PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 61 lit. c) i tiret drugie art. 67 ust. 5,

uwzględniając wniosek Komisji (¹),

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (²),

stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu (³),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Wspólnota postawiła sobie za cel utrzymanie i rozwijanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, gdzie zapewniona jest swoboda przepływu osób. W tym celu Wspólnota musi przyjąć m.in. środki w zakresie współpracy sądowej w sprawach cywilnych, konieczne dla właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego.

(2) W dniu 3 grudnia 1998 r. Rada przyjęła plan działań Rady i Komisji w sprawie najlepszego wykonania postanowień Traktatu z Amsterdamu odnoszących się do utworzenia przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości (wiedeński plan działań (⁴).

(3) Rada Europejska zebrana w Tampere w dniach 15 i 16 października 1999 r. uznała zasadę wzajemnego uznawania decyzji sądowych za kamień węgielny dla utworzenia prawdziwego obszaru sądowniczego.

(4) W dniu 30 listopada 2000 r. Rada przyjęła program środków dla wykonania zasady wzajemnego uznawania decyzji w sprawach cywilnych i handlowych (⁵). Program ten obejmuje w swoim pierwszym etapie zniesienie exequatur, tj. utworzenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego dla roszczeń bezspornych.

(5) Pojęcie „roszczenia bezsporne” powinno obejmować wszystkie sytuacje, w których wierzyciel, przy możliwym do zweryfikowania niekwestionowaniu przez dłużnika rodzaju lub wysokości roszczenia pieniężnego, uzyskał decyzję sądu przeciwko dłużnikowi albo nadający się do wykonania dokument wymagający wyraźnej zgody dłużnika, np. ugodę sądową lub dokument urzędowy.

(6) Brak zarzutów ze strony dłużnika, o których mowa w art. 3 ust. 1 lit. b), może przyjąć formę niestawiennictwa na rozprawie lub niezastosowania się do wezwania przez sąd do wypowiedzenia się na piśmie co do zamiaru prowadzenia obrony.

(7) Niniejsze rozporządzenie powinno stosować się do orzeczeń, ugód sądowych i dokumentów urzędowych w sprawie roszczeń bezspornych oraz decyzji wydanych na skutek zaskarżenia orzeczeń, ugód sądowych i dokumentów urzędowych, którym nadano zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego.

(8) W konkluzjach z Tampere Rada Europejska uznała, że dostęp do wykonania orzeczenia w Państwie Członkowskim innym niż to, w którym orzeczenie zostało wydane, powinien być przyspieszony i uproszczony poprzez rezygnację ze stosowania środków pośrednich podejmowanych przed wykonaniem orzeczenia w Państwie Członkowskim, w którym wnosi się o wykonanie. Orzeczenie, któremu sąd wydania nadał zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego, dla celów wykonania powinno być traktowane tak, jakby było wydane w Państwie Członkowskim, w którym wnosi się o wykonanie. Dla przykładu, w Zjednoczonym Królestwie rejestracja orzeczenia sądu zagranicznego opatrzonego zaświadczeniem będzie odbywać się dlatego według tych samych zasad co rejestracja orzeczenia wydanego w innej części Zjednoczonego Królestwa i nie może pociągać za sobą kontroli merytorycznej orzeczenia sądu zagranicznego. Warunki dotyczące wykonywania orzeczeń w dalszym ciągu będą określane przez prawo krajowe.

(9) Procedura taka powinna mieć wiele istotnych zalet w porównaniu z procedurą exequatur przewidzianą w rozporządzeniu Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (⁶), w związku z brakiem potrzeby zatwierdzania przez organ sądowy w drugim Państwie Członkowskim i związanych z tym opóźnień oraz kosztów.

(10) W przypadku wydania przez sąd w Państwie Członkowskim orzeczenia dotyczącego roszczenia bezspornego pod nieobecność dłużnika w postępowaniu zniesienie w Państwie Członkowskim wykonania wszelkiej kontroli nierozerwalnie wiąże się i zależy od istnienia dostatecznej gwarancji przestrzegania prawa do obrony.

(11) Niniejsze rozporządzenie dąży do umacniania praw podstawowych oraz uwzględnia zasady uznane w szczególności w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej. W szczególności dąży ono do zapewnienia pełnego poszanowania prawa do uczciwego procesu, uznanego w art. 47 Karty.

(12) Należy ustanowić minimalne standardy dla postępowań prowadzących do wydania orzeczenia, aby zapewnić, że dłużnik będzie poinformowany o toczącym się przeciwko niemu postępowaniu sądowemu, wymogach aktywnego uczestnictwa w postępowaniu w celu zakwestionowania roszczenia oraz o konsekwencjach wynikających z jego nieuczestnictwa, w odpowiednim czasie oraz w sposób umożliwiający mu zorganizowanie obrony.

