Pogorszenie warunków zatrudnienia pracowników przez pracodawcę znajdującego się w trudnej sytuacji finansowej

Pracodawca znajdujący się w trudnej sytuacji finansowej może prowadzić negocjacje ze stroną pracowniczą w zakresie warunków zatrudniania i wynagradzania pracowników w celu skorzystania ze środków pomocowych z tzw. tarczy antykryzysowej. W tym celu może wprowadzić przestój lub obniżyć wynagrodzenie zatrudnianych osób. Może też w trudnym dla zakładu pracy okresie skorzystać z rozwiązań wynikających z przepisów Kodeksu pracy - zawiesić dodatkowe uprawnienia pracowników wprowadzone do ich umów o pracę lub wynikające z regulacji wewnątrzzakładowych.

Regulacje z zakresu prawa pracy podlegające zawieszeniu

Zła finansowa sytuacja pracodawcy daje podstawę do zawieszenia obowiązujących u niego zakładowych przepisów prawa pracy. Katalog źródeł prawa pracy został przez ustawodawcę określony odmiennie, niż ma to miejsce w przypadku innych dziedzin prawa. Oprócz normatywnych źródeł (uchwalanych przez organy państwowe), czyli Kodeksu pracy oraz innych powszechnie obowiązujących ustaw i aktów wykonawczych, katalog źródeł prawa pracy obejmuje również postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych. Ten element prawa pracy powstaje wskutek umowy zawartej między pracodawcą a pracownikami w trybie określonym ustawą. Do przepisów prawa pracy zalicza się też regulaminy (np. pracy lub wynagradzania), statuty (np. spółdzielni lub spółek) czy zarządzenia określające prawa i obowiązki pracodawców i pracowników. Za tego rodzaju źródła w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego uważa się również postanowienia porozumienia zbiorowego w sprawie gwarancji socjalnych, pracowniczych i związkowych, zawartego w procesie prywatyzacji (uchwała 7 sędziów SN z 23 maja 2006 r., III PZP 2/06, OSNP 2007/3-4/38).

Te źródła prawa pracy dotyczą wyłącznie pracowników zatrudnionych u konkretnego pracodawcy. Ich cechą charakterystyczną jest to, że przepisy te mogą regulować sytuację pracowników w sposób bardziej korzystny niż przepisy ustaw lub rozporządzeń. To właśnie regulacje wewnątrzzakładowe mogą zostać zawieszone, jeśli pracodawca osiągnie porozumienie z pracownikami.