RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 217,

uwzględniając Umowę o partnerstwie między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony, podpisaną w Kotonu dnia 23 czerwca 2000 r. (¹) zmienioną ostatnio w Ouagadougou w dniu 22 czerwca 2010 r. (²) (zwaną dalej „umową o partnerstwie AKP-UE”), w szczególności jej art. 96,

uwzględniając Umowę wewnętrzną między przedstawicielami rządów państw członkowskich, zebranymi w Radzie, w sprawie przyjęcia środków i ustanowienia procedur w celu wykonania umowy o partnerstwie AKP-WE (³), w szczególności jej art. 3,

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1905/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. ustanawiające instrument finansowania współpracy na rzecz rozwoju (zwane dalej „instrumentem współpracy na rzecz rozwoju” ) (⁴), w szczególności jego art. 37,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Decyzja Rady 2007/641/WE (⁵) została przyjęta w celu podjęcia odpowiednich środków w związku z naruszeniem zasadniczych elementów, o których mowa w art. 9 umowy o partnerstwie AKP-UE, oraz wartości, o których mowa w art. 3 instrumentu współpracy na rzecz rozwoju.

(2) Środki te zostały przedłużone na mocy decyzji Rady 2009/735/WE (⁶), a następnie na mocy decyzji Rady 2010/208/UE (⁷), 2010/589/UE (⁸) i 2011/219/UE (⁹), ponieważ Republika Fidżi nie tylko nie zrealizowała jeszcze wielu ważnych zobowiązań w zakresie zasadniczych elementów umowy o partnerstwie AKP-UE i instrumentu współpracy na rzecz rozwoju, uzgodnionych w trakcie konsultacji w kwietniu 2007 r., ale także ostatnio doszło do bardzo negatywnych wydarzeń w dziedzinach, których dotyczą niektóre z tych zobowiązań.

(3) Decyzja 2007/641/WE wygasa z dniem 30 września 2011 r. Zasadne jest przedłużenie okresu jej obowiązywania oraz uaktualnienia odpowiednio zakresu środków towarzyszących,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

W decyzji 2007/641/WE wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 3 akapit drugi otrzymuje brzmienie:

„Niniejsza decyzja wygasa w dniu 30 września 2012 r. Podlega ona regularnemu przeglądowi, co najmniej co sześć miesięcy.”;

2) załącznik zastępuje się załącznikiem do niniejszej decyzji.

Artykuł 2

List zawarty w załączniku do niniejszej decyzji skierowany jest do Republiki Fidżi.

Artykuł 3

Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem jej przyjęcia.

Sporządzono w Brukseli dnia 26 września 2011 r.

ZAŁĄCZNIK

PISMO

Jego Ekscelencja Ratu Epeli NAILATIKAU

Prezydent Republiki Fidżi

Suva

Republika Fidżi

Szanowny Panie Prezydencie!

Unia Europejska (UE) przykłada wielką wagę do postanowień art. 9 umowy o partnerstwie AKP-UE i art. 3 instrumentu współpracy na rzecz rozwoju. Partnerstwo AKP-UE opiera się na przestrzeganiu praw człowieka, zasad demokratycznych i praworządności, które są zasadniczymi elementami umowy o partnerstwie AKP-UE i stanowią podstawę naszych stosunków.

Dnia 11 grudnia 2006 r. Rada Unii Europejskiej potępiła przewrót wojskowy w Republice Fidżi (Fidżi).

Na mocy art. 96 umowy o partnerstwie AKP-UE oraz zważywszy, że przewrót wojskowy, do którego doszło dnia 5 grudnia 2006 r., stanowił pogwałcenie zasadniczych elementów wymienionych w art. 9 tej umowy, UE zaprosiła Fidżi do konsultacji, aby zgodnie z postanowieniami umowy o partnerstwie AKP-UE dokonać pogłębionej analizy sytuacji i w razie konieczności podjąć kroki mające na celu zaradzenie zaistniałym problemom.

