| 10 430 zł | 4500 zł |
| 9730 zł | 4500 zł |
| 9730 zł | 3650 zł |
| 9730 zł | 3650 zł |
| 9040 zł | 3650 zł |
| 8340 zł | 2900 zł |
| 8340 zł | 2900 zł |
| 7650 zł | 2550 zł |
Zasady wynagradzania regulowane są w regulaminie tylko dla zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Natomiast zastępca wójta i skarbnik to stanowiska, na których do nawiązania stosunku pracy dochodzi w drodze powołania. Pogląd, że etaty te nie powinny być objęte regulaminem wynagradzania, potwierdza wystąpienie pokontrolne Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku z 5 lipca 2021 r. (nr WK/0804/103/6/K/1/2021). W piśmie tym gdańskie RIO potwierdziło, że zarządzenie w sprawie regulaminu nie może odnosić się do stanowisk z powołania.
4. Obowiązek wydania regulaminu wynagradzania
Ustawa o pracownikach samorządowych nakłada na każdą jednostkę samorządową, tj. urząd, jednostkę budżetową, ośrodek, biuro, itp., obowiązek opracowania własnych przepisów płacowych. Obowiązek ten istnieje niezależnie od liczby zatrudnionych w niej pracowników. Postanowienia obowiązującego u danego pracodawcy regulaminu wynagradzania powinny być zgodne z regulacjami nowego rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. Pracodawca powinien więc dokonać weryfikacji tekstu regulaminu. Nie oznacza to jednak automatycznego obowiązku wydania nowego regulaminu wynagradzania.
W regulaminie wynagradzania ustala się wysokość oraz zasady przyznawania pracownikom stawek wynagrodzenia przewidzianych za pracę określonego rodzaju lub na określonym stanowisku oraz ewentualnie innych składników pensji (np. dodatki funkcyjne, nagrody, premie), jeżeli zostały one przewidziane z tytułu wykonywania określonej pracy.
Za minimum treści regulaminu należy uznać postanowienia pozwalające na określenie wysokości wynagrodzenia zasadniczego, a zatem ustalające system i stawki wynagrodzenia. Ponadto w regulaminie można ustalić także inne składniki płacy (np. wynagrodzenie chorobowe, przestojowe, odprawy, dodatki) i zasady ich przyznawania. Regulamin zawierać może także postanowienia dotyczące innych świadczeń związanych ze stosunkiem pracy. Elementy regulaminu dzieli się na obligatoryjne i fakultatywne.
Tabela 6. Treść regulaminu wynagradzania
Obowiązek regulacji | Elementy |
Obligatoryjne |
|
Fakultatywne |
|
4.1. Wymagania kwalifikacyjne
Określając wymagania kwalifikacyjne, należy brać pod uwagę minimalne wymagania kwalifikacyjne, określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia w sprawie wynagradzania. W regulaminie wynagradzania wymagania kwalifikacyjne nie mogą być niższe niż w przepisach rozporządzenia w sprawie wynagradzania.
4.2. Maksymalny poziom wynagrodzenia zasadniczego
Pracodawca wyznacza w regulaminie górne stawki wynagrodzenia. W załącznikach do rozporządzenia wskazano tabele minimalnego miesięcznego poziomu wynagrodzenia zasadniczego. Jeżeli pozwala na to sytuacja finansowa danego pracodawcy, nie ma żadnych przeszkód, aby ustalił on w regulaminie wynagradzania znacznie wyższy poziom minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego dla pracowników niż określony w rozporządzeniu w sprawie wynagradzania (pismo Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 28 lutego 2011 r., nr SPS-023-20750/11).
4.3. Dodatek za wieloletnią pracę
W regulaminie wynagradzania mogą być określone zasady przyznawania dodatków. Jednym z nich jest dodatek za wieloletnią pracę. Jest on obligatoryjnym składnikiem wynagrodzenia, jeżeli pracownik spełnia warunki do jego otrzymania. Warunkiem do przyznania dodatku jest określony w przepisie staż pracy. Dodatek za wieloletnią pracę przysługuje po 5 latach pracy w wysokości wynoszącej 5% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Dodatek ten wzrasta o 1% za każdy dalszy rok pracy aż do osiągnięcia 20% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego (art. 38 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych).
Dodatek za wieloletnią pracę wypłaca się w terminie wypłaty wynagrodzenia:
- począwszy od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym pracownik samorządowy nabył prawo do dodatku lub wyższej stawki dodatku, jeżeli nabycie prawa nastąpiło w ciągu miesiąca;
- za dany miesiąc, jeżeli nabycie prawa do dodatku lub wyższej stawki dodatku nastąpiło pierwszego dnia miesiąca
- § 7 ust. 1 rozporządzenia w sprawie wynagradzania.
4.4. Dodatek funkcyjny
Samorządowcom zatrudnionym na podstawie umów o pracę pracodawca może przyznać dodatki funkcyjne na zasadach określonych w regulaminie wynagradzania (art. 39 ust. 2 pkt 2 ustawy o pracownikach samorządowych). Gdy się na to zdecyduje, w regulaminie wynagradzania precyzuje warunki i sposób przyznawania dodatku funkcyjnego, w tym m.in.:
- stanowiska uprawniające do dodatku funkcyjnego,
- charakter dodatku (w stałej stawce miesięcznej, zmienny),
- tryb jego przyznawania.
