RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając Umowę o partnerstwie AKP-WE pomiędzy członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony, podpisaną w Kotonu dnia 23 czerwca 2000 r. (¹) i zmienioną w Luksemburgu dnia 25 czerwca 2005 r. (²) (zwaną dalej „Umową o partnerstwie AKP-WE”), w szczególności jej art. 96,

uwzględniając umowę wewnętrzną między przedstawicielami rządów państw członkowskich, zebranymi w Radzie, w sprawie przyjęcia środków i ustanowienia procedur w celu wykonania Umowy o partnerstwie AKP-WE (³), w szczególności jej art. 3,

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1905/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. ustanawiające instrument finansowania współpracy na rzecz rozwoju (⁴) (zwane dalej „instrumentem współpracy na rzecz rozwoju”), w szczególności jego art. 37,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Doszło do pogwałcenia zasadniczych elementów Umowy o partnerstwie AKP-WE, o których mowa w jej art. 9.

(2) Doszło do pogwałcenia wartości, o których mowa w art. 3 instrumentu współpracy na rzecz rozwoju.

(3) Dnia 18 kwietnia 2007 r. na mocy art. 96 Umowy o partnerstwie AKP-WE i art. 37 instrumentu współpracy na rzecz rozwoju rozpoczęto formalne konsultacje z krajami AKP oraz Republiką Wysp Fidżi, w czasie których władze Fidżi podjęły konkretne zobowiązania w celu rozwiązania problemów określonych przez Unię Europejską oraz w zakresie realizacji tych zobowiązań.

(4) Podjęto szereg istotnych inicjatyw odnoszących się do niektórych z powyższych zobowiązań. Jednakże nie tylko nie zrealizowano jeszcze wielu ważnych zobowiązań w zakresie zasadniczych elementów Umowy o partnerstwie AKP-WE i instrumentu współpracy na rzecz rozwoju, ale także nastąpiły bardzo negatywne wydarzenia w dziedzinach, których dotyczą najważniejsze zobowiązania, takie jak uchylenie konstytucji i dalsze istotne opóźnienie terminu wyborów.

(5) Okres obowiązywania decyzji 2007/641/WE (⁵), przedłużony na mocy decyzji 2009/735/WE (⁶), kończy się dnia 31 marca 2010 r. Należy w związku z tym przedłużyć okres obowiązywania decyzji 2007/641/WE,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

W decyzji 2007/641/WE wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 3 akapit drugi datę „31 marca 2010 r.” zastępuję się datą „1 października 2010 r.”;

2) załącznik zastępuje się załącznikiem do niniejszej decyzji.

Artykuł 2

Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem jej przyjęcia.

Artykuł 3

Niniejsza decyzja zostaje opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Sporządzono w Brukseli dnia 29 marca 2010 r.

ZAŁĄCZNIK

Projekt pisma

Pan Ratu Epeli NAILATIKAU

Prezydent Republiki Wysp Fidżi

Suva

Republika Wysp Fidżi

Szanowny Panie Prezydencie!

Unia Europejska przykłada wielką wagę do przepisów art. 9 umowy z Kotonu i art. 3 instrumentu współpracy na rzecz rozwoju. Partnerstwo AKP-WE zasadza się na przestrzeganiu praw człowieka, zasad demokratycznych i na rządach prawa, które stanowią zasadnicze elementy umowy z Kotonu i stanowią podstawę naszych stosunków.

Dnia 11 grudnia 2006 r. Rada Unii Europejskiej potępiła przewrót wojskowy na Fidżi.

Na mocy art. 96 umowy z Kotonu oraz zważywszy, że przewrót wojskowy, do którego doszło dnia 5 grudnia 2006 r., stanowił pogwałcenie zasadniczych elementów zawartych w art. 9 tej umowy, UE zaprosiła Fidżi do konsultacji, aby zgodnie z zapisami umowy dokonać pogłębionej analizy sytuacji i w razie konieczności podjąć kroki mające na celu zaradzenie zaistniałym problemom.