Formalna część konsultacji rozpoczęła się w Brukseli dnia 18 kwietnia 2007 r. UE z zadowoleniem przyjęła wówczas potwierdzenie przez rząd tymczasowy szeregu wymienionych poniżej zobowiązań w zakresie praw człowieka i podstawowych wolności, przestrzegania zasad demokratycznych i rządów prawa oraz zaproponowała podjęcie konstruktywnych kroków w celu ich realizacji.

Niestety, od tego czasu – w szczególności w kwietniu 2009 r. – nastąpił szereg negatywnych wydarzeń, w wyniku których Fidżi złamało wiele z przyjętych zobowiązań. Chodzi w szczególności o uchylenie obowiązywania konstytucji, bardzo znaczne opóźnienia w organizacji wyborów parlamentarnych oraz naruszenia praw człowieka. Mimo że realizacja zobowiązań została znacznie opóźniona, większość z tych zobowiązań ma nadal ogromne znaczenie dla obecnej sytuacji na Fidżi i dlatego zostały one załączone do niniejszego pisma. Fidżi poniosło straty w zakresie funduszy na rzecz rozwoju, ponieważ podjęło decyzję o jednostronnym złamaniu szeregu najważniejszych zobowiązań.

Niemniej jednak w duchu partnerstwa, stanowiącego podstawę umowy o partnerstwie AKP-UE, UE wyraża swoją gotowość do podjęcia nowych formalnych konsultacji, gdy tylko pozytywne zakończenie takich konsultacji stanie się możliwe. W dniu 1 lipca 2009 r. premier rządu tymczasowego zaprezentował harmonogram reform i powrotu do ustroju demokratycznego. UE jest gotowa podjąć dialog w sprawie tego harmonogramu i rozważyć, czy nie mógłby on stanowić podstawy nowych konsultacji. W związku z powyższym UE podjęła decyzję o przedłużeniu obecnych środków stosowanych wobec Fidżi, tak aby stworzyć możliwość podjęcia nowych konsultacji. Mimo że niektóre z tych środków zdezaktualizowały się, podjęto decyzję, iż UE woli szukać możliwości podjęcia nowych konsultacji z Fidżi zamiast jednostronnie modyfikować te środki. Szczególne znaczenie ma więc to, czy rząd tymczasowy zobowiąże się do podjęcia wewnętrznego dialogu politycznego z udziałem zainteresowanych stron oraz do elastycznego podejścia do terminów zawartych w harmonogramie. Chociaż stanowisko UE jest i zawsze będzie inspirowane zasadniczymi elementami umowy o partnerstwie AKP-UE, jak również jej najważniejszymi zasadami, w tym szczególnie zasadami dotyczącymi roli dialogu i wypełniania wzajemnych zobowiązań, należy podkreślić, że UE w żaden sposób nie przesądza ze swojej strony o wyniku przyszłych konsultacji.

Jeżeli rezultatem nowych konsultacji będą istotne zobowiązania ze strony Fidżi, UE zobowiązuje się do dokonania wcześniejszego, pozytywnego przeglądu środków stosowanych wobec Fidżi. Jeżeli jednak sytuacja na Fidżi nie poprawi się, Fidżi będzie traciło dostęp do kolejnych funduszy na rzecz rozwoju. W szczególności ocena postępów w przywracaniu porządku konstytucyjnego stanowić będzie podstawowe kryterium dla UE przy podejmowaniu decyzji o środkach towarzyszących dla krajów objętych protokołem w sprawie cukru i decyzji w zakresie krajowego programu orientacyjnego dla Fidżi w ramach 10. Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR).

Dopóki nie rozpoczną się nowe konsultacje, UE zachęca Fidżi do kontynuowania i intensyfikacji dialogu politycznego.

