Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
idź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka
description

Akt prawny

Akt prawny
archiwalny
Dziennik Ustaw rok 2012 poz. 382
Wersja archiwalna od 2012-04-07 do 2012-12-31
opcje loupe more_vert
ZAMKNIJ close

Alerty

Dziennik Ustaw rok 2012 poz. 382
Wersja archiwalna od 2012-04-07 do 2012-12-31
Akt prawny
archiwalny
ZAMKNIJ close

Alerty

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW

z dnia 19 marca 2012 r.

w sprawie wprowadzenia na 2012 r. programu zwalczania wścieklizny oraz programu mającego na celu wykrycie występowania zakażeń wirusami wywołującymi grypę ptaków oraz poszerzenie wiedzy na temat ryzyka wystąpienia tej choroby

Na podstawie art. 57 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342 oraz z 2010 r. Nr 47, poz. 278, Nr 60, poz. 372 i Nr 78, poz. 513) zarządza się, co następuje:

loupe more_vert
ZAMKNIJ close

Alerty

§ 1.[Programy] Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wprowadza się programy:

1) zwalczania wścieklizny (Rabies), który jest określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia;

2) mający na celu wykrycie występowania zakażeń wirusami wywołującymi grypę ptaków (Avian influenza) oraz poszerzenie wiedzy na temat ryzyka wystąpienia tej choroby, który jest określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

loupe more_vert
ZAMKNIJ close

Alerty

§ 2.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Prezes Rady Ministrów: D. Tusk

Załączniki do rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 19 marca 2012 r. (poz. 382)

Załącznik nr 1

PROGRAM ZWALCZANIA WŚCIEKLIZNY (RABIES)

1. Identyfikacja programu zwalczania wścieklizny (Rabies)

Państwo członkowskie: Rzeczpospolita Polska

Choroba: Wścieklizna (Rabies)

Okres realizacji programu: 2012 r.

2. Dane historyczne dotyczące sytuacji epizootycznej w zakresie wścieklizny

W okresie międzywojennym oraz w pierwszych latach po II wojnie światowej głównym nosicielem wścieklizny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej były psy. Wprowadzenie w 1949 r. obowiązkowego szczepienia psów przeciwko wściekliźnie pozwoliło na znaczne ograniczenie występowania tej choroby. Liczba zachorowań na wściekliznę wśród zwierząt obniżyła się z ponad 3600 w 1946 r. do 73 w 1956 r. Problem wścieklizny pojawił się ponownie, kiedy zaczęto rejestrować coraz więcej przypadków tej choroby w środowisku zwierząt wolno żyjących. W latach 1946–1956 wśród zwierząt dzikich zgłaszano rocznie od 1 do 6 przypadków wścieklizny. W 1957 r. nie zanotowano żadnego takiego przypadku, natomiast w latach następnych zauważalny był wzrost zachorowań wśród zwierząt dzikich – w szczególności u lisów. Pod koniec lat siedemdziesiątych liczba zachorowań u zwierząt dzikich przekraczała liczbę zachorowań u zwierząt domowych.

W 1990 r. w Rzeczypospolitej Polskiej stwierdzono 2045 przypadków wścieklizny, w tym 1668 przypadków wśród zwierząt dzikich (1374 przypadki u lisów). Najwięcej przypadków tej choroby zanotowano w ówczesnych województwach: poznańskim (157), opolskim (139), koszalińskim (133), szczecińskim (130), bydgoskim (123) oraz słupskim (103). Pojedyncze przypadki odnotowano w lubelskim, łomżyńskim, łódzkim oraz przemyskim, natomiast nie odnotowano ich w bialsko-podlaskim.

W 1991 r. stwierdzono 2287 przypadków wścieklizny, w tym 1864 u zwierząt dzikich, z czego 1513 przypadków u lisów. Wścieklizny nie odnotowano w ówczesnym województwie lubelskim, a pojedyncze przypadki wystąpiły w przemyskim, łódzkim, łomżyńskim oraz krośnieńskim.

W 1992 r. stwierdzono 3084 przypadki wścieklizny, w tym u zwierząt dzikich 2549, z czego 2079 u lisów.

Z uwagi na rozprzestrzenianie się wścieklizny w 1993 r. rozpoczęto akcję doustnych szczepień lisów wolno żyjących przeciwko wściekliźnie.

W 1993 r. stwierdzono 2648 przypadków wścieklizny u zwierząt, w tym 2166 u zwierząt dzikich, z czego 1803 u lisów.

W 1994 r. stwierdzono 2238 przypadków wścieklizny u zwierząt, w tym u zwierząt dzikich 1788, z czego 1506 u lisów.

W 1995 r. stwierdzono 1973 przypadki wścieklizny u zwierząt, w tym 1528 u zwierząt dzikich, z czego 1280 u lisów.

W 1996 r. stwierdzono 2527 przypadków wścieklizny u zwierząt, w tym 2064 u zwierząt dzikich, z czego 1779 u lisów.

W 1997 r. stwierdzono 1494 przypadki wścieklizny u zwierząt, w tym 1239 u zwierząt dzikich, z czego 1091 u lisów.

Efektem nieustającego przeprowadzania szczepień w zachodniej części terytorium Rzeczypospolitej Polskiej był spadek liczby przypadków wścieklizny, a także brak jej występowania od dłuższego czasu na obszarach województw: zachodniopomorskiego, lubuskiego i dolnośląskiego.

W 1998 r. stwierdzono 1329 przypadków wścieklizny zwierząt, w tym 1120 u zwierząt dzikich, z czego 927 u lisów.

W 1999 r. stwierdzono 1148 przypadków wścieklizny u zwierząt, w tym 721 u lisów.

W 2000 r. stwierdzono 2224 przypadki wścieklizny u zwierząt, w tym 1583 u lisów, a w 2001 r. stwierdzono 2964 przypadki wścieklizny u zwierząt, w tym 2224 u lisów.