Formalna część konsultacji rozpoczęła się w Brukseli dnia 18 kwietnia 2007 r. Unia z zadowoleniem przyjęła wówczas potwierdzenie przez rząd tymczasowy szeregu wymienionych poniżej zobowiązań w zakresie praw człowieka i podstawowych wolności, przestrzegania zasad demokratycznych i rządów prawa oraz zaproponowała podjęcie konstruktywnych kroków w celu ich realizacji.

Niestety, od tego czasu nastąpił szereg negatywnych wydarzeń, w szczególności w kwietniu 2009 r., w wyniku których Fidżi złamało wiele z przyjętych zobowiązań. Chodzi w szczególności o uchylenie konstytucji, bardzo znaczne opóźnienia w organizacji wyborów parlamentarnych oraz naruszenia praw człowieka. Mimo że realizacja zobowiązań została znacznie opóźniona, większość z tych zobowiązań nadal ma ogromne znaczenie dla obecnej sytuacji na Fidżi i dlatego załączone zostały do niniejszego pisma. Ponieważ Fidżi podjęło decyzję o jednostronnym złamaniu szeregu najważniejszych zobowiązań, poniosło straty w zakresie funduszy na rzecz rozwoju.

Niemniej jednak w duchu partnerstwa, stanowiącego podstawę umowy z Kotonu, UE wyraża swoją gotowość do podjęcia nowych formalnych konsultacji, gdy tylko pozytywne zakończenie takich konsultacji stanie się możliwe. W dniu 1 lipca 2009 r. Premier rządu tymczasowego zaprezentował harmonogram reform i powrotu do ustroju demokratycznego. UE jest gotowa podjąć dialog w sprawie tego harmonogramu i rozważyć, czy nie mógłby on stanowić podstawy nowych konsultacji. W związku z powyższym UE podjęła decyzję o przedłużeniu obecnych środków stosowanych wobec Fidżi, tak aby stworzyć możliwość podjęcia nowych konsultacji. Mimo że niektóre z tych środków zdezaktualizowały się, podjęto decyzję, że UE woli szukać możliwości podjęcia nowych konsultacji z Fidżi zamiast jednostronnie modyfikować te środki. Szczególne znaczenie ma więc, czy rząd tymczasowy zobowiąże się do podjęcia wewnętrznego dialogu politycznego z udziałem zainteresowanych stron oraz do elastycznego podejścia do terminów zawartych w harmonogramie. Chociaż stanowisko UE jest i zawsze będzie inspirowane zasadniczymi elementami zmienionej umowy z Kotonu, jak również jej najważniejszymi zasadami, w tym szczególnie tymi dotyczącymi roli dialogu i wypełniania wzajemnych zobowiązań, należy podkreślić, że UE w żaden sposób nie przesądza ze swojej strony o wyniku przyszłych negocjacji.

Jeżeli rezultatem nowych konsultacji będą istotne zobowiązania ze strony Fidżi, UE zobowiązuje się do dokonania wcześniejszego, pozytywnego przeglądu środków stosowanych wobec Fidżi. Jeżeli jednak sytuacja na Fidżi nie poprawi się, Fidżi będzie traciło dostęp do kolejnych funduszy na rzecz rozwoju. W szczególności ocena postępów w przywracaniu porządku konstytucyjnego będzie podstawowym kryterium dla UE przy podejmowaniu decyzji o środkach towarzyszących dla krajów objętych protokołem w sprawie cukru i decyzji w zakresie krajowego programu orientacyjnego dotyczącego 10. EFR w odniesieniu do Fidżi.

Dopóki nie rozpoczną się nowe konsultacje, UE zachęca Fidżi do kontynuowania i intensyfikacji dialogu politycznego.