Środki stosowane wobec Fidżi obejmują następujące postanowienia:

– zezwala się na kontynuację pomocy humanitarnej oraz bezpośredniego wsparcia dla społeczeństwa obywatelskiego i ludności znajdującej się w trudnej sytuacji,

– zezwala się na kontynuację toczących się lub przygotowywanych działań w zakresie współpracy, zwłaszcza w ramach 8. i 9. EFR,

– zezwala się na kontynuację działań w zakresie współpracy, które pomogą przywrócić rządy demokratyczne i poprawić zarządzanie, z wyjątkiem wyjątkowych okoliczności,

– zezwala się na dalszą realizację środków towarzyszących reformie cukrowej na 2006 r. Dnia 19 czerwca 2007 r. Fidżi podpisało na szczeblu technicznym umowę w sprawie finansowania. Zwraca się uwagę, że powyższa umowa w sprawie finansowania zawiera klauzulę zawieszającą,

– można kontynuować prace przygotowawcze zmierzające do podpisania wieloletniego orientacyjnego programu w sprawie środków towarzyszących reformie cukrowej na lata 2011–2013,

– sfinalizowanie, podpisanie na szczeblu technicznym oraz realizacja krajowego dokumentu strategicznego oraz krajowego programu orientacyjnego dotyczącego 10. EFR wraz z orientacyjną pulą środków finansowych, jak również ewentualny przydział rezerwy motywacyjnej, wynoszącej maksymalnie 25 % tej kwoty, zależeć będą od spełnienia zobowiązań podjętych w odniesieniu do przestrzegania praw człowieka i rządów prawa, a zwłaszcza tego, czy: rząd tymczasowy utrzyma w mocy konstytucję, w pełni zachowa niezależność sądownictwa i zniesie zarządzenia w sprawie sytuacji nadzwyczajnej, wprowadzone ponownie w dniu 6 września 2007 r., wszystkie doniesienia dotyczące przypadków łamania praw człowieka będą badane lub rozpatrywane zgodnie z różnymi procedurami i na różnych forach, na podstawie przepisów obowiązujących na Fidżi, a rząd tymczasowy dołoży wszelkich starań, aby zapobiec wydawaniu oświadczeń przez służby bezpieczeństwa w celu zastraszania obywateli,

– przydział środków na cukier na 2007 r. wyniósł zero,

– udostępnienie przydziału środków na cukier na 2008 r. zależało od przedstawienia dowodów potwierdzających, że trwają rzeczywiste i zgodne z harmonogramem przygotowania do przeprowadzenia wyborów, zgodnie z uzgodnionymi zobowiązaniami, głównie dotyczącymi spisu ludności, ponownego wyznaczenia granic okręgów wyborczych i reformy ordynacji wyborczej zgodnie z konstytucją, oraz że podjęte zostały działania mające zapewnić właściwe funkcjonowanie komisji wyborczej, w tym mianowanie inspektora ds. wyborów do dnia 30 września 2007 r. zgodnie z konstytucją Fidżi. W dniu 31 grudnia 2009 r. Fidżi utraciło prawo do przydziału środków na cukier na 2008 r.,

– przydział środków na cukier na 2009 r. został anulowany w maju 2009 r., ponieważ rząd tymczasowy zdecydował o przełożeniu wyborów na wrzesień 2014 r.,

– przydział środków na cukier na 2010 r. został anulowany przed dniem 1 maja 2010 r., ponieważ nie poczyniono postępów w zakresie przemian demokratycznych, jednak, biorąc pod uwagę krytyczną sytuację w sektorze cukru, część alokacji została przeznaczona na pomoc bezpośrednią dla populacji bezpośrednio zależnej od produkcji cukru w celu złagodzenia negatywnych skutków społecznych. Fundusze te są zarządzane centralnie przez delegaturę UE w Suwie i nie są dystrybuowane za pośrednictwem rządu,

– dostępność orientacyjnie przyznanej kwoty w ramach wieloletniego programu orientacyjnego na rzecz środków dodatkowych dla krajów dawniej objętych protokołem w sprawie cukru na lata 2011–2013 będzie uwarunkowana osiągnięciem zgody w procesie konsultacyjnym; w przypadku braku takiej zgody przyznanie środków z tej kwoty będzie rozważane jedynie w celu złagodzenia konsekwencji społecznych,

– można rozważyć szczególne wsparcie na przygotowanie i realizację głównych zobowiązań, zwłaszcza w zakresie przygotowania lub przeprowadzenia wyborów,

– uchwalone środki nie wpływają na współpracę regionalną ani na uczestnictwo Fidżi w tej współpracy.

