RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając Umowę o partnerstwie AKP-WE między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony, podpisaną w Kotonu dnia 23 czerwca 2000 r. (¹) i zmienioną w Luksemburgu dnia 25 czerwca 2005 r. (²), zwaną dalej „umową o partnerstwie AKP-WE”, w szczególności jej art. 96,

uwzględniając Umowę wewnętrzną między przedstawicielami rządów państw członkowskich, zebranych w Radzie, w sprawie przyjęcia środków i ustanowienia procedur w celu wykonania umowy o partnerstwie AKP-WE (³), w szczególności jej art. 3,

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1905/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. ustanawiające instrument finansowania współpracy na rzecz rozwoju (⁴), zwane dalej „instrumentem współpracy na rzecz rozwoju”, w szczególności jego art. 37,

uwzględniając wniosek Komisji,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Doszło do pogwałcenia zasadniczych elementów umowy o partnerstwie AKP-WE, o których mowa w jej art. 9.

(2) Doszło do pogwałcenia wartości, o których mowa w art. 3 instrumentu współpracy na rzecz rozwoju.

(3) Dnia 18 kwietnia 2007 r., na mocy art. 96 umowy o partnerstwie AKP-WE i art. 37 instrumentu współpracy na rzecz rozwoju, rozpoczęto formalne konsultacje z krajami AKP oraz Republiką Wysp Fidżi, w czasie których władze Fidżi podjęły konkretne zobowiązania w celu rozwiązania problemów określonych przez Unię Europejską oraz w zakresie realizacji tych zobowiązań.

(4) Podjęto szereg istotnych inicjatyw odnoszących się do niektórych zobowiązań, o których mowa w motywie 3. Tym niemniej nie tylko nie zrealizowano jeszcze wielu ważnych zobowiązań w zakresie zasadniczych elementów umowy o partnerstwie AKP-WE i instrumentu współpracy na rzecz rozwoju, ale także nastąpiły ostatnio bardzo negatywne wydarzenia w dziedzinach, których dotyczą najważniejsze zobowiązania, takie jak uchylenie konstytucji i dalsze znaczące opóźnienie w organizacji wyborów.

(5) Decyzja 2007/641/WE (⁵) wygasa w dniu 1 października 2009 r.

(6) W związku z powyższym należy przedłużyć ważność decyzji 2007/641/WE,

STANOWI, CO NASTĘPUJE:

Artykuł 1

W decyzji 2007/641/WE wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 3 akapit drugi otrzymuje brzmienie:

„Niniejsza decyzja wygasa w dniu 31 marca 2010 r. Podlega ona regularnemu przeglądowi co najmniej co sześć miesięcy, a także bezzwłocznie w przypadku nowych wydarzeń w Republice Wysp Fidżi lub w przypadku gdy nowe formalne konsultacje z państwami AKP i Republiką Wysp Fidżi doprowadzą do przyjęcia zobowiązań uzasadniających taki przegląd.”;

2) załącznik zastępuje się załącznikiem do niniejszej decyzji.

Artykuł 2

Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem jej przyjęcia.

Artykuł 3

Niniejsza decyzja zostaje opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Sporządzono w Brukseli dnia 24 września 2009 r.

ZAŁĄCZNIK

Projekt pisma

Jego Ekscelencja Ratu Epeli Nailatikau
Pełniący obowiązki Prezydenta Republiki Wysp Fidżi
Suva
Republika Wysp Fidżi

Szanowny Panie Prezydencie,

Unia Europejska przykłada wielką wagę do przepisów art. 9 umowy o partnerstwie AKP-WE, zwanej dalej „umową z Kotonu”, i art. 3 instrumentu współpracy na rzecz rozwoju. Partnerstwo AKP-WE zasadza się na przestrzeganiu praw człowieka, zasad demokratycznych i na rządach prawa, które stanowią zasadnicze elementy umowy z Kotonu i stanowią podstawę naszych stosunków.

Dnia 11 grudnia 2006 r. Rada Unii Europejskiej potępiła przewrót wojskowy na Fidżi.