W trakcie przeprowadzanych akcji szczepień zaobserwowano „przemieszczanie się” wścieklizny do wschodniej części terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czyli na obszary nieobjęte do tej pory szczepieniami, oraz występowanie pojedynczych przypadków wścieklizny na terenach przygranicznych z Republiką Czeską.

W 2002 r. liczba przypadków wścieklizny u zwierząt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wyniosła 1119, z czego 1038 przypadków zanotowano u zwierząt dzikich, w tym 884 u lisów. W 2002 r. największą liczbę przypadków wścieklizny zanotowano w województwie wielkopolskim – 339.

W 2003 r. stwierdzono 388 przypadków wścieklizny u zwierząt, w tym 314 u zwierząt dzikich, z czego 233 u lisów.

W 2004 r. stwierdzono 136 przypadków wścieklizny u zwierząt, w tym 114 u zwierząt dzikich, z czego 86 u lisów.

Jak wykazują dane za lata 2005–2009, stanowiące załączniki nr 1–5 do programu zwalczania wścieklizny (Rabies), zwanego dalej „programem”, liczba przypadków wścieklizny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uległa dalszemu znacznemu zmniejszeniu.

W 2010 r. liczba przypadków wścieklizny ponownie wzrosła. W roku tym odnotowano 151 przypadków, z czego 129 przypadków stwierdzono u zwierząt dzikich, w tym 117 u lisów (załącznik nr 6 do programu). W 2010 r. najwięcej przypadków wścieklizny zanotowano w województwie małopolskim.

Dodatkowo przypadki wścieklizny u zwierząt występują na terenach położonych wzdłuż północno-wschodniej i wschodniej granicy Rzeczypospolitej Polskiej, gdzie zauważono przechodzenie zwierząt zakażonych wścieklizną z terenów Ukrainy, Białorusi oraz z Federacji Rosyjskiej (Obwód Kaliningradzki).

Na przełomie 1991 r. i 1992 r. opracowano założenia do programu zwalczania wścieklizny w Rzeczypospolitej Polskiej.

W pierwszym etapie realizacji programu zwalczania wścieklizny wykładanie szczepionki przeciwko wściekliźnie miało objąć teren położony w pasie przygranicznym z Republiką Federalną Niemiec (Szczecin, Gorzów Wielkopolski, Zielona Góra, Jelenia Góra, Wałbrzych, Legnica, Opole, Wrocław, Poznań, Piła, Leszno i Koszalin), gdzie wścieklizna u lisów wystąpiła endemicznie i przypadki tej choroby stwierdzano najczęściej. Zaproponowano wykładanie szczepionki dwa razy w roku – wiosną i jesienią – po 16 dawek (przynęt) na 1 km2. Wykładanie szczepionki miało być przeprowadzane ręcznie. Stopniowo akcja miała być rozszerzana o kolejne województwa w kierunku wschodnim. Wraz z wykładaniem szczepionki miała być prowadzona kontrola szczepień określająca wskaźnik przyjęcia szczepionki przez lisy oraz wskaźnik nabytej odporności.

Jednak w 1992 r. zmieniono sposób podawania szczepionki: rozrzucano ją z samolotów, a liczbę województw objętych szczepieniem zmniejszono z 12 do 6. Odstąpiono od rozrzucania szczepionki w ówczesnych województwach: opolskim, wrocławskim, leszczyńskim, pilskim, poznańskim oraz koszalińskim. Ostatecznie w Rzeczypospolitej Polskiej rozpoczęto program szczepień lisów przeciwko wściekliźnie w 1993 r.

W 1994 r. obszar szczepień został powiększony o 6 ówczesnych województw: koszalińskie, słupskie, pilskie, katowickie, bielsko-bialskie i skierniewickie.

W 1995 r. obszar szczepień został powiększony o kolejne 10 ówczesnych województw: gdańskie, bydgoskie, konińskie, leszczyńskie, poznańskie, kaliskie, wrocławskie, opolskie, częstochowskie oraz warszawskie.

W 1996 r. obszar szczepień został powiększony o dalsze 4 ówczesne województwa: krośnieńskie, nowosądeckie, elbląskie i piotrkowskie.

W 1997 r. obszar szczepień został powiększony o województwo krakowskie.

W 1998 r. obszar szczepień został powiększony o kolejnych 5 województw: tarnowskie, sieradzkie, radomskie, łódzkie oraz lubelskie – 1 gmina.

W 1999 r. zmieniony został podział administracyjny państwa z 49 województw na 16 i wówczas szczepieniami objęto w całości województwa: dolnośląskie, lubuskie, zachodniopomorskie, wielkopolskie, śląskie, pomorskie, opolskie i małopolskie, natomiast częściowo województwa: kujawsko-pomorskie, lubelskie, łódzkie, warmińsko-mazurskie, mazowieckie i podkarpackie. W województwach podlaskim i świętokrzyskim nie prowadzono szczepień.