Analiza zakresu wypełnienia zobowiązań zostanie przeprowadzona zgodnie z warunkami wymienionymi w załączniku do niniejszego pisma dotyczącymi stałego dialogu, skutecznej współpracy z delegacjami dokonującymi oceny i monitoringu oraz sprawozdawczości.

Ponadto UE oczekuje od Fidżi pełnej współpracy z Forum Wysp Pacyfiku w zakresie realizacji zaleceń przedstawionych przez grupę wybitnych osobistości, które zostały zatwierdzone przez ministrów spraw zagranicznych zgromadzonych w ramach Forum podczas posiedzenia w Vanuatu dnia 16 marca 2007 r.

UE będzie nadal dokładnie śledzić sytuację na Fidżi. Na mocy art. 8 umowy o partnerstwie AKP-UE prowadzony będzie pogłębiony dialog polityczny z władzami Fidżi, mający zagwarantować przestrzeganie praw człowieka, przywrócenie demokracji oraz przestrzeganie rządów prawa. Dialog trwać będzie tak długo, aż obie strony stwierdzą, że pogłębiony charakter dialogu osiągnął zamierzony cel.

UE zastrzega sobie prawo do dostosowania właściwych środków, jeżeli realizacja zobowiązań przez rząd tymczasowy zostanie spowolniona, zatrzymana lub ulegnie uwstecznieniu.

UE podkreśla, iż przywileje, które przyznano Fidżi w ramach współpracy z UE, zależą od przestrzegania zasadniczych elementów umowy o partnerstwie AKP-UE oraz wartości, o których mowa w instrumencie współpracy na rzecz rozwoju. Aby przekonać Unię o całkowitej gotowości do realizacji podjętych zobowiązań, rząd tymczasowy musi jak najszybciej osiągnąć znaczny postęp w realizacji uzgodnionych zobowiązań.

Z poważaniem,

Sporządzono w Brukseli

W imieniu Rady Unii Europejskiej

W imieniu Komisji

ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA

ZOBOWIĄZANIA UZGODNIONE Z REPUBLIKĄ FIDŻI

A. Poszanowanie zasad demokratycznych

Zobowiązanie nr 1

W ciągu 24 miesięcy od dnia 1 marca 2007 r. odbędą się wolne i sprawiedliwe wybory parlamentarne, które zostaną poddane ocenie przeprowadzonej przez niezależnych obserwatorów wyznaczonych przez sekretariat Forum Wysp Pacyfiku. Proces przygotowywania i sposób przeprowadzenia wyborów będą wspólnie monitorowane, dostosowywane i korygowane w miarę potrzeb na podstawie wspólnie zaakceptowanych standardów. W związku z tym:

– do dnia 30 czerwca 2007 r. rząd tymczasowy przyjmie harmonogram, wyznaczający daty ukończenia poszczególnych etapów przygotowania nowych wyborów parlamentarnych,

– w harmonogramie zostanie określony termin przeprowadzenia spisu ludności, zmiany granic okręgów wyborczych i reformy systemu wyborczego,

– wyznaczenie granic okręgów wyborczych i reforma systemu wyborczego zostaną przeprowadzone zgodnie z konstytucją Fidżi,

– zostaną podjęte działania w celu zagwarantowania funkcjonowania komisji wyborczej, w tym mianowanie inspektora ds. wyborów do dnia 30 września 2007 r. zgodnie z konstytucją Fidżi,

– mianowanie wiceprezydenta odbędzie się zgodnie z konstytucją Fidżi.

Zobowiązanie nr 2

Rząd tymczasowy, podejmując ważne inicjatywy prawne, podatkowe i inne oraz wprowadzając zmiany, weźmie pod uwagę wyniki konsultacji ze społeczeństwem obywatelskim oraz innymi zainteresowanymi stronami.