Na mocy art. 96 umowy z Kotonu oraz zważywszy, że przewrót wojskowy, do którego doszło dnia 5 grudnia 2006 r., stanowił pogwałcenie zasadniczych elementów zawartych w art. 9 umowy, Unia Europejska, zwana dalej „UE”, zaprosiła Fidżi do konsultacji, aby zgodnie z zapisami tej umowy dokonać pogłębionej analizy sytuacji i w razie konieczności podjąć kroki mające na celu jej zaradzenie.

Formalna część konsultacji rozpoczęła się w Brukseli dnia 18 kwietnia 2007 r. UE z zadowoleniem przyjęła wówczas potwierdzenie przez rząd tymczasowy szeregu zobowiązań w zakresie praw człowieka i podstawowych wolności, przestrzegania zasad demokratycznych i rządów prawa, które wymieniono poniżej, oraz zaproponowała podjęcie konstruktywnych kroków w celu ich realizacji.

Niestety, od tego czasu nastąpił szereg negatywnych wydarzeń, w szczególności w kwietniu 2009 r., oznaczających, że Fidżi złamało wiele z przyjętych zobowiązań. Dotyczy to w szczególności uchylenia konstytucji, bardzo znacznego opóźnienia w organizacji wyborów parlamentarnych oraz naruszeń praw człowieka. Mimo że realizacja zobowiązań została znacznie opóźniona, większość z tych zobowiązań nadal ma ogromne znaczenie dla obecnej sytuacji na Fidżi i dlatego załączone zostały do niniejszego pisma. Ponieważ Fidżi podjęło decyzję o złamaniu szeregu najważniejszych zobowiązań, poniosło straty w zakresie funduszy na rzecz rozwoju.

Niemniej jednak w duchu partnerstwa, stanowiącego podstawę umowy z Kotonu, UE wyraża swoją gotowość do podjęcia nowych formalnych konsultacji, gdy tylko pozytywne zakończenie takich konsultacji stanie się możliwe. Tymczasowy premier Fidżi niedawno przedstawił harmonogram reform i wyborów. UE jest gotowa podjąć dialog w sprawie tego harmonogramu i rozważyć, czy nie mógłby on stanowić podstawy nowych konsultacji. W związku z powyższym UE podjęła decyzję o przedłużeniu obecnych środków stosowanych wobec Fidżi, tak aby stworzyć możliwość podjęcia nowych konsultacji. Mimo że niektóre z tych środków zdezaktualizowały się, podjęto decyzję, że UE woli szukać możliwości podjęcia nowych konsultacji z Fidżi zamiast jednostronnie modyfikować te środki. Szczególne znaczenie ma więc, czy rząd tymczasowy zobowiąże się do podjęcia wewnętrznego dialogu politycznego z udziałem zainteresowanych stron oraz do elastyczności w podejściu do terminów zawartych w harmonogramie. Chociaż stanowisko UE jest i zawsze będzie inspirowane zasadniczymi elementami zmienionej umowy z Kotonu, jak również jej najważniejszymi zasadami, w tym szczególnie tymi dotyczącymi roli dialogu i wypełniania wzajemnych zobowiązań, należy podkreślić, że UE w żaden sposób nie przesądza ze swojej strony o wyniku przyszłych negocjacji.

Jeżeli rezultatem nowych konsultacji będą istotne zobowiązania ze strony Fidżi, UE zobowiązuje się do dokonania wcześniejszego, pozytywnego przeglądu środków stosowanych wobec Fidżi. Jeżeli jednak sytuacja na Fidżi nie poprawi się, Fidżi będzie traciło dostęp do kolejnych funduszy na rzecz rozwoju.

Dopóki nie rozpoczną się nowe konsultacje, UE zaprasza Fidżi do kontynuowania i intensyfikacji dialogu politycznego.