W 2000 r. obszar szczepień nie uległ zmianie. W wyniku gwałtownego wzrostu zachorowań zwierząt na wściekliznę na obszarach, gdzie nie prowadzono szczepień lisów przeciwko wściekliźnie oraz na granicy „obszaru szczepionego” z „obszarem nieszczepionym”, w 2001 r. wprowadzono zmodernizowany program szczepień lisów wolno żyjących przeciwko wściekliźnie, w którym to w akcji wiosennej zrezygnowano ze szczepień w zachodniej części terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, gdzie od dłuższego czasu nie odnotowywano przypadków wścieklizny u zwierząt. Obszar objęty szczepieniami to:

1) w województwie zachodniopomorskim powiat wałecki;

2) w województwie dolnośląskim powiaty: dzierżoniowski, ząbkowicki i kłodzki;

3) w województwie mazowieckim powiaty: warszawski zachodni, gostyniński, sochaczewski, żyrardowski, grodziski, pruszkowski, piaseczyński, grójecki, białobrzeski, przysuski, radomski, szydłowiecki, zwoleński, lipski, kozienicki, sierpecki, płoński, nowodworski, ciechanowski, mławski, żuromiński, przasnyski, ostrołęcki, makowski, legionowski i pułtuski;

4) w województwie lubelskim gmina Janowiec i część gminy Puławy;

5) w województwie podkarpackim powiaty: bieszczadzki, brzozowski, dębicki, jasielski, kolbuszowski, krośnieński, łańcucki, mielecki, ropczycki, rzeszowski, sanocki, strzyżowski i tarnobrzeski w całości oraz powiat jarosławski, leżajski, niżański, przemyski, przeworski i stalowowolski w części na południe od linii rzeki San;

6) województwo warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie, wielkopolskie, małopolskie, opolskie, śląskie, łódzkie i świętokrzyskie;

7) województwo pomorskie, z wyjątkiem powiatów: słupskiego, lęborskiego i bytowskiego.

Natomiast w akcji jesiennej 2001 r. szczepieniami objęto większość terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem województwa podlaskiego, części województwa lubelskiego i podkarpackiego.

Od 2002 r. akcja szczepień objęła całe terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przy czym w 2010 r. wiosennej akcji szczepień nie przeprowadzono w województwie dolnośląskim.

Tabela 1

Wyniki badań monitoringowych akcji szczepień

Akcje szczepień

Obecność TC (%)

RFFIT (%)

Różnicowanie
szczepów wirusa

jesień 1998 r.

67,7

68,0

0

wiosna 1999 r.

64,3

66,7

0

jesień 1999 r.

64,4

82,9

0

wiosna 2000 r.

55,3

75,3

0

jesień 2000 r.

64,4

81,7

0

wiosna i jesień 2001 r.

52,4

62,1

0

wiosna i jesień 2002 r.

66,7

72,9

0

wiosna i jesień 2003 r.

78,4

92,6

0

wiosna i jesień 2004 r.

82,5

94,0

0

wiosna i jesień 2005 r.

85,56

83,60

0

wiosna i jesień 2006 r.

87,17

82,12

43

wiosna i jesień 2007 r.

83,17

80,21

42

wiosna i jesień 2008 r.

86,87

79,66

19

wiosna i jesień 2009 r.

89,12

81,72

6

wiosna i jesień 2010 r.a)

88,62

84,78

117

a) Na podstawie wstępnych wyników badań.

3. Opis programu

Zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342, z późn. zm.), wścieklizna należy do chorób zakaźnych zwierząt podlegających obowiązkowi zwalczania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (załącznik nr 2 do ustawy).

Lisy wolno żyjące na obszarach określonych przez ministra właściwego do spraw rolnictwa, zgodnie z art. 56 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, podlegają obowiązkowemu szczepieniu ochronnemu przeciwko wściekliźnie.

Na podstawie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania ochronnych szczepień lisów wolno żyjących przeciwko wściekliźnie (Dz. U. Nr 142, poz. 1509) szczepienia ochronne lisów wolno żyjących przeprowadza wojewódzki lekarz weterynarii. Zgodnie z tym rozporządzeniem szczepionka jest rozrzucana z samolotu lub wykładana ręcznie dwa razy w ciągu roku kalendarzowego na obszarach lasów oraz we wszystkich miejscach bytowania lisów wolno żyjących. Szczepionka może być podana raz w roku, jeżeli na obszarze województwa i na obszarze województw graniczących z tym województwem nie stwierdzono przypadków wystąpienia wścieklizny w okresie dwóch kolejnych lat. Natomiast szczepień ochronnych nie przeprowadza się, jeżeli na obszarze województwa i na obszarze województw graniczących z tym województwem nie stwierdzono wścieklizny w okresie trzech kolejnych lat.

Liczba dawek szczepionki zależy od stopnia zalesienia i ukształtowania terenu, populacji zwierząt dzikich oraz przyjętego sposobu podania szczepionki, ale nie powinna być mniejsza niż 20 dawek na 1 km2.

Badania monitoringowe wykonywane w celu określenia efektywności doustnych szczepień lisów wolno żyjących przeciwko wściekliźnie przeprowadza się na podstawie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2004 r. w sprawie określenia jednostek chorobowych, sposobu prowadzenia kontroli oraz zakresu badań kontrolnych zakażeń zwierząt (Dz. U. Nr 282, poz. 2813, z późn. zm.). Zgodnie z tym rozporządzeniem, w celu kontroli wścieklizny pobiera się do badań tkankę mózgową, surowicę i żuchwę od 8 lisów odstrzelonych na każdych 100 km2 obszaru, na którym lisy wolno żyjące zostały objęte szczepieniem ochronnym przeciwko wściekliźnie. Natomiast w celu izolacji i określenia szczepu wirusa wścieklizny do badań przesyła się tkankę mózgową lisów wolno żyjących, u których w badaniu laboratoryjnym potwierdzono wściekliznę.

4. Środki przewidziane w programie

4.1. Skrócony opis środków przewidzianych w programie

Rok: 2012

infoRgrafika
kontrola

infoRgrafika
badania

infoRgrafika
szczepienia

infoRgrafika
monitorowanie

infoRgrafika
zwalczanie

infoRgrafika
badania

4.2. Organizacja programu i nadzór nad jego realizacją

Zgodnie z art. 57 ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt Główny Lekarz Weterynarii nadzoruje realizację programu zwalczania chorób zakaźnych zwierząt, a w przypadku programu współfinansowanego ze środków pochodzących z Unii Europejskiej informuje Komisję Europejską o postępach w jego realizacji zgodnie z obowiązującymi przepisami Unii Europejskiej.