Środki stosowane wobec Fidżi obejmują następujące postanowienia:

— zezwala się na kontynuację pomocy humanitarnej oraz bezpośredniego wsparcia dla społeczeństwa obywatelskiego,

— zezwala się na kontynuację toczących się lub przygotowywanych działań w zakresie współpracy, zwłaszcza w ramach 8. i 9. EFR,

— zezwala się na kontynuację działań w zakresie współpracy, które pomogą przywrócić rządy demokratyczne i poprawić zarządzanie, z wyjątkiem wyjątkowych okoliczności,

— zezwala się na dalszą realizację środków towarzyszących reformie cukrowej na 2006 r. Dnia 19 czerwca 2007 r. Fidżi podpisało na szczeblu technicznym umowę w sprawie finansowania. Zwraca się uwagę, że powyższa umowa w sprawie finansowania zawiera klauzulę zawieszającą,

— zgodnie z zobowiązaniem nr 1, uzgodnionym dnia 18 kwietnia 2007 r. przez rząd tymczasowy i UE, rząd tymczasowy przyjął dnia 19 czerwca 2007 r. sprawozdanie sporządzone przez niezależnych specjalistów ds. wyborów z ramienia Forum Wysp Pacyfiku, datowane na 7 czerwca 2007 r. W związku z tym można kontynuować prace przygotowawcze zmierzające do podpisania wieloletniego orientacyjnego programu w sprawie środków towarzyszących reformie cukrowej na lata 2008–2010,

— sfinalizowanie, podpisanie na szczeblu technicznym oraz realizacja krajowego dokumentu strategicznego oraz krajowego programu orientacyjnego dotyczącego 10. EFR wraz z orientacyjną pulą środków finansowych, jak również ewentualny przydział rezerwy motywacyjnej, wynoszącej maksymalnie 25 % tej kwoty, zależeć będą od spełnienia zobowiązań podjętych w odniesieniu do przestrzegania praw człowieka i rządów prawa: rząd tymczasowy utrzyma w mocy konstytucję, w pełni zachowa niezależność sądownictwa i zniesie zarządzenia w sprawie sytuacji nadzwyczajnej, ponownie wprowadzone w dniu 6 września 2007 r., wszystkie doniesienia dotyczące przypadków łamania praw człowieka będą badane lub rozpatrywane zgodnie z różnymi procedurami i na różnych forach, na podstawie przepisów obowiązujących na wyspach Fidżi, rząd tymczasowy dołoży również wszelkich starań, aby zapobiec oświadczeniom służb bezpieczeństwa, wydawanym w celu zastraszania obywateli,

— przydział środków na cukier na 2007 r. wyniósł zero,

— udostępnienie przydziału środków na cukier na 2008 r. zależało od przedstawienia dowodów potwierdzających, że trwają rzeczywiste i zgodne z harmonogramem przygotowania do przeprowadzenia wyborów, zgodnie z uzgodnionymi zobowiązaniami, głównie dotyczącymi spisu ludności, ponownego wyznaczenia granic okręgu wyborczych i reformy ordynacji wyborczej zgodnie z konstytucją, oraz że podjęte zostały działania mające zapewnić właściwe funkcjonowanie komisji wyborczej, w tym mianowanie inspektora ds. wyborów do dnia 30 września 2007 r. zgodnie z konstytucją Fidżi. W dniu 31 grudnia 2009 r. Fidżi utraciło prawo do przydziału środków na cukier na 2008 r.,

— przydział środków na cukier na 2009 r. został anulowany w maju 2009 r., ponieważ rząd tymczasowy zdecydował o przełożeniu wyborów na wrzesień 2014 r.,

— przydział środków na cukier na 2010 r. będzie zależeć od kontynuacji przemian demokratycznych,

— dodatkowe wsparcie na przygotowanie i realizację głównych zobowiązań, zwłaszcza w zakresie przygotowania i/lub przeprowadzenia wyborów, może zostać uznane za wykraczające poza zakres pomocy określonej w niniejszym piśmie,

— uchwalone środki nie wpływają na współpracę regionalną ani na uczestnictwo Fidżi w tej współpracy,

— współpraca z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym i Centrum Rozwoju Przedsiębiorczości może być kontynuowana pod warunkiem terminowego wywiązywania się z podjętych zobowiązań.