Środki stosowane wobec Fidżi obejmują następujące postanowienia:

— zezwala się na kontynuację pomocy humanitarnej oraz bezpośredniego wsparcia dla społeczeństwa obywatelskiego,

— zezwala się na kontynuację toczących się lub przygotowywanych działań w zakresie współpracy, zwłaszcza w ramach 8. i 9. Europejskiego Funduszu Rozwoju, zwanego dalej „EFR”,

— zezwala się na prowadzenie przeglądu końcowego 9. EFR,

— zezwala się na kontynuację działań w zakresie współpracy, które pomogą przywrócić rządy demokratyczne i poprawić zarządzanie, z wyjątkiem wyjątkowych okoliczności,

— zezwala się na dalszą realizację środków towarzyszących reformie cukrowej na 2006 r. Fidżi podpisało na szczeblu technicznym umowę w sprawie finansowania dnia 19 czerwca 2007 r. Zwraca się uwagę, że powyższa umowa w sprawie finansowania zawiera klauzulę zawieszającą,

— przyjęcie przez rząd tymczasowy w dniu 19 czerwca 2007 r. sprawozdania sporządzonego przez niezależnych specjalistów ds. wyborów z ramienia Forum Wysp Pacyfiku datowanego na dzień 7 czerwca 2007 r. zgodne jest ze zobowiązaniem nr 1 uzgodnionym w dniu 18 kwietnia 2007 r. między rządem tymczasowym a UE. W związku z tym można kontynuować prace przygotowawcze zmierzające do podpisania wieloletniego orientacyjnego programu w sprawie środków towarzyszących reformie cukrowej na lata 2008–2010,

— sfinalizowanie, podpisanie na szczeblu technicznym oraz realizacja krajowego dokumentu strategicznego oraz krajowego programu orientacyjnego dotyczącego 10. EFR wraz z orientacyjną pulą środków finansowych, jak również ewentualny przydział rezerwy motywacyjnej, wynoszącej maksymalnie 25 % powyższej kwoty, zależeć będą od spełnienia zobowiązań podjętych w odniesieniu do przestrzegania praw człowieka i rządów prawa; w szczególności rząd tymczasowy przestrzegać będzie konstytucji, zachowana będzie niezależność sądownictwa i zniesione zostaną jak najszybciej rozporządzenia w sprawie stanu nadzwyczajnego, ponownie wprowadzone w dniu 6 września 2007 r.; wszystkie doniesienia dotyczące przypadków łamania praw człowieka będą badane lub rozpatrywane zgodnie z różnymi procedurami i na różnych forach, na podstawie przepisów obowiązujących na wyspach Fidżi, a rząd tymczasowy dołoży wszelkich starań, aby zapobiec oświadczeniom służb bezpieczeństwa, wydawanym w celu zastraszania,

— przydział środków na cukier na 2007 r. wyniesie zero,

— przydział środków na cukier na 2008 r. zostanie udostępniony pod warunkiem istnienia dowodów na wiarygodne i terminowe przygotowanie wyborów zgodnie z uzgodnionymi zobowiązaniami; zwłaszcza w odniesieniu do przeprowadzenia spisu ludności, wyznaczenia granic okręgów wyborczych i reformy prawa wyborczego zgodnie z konstytucją Fidżi zostaną podjęte działania gwarantujące prawidłowe funkcjonowanie komisji wyborczej, w tym do dnia 30 września 2007 r. mianowany zostanie Inspektor ds. Wyborów zgodnie z konstytucją Fidżi,

— przydział środków na cukier na 2009 r. zostanie udostępniony pod warunkiem istnienia prawowitego rządu,

— przydział środków na cukier na 2010 r. będzie zależeć od postępów w realizacji przydziału na 2009 r. oraz kontynuacji przemian demokratycznych,

— dodatkowe wsparcie na przygotowanie i realizację głównych zobowiązań, zwłaszcza w zakresie przygotowania lub przeprowadzenia wyborów, może zostać uznane za wykraczające poza zakres pomocy określonej w niniejszym piśmie,

— uchwalone środki nie wpływają na współpracę regionalną ani na uczestnictwo Fidżi w tej współpracy,

— współpraca z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym i Centrum Rozwoju Przedsiębiorczości może być kontynuowana pod warunkiem terminowego wywiązywania się z podjętych zobowiązań.