Organem odpowiedzialnym za nadzór i koordynację działań zapewniających realizację programu jest na poziomie krajowym Główny Lekarz Weterynarii.

Odpowiedzialność terenowych organów Inspekcji Weterynaryjnej za realizację programu została określona w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2010 r. Nr 112, poz. 744, z późn. zm.) oraz w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

W rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2010 r. w sprawie krajowych laboratoriów referencyjnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 8, poz. 38) wyznaczono jako krajowe laboratorium referencyjne dla wścieklizny Laboratorium Zakładu Wirusologii Państwowego Instytutu Weterynaryjnego – Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach.

Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania ochronnych szczepień lisów wolno żyjących przeciwko wściekliźnie, szczepienia ochronne lisów wolno żyjących przeprowadzają wojewódzcy lekarze weterynarii.

Diagnostyka wścieklizny przy wystąpieniu podejrzenia tej jednostki chorobowej jest przeprowadzana przez laboratoria, o których mowa w art. 25 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej, z wykorzystaniem następujących badań:

1) immunofluorescencji odcisków mózgowych z monowalentnym koniugatem antynukleokapsydowym;

2) izolacji wirusa wścieklizny na myszach;

3) izolacji wirusa wścieklizny na kulturach komórkowych neuroblastomy;

4) genotypizacji izolatów wirusa wścieklizny.

Badania monitoringowe w celu sprawdzenia skuteczności szczepienia lisów wolno żyjących są przeprowadzane przez laboratoria, o których mowa w art. 25 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej. Badania monitoringowe wykonuje się przy zastosowaniu:

1) immunofluorescencji odcisków mózgowych – badanie w kierunku wścieklizny;

2) szlifów kostnych żuchwy – badanie na obecność markera (TC – tetracyklin);

3) testu seroneutralizacji (RFFIT – rapid flourescent focus inhibition test) – określenie miana przeciwciał wirusa wścieklizny w surowicy (skrzep z serca lub płyn z klatki piersiowej);

4) zbierania i analizowania danych epidemiologicznych na temat zdiagnozowanych przypadków wścieklizny na obszarze objętym szczepieniem.

4.3. Opis regionów administracyjnych Rzeczypospolitej Polskiej, na których program ma być wdrożony

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

Województwo

Całkowita powierzchnia województwa – km2

Powierzchnia objęta doustnym szczepieniem lisów
wolno żyjących przeciwko wściekliźnie – km2

dolnośląskie

19 947,00

15 958,00

kujawsko-pomorskie

17 972,00

16 533,40

lubelskie

25 122,00

22 441,00

lubuskie

13 988,00

13 054,00

łódzkie

18 219,00

16 970,00

małopolskie

15 183,00

15 183,00

mazowieckie

35 558,00

32 069,00

opolskie

9 412,00

8 000,00

podkarpackie

17 845,00

16 133,00

podlaskie

20 187,00

18 162,00

pomorskie

18 310,00

16 559,00

śląskie

12 334,00

10 130,50

świętokrzyskie

11 710,00

10 500,00

warmińsko-mazurskie

24 173,00

21 483,00

wielkopolskie

29 827,00

27 637,66

zachodniopomorskie

22 892,00

20 000,00

RAZEM:

312 679,00

280 813,56

4.4. Opis środków przewidzianych w programie

4.4.1. Powiadomienie o chorobie

Zgodnie z załącznikiem nr 2 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, wścieklizna należy do chorób zakaźnych zwierząt podlegających obowiązkowi zwalczania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 42 tej ustawy w przypadku podejrzenia wystąpienia choroby obowiązek niezwłocznego zawiadomienia organu Inspekcji Weterynaryjnej albo najbliższego podmiotu świadczącego usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej, albo wójta (burmistrza, prezydenta miasta) dotyczy wszystkich osób mających kontakt ze zwierzętami, w szczególności przy wykonywaniu obowiązków służbowych lub zawodowych. Wójt (burmistrz lub prezydent miasta) niezwłocznie informuje organ Inspekcji Weterynaryjnej o otrzymaniu zawiadomienia. Podmiot świadczący usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej niezwłocznie informuje organ Inspekcji Weterynaryjnej o otrzymaniu zawiadomienia, jeżeli na jego podstawie podejrzewa wystąpienie choroby zakaźnej zwierząt podlegającej obowiązkowi zwalczania.

4.4.2. Zwierzęta i populacja zwierząt objęte programem

Programem jest objęta populacja lisów wolno żyjących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Metoda obliczania populacji: statystyki myśliwskie, wskaźnik nocnego liczenia i liczenie lisich jam.

Region

Szacunki liczebności populacji lisów wolno żyjących

2007 r.

2008 r.

2009 r.

2010 r.

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

202 740

209 500

203 300

198 300

4.4.3. Zastosowane badania i plany pobierania próbek

Do diagnostyki wścieklizny i nadzoru nad programem szczepień są wykorzystywane następujące badania i analizy:

1) badania serologiczne: test seroneutralizacji (RFFIT) zgodnie z podręcznikiem OIE (rozdział 2.1.13, B.2.b);

2) badania wirusologiczne i immunochemiczne:

a) immunofluorescencja odcisków mózgowych z monowalentnym koniugatem antynukleokapsydowym (FAT – fluorescent antibody test) zgodnie z podręcznikiem OIE (rozdział 2.1.13, B.1.c.i) – test w kierunku wścieklizny,

b) różnicowanie szczepów wirusa wścieklizny,

c) izolacja wirusa wścieklizny:

– na myszach, zgodnie z podręcznikiem OIE (rozdział 2.1.13, B.1.c.ii),

– w hodowli komórek mysiej neuroblastomy, zgodnie z podręcznikiem OIE (rozdział 2.1.13, B.1.c.ii);

3) inne badania – badanie na obecność markera (TC).