(13) Z uwagi na różnice w przepisach procedury cywilnej Państw Członkowskich, a zwłaszcza w przepisach regulujących doręczanie dokumentów, zachodzi konieczność precyzyjnego i szczegółowego zdefiniowania tych minimalnych standardów. W szczególności metody doręczenia oparte na fikcji prawnej nie mogą być, jeśli chodzi o wypełnienie tych minimalnych standardów, uznane za wystarczające, aby nadać orzeczeniu zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego.

(14) Wszystkie metody doręczenia wymienione w art. 13 i 14 charakteryzują się albo całkowitą pewnością (art. 13), albo bardzo wysokim stopniem prawdopodobieństwa (art. 14), że doręczany dokument dotarł do adresata. W kategorii drugiej orzeczeniu należy nadać zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego jedynie wówczas, gdy Państwo Członkowskie wydania dysponuje odpowiednim mechanizmem umożliwiającym dłużnikowi ubieganie się o pełną kontrolę orzeczenia zgodnie z warunkami określonymi w art. 19, w tych wyjątkowych przypadkach, gdy pomimo postępowania zgodnie z art. 14 dokument nie dotarł do adresata.

(15) Należy rozumieć, że osobiste doręczenie niektórym osobom innym niż sam dłużnik zgodnie z art. 14 ust. 1 lit. a) i b) spełnia wymogi tych przepisów tylko wówczas, gdy te osoby rzeczywiście przyjęły/otrzymały przedmiotowy dokument.

(16) Artykuł 15 powinien mieć zastosowanie do sytuacji, gdy dłużnik nie może reprezentować siebie w sądzie, jak to jest w przypadku osób prawnych, i gdy osobę, która ma go reprezentować, określa prawo, a także do sytuacji, gdy dłużnik upoważnił inną osobę, w szczególności adwokata, do reprezentowania go w konkretnym postępowaniu sądowym w danej sprawie.

(17) Sądy właściwe do badania pełnej zgodności z minimalnymi standardami proceduralnymi powinny, o ile są one spełnione, wydawać standardowe zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego, które czyni to badanie i jego wyniki przejrzystymi.

(18) Wzajemne zaufanie do wymiaru sprawiedliwości Państw Członkowskich uzasadnia przyjęcie przez sąd jednego z Państw Członkowskich, że zostały spełnione wszystkie warunki nadania orzeczeniu zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego umożliwiające wykonanie tego orzeczenia we wszystkich pozostałych Państwach Członkowskich bez dokonywania kontroli sądowej prawidłowego zastosowania minimalnych standardów proceduralnych w Państwie Członkowskim, w którym orzeczenie ma zostać wykonane.

(19) Niniejsze rozporządzenie nie nakłada na Państwa Członkowskie obowiązku dostosowania ich ustawodawstw krajowych do minimalnych standardów proceduralnych w nim określonych. Tworzy ono zachętę ku temu, poprzez oferowanie możliwości skuteczniejszej i szybszej wykonalności orzeczeń w innych Państwach Członkowskich tylko w przypadku spełnienia tych minimalnych standardów.

(20) Ubieganie się o nadanie zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego dla roszczeń bezspornych powinno być fakultatywne dla wierzyciela, który może zamiast tego wybrać system uznawania i wykonywania zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 44/2001 lub inne instrumenty wspólnotowe.

(21) W przypadku konieczności przesłania dokumentu z jednego Państwa Członkowskiego do drugiego dla celów doręczenia go tam zastosowanie powinno mieć niniejsze rozporządzenie, a w szczególności zawarte w nim przepisy dotyczące doręczeń, razem z rozporządzeniem (WE) nr 1348/2000 z dnia 29 maja 2000 r. w sprawie doręczania dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych lub handlowych w Państwach Członkowskich (⁷), w szczególności jego art. 14, w związku z oświadczeniami Państw Członkowskich złożonymi na podstawie art. 23 tego rozporządzenia.

(22) Ponieważ cele proponowanych działań nie mogą być osiągnięcie w wystarczającym stopniu przez Państwa Członkowskie, a mogą one, z uwagi na ich skalę lub rezultaty, być w większym stopniu zrealizowane na poziomie wspólnotowym, Wspólnota może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne dla realizacji tych celów.

(23) Środki konieczne do wykonania niniejszego rozporządzenia powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji (⁸).

(24) Zgodnie z art. 3 Protokołu w sprawie statusu Zjednoczonego Królestwa i Irlandii, stanowiącego załącznik do Traktatu o Unii Europejskiej oraz Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, Zjednoczone Królestwo oraz Irlandia poinformowały, że chcą uczestniczyć w przyjęciu i stosowaniu niniejszego rozporządzenia.

(25) Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu w sprawie statusu Danii, stanowiącego załącznik do Traktatu o Unii Europejskiej oraz Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia, a tym samym nie jest ono dla niej wiążące ani nie jest poddana jego zastosowaniu.