Analiza zakresu wypełnienia zobowiązań zostanie przeprowadzona zgodnie ze zobowiązaniami w zakresie monitorowania dotyczącymi regularnego dialogu, współpracy z delegacjami oraz sprawozdawczości, zgodnie z załącznikiem.

Ponadto UE oczekuje od Fidżi pełnej współpracy z Forum Wysp Pacyfiku w zakresie realizacji zaleceń przedstawionych przez grupę wybitnych osobistości, które zostały zatwierdzone przez Ministrów Spraw Zagranicznych zgromadzonych w ramach Forum podczas posiedzenia w Vanuatu dnia 16 marca 2007 r.

Unia Europejska będzie nadal śledzić sytuację na Fidżi. Na mocy art. 8 umowy z Kotonu z władzami Fidżi prowadzony będzie pogłębiony dialog polityczny, aby zapewnić przestrzeganie praw człowieka, przywrócenie demokracji oraz przestrzeganie rządów prawa tak długo, aż obie strony stwierdzą, że pogłębiony charakter dialogu osiągnął zamierzony cel.

Jeżeli realizacja zobowiązań przez rząd tymczasowy zostanie spowolniona, zatrzymana lub ulegnie uwstecznieniu, UE zastrzega sobie prawo do dostosowania właściwych środków.

UE podkreśla, że przywileje, które przyznano Fidżi w ramach współpracy z UE, zależą od przestrzegania zasadniczych elementów umowy z Kotonu oraz wartości, o których mowa w instrumencie współpracy na rzecz rozwoju. Aby przekonać UE o całkowitej gotowości rządu tymczasowego do realizacji podjętych zobowiązań, konieczne jest dokonanie jak najwcześniejszego, znacznego postępu w realizacji uzgodnionych zobowiązań.

Z poważaniem

Sporządzono w Brukseli dnia

W imieniu Komisji

W imieniu Rady

Załącznik do załącznika

ZOBOWIĄZANIA UZGODNIONE Z REPUBLIKĄ WYSP FIDŻI

A. Poszanowanie zasad demokratycznych

Zobowiązanie nr 1

W ciągu 24 miesięcy od dnia 1 marca 2007 r. odbędą się wolne i sprawiedliwe wybory parlamentarne, które zostaną poddane ocenie przeprowadzonej przez niezależnych obserwatorów wyznaczonych przez sekretariat Forum Wysp Pacyfiku. Proces przygotowywania i sposób przeprowadzenia wyborów będą wspólnie monitorowane, dostosowywane i korygowane w miarę potrzeb na podstawie wspólnie zaakceptowanych standardów. W związku z tym:

— do dnia 30 czerwca 2007 r. rząd tymczasowy przyjmie harmonogram, wyznaczający daty ukończenia poszczególnych etapów przygotowania nowych wyborów parlamentarnych,

— w harmonogramie zostanie określone, kiedy zostanie przeprowadzony spis ludności, zmiana granic okręgów wyborczych i reforma systemu wyborczego,

— wyznaczenie granic okręgów wyborczych i reforma systemu wyborczego zostaną przeprowadzone zgodnie z konstytucją Fidżi,

— zostaną podjęte działania w celu zagwarantowania funkcjonowania komisji wyborczej, w tym mianowanie Inspektora ds. Wyborów do dnia 30 września 2007 r. zgodnie z konstytucją Fidżi,

— mianowanie wiceprezydenta odbędzie się zgodnie z konstytucją.

Zobowiązanie nr 2

Rząd tymczasowy, podejmując ważne inicjatywy prawne, podatkowe i inne oraz wprowadzając zmiany, weźmie pod uwagę wyniki konsultacji ze społeczeństwem obywatelskim oraz innymi stronami zainteresowanymi.