Monitoring szczepień w Rzeczypospolitej Polskiej obejmuje przeprowadzenie następujących badań:

1) test seroneutralizacji (RFFIT) w celu określenia poziomu uodpornienia lisów wolno żyjących, a tym samym efektywności szczepień doustnych;

2) badanie na obecność markera (TC) w celu określenia poziomu podjęcia szczepionki przez lisy wolno żyjące;

3) różnicowanie szczepów wirusa wścieklizny w celu rozróżnienia terenowych szczepów wirusa od szczepów szczepionkowych.

Powyższe badania i analizy są wykonywane przez laboratoria, o których mowa w art. 25 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej.

Badania monitoringowe (RFFIT i TC) wykonywane w celu określenia efektywności doustnych szczepień lisów wolno żyjących przeciwko wściekliźnie przeprowadza się zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2004 r. w sprawie określenia jednostek chorobowych, sposobu prowadzenia kontroli oraz zakresu badań kontrolnych zakażeń zwierząt. Zgodnie z tym rozporządzeniem w celu kontroli wścieklizny pobiera się do badań tkankę mózgową, surowicę i żuchwę od 8 lisów odstrzelonych na każdych 100 km2 obszaru, na którym lisy zostały objęte szczepieniem ochronnym przeciwko wściekliźnie. Natomiast w celu izolacji i określenia szczepu wirusa wścieklizny do badań przesyła się tkankę mózgową lisów wolno żyjących, u których badaniem laboratoryjnym potwierdzono wściekliznę.

Badania monitoringowe (RFFIT, TC) wykonywane w celu określenia efektywności doustnych szczepień lisów wolno żyjących przeciwko wściekliźnie

Województwo

Całkowita powierzchnia województwa – km2

Powierzchnia objęta programem szczepień – km2

Całkowita powierzchnia bytowania lisów wolno żyjących na obszarze województwa, z którego lisy powinny zostać odstrzelone i dostarczone do badań monitoringowych – km2

Liczba lisów, które powinny zostać odstrzelone w ramach programu monitoringu, w ciągu roku – 8 lisów/100km2

1

2

3

4

5 = (4 x 8/100)

dolnośląskie

19 947,00

15 958,00

15 410,35

1233

kujawsko-pomorskie

17 972,00

16 533,40

16 132,28

1291

lubelskie

25 122,00

22 441,00

22 441,00

1795

lubuskie

13 988,00

13 054,00

12 108,00

969

łódzkie

18 219,00

16 970,00

16 970,00

1358

małopolskie

15 183,00

15 183,00

15 183,00

1215

mazowieckie

35 558,00

32 069,00

32 069,00

2566

opolskie

9 412,00

8 000,00

8 000,00

640

podkarpackie

17 845,00

16 133,00

16 133,00

1291

podlaskie

20 187,00

18 162,00

14 687,00

1175

pomorskie

18 310,00

16 559,00

15 424,00

1234

śląskie

12 334,00

10 130,50

10 042,00

803

świętokrzyskie

11 710,00

10 500,00

10 500,00

840

warmińsko-mazurskie

24 173,00

21 483,00

21 483,00

1719

wielkopolskie

29 827,00

27 637,66

27 637,66

2211

zachodniopomorskie

22 892,00

20 000,00

16 018,26

1281

RAZEM

312 679,00

280 813,56

270 238,55

21 621

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Rodzaj badania

Populacja docelowa

Rodzaj próbki

Cel

Liczba
planowanych
badań

Terytorium
Rzeczypospolitej
Polskiej

test
seroneutralizacji
(RFFIT)

lisy wolno żyjące

surowica

kontrola szczepień, monitoring akcji

21 621

Terytorium
Rzeczypospolitej
Polskiej

test na obecność
markera (TC)

lisy wolno żyjące

żuchwa

kontrola szczepień, monitoring akcji

21 621

RAZEM

43 242

W przypadku wystąpienia sytuacji epizootycznej uregulowanej w § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania ochronnych szczepień lisów wolno żyjących przeciwko wściekliźnie, liczba województw objętych szczepieniem może ulec zmniejszeniu, a w związku z tym zmniejszeniu może ulec liczba lisów, które powinny zostać odstrzelone w ramach monitoringu, oraz liczba badań.

4.4.4. Zastosowane szczepionki i programy szczepień

Stosowane szczepionki zgodne z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (OIE), Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz standardami Unii Europejskiej (Raport Komitetu Naukowego ds. Zdrowia Zwierząt i Ochrony Zwierząt przyjęty w dniu 23 października 2002 r.) dopuszczone zostały do stosowania w Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z odrębnymi przepisami krajowymi. Szczepionkami obecnie zarejestrowanymi w Rzeczypospolitej Polskiej są Fuchsoral (SAD B19) i Lysvulpen (SAD Bern). Jest dostępna także szczepionka Rabigen SAG2 (SAG2) zarejestrowana w Europejskiej Agencji Leków (EMEA). Szczepionki używane w akcji szczepień są wybierane co roku w trybie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759, z późn. zm.). Oferty na zakup szczepionki do wyłożenia są składane na początku roku w każdym województwie. W celu kontroli jakości szczepionka jest poddawana badaniu w kierunku określenia miana wirusa wścieklizny w Krajowym Laboratorium Referencyjnym.