(26) Zgodnie z art. 67 ust. 5 tiret drugie Traktatu procedurę współdecyzji stosuje się od dnia 1 lutego 2003 r. dla środków ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

PRZEDMIOT, ZAKRES I DEFINICJE

Artykuł 1

Przedmiot

Celem niniejszego rozporządzenia jest utworzenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego dla roszczeń bezspornych, aby umożliwić, poprzez ustanowienie minimalnych standardów, swobodny przepływ orzeczeń, ugod sądowych oraz dokumentów urzędowych na obszarze wszystkich Państw Członkowskich, bez potrzeby wszczynania jakichkolwiek postępowań pośrednich w Państwie Członkowskim wykonania przed uznaniem i wykonaniem.

Artykuł 2

Zakres

1. Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie w sprawach cywilnych i handlowych, bez względu na charakter sądu lub trybunału. Nie rozciąga się ono, w szczególności, na sprawy skarbowe, celne lub administracyjne, ani na dotyczące odpowiedzialności państwa za działania i zaniechania w wykonywaniu władzy publicznej (acta iure imperii).

2. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do:

a) stanu cywilnego lub zdolności prawnej osób fizycznych, praw majątkowych wynikających ze stosunków małżeńskich, testamentów i dziedziczenia;

b) upadłości, postępowania związanego z likwidacją niewypłacalnych spółek lub innych osób prawnych, porozumień sądowych, układów oraz innych analogicznych postępowań;

c) ubezpieczeń społecznych;

d) arbitrażu.

3. W niniejszym rozporządzeniu termin „Państwo Członkowskie” oznacza Państwa Członkowskie z wyjątkiem Danii.

Artykuł 3

Tytuły egzekucyjne, którym mają być nadane zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego

1. Niniejsze rozporządzenie stosuje się do orzeczeń, ugód sądowych oraz dokumentów urzędowych dotyczących roszczeń bezspornych.

Roszczenie uznaje się za bezsporne, jeżeli:

a) dłużnik wyraźnie zgodził się co do niego poprzez uznanie lub w drodze ugody zatwierdzonej przez sąd lub zawartej przed sądem w toku postępowania; lub

b) dłużnik nigdy nie wniósł przeciwko niemu sprzeciwu, zgodnie ze stosownymi wymogami proceduralnymi wynikającymi z prawa Państwa Członkowskiego wydania, w toku postępowania sądowego; lub

c) dłużnik nie stawił się ani nie był reprezentowany na rozprawie sądowej dotyczącej tego roszczenia, po początkowym zakwestionowaniu roszczenia w toku postępowania sadowego, pod warunkiem że takie zachowanie traktuje się jako milczące uznanie roszczenia lub uznanie faktów przedstawianych przez wierzyciela na mocy prawa Państwa Członkowskiego wydania; lub

d) dłużnik wyraźnie zgodził się co do niego w dokumencie urzędowym.

2. Niniejsze rozporządzenie stosuje się także do orzeczeń wydanych w wyniku zaskarżenia orzeczeń, ugód sądowych oraz dokumentów urzędowych, którym nadano zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego.

Artykuł 4

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

1) „orzeczenie”: każde orzeczenie wydane przez sąd lub trybunał Państwa Członkowskiego, bez względu na nazwę, jaką takie orzeczenie jest określane, w tym wyrok, nakaz, postanowienie lub nakaz egzekucyjny, a także ustalenie kosztów lub wydatków przez urzędnika sądowego;

2) „roszczenie”: roszczenie o zapłatę konkretnej kwoty pieniężnej, która stała się wymagalna lub dla której termin wymagalności został określony w orzeczeniu, ugodzie sądowej lub dokumencie urzędowym;

3) „dokument urzędowy”:

a) dokument, który został formalnie sporządzony lub zarejestrowany jako dokument urzędowy i którego autentyczność:

i) odnosi się do podpisu i treści dokumentu; oraz

ii) została stwierdzona przez władzę publiczną lub inną władzę upoważnioną do tego celu przez Państwo Członkowskie, w którym wydano dany dokument;

lub

b) porozumienie odnoszące się do zobowiązań alimentacyjnych zawarte z władzami administracyjnymi lub przez nie poświadczone;

4) „Państwo Członkowskie wydania”: Państwo Członkowskie, w którym wydano orzeczenie, zatwierdzono lub zawarto ugodę sądową, lub sporządzono lub zarejestrowano dokument urzędowy, i w którym mają być im nadane zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego;

5) „Państwo Członkowskie wykonania”: Państwo Członkowskie, w którym przeprowadza się wykonanie orzeczenia, ugody sądowej lub dokumentu urzędowego, którym nadano zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego;

6) „sąd wydania": sąd lub trybunał, który prowadził postępowanie w momencie spełnienia warunków określonych w art. 3 ust. 1 lit. a), b) lub c);

7) w Szwecji, w uproszczonym postępowaniu dotyczącym nakazów zapłaty (betalningsföreläggande), wyrażenie „sąd” obejmuje również szwedzkie służby egzekucyjne (kronofogdemyndighet).