B. Rządy prawa

Zobowiązanie nr 1

Rząd tymczasowy dołoży wszelkich starań, aby uniemożliwić składanie przez służby bezpieczeństwa oświadczeń mających na celu zastraszanie.

Zobowiązanie nr 2

Rząd tymczasowy będzie przestrzegał konstytucji z 1997 r. oraz zagwarantuje możliwość normalnego i niezależnego funkcjonowania organów konstytucyjnych takich, jak: Komisja Fidżi ds. Praw Człowieka, Komisja ds. Służby Publicznej, Komisja ds. Biur Konstytucyjnych. Zachowana zostanie w zasadniczym stopniu niezależność i możliwość funkcjonowania Wielkiej Rady Wodzów.

Zobowiązanie nr 3

Niezależność sądów będzie w pełni poszanowana, tak aby mogły one swobodnie pracować, a ich orzeczenia były przestrzegane przez wszystkie strony, w szczególności:

– rząd tymczasowy zobowiązuje się do dnia 15 lipca 2007 r. powołać trybunał, o którym mowa w artykule 138 ust. 3 konstytucji,

– każda nominacja lub odwołanie sędziego będą odtąd przeprowadzane przy pełnym poszanowaniu postanowień konstytucji i zasad proceduralnych,

– nie będą miały miejsca w jakiejkolwiek formie przypadki ingerencji wojska, policji ani rządu tymczasowego w funkcjonowanie sądów, a prawnicy będą w pełni szanowani.

Zobowiązanie nr 4

Wszystkie postępowania karne dotyczące korupcji będą prowadzone poprzez właściwe organy sądowe, a inne instytucje, które mogą zostać powołane do badania rzekomych przypadków korupcji, będą działały w zakresie wyznaczonym w konstytucji.

C. Prawa człowieka i podstawowe wolności

Zobowiązanie nr 1

Rząd tymczasowy podejmie wszelkie niezbędne działania, aby ułatwić badanie lub rozpatrywane wszelkich doniesień o przypadkach łamania praw człowieka zgodnie z różnymi procedurami i na różnych forach na podstawie przepisów obowiązujących na wyspach Fidżi.

Zobowiązanie nr 2

Rząd tymczasowy zniesie zarządzenia w sprawie sytuacji nadzwyczajnej w maju 2007 r., pod warunkiem że nie dojdzie do przypadków zagrożenia bezpieczeństwa narodowego, porządku publicznego i bezpieczeństwa.

Zobowiązanie nr 3

Rząd tymczasowy jest zobowiązany zapewnić w pełni niezależne i zgodne z konstytucją funkcjonowanie Komisji Fidżi ds. Praw Człowieka.

Zobowiązanie nr 4

Wolność słowa i wolność mediów we wszystkich formach będą w pełni szanowane, zgodnie z postanowieniami konstytucji.

D. Zobowiązania dotyczące dalszego rozwoju sytuacji

Zobowiązanie nr 1

Rząd tymczasowy zobowiązuje się prowadzić stały dialog umożliwiający sprawdzenie, czy ma miejsce dalszy postęp oraz przyznaje władzom/przedstawicielom UE i Komisji Europejskiej pełen dostęp do informacji dotyczących wszelkich kwestii związanych z prawami człowieka, pokojowym przywróceniem demokracji i rządów prawa na Fidżi.

Zobowiązanie nr 2

Rząd tymczasowy będzie w pełni współpracował z delegacjami, które UE może wysłać na Fidżi w celu oceny i monitorowania postępów.

Zobowiązanie nr 3

Począwszy od dnia 30 czerwca 2007 r., co trzy miesiące rząd tymczasowy będzie wysyłał sprawozdania dotyczące postępów w przestrzeganiu zasadniczych elementów określonych w umowie z Kotonu oraz realizacji niniejszych zobowiązań.

Niniejszym odnotowuje się, że niektóre problemy można skutecznie rozwiązać jedynie poprzez pragmatyczne podejście, które uwzględnia obecną sytuację i koncentruje się na przyszłości.