Na podstawie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania szczepień ochronnych lisów wolno żyjących przeciwko wściekliźnie szczepienia ochronne lisów wolno żyjących przeprowadza wojewódzki lekarz weterynarii. Zgodnie z tym rozporządzeniem szczepionka jest rozrzucana z samolotu lub wykładana ręcznie dwa razy w ciągu roku kalendarzowego na obszarach lasów oraz we wszystkich miejscach bytowania lisów wolno żyjących. Szczepionka może być podana raz w roku, jeżeli na obszarze województwa i na obszarach województw graniczących z tym województwem nie stwierdzono przypadków wystąpienia wścieklizny w okresie dwóch kolejnych lat. Natomiast szczepień ochronnych nie przeprowadza się, jeżeli na obszarze województwa i na obszarach województw graniczących z tym województwem nie stwierdzono wścieklizny w okresie trzech kolejnych lat.

Liczba dawek szczepionki zależy od stopnia zalesienia i ukształtowania terenu, populacji zwierząt dzikich oraz przyjętego sposobu podania szczepionki, ale nie powinna być mniejsza niż 20 dawek na 1 km2.

4.4.5. Informacje i ocena dotyczące środków bezpieczeństwa biologicznego (zarządzanie i infrastruktura) obowiązujących w zaangażowanych gospodarstwach

Nie dotyczy.

4.4.6. Rodzaje środków podejmowanych w przypadku stwierdzenia dodatniego wyniku

Zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt oraz rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 stycznia 2005 r. w sprawie zwalczania wścieklizny (Dz. U. Nr 13, poz. 103) w przypadku stwierdzenia choroby powiatowy lekarz weterynarii wyznacza ognisko choroby oraz obejmuje je nadzorem, niezwłocznie powiadamia państwowego powiatowego inspektora sanitarnego o wyznaczeniu ogniska choroby oraz wyznacza obszar zagrożony wokół ogniska choroby.

Powiatowy lekarz weterynarii podejmuje również pozostałe czynności, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 stycznia 2005 r. w sprawie zwalczania wścieklizny.

4.4.7. Kontrola wdrażania programu i sprawozdawczość

Zgodnie z art. 57 ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, Główny Lekarz Weterynarii nadzoruje realizację programu zwalczania chorób zakaźnych zwierząt, a w przypadku programu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej – informuje Komisję Europejską o postępach w jego realizacji zgodnie z przepisami Unii Europejskiej.

5. Korzyści programu

Celem programu jest spadek liczby przypadków wścieklizny u zwierząt dzikich.

6. Dane epidemiologiczne dotyczące rozwoju choroby w ciągu ostatnich pięciu lat

6.1. Dane rozwarstwione dotyczące badań w ramach nadzoru i badań laboratoryjnych

Rok: 2006

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Badania serologiczne: RFFIT

Badania mikrobiologiczne
lub wirusologiczne

Inne testy: TC

liczba przebadanych próbek

odsetek próbek
z dodatnim wynikiem

liczba przebadanych próbeka)

liczba próbek
z dodatnim wynikiem

liczba przebadanych próbek

odsetek próbek
z dodatnim wynikiem

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

14 155

82,12%

23 257

43

20 572

87,17%

a) W tym 198 próbek przebadano również testem izolacji wirusa wścieklizny na myszach.

Opis zastosowanych badań serologicznych: badanie serologiczne – test seroneutralizacji – RFFIT (określenie miana przeciwciał wirusa wścieklizny w surowicy (skrzep krwi z serca lub płyn z klatki piersiowej)).

Opis zastosowanych badań mikrobiologicznych lub wirusologicznych: immunofluorescencja odcisków mózgowych – badanie w kierunku wścieklizny (badanie w ramach monitoringu oraz badanie przy wystąpieniu podejrzenia tej jednostki chorobowej).

Opis innych zastosowanych badań: szlify kości żuchwy – badanie na obecność markera (tetracyklin).

Rok: 2007

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Badania serologiczne: RFFIT

Badania mikrobiologiczne
lub wirusologiczne

Inne testy: TC

liczba przebadanych próbek

odsetek próbek
z dodatnim wynikiem

liczba przebadanych próbeka)

liczba próbek
z dodatnim wynikiem

liczba przebadanych próbek

odsetek próbek
z dodatnim wynikiem

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

13 592

80,21%

22 055

42

19 217

83,17%

a) W tym 182 próbki przebadano również testem izolacji wirusa wścieklizny na myszach oraz 5 próbek przebadano testem izolacji wirusa wścieklizny na kulturach komórkowych neuroblastomy.

Opis zastosowanych badań serologicznych: badanie serologiczne – test seroneutralizacji – RFFIT (określenie miana przeciwciał wirusa wścieklizny w surowicy (skrzep krwi z serca lub płyn z klatki piersiowej)).

Opis zastosowanych badań mikrobiologicznych lub wirusologicznych: immunofluorescencja odcisków mózgowych – badanie w kierunku wścieklizny (badanie w ramach monitoringu oraz przy wystąpieniu podejrzenia tej jednostki chorobowej).

Opis innych zastosowanych badań: szlify kości żuchwy – badanie na obecność markera (tetracyklin).

Rok: 2008

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Badania serologiczne: RFFIT

Badania mikrobiologiczne
lub wirusologiczne

Inne testy: TC

liczba przebadanych próbek

odsetek próbek
z dodatnim wynikiem

liczba przebadanych próbeka)

liczba próbek
z dodatnim wynikiem

liczba przebadanych próbek

odsetek próbek
z dodatnim wynikiem

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

14 744

79,66%

21 293

19

19 788

86,87%

a) W tym 117 próbek przebadano również testem izolacji wirusa wścieklizny na myszach oraz 10 próbek przebadano testem izolacji wirusa wścieklizny na kulturach komórkowych neuroblastomy.

Opis zastosowanych badań serologicznych: badanie serologiczne – test seroneutralizacji – RFFIT (określenie miana przeciwciał wirusa wścieklizny w surowicy (skrzep krwi z serca lub płyn z klatki piersiowej)).

Opis zastosowanych badań mikrobiologicznych lub wirusologicznych: immunofluorescencja odcisków mózgowych – badanie w kierunku wścieklizny (badanie w ramach monitoringu oraz badanie przy wystąpieniu podejrzenia tej jednostki chorobowej).

