O tym musisz wiedzieć

1. Ostrzeżenie przed optymalizacją podatkową z wykorzystaniem wartości firmy - komunikat MF

Ministerstwo Finansów opublikowało komunikat, w którym ostrzega podatników CIT przed wykorzystaniem sztucznie kreowanej wartości firmy do optymalizacji podatkowych. Przedstawiamy fragment komunikatu w tej sprawie, wyjaśniający schemat optymalizacyjny. Jak ostrzega MF, przedstawione działanie będzie podlegać ocenie z punktu widzenia przepisów o klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Na komunikat powinni zwrócić uwagę podatnicy dokonujący transakcji przeniesienia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Treść ostrzeżenia dotyczy pośrednio także audytorów, doradców podatkowych i prawnych takich podatników.

W rozpoznanych przez Ministerstwo Finansów agresywnych optymalizacjach wartość firmy była kreowana sztucznie, a sama operacja przeniesienia przedsiębiorstwa (lub ZCP) do spółki docelowej (Spółka C) była podzielona - bez ekonomicznego uzasadnienia - na etapy tak, by ujawnić wartość firmy bez opodatkowania w Spółce B, a jednocześnie zapewnić Spółce C korzyść podatkową w postaci amortyzacji (obniżenia dochodu). W najczęstszych przypadkach optymalizacji Spółki A, B i C były podatnikami CIT, powiązanymi pośrednio lub bezpośrednio.

Aport przedsiębiorstwa (lub ZCP) skutkuje przeniesieniem składników majątkowych Spółki A do Spółki B, w zamian za co Spółka A obejmuje udziały w Spółce B. Wycena aportu wnoszonego przez Spółkę A była dokonywana w wartości znacznie przewyższającej wartość jej aktywów netto. Wskutek takiego aportu w księgach Spółki B pojawiają te same aktywa, które były w Spółce A, oraz jest ujawniana dodatkowa pozycja - dodatnia wartość firmy. Analogicznie jak przy sprzedaży przedsiębiorstwa wartość firmy ekonomicznie odpowiada nadwyżce wartości całego przedsiębiorstwa Spółki A wycenianej w związku z aportem ponad wartość udziałów/akcji objętych przez Spółkę A w zamian za aport.

Przepisy podatkowe dotyczące aportów przedsiębiorstwa lub ZCP przewidują brak opodatkowania w momencie aportu. Wynika to z założenia, że tego rodzaju operacje nie powinny wywoływać obciążeń podatkowych, by nie utrudniać przekształceń przedsiębiorców. Jednak skutkiem takiej neutralności podatkowej aportu przedsiębiorstwa lub ZPC jest brak możliwości amortyzacji wartości firmy w Spółce B. Z tego względu powyższy schemat agresywnej optymalizacji podatkowej zakłada drugi krok polegający na sprzedaży otrzymanego majątku na rzecz Spółki C w niedługi czas po otrzymaniu aportu. W rezultacie Spółka C uzyskuje majątek przedsiębiorstwa lub ZCP na podstawie umowy sprzedaży, co - inaczej niż aport - umożliwia amortyzację wszystkich jego składników, w tym wartość firmy, która nie mogła być amortyzowana w Spółce B.