Analiza zakresu wypełnienia zobowiązań zostanie przeprowadzona zgodnie ze zobowiązaniami wymienionymi w załączniku do niniejszego pisma, dotyczącymi regularnego dialogu, współpracy z delegacjami oraz sprawozdawczości.

Ponadto UE oczekuje od Fidżi pełnej współpracy z Forum Wysp Pacyfiku w zakresie realizacji zaleceń przedstawionych przez grupę wybitnych osobistości, które zostały zatwierdzone przez ministrów spraw zagranicznych zgromadzonych w ramach Forum podczas posiedzenia w Vanuatu dnia 16 marca 2007 r.

Unia Europejska będzie nadal dokładnie śledzić sytuację na Fidżi. Na mocy art. 8 umowy z Kotonu prowadzony będzie pogłębiony dialog polityczny z władzami Fidżi, mający zagwarantować przestrzeganie praw człowieka, przywrócenie demokracji oraz przestrzeganie rządów prawa. Dialog trwać będzie tak długo, aż obie strony stwierdzą, że pogłębiony charakter dialogu osiągnął zamierzony cel.

Jeżeli realizacja zobowiązań przez rząd tymczasowy zostanie spowolniona, zatrzymana lub ulegnie uwstecznieniu, UE zastrzega sobie prawo do dostosowania właściwych środków.

UE podkreśla, że przywileje, które przyznano Fidżi w ramach współpracy z UE, zależą od przestrzegania zasadniczych elementów umowy z Kotonu oraz wartości, o których mowa w instrumencie współpracy na rzecz rozwoju. Aby przekonać Unię o całkowitej gotowości do realizacji podjętych zobowiązań, rząd tymczasowy musi jak najszybciej osiągnąć znaczny postęp w realizacji uzgodnionych zobowiązań.

Z poważaniem

Sporządzono w Brukseli

W imieniu Komisji

W imieniu Rady

ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA

ZOBOWIĄZANIA UZGODNIONE Z REPUBLIKĄ WYSP FIDŻI

A. Poszanowanie zasad demokratycznych

Zobowiązanie nr 1

W ciągu 24 miesięcy od dnia 1 marca 2007 r. odbędą się wolne i sprawiedliwe wybory parlamentarne, które zostaną poddane ocenie przeprowadzonej przez niezależnych obserwatorów wyznaczonych przez sekretariat Forum Wysp Pacyfiku. Proces przygotowywania i sposób przeprowadzenia wyborów będą wspólnie monitorowane, dostosowywane i korygowane w miarę potrzeb na podstawie wspólnie zaakceptowanych standardów. W związku z tym:

— do dnia 30 czerwca 2007 r. rząd tymczasowy przyjmie harmonogram wyznaczający daty ukończenia poszczególnych etapów przygotowania nowych wyborów parlamentarnych,

— w harmonogramie zostanie określony termin przeprowadzenia spisu ludności, zmiany granic okręgów wyborczych i reformy systemu wyborczego,

— wyznaczenie granic okręgów wyborczych i reforma systemu wyborczego zostaną przeprowadzone zgodnie z konstytucją Fidżi,

— zostaną podjęte działania w celu zagwarantowania funkcjonowania komisji wyborczej, w tym mianowanie inspektora ds. wyborów do dnia 30 września 2007 r. zgodnie z konstytucją Fidżi,

— mianowanie wiceprezydenta odbędzie się zgodnie z konstytucją Fidżi.

Zobowiązanie nr 2

Rząd tymczasowy, podejmując ważne inicjatywy prawne, podatkowe i inne oraz wprowadzając zmiany, weźmie pod uwagę wyniki konsultacji ze społeczeństwem obywatelskim oraz innymi stronami zainteresowanymi.