Opis innych zastosowanych badań: szlify kości żuchwy – badanie na obecność markera (tetracyklin).

Rok: 2009

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Badania serologiczne: RFFIT

Badania mikrobiologiczne
lub wirusologiczne

Inne testy: TC

liczba przebadanych próbek

odsetek próbek
z dodatnim wynikiem

liczba przebadanych próbeka)

liczba próbek
z dodatnim wynikiem

liczba przebadanych próbek

odsetek próbek
z dodatnim wynikiem

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

16 805

81,72%

23 153

6

22 096

89,12%

a) W tym 107 próbek przebadano również testem izolacji wirusa wścieklizny na myszach oraz 7 próbek przebadano testem izolacji wirusa wścieklizny na kulturach komórkowych neuroblastomy.

Opis zastosowanych badań serologicznych: badanie serologiczne – test seroneutralizacji – RFFIT (określenie miana przeciwciał wirusa wścieklizny w surowicy (skrzep krwi z serca lub płyn z klatki piersiowej)).

Opis zastosowanych badań mikrobiologicznych lub wirusologicznych: immunofluorescencja odcisków mózgowych – badanie w kierunku wścieklizny (badanie w ramach monitoringu oraz przy wystąpieniu podejrzenia tej jednostki chorobowej).

Opis innych zastosowanych badań: szlify kości żuchwy – badanie na obecność markera (tetracyklin).

Rok: 2010

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Badania serologiczne: RFFIT

Badania mikrobiologiczne
lub wirusologiczne

Inne testy: TC

liczba przebadanych próbek

odsetek próbek
z dodatnim wynikiema)

liczba przebadanych próbekb)

liczba próbek
z dodatnim wynikiem

liczba przebadanych próbek

odsetek próbek
z dodatnim wynikiema)

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

15 338

84,78%

24 158

117

22 141

88,62%

a) Na podstawie wstępnych wyników badań.

b) W tym 98 próbek przebadano również testem izolacji wirusa wścieklizny na myszach oraz 112 próbek przebadano testem izolacji wirusa wścieklizny na kulturach komórkowych neuroblastomy.

Opis zastosowanych badań serologicznych: badanie serologiczne – test seroneutralizacji – RFFIT (określenie miana przeciwciał wirusa wścieklizny w surowicy (skrzep krwi z serca lub płyn z klatki piersiowej)).

Opis zastosowanych badań mikrobiologicznych lub wirusologicznych: immunofluorescencja odcisków mózgowych – badanie w kierunku wścieklizny (badanie w ramach monitoringu oraz przy wystąpieniu podejrzenia tej jednostki chorobowej).

Opis innych zastosowanych badań: szlify kości żuchwy – badanie na obecność markera (tetracyklin).

6.2. Dane dotyczące zakażenia

Rok: 2006

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Liczba zakażonych stad

Liczba zakażonych zwierząt

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

43

Rok: 2006

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: inne gatunki wrażliwe

Region

Liczba zakażonych stad

Liczba zakażonych zwierząt

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

39

Rok: 2007

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Liczba zakażonych stad

Liczba zakażonych zwierząt

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

42

Rok: 2007

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: inne gatunki wrażliwe

Region

Liczba zakażonych stad

Liczba zakażonych zwierząt

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

28

Rok: 2008

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Liczba zakażonych stad

Liczba zakażonych zwierząt

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

19

Rok: 2008

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: inne gatunki wrażliwe

Region

Liczba zakażonych stad

Liczba zakażonych zwierząt

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

10

Rok: 2009

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Liczba zakażonych stad

Liczba zakażonych zwierząt

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

6

Rok: 2009

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: inne gatunki wrażliwe

Region

Liczba zakażonych stad

Liczba zakażonych zwierząt

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

2

Rok: 2010

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Liczba zakażonych stad

Liczba zakażonych zwierząt

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

117a)

a) W tym 94 przypadki wścieklizny stwierdzono w województwie małopolskim.

Rok: 2010

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: inne gatunki wrażliwe

Region

Liczba zakażonych stad

Liczba zakażonych zwierząt

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

34a)

a) W tym 24 przypadki stwierdzono w województwie małopolskim.

6.3. Dane dotyczące statusu stad pod koniec każdego roku

Nie dotyczy.