ROZDZIAŁ II

EUROPEJSKI TYTUŁ EGZEKUCYJNY

Artykuł 5

Zniesienie exequatur

Orzeczenie, któremu nadane zostało zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego w Państwie Członkowskim wydania, jest uznawane i wykonywane w innych Państwach Członkowskich bez potrzeby stwierdzania wykonalności i bez możliwości sprzeciwienia się jego uznaniu.

Artykuł 6

Wymagania dotyczące nadania zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego

1. Orzeczeniu w sprawie roszczenia bezspornego wydanemu w Państwie Członkowskim nadaje się, na wniosek złożony w dowolnym czasie w sądzie wydania, zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego, jeżeli:

a) orzeczenie jest wykonalne w Państwie Członkowskim wydania; oraz

b) orzeczenie nie stoi w sprzeczności z przepisami dotyczącymi jurysdykcji ustanowionymi w sekcjach 3 i 6 rozdziału II rozporządzenia (WE) nr 44/2001; oraz

c) postępowanie sądowe w Państwie Członkowskim wydania spełniło wymogi określone w rozdziale III, w przypadku gdy roszczenie jest bezsporne w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. b) lub c); oraz

d) orzeczenie zostało wydane w Państwie Członkowskim, w którym dłużnik ma miejsce zamieszkania w rozumieniu art. 59 rozporządzenia (WE) nr 44/2001 w sprawach, w których

– roszczenie jest bezsporne w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. b) lub c), oraz

– odnosi się ono do umowy zawartej przez osobę, konsumenta, w celu, który można uznać za wykraczający poza jego działalność gospodarczą lub zawodową, oraz

– dłużnik jest konsumentem.

2. W przypadku pozbawienia, zawieszenia lub ograniczenia wykonalności orzeczenia, któremu nadano zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego, wydaje się, na wniosek złożony w dowolnym czasie w sądzie wydania, zaświadczenie wskazujące na brak lub ograniczenie wykonalności, przy użyciu standardowego formularza przedstawionego w załączniku IV.

3. Bez uszczerbku dla art. 12 ust. 2, w przypadku wydania decyzji na skutek zaskarżenia orzeczenia, któremu nadano zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego zgodnie z ust. 1 niniejszego artykułu, wydaje się, na wniosek złożony w dowolnym czasie, zaświadczenie zastępujące poprzednie przy użyciu standardowego formularza przedstawionego w załączniku V, jeżeli decyzja wydana na skutek zaskarżenia jest wykonalna w Państwie Członkowskim wydania.

Artykuł 7

Koszty związane z postępowaniem sądowym

W przypadku gdy orzeczenie zawiera wykonalną decyzję w sprawie kwoty kosztów związanych z postępowaniem sądowym, w tym odsetek, należy nadać mu zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego także w odniesieniu do kosztów, chyba że dłużnik wyraźnie sprzeciwił się obowiązkowi poniesienia tych kosztów w toku postępowania sądowego, zgodnie z przepisami prawa Państwa Członkowskiego wydania.

Artykuł 8

Częściowy Europejski Tytuł Egzekucyjny

Jeżeli tylko części orzeczenia spełniają wymagania niniejszego rozporządzenia, dla tych części wydaje się częściowy Europejski Tytuł Egzekucyjny.

Artykuł 9

Wydanie zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego

1. Zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego wydawane jest przy zastosowaniu standardowego formularza przedstawionego w załączniku I.

2. Zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego wydawane jest w tym samym języku, co orzeczenie.

Artykuł 10

Sprostowanie lub uchylenie zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego

1. Na wniosek złożony do sądu wydania zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego podlega

a) sprostowaniu, gdy na skutek istotnego błędu, istnieje rozbieżność pomiędzy orzeczeniem a zaświadczeniem;

b) uchyleniu, gdy zostało nadane oczywiście bezzasadnie, biorąc pod uwagę wymogi ustanowione w niniejszym rozporządzeniu.

2. Do sprostowania lub uchylenia zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego stosuje się prawo państwa członkowskiego wydania.

3. Wniosek o sprostowanie lub uchylenie zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego można złożyć przy użyciu standardowego formularza przedstawionego w załączniku VI.

4. Od wydania zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego nie przysługuje żadne odwołanie.

Artykuł 11

Skutek zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego

Zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego jest skuteczne jedynie w granicach wykonalności orzeczenia.

