DGP: Rewolucja w opłacie recyklingowej za foliówki

Od nowego roku handlowcy będą ją wnosić również za grubsze plastikowe torby. A na tym uszczelnianie przepisów się nie skończy. Dodatkowo na przedsiębiorców zostaną nałożone obowiązki prowadzenia ewidencji i składania sprawozdań, a także wpisu do Bazy Danych o Odpadach.

Nowe regulacje zawarto w uchwalonej 4 lipca 2019 r. ustawie o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (dalej w skrócie nowelizacja). Zmiany zmierzają do uszczelnienia systemu i (o ile ostatecznie nowelę po zmianach Senat zatwierdzi Sejm i podpisze prezydent) dla szerokiej rzeszy handlowców wydających klientom takie torby oznaczają prawdziwą rewolucję. Przede wszystkim dlatego, że od 1 stycznia 2020 r. obowiązkiem opłatowym objęte zostaną także grubsze torby (50 i więcej mikrometrów). Nowością będzie też to, że opłata recyklingowa będzie rozliczana raz na kwartał. Co więcej: pojawi się obowiązek prowadzenia ewidencji oraz składania sprawozdania. A na dodatek wszyscy handlowcy będą podlegali wpisowi do rejestru w Bazie Danych o Odpadach (BDO). Przy czym w złożenie wniosku o wpis będzie musiało nastąpić jeszcze przed 31 grudnia 2019 r. Brak wpisu będzie zagrożony karą administracyjną nawet do wysokości 1 mln zł.

Przyczyny rozszerzenia obowiązku

Wprowadzenie opłaty recyklingowej miało na celu dostosowanie polskiego prawa do przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/720 z 29 kwietnia 2015 r. zmieniającej dyrektywę 94/62/WE w odniesieniu do zmniejszenia zużycia lekkich plastikowych toreb na zakupy (Dz. Urz. UE L 115 s. 11). Unijny legislator uznał bowiem, że obecny poziom zużycia plastikowych toreb na zakupy powoduje duże zaśmiecenie i nieefektywne korzystanie z zasobów. Szczególnie na celowniku znalazły się plastikowe torby na zakupy o grubości materiału poniżej 50 mikronów (lekkie plastikowe torby na zakupy), które stanowią zdecydowaną większość całkowitej liczby plastikowych toreb na zakupy zużywanych w UE i na dodatek są rzadziej wykorzystywane ponownie niż grubsze foliówki. Należy zaznaczyć, że dyrektywa 2015/720 nie wymaga wprost wprowadzenia opłaty recyklingowej lub innej tego rodzaju opłaty. Przy czym art. 4a ustęp 1 dyrektywy wskazuje, że państwa członkowskie przyjmują środki służące osiągnięciu trwałego zmniejszenia zużycia lekkich plastikowych toreb na zakupy na swoim terytorium poprzez zmniejszenie, utrzymywanie lub wprowadzanie instrumentów ekonomicznych i ograniczeń wprowadzania foliówek do obrotu. Polski ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie instrumentu ekonomicznego w postaci opłaty recyklingowej, która obowiązywała od 1 stycznia 2018 r. Do tej pory jednak obowiązkiem tym objęte były lekkie torby, a więc o grubości nieprzekraczającej 50 mikronów. Jak się jednak okazało w praktyce, znacząca część przedsiębiorców omijała wymogi ustawowe poprzez wprowadzenia do obrotu toreb grubszych – ze szkodą dla środowiska.