B. Rządy prawa

Zobowiązanie nr 1

Rząd tymczasowy dołoży wszelkich starań, aby uniemożliwić składanie przez służby bezpieczeństwa oświadczeń mających na celu zastraszanie.

Zobowiązanie nr 2

Rząd tymczasowy będzie przestrzegał konstytucji z 1997 r. oraz zagwarantuje możliwość normalnego i niezależnego funkcjonowania organów konstytucyjnych takich, jak: Komisja Fidżi ds. Praw Człowieka, Komisja ds. Służby Publicznej, Komisja ds. Biur Konstytucyjnych. Zachowana zostanie w zasadniczym stopniu niezależność i możliwość funkcjonowania Wielkiej Rady Wodzów.

Zobowiązanie nr 3

Niezależność sądów będzie w pełni poszanowana, będą one mogły swobodnie pracować, a ich orzeczenia będą przestrzegane przez wszystkie strony, a w szczególności:

— rząd tymczasowy zobowiązuje się, że trybunał, o którym mowa w sekcji 138 ust. 3 konstytucji, zostanie powołany do dnia 15 lipca 2007 r.,

— każda nominacja lub odwołanie sędziego będą odtąd przeprowadzane przy pełnym poszanowaniu postanowień konstytucji i zasad proceduralnych,

— nie będą miały miejsca w żadnej formie przypadki ingerencji wojska i policji lub rządu tymczasowego w funkcjonowanie sądów, a prawnicy będą w pełni szanowani.

Zobowiązanie nr 4

Wszystkie postępowania karne związane z korupcją będą prowadzone przez właściwe organy sądowe, a inne instytucje, które mogą zostać powołane do badania rzekomych przypadków korupcji, będą działały w granicach wyznaczonych w konstytucji.

C. Prawa człowieka i podstawowe wolności

Zobowiązanie nr 1

Rząd tymczasowy podejmie wszelkie niezbędne działania, aby zagwarantować, że wszystkie doniesienia o przypadkach łamania praw człowieka są badane lub rozpatrywane zgodnie z różnymi procedurami i na różnych forach na podstawie przepisów obowiązujących na wyspach Fidżi.

Zobowiązanie nr 2

Rząd tymczasowy ma zamiar znieść zarządzenia w sprawie stanu nadzwyczajnego w maju 2007 r., pod warunkiem że nie dojdzie do przypadków zagrożenia bezpieczeństwa narodowego, porządku publicznego i bezpieczeństwa.

Zobowiązanie nr 3

Rząd tymczasowy jest zobowiązany umożliwić Komisji Fidżi ds. Praw Człowieka funkcjonowanie w pełni niezależne i zgodne z konstytucją.

Zobowiązanie nr 4

Wolność słowa i wolność mediów we wszystkich formach będą w pełni szanowane zgodnie z postanowieniami konstytucji.

D. Zobowiązania dotyczące dalszego rozwoju sytuacji

Zobowiązanie nr 1

Rząd tymczasowy zobowiązuje się prowadzić regularny dialog umożliwiający sprawdzenie, czy ma miejsce dalszy postęp oraz przyznaje władzom/przedstawicielom UE i WE pełen dostęp do informacji dotyczących wszelkich kwestii związanych z prawami człowieka, pokojowym przywróceniem demokracji i rządów prawa na Fidżi.

Zobowiązanie nr 2

Rząd tymczasowy będzie w pełni współpracował z delegacjami, które UE i WE mogą wysłać na Fidżi w celu oceny i monitorowania postępów.

Zobowiązanie nr 3

Począwszy od dnia 30 czerwca 2007 r., co trzy miesiące rząd tymczasowy będzie wysyłał sprawozdania dotyczące postępów w przestrzeganiu zasadniczych elementów określonych w umowie z Kotonu oraz realizacji niniejszych zobowiązań.

Niniejszym odnotowuje się, że niektóre problemy można skutecznie rozwiązać jedynie poprzez pragmatyczne podejście, które uwzględnia obecną sytuację i koncentruje się na przyszłości.