ROZDZIAŁ III

MINIMALNE STANDARDY DLA PROCEDUR DOTYCZĄCYCH ROSZCZEŃ BEZSPORNYCH

Artykuł 12

Zakres stosowania minimalnych standardów

1. Orzeczeniu w sprawie roszczenia, które jest bezsporne w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. b) lub c), może być nadane zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego jedynie wówczas, gdy postępowanie sądowe w Państwie Członkowskim wydania spełniało wymagania proceduralne określone w niniejszym rozdziale.

2. Takie same wymagania mają zastosowanie do wydania zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego lub nowego zaświadczenia zastępującego poprzednie w rozumieniu art. 6 ust. 3 dla decyzji wydanej na skutek zaskarżenia orzeczenia, jeżeli w momencie wydania tej decyzji, spełnione są warunki określone w art. 3 ust. 1 lit. b) lub c).

Artykuł 13

Doręczenie za potwierdzeniem odbioru przez dłużnika

1. Dokument wszczynający postępowanie lub równoważny dokument może być doręczony dłużnikowi z zastosowaniem jednej z następujących metod:

a) osobiste doręczenie potwierdzone poświadczeniem odbioru, zawierającym datę odbioru i podpisanym przez dłużnika;

b) osobiste doręczenie potwierdzone dokumentem podpisanym przez właściwą osobę, która dokonała doręczenia, stwierdzającym, że dłużnik otrzymał dokument lub odmówił jego przyjęcia bez żadnego uzasadnienia prawnego, oraz datę doręczenia;

c) doręczenie drogą pocztową za poświadczeniem odbioru, zawierającym datę odbioru, podpisanym i zwróconym przez dłużnika;

d) doręczenie drogą elektroniczną, tj. faksem, pocztą elektroniczną, za poświadczeniem odbioru, zawierającym datę odbioru, podpisanym i zwróconym przez dłużnika;

e) [1] doręczenie przy użyciu środków elektronicznych, o którym mowa w art. 19 i 19a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1784 (⁹).

2. Wezwanie na rozprawę sądową może być doręczone dłużnikowi zgodnie z ust. 1 lub przekazane ustnie na poprzedniej rozprawie sądowej w sprawie tego samego roszczenia i stwierdzone w protokole tej poprzedniej rozprawy.

Artykuł 14

Doręczenie bez potwierdzenia odbioru przez dłużnika

1. Doręczenia dłużnikowi dokumentu wszczynającego postępowanie lub równoważnego dokumentu oraz wszelkich wezwań na rozprawę można również dokonać z zastosowaniem jednej z następujących metod:

a) osobiste doręczenie na osobisty adres dłużnika do rąk osób mieszkających z dłużnikiem w tym samym gospodarstwie domowym lub tam zatrudnionych;

b) w przypadku dłużnika prowadzącego działalność gospodarczą lub osoby prawnej, osobiste doręczenie w lokalu przedsiębiorstwa dłużnika, do rąk osób zatrudnionych przez dłużnika;

c) złożenie dokumentu w skrzynce pocztowej dłużnika;

d) złożenie dokumentu na poczcie lub we właściwym organie władzy publicznej, za pisemnym powiadomieniem o takim złożeniu pozostawionym w skrzynce pocztowej dłużnika, pod warunkiem że pisemne powiadomienie wyraźnie określa charakter dokumentu jako dokumentu sądowego lub skutek prawny powiadomienia jako skutkującego doręczeniem i powodującego uruchomienie biegu terminów;

e) doręczenie drogą pocztową bez potwierdzenia, zgodnie z ust. 3, gdy dłużnik ma adres w Państwie Członkowskim wydania;

f) drogą elektroniczną, za automatycznym potwierdzeniem dostarczenia, pod warunkiem że dłużnik uprzednio wyraźnie zgodził się na taką metodę doręczenia.

2. Do celów niniejszego rozporządzenia, doręczenie zgodnie z ust. 1 nie jest dopuszczalne, jeżeli nie ma pewności co do adresu dłużnika.

3. Doręczenie zgodnie z ust. 1 lit. a)-d) poświadcza się za pomocą:

a) dokumentu podpisanego przez właściwą osobę, która dokonała doręczenia, wskazując:

i) zastosowaną metodę doręczenia; i

ii) datę doręczenia; i

iii) gdy dokument został doręczony osobie innej niż dłużnik, nazwisko tej osoby i stosunek, w jakim pozostaje ona do dłużnika;

lub

b) potwierdzenia odbioru przez osobę, do rąk której nastąpiło doręczenie, do celów ust. 1 lit. a) i b).

Artykuł 15

Doręczenie osobom reprezentującym dłużnika

Doręczenia zgodnie z art. 13 lub 14 można również dokonać do rąk osoby reprezentującej dłużnika.