4.5. Dodatek specjalny
Pracownikowi samorządowemu z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań może zostać przyznany dodatek specjalny (art. 36 ust. 5 ustawy o pracownikach samorządowych). Dodatek ten ma charakter czasowy. Warunkiem koniecznym umożliwiającym wypłatę fakultatywnych składników wynagrodzenia, a takim jest dodatek specjalny, jest określenie przez pracodawcę w regulaminie wynagradzania zasad i sposobu ich przyznawania oraz wypłacania (art. 39 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych).
4.6. Wynagrodzenie prowizyjne
Pracownikowi samorządowemu zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę może być przyznane dodatkowe wynagrodzenie prowizyjne za wykonywanie czynności z zakresu egzekucji administracyjnej należności pieniężnych (§ 5 rozporządzenia w sprawie wynagradzania). Wynagrodzenie prowizyjne wypłaca się w okresach miesięcznych. Obliczane jest ono od ściągniętej kwoty należności pieniężnych, objętych jednym tytułem wykonawczym. Przy czym jednorazowa jego kwota nie może przekraczać 2-krotnej wysokości najniższego wynagrodzenia zasadniczego. Natomiast miesięczne wynagrodzenie prowizyjne nie może przekraczać 5-krotnej wysokości najniższego wynagrodzenia zasadniczego.
Szczegółowe warunki przyznawania wynagrodzenia prowizyjnego oraz jego wysokość określa pracodawca w regulaminie wynagradzania.
4.7. Nagroda jubileuszowa
Nagroda jubileuszowa jest świadczeniem powszechnie obowiązującym prawie w całym sektorze finansów publicznych. Pracownicy samorządowi dostają ją co 5 lat, a pierwszą po przepracowaniu 20 lat.
Nagroda jubileuszowa przysługuje w wysokości: |
|
|
|
|
|
|
Pracownik samorządowy nabywa prawo do nagrody jubileuszowej w dniu upływu okresu uprawniającego do niego albo w dniu wejścia w życie przepisów wprowadzających nagrody. Nagrodę wypłaca się niezwłocznie po nabyciu do niej prawa.
4.8. Dodatkowe wynagrodzenie roczne - tzw. trzynastka
Dodatkowe wynagrodzenie roczne jest określone przepisami ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej. Aby dostać trzynastą pensję, samorządowiec musi spełnić wymóg pozytywny i kryteria negatywne. Wymóg pozytywny to faktyczne przepracowanie u jednego pracodawcy samorządowego co najmniej 6 miesięcy w poprzednim roku kalendarzowym (z niewielkimi wyjątkami). Warunki negatywne oznaczają, że pracownik samorządowy nie mógł:
- być nieobecny w pracy z przyczyn usprawiedliwionych dłużej niż 2 dni,
- stawić się w pracy i być w niej obecny w stanie nietrzeźwości,
- być ukarany karą dyscyplinarną wydalenia z pracy lub ze służby,
- być zwolniony dyscyplinarnie z pracy ze swojej winy.
Wystąpienie choćby jednej przesłanki negatywnej powoduje pozbawienie prawa do tej należności za rok, kiedy ona wystąpiła. Trzynastkę wypłaca się w ciągu pierwszych 3 miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który przysługuje to wynagrodzenie.
4.9. Odprawa emerytalno-rentowa
Jednorazowa odprawa w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy jest wypłacana w dniu ustania stosunku pracy.
Pracownik samorządowy dostaje odprawę emerytalno-rentową w wysokości:
- 2-miesięcznego wynagrodzenia - po 10 latach pracy,
- 3-miesięcznego wynagrodzenia - po 15 latach pracy,
- 6-miesięcznego wynagrodzenia - po 20 latach pracy.
4.10. Nagroda, premia i inne dodatki
Pracownikowi samorządowemu zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę może być przyznana nagroda - za szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej (art. 36 ust. 6 ustawy o pracownikach samorządowych). Pracodawca w regulaminie wynagradzania może określić warunki przyznawania oraz warunki i sposób wypłacania premii i nagród innych niż nagroda jubileuszowa.
5. Podsumowanie
1) Minimalny poziom wynagrodzenia zasadniczego dla pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę nie jest tożsamy z minimalnym wynagrodzeniem za pracę.
2) Pracownik samorządowy, który nie spełnia minimalnych wymagań kwalifikacyjnych przewidzianych dla stanowiska zajmowanego przez niego w dniu 1 listopada 2021 r., może być nadal zatrudniony na tym stanowisku.
3) Pracodawca powinien dokonać weryfikacji obowiązującego u niego regulaminu wynagradzania pod kątem jego zgodności z regulacjami nowego rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych.
4) Pracownikowi samorządowemu zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę może być przyznane dodatkowe wynagrodzenie prowizyjne za wykonywanie czynności z zakresu egzekucji administracyjnej należności pieniężnych.
5) Odprawa emerytalno-rentowa jest wypłacana pracownikowi samorządowemu w dniu ustania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy.
PODSTAWA PRAWNA:
art. 183c, art. 772, art. 128 § 2 pkt 2, art. 239 § 3, art. 24113 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320; ost. zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1162),
art. 4 ust. 1 pkt 1, art. 36, art. 37, art. 38, art. 39, art. 43 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 1282; ost. zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1834),
art. 2, art. 4 ust. 1, art. 5 ust. 2 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1872),
§ 2 pkt 2, § 5-12, załączniki 1-3 rozporządzenia Rady Ministrów z 25 października 2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1960).
Leszek Jaworski
specjalista z zakresu prawa pracy
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right