B. Rządy prawa

Zobowiązanie nr 1

Rząd tymczasowy dołoży wszelkich starań, aby uniemożliwić składanie przez służby bezpieczeństwa oświadczeń mających na celu zastraszanie.

Zobowiązanie nr 2

Rząd tymczasowy będzie przestrzegał konstytucji z 1997 r. oraz zagwarantuje możliwość normalnego i niezależnego funkcjonowania organów konstytucyjnych takich, jak: Komisja Fidżi ds. Praw Człowieka, Komisja ds. Służby Publicznej, Komisja ds. Biur Konstytucyjnych. Zachowana zostanie w zasadniczym stopniu niezależność i możliwość funkcjonowania Wielkiej Rady Wodzów.

Zobowiązanie nr 3

Niezależność sądów będzie w pełni poszanowana, tak aby mogły one swobodnie pracować, a ich orzeczenia były przestrzegane przez wszystkie strony, a w szczególności:

— rząd tymczasowy zobowiązuje się do dnia 15 lipca 2007 r. powołać trybunał, o którym mowa w sekcji 138 ust. 3 konstytucji,

— każda nominacja lub odwołanie sędziego będą odtąd przeprowadzane przy pełnym poszanowaniu postanowień konstytucji i zasad proceduralnych,

— nie będą miały miejsca w jakiejkolwiek formie przypadki ingerencji wojska i policji lub rządu tymczasowego w funkcjonowanie sądów, a prawnicy będą w pełni szanowani.

Zobowiązanie nr 4

Wszystkie postępowania karne związane z korupcją będą prowadzone poprzez właściwe organy sądowe, a inne instytucje, które mogą zostać powołane do badania rzekomych przypadków korupcji, będą działały w zakresie wyznaczonym w konstytucji.

C. Prawa człowieka i podstawowe wolności

Zobowiązanie nr 1

Rząd tymczasowy podejmie wszelkie niezbędne działania, aby dopilnować, że wszystkie doniesienia o przypadkach łamania praw człowieka są badane lub rozpatrywane zgodnie z różnymi procedurami i na różnych forach na podstawie przepisów obowiązujących na wyspach Fidżi.

Zobowiązanie nr 2

Rząd tymczasowy zniesie zarządzenia w sprawie sytuacji nadzwyczajnej w maju 2007 r., pod warunkiem że nie dojdzie do przypadków zagrożenia bezpieczeństwa narodowego, porządku publicznego i bezpieczeństwa.

Zobowiązanie nr 3

Rząd tymczasowy jest zobowiązany umożliwić Komisji Fidżi ds. Praw Człowieka funkcjonowanie w pełni niezależne i zgodne z konstytucją.

Zobowiązanie nr 4

Wolność słowa i wolność mediów we wszystkich formach będą w pełni szanowane zgodnie z postanowieniami konstytucji.

D. Zobowiązania dotyczące dalszego rozwoju sytuacji

Zobowiązanie nr 1

Rząd tymczasowy zobowiązuje się prowadzić regularny dialog umożliwiający sprawdzenie, czy ma miejsce dalszy postęp, oraz przyznaje władzom/przedstawicielom UE i WE pełen dostęp do informacji dotyczących wszelkich kwestii związanych z prawami człowieka, pokojowym przywróceniem demokracji i rządów prawa na Fidżi.

Zobowiązanie nr 2

Rząd tymczasowy będzie w pełni współpracował z delegacjami, które UE i WE mogą wysłać na Fidżi w celu oceny i monitorowania postępów.

Zobowiązanie nr 3

Począwszy od dnia 30 czerwca 2007 r., co trzy miesiące rząd tymczasowy będzie wysyłał sprawozdania dotyczące postępów w przestrzeganiu zasadniczych elementów określonych w umowie z Kotonu oraz realizacji niniejszych zobowiązań.

Niniejszym odnotowuje się, że niektóre problemy można skutecznie rozwiązać jedynie poprzez pragmatyczne podejście, które uwzględnia obecną sytuację i koncentruje się na przyszłości.