Artykuł 16

Należyte poinformowanie dłużnika o roszczeniu

W celu zapewnienia należytego poinformowania dłużnika o roszczeniu, dokument wszczynający postępowanie lub równoważny dokument musi zawierać:

a) nazwiska i adresy stron;

b) kwotę roszczenia;

c) jeżeli żądane są odsetki od roszczenia, stopę procentową oraz okres, za jaki odsetki są żądane, chyba że odsetki ustawowe są doliczane automatycznie do kwoty głównej zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego wydania;

d) określenie podstawy roszczenia.

Artykuł 17

Należyte poinformowanie dłużnika o niezbędnych krokach proceduralnych wymaganych w celu zakwestionowania roszczenia

W dokumencie wszczynającym postępowanie, równoważnym dokumencie lub jakimkolwiek wezwaniu na rozprawę sądową lub wraz z tym dokumentem lub wezwaniem doręczonym pouczeniu muszą być jasno wskazane:

a) wymagania proceduralne dla zakwestionowania roszczenia, w tym termin, w jakim można zakwestionować roszczenie na piśmie, lub, w danym przypadku, termin rozprawy sądowej, nazwa i adres instytucji, do której kieruje się odpowiedź, lub, w danym przypadku, przed którą należy się stawić, oraz informacje, czy reprezentacja przez adwokata jest obligatoryjna;

b) konsekwencje braku sprzeciwu lub niestawiennictwa, w szczególności, w danym przypadku, możliwość wydania orzeczenia lub jego wykonania w stosunku do dłużnika oraz odpowiedzialność za koszty związane z postępowaniem sądowym.

Artykuł 18

Konwalidacja braku zgodności z minimalnymi standardami

1. Jeżeli postępowanie w Państwie Członkowskim wydania nie spełniło wymagań proceduralnych określonych w art. 13–17, brak takiej zgodności może być konwalidowany, a orzeczeniu może być nadane zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego, jeżeli:

a) orzeczenie zostało doręczone dłużnikowi zgodnie z wymaganiami proceduralnymi według art. 13 lub 14; i

b) dłużnik miał możliwość zaskarżyć orzeczenie za pomocą środków umożliwiających pełną kontrolę sądową i dłużnik został należycie poinformowany w orzeczeniu lub wraz z nim o wymaganiach proceduralnych dotyczących tego zaskarżenia, w tym o nazwie i adresie instytucji, do której należy złożyć środek zaskarżenia oraz, w danym przypadku, o terminie do jego złożenia; i

c) dłużnik nie zaskarżył orzeczenia zgodnie ze stosownymi wymaganiami proceduralnymi.

2. Jeżeli postępowanie w Państwie Członkowskim wydania nie spełniło wymagań proceduralnych określonych w art. 13 lub 14, brak takiej zgodności może być konwalidowany, jeżeli zachowanie dłużnika w postępowaniu sądowym potwierdza, że osobiście otrzymał on dokument podlegający doręczeniu w czasie umożliwiającym mu przygotowanie obrony.

Artykuł 19

Minimalne standardy dotyczące kontroli w wyjątkowych przypadkach

1. W uzupełnieniu do art. 13–18, orzeczeniu może być nadane zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego tylko wówczas, jeżeli zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego wydania dłużnik jest uprawniony do złożenia wniosku o kontrolę orzeczenia w przypadkach, gdy

a) i) dokument wszczynający postępowanie lub dokument równoważny lub, w danym przypadku, wezwanie na rozprawę sądową zostały doręczone przy zastosowaniu jednej z metod przewidzianych w art. 14; i

ii) doręczenie nie zostało dokonane w odpowiednim czasie umożliwiającym mu przygotowanie się do obrony, bez jakiekolwiek winy z jego strony;

lub

b) dłużnik nie mógł sprzeciwić się roszczeniu z powodu siły wyższej lub z powodu nadzwyczajnych okoliczności bez swojej winy,

pod warunkiem że w każdym przypadku działa bezzwłocznie.

2. Niniejszy artykuł jest bez uszczerbku dla możliwości przyznania przez Państwa Członkowskie dostępu do kontroli orzeczenia na warunkach bardziej korzystnych niż wymienione w ust. 1.

ROZDZIAŁ IV

WYKONANIE

Artykuł 20

Postępowanie egzekucyjne

1. Bez uszczerbku dla przepisów niniejszego rozdziału, procedury egzekucyjne podlegają prawu Państwa Członkowskiego wykonania.

Orzeczenie, któremu nadano zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego, jest wykonywane na takich samych warunkach, jak orzeczenie wydane w Państwie Członkowskim wykonania.

2. Wierzyciel zobowiązany jest przedstawić właściwym organom egzekucyjnym Państwa Członkowskiego wykonania następujące dokumenty:

a) odpis orzeczenia, który spełnia warunki niezbędne dla stwierdzenia jego autentyczności; i

b) odpis zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego, który spełnia warunki niezbędne dla stwierdzenia jego autentyczności; i

c) w razie potrzeby, transkrypcję zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego lub jego tłumaczenie na język urzędowy państwa członkowskiego wykonania lub, jeśli jest kilka języków urzędowych w tym państwie członkowskim, na język urzędowy lub jeden z języków urzędowych, w jakim zgodnie z prawem tego państwa członkowskiego prowadzi się postępowanie sądowe w miejscu, gdzie ma nastąpić wykonanie, bądź też na jakikolwiek inny język wskazany przez Państwo Członkowskie wykonania, jako możliwy do zaakceptowania. Każde Państwo Członkowskie może wskazać język urzędowy lub języki instytucji Wspólnoty Europejskiej inne niż jego własny język, które może zaakceptować dla wystawienia zaświadczenia. Tłumaczenie powinno być poświadczone przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje w jednym z Państw Członkowskich.

3. Strona ubiegająca się w jednym państwie członkowskim o wykonanie orzeczenia, któremu nadano zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego w innym państwie członkowskim, nie jest zobowiązana do składania żadnego zabezpieczenia lub kaucji, jakkolwiek się je nazywa, z tego tytułu, że jest ona cudzoziemcem lub nie posiada miejsca zamieszkania, bądź pobytu w państwie członkowskim wykonania.

Artykuł 21

Odmowa wykonania

1. Na wniosek dłużnika, sąd właściwy w Państwie Członkowskim wykonania odmawia wykonania, jeżeli orzeczenie, któremu nadano zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego, nie da się pogodzić z wcześniejszym orzeczeniem wydanym w jakimkolwiek Państwie Członkowskim bądź w państwie trzecim, pod warunkiem że:

a) wcześniejsze orzeczenie zostało wydane w odniesieniu do tego samego przedmiotu sporu i dotyczyło tych samych stron; i

b) wcześniejsze orzeczenie zostało wydane w Państwie Członkowskim wykonania lub spełnia warunki konieczne dla jego uznania w Państwie Członkowskim wykonania; i

c) niemożność pogodzenia orzeczeń nie była i nie mogła być podniesiona w formie zarzutu w postępowaniu sądowym w państwie członkowskim wydania.

2. W żadnych okolicznościach orzeczenie lub nadanie mu zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego nie mogą być przedmiotem kontroli pod względem merytorycznym w Państwie Członkowskim wykonania.

Artykuł 22

Umowy z państwami trzecimi

Niniejsze rozporządzenie nie narusza umów, na podstawie których Państwa Członkowskie zobowiązały się, przed wejściem w życie rozporządzenia (WE) nr 44/2001, zgodnie z art. 59 Konwencji brukselskiej o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych, nie uznawać orzeczeń wydanych, w szczególności w innych Umawiających się Państwach tej konwencji, przeciwko pozwanemu mającemu miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu na terytorium państwa trzeciego, jeżeli w sprawach przewidzianych w art. 4 tej konwencji orzeczenie mogłoby być oparte wyłącznie na podstawie jurysdykcji określonej w art. 3 ust. 2 tej konwencji.

Artykuł 23

Zawieszenie lub ograniczenie wykonania

Jeżeli dłużnik:

– zaskarżył orzeczenie, któremu nadano zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego, w tym wniosek o kontrolę w rozumieniu art. 19, lub

– złożył wniosek o sprostowanie lub cofnięcie zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego zgodnie z art. 10,

właściwy sąd lub organ w Państwie Członkowskim wykonania może na wniosek dłużnika:

a) ograniczyć postępowanie egzekucyjne do środków zabezpieczających; lub

b) uzależnić wykonanie od złożenia takiego zabezpieczenia, jakie określi; lub

c) w wyjątkowych okolicznościach zawiesić postępowanie egzekucyjne.

ROZDZIAŁ V

UGODY SĄDOWE I DOKUMENTY URZĘDOWE

Artykuł 24

Ugody sądowe

1. Ugodzie dotyczącej roszczenia w rozumieniu art. 4 ust. 2, która została zatwierdzona przez sąd lub zawarta przed sądem w toku postępowania i podlega wykonaniu w państwie członkowskim, w którym została zatwierdzona lub zawarta, nadaje się, na wniosek złożony do sądu, który ją zatwierdził lub przed którym została ona zawarta, zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego, przy użyciu standardowego formularza przedstawionego w załączniku II.

2. Ugoda, której w Państwie Członkowskim wydania nadano zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego, podlega wykonaniu w innych Państwach Członkowskich bez potrzeby stwierdzenia wykonalności i bez możliwości sprzeciwienia się jej wykonalności.

3. Przepisy rozdziału II, z wyłączeniem art. 5, 6 ust. 1 i art. 9 ust. 1 oraz rozdziału IV, z wyłączeniem art. 21 ust. 1 i art. 22, stosuje się odpowiednio.

Artykuł 25

Dokumenty urzędowe

1. Dokumentowi urzędowemu dotyczącemu roszczenia w rozumieniu art. 4 ust. 2, który podlega wykonaniu w jednym Państwie Członkowskim, na wniosek złożony do organu wyznaczonego przez Państwo Członkowskie wydania, nadaje się zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego, przy użyciu standardowego formularza przedstawionego w załączniku III.

2. Dokument urzędowy, któremu w Państwie Członkowskim wydania nadano zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego, podlega wykonaniu w innych Państwach Członkowskich bez potrzeby stwierdzenia wykonalności i bez możliwości sprzeciwienia się wykonalności.

3. Przepisy rozdziału II, z wyłączeniem art. 5, 6 ust. 1 i art. 9 ust. 1 oraz rozdziału IV, z wyłączeniem art. 21 ust. 1 i art. 22, stosuje się odpowiednio.

ROZDZIAŁ VI

PRZEPIS PRZEJŚCIOWY

Artykuł 26

Przepis przejściowy

Niniejsze rozporządzenie stosuje się wyłącznie do orzeczeń wydanych, ugód sądowych zatwierdzonych lub zawartych oraz dokumentów formalnie sporządzonych lub zarejestrowanych jako dokumenty urzędowe po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia.

ROZDZIAŁ VII

STOSUNEK DO INNYCH INSTRUMENTÓW WSPÓLNOTOWYCH

Artykuł 27

Stosunek do rozporządzenia (WE) nr 44/2001

Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez wpływu na możliwość żądania uznania i wykonania orzeczenia, ugody sądowej lub dokumentu urzędowego w sprawie roszczenia bezspornego, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 44/2001.

Artykuł 28

Stosunek do rozporządzenia (WE) nr 1348/2000

Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez wpływu na stosowanie rozporządzenia Rady (WE) nr 1348/2000.

ROZDZIAŁ VIII

PRZEPISY OGÓLNE I KOŃCOWE

Artykuł 29

Informacja na temat procedur egzekucyjnych i organów

Państwa Członkowskie współpracują ze sobą, aby zapewnić ogółowi społeczeństwa oraz środowiskom zawodowym informacje na temat:

a) metod i procedur egzekucyjnych w Państwach Członkowskich; i

b) właściwych organów egzekucyjnych w państwach członkowskich,

w szczególności za pośrednictwem Europejskiej Sieci Sądowej w sprawach cywilnych i handlowych ustanowionej zgodnie z decyzją 2001/470/WE (¹⁰).

Artykuł 30

Informacje odnoszące się do procedur odwoławczych, języków i organów

1. Państwa Członkowskie powiadamiają Komisję o:

a) procedurach sprostowania i cofnięcia, o których mowa w art. 10 ust. 2, oraz o procedurze kontroli, o której mowa w art. 19 ust. 1;

b) językach akceptowanych zgodnie z art. 20 ust. 2 lit. c);

c) liście organów, o których mowa w art. 25;

i o wszystkich późniejszych zmianach.

2. Komisja podaje informacje notyfikowane zgodnie z ust. 1 do publicznej wiadomości poprzez opublikowanie w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej oraz poprzez wszelkie inne odpowiednie środki.

Artykuł 31

Zmiany w załącznikach

Komisja jest uprawniona do przyjmowania, zgodnie z art. 31a, aktów delegowanych w odniesieniu do zmiany załączników w celu zaktualizowania standardowych formularzy.

Artykuł 31a

Wykonywanie przekazanych uprawnień

1. Powierzenie Komisji uprawnień do przyjmowania aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.

2. Uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych, o których mowa w art. 31, powierza się Komisji na okres pięciu lat od dnia 26 października 2022 r. Komisja sporządza sprawozdanie dotyczące przekazania uprawnień nie później niż dziewięć miesięcy przed końcem tego okresu pięciu lat. Przekazanie uprawnień zostaje automatycznie przedłużone na takie same okresy, chyba że Parlament Europejski lub Rada sprzeciwią się takiemu przedłużeniu nie później niż trzy miesiące przed końcem każdego okresu.

3. Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 31, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w późniejszym terminie określonym w tej decyzji. Nie wpływa ona na ważność już obowiązujących aktów delegowanych.

4. Przed przyjęciem aktu delegowanego Komisja konsultuje się z ekspertami wyznaczonymi przez każde państwo członkowskie zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa (¹¹).

5. Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

6. Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 31 wchodzi w życie tylko wówczas, gdy ani Parlament Europejski, ani Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, lub gdy, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o dwa miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.

Artykuł 32

(uchylony)

Artykuł 33

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 21 stycznia 2005 r.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 21 października 2005 r., z wyłączeniem art. 30, 31 i 32, które stosuje się od dnia 21 stycznia 2005 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w Państwach Członkowskich zgodnie z Traktatem ustanawiającym Wspólnotę Europejską.

Sporządzono w Strasburgu, dnia 21 kwietnia 2004 r.