6.4. Dane dotyczące programów szczepień lub leczenia

Rok: 2006

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Całkowita liczba stad

Całkowita liczba zwierząt

Informacja o programach szczepień lub leczenia

liczba stad objętych programem szczepień lub leczenia

liczba stad zaszczepionych lub poddanych leczeniu

liczba zwierząt zaszczepionych lub poddanych leczeniu

liczba wyłożonych dawek szczepionki lub zastosowanych dawek leku

liczba dorosłych zwierząt zaszczepionych

liczba młodych zwierząt zaszczepionych

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

12 906 008

Rok: 2007

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Całkowita liczba stad

Całkowita liczba zwierząt

Informacja o programach szczepień lub leczenia

liczba stad objętych programem szczepień lub leczenia

liczba stad zaszczepionych lub poddanych leczeniu

liczba zwierząt zaszczepionych lub poddanych leczeniu

liczba wyłożonych dawek szczepionki lub zastosowanych dawek leku

liczba dorosłych zwierząt zaszczepionych

liczba młodych zwierząt zaszczepionych

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

11 735 940

Rok: 2008

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Całkowita liczba stad

Całkowita liczba zwierząt

Informacja o programach szczepień lub leczenia

liczba stad objętych programem szczepień lub leczenia

liczba stad zaszczepionych lub poddanych leczeniu

liczba zwierząt zaszczepionych lub poddanych leczeniu

liczba wyłożonych dawek szczepionki lub zastosowanych dawek leku

liczba dorosłych zwierząt zaszczepionych

liczba młodych zwierząt zaszczepionych

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

11 713 553

Rok: 2009

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Całkowita liczba stad

Całkowita liczba zwierząt

Informacja o programach szczepień lub leczenia

liczba stad objętych programem szczepień lub leczenia

liczba stad zaszczepionych lub poddanych leczeniu

liczba zwierząt zaszczepionych lub poddanych leczeniu

liczba wyłożonych dawek szczepionki lub zastosowanych dawek leku

liczba dorosłych zwierząt zaszczepionych

liczba młodych zwierząt zaszczepionych

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

11 681 566

Rok: 2010

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Całkowita liczba stad

Całkowita liczba zwierząt

Informacja o programach szczepień lub leczenia

liczba stad objętych programem szczepień lub leczenia

liczba stad zaszczepionych lub poddanych leczeniu

liczba zwierząt zaszczepionych lub poddanych leczeniu

liczba wyłożonych dawek szczepionki lub zastosowanych dawek lekua)

liczba dorosłych zwierząt zaszczepionych

liczba młodych zwierząt zaszczepionych

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

11 335 116

a) W tym 119 520 dawek szczepionki wyłożonych w ramach dodatkowego zrzutu w województwie małopolskim w dniach 21–24 listopada 2010 r. podczas akcji jesiennej.

Rok: 2011

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Całkowita liczba stad

Całkowita liczba zwierząt

Informacja o programach szczepień lub leczenia

liczba stad objętych programem szczepień lub leczenia

liczba stad zaszczepionych lub poddanych leczeniu

liczba zwierząt zaszczepionych lub poddanych leczeniu

liczba wyłożonych dawek szczepionki lub zastosowanych dawek leku

liczba dorosłych zwierząt zaszczepionych

liczba młodych zwierząt zaszczepionych

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

11 232 542

Rok: 2012

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Całkowita liczba stad

Całkowita liczba zwierząt

Informacja o programach szczepień lub leczenia

liczba stad objętych programem szczepień lub leczenia

liczba stad zaszczepionych lub poddanych leczeniu

liczba zwierząt zaszczepionych lub poddanych leczeniu

planowana do wyłożenia liczba dawek szczepionki lub zastosowanych dawek leku

liczba dorosłych zwierząt zaszczepionych

liczba młodych zwierząt zaszczepionych

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

11 232 542

Opis stosowanych szczepień, działań terapeutycznych lub innych: wiosenna i jesienna akcja szczepień w 2012 r. obejmie terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na obszarze 280 813,56 km2. Akcje będą prowadzone na tych samych zasadach, co w latach poprzednich. Planuje się wyłożenie co najmniej 20 dawek szczepionki na 1 km2. W sumie zostaną rozdystrybuowane 11 232 542 dawki szczepionki. W przypadku wystąpienia sytuacji epizootycznej, o której mowa w § 2 ust. 3 lub § 3 ust. 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania ochronnych szczepień lisów wolno żyjących przeciwko wściekliźnie, liczba akcji szczepień w poszczególnych województwach oraz liczba województw objętych szczepieniem może ulec zmniejszeniu.

6.5. Dane dotyczące dzikiej zwierzyny

6.5.1. Oszacowanie liczebności populacji dzikiej zwierzyny

Rok: 2006

Metody szacowania: statystyki myśliwskie, wskaźnik nocnego liczenia i liczenie lisich jam

Region

Szacunki liczebności populacji danego gatunku zwierząt wolno żyjących

gatunek: lis wolno żyjący

gatunek: sarna

gatunek: jeleń

gatunek: dzik

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

204 064

635 215

115 748

156 043

Rok: 2007

Metody szacowania: statystyki myśliwskie, wskaźnik nocnego liczenia i liczenie lisich jam

Region

Szacunki liczebności populacji danego gatunku zwierząt wolno żyjących

gatunek: lis wolno żyjący

gatunek: sarna

gatunek: jeleń

gatunek: dzik

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

202 740

646 006

123 038

159 268

Rok: 2008

Metody szacowania: statystyki myśliwskie, wskaźnik nocnego liczenia i liczenie lisich jam

Region

Szacunki liczebności populacji danego gatunku zwierząt wolno żyjących

gatunek: lis wolno żyjący

gatunek: sarna

gatunek: jeleń

gatunek: dzik

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

209 500

760 200

163 700

211 800

Rok: 2009

Metody szacowania: statystyki myśliwskie, wskaźnik nocnego liczenia i liczenie lisich jam

Region

Szacunki liczebności populacji danego gatunku zwierząt wolno żyjących

gatunek: lis wolno żyjący

gatunek: sarna

gatunek: jeleń

gatunek: dzik

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

203 300

827 500

176 100

251 000

Rok: 2010

Metody szacowania: statystyki myśliwskie, wskaźnik nocnego liczenia i liczenie lisich jam

Region

Szacunki liczebności populacji danego gatunku zwierząt wolno żyjących

gatunek: lis wolno żyjący

gatunek: sarna

gatunek: jeleń

gatunek: dzik

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

198 300

822 000

180 200

249 900

6.5.2. Monitorowanie dzikiej zwierzyny

Rok: 2006

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Badania serologiczne – RFFIT

Badania mikrobiologiczne lub wirusologiczne

Inne testy: TC (%)

liczba przebadanych próbek

odsetek próbek z dodatnim wynikiem badania

liczba przebadanych próbek

liczba próbek z dodatnim wynikiem badania

liczba przebadanych próbek

odsetek próbek z dodatnim wynikiem badania

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

14 155

82,12%

21 418

0

20 572

87,17%

Opis zastosowanych badań serologicznych: badanie serologiczne – test RFFIT (określenie miana przeciwciał wirusa wścieklizny w surowicy (skrzep krwi z serca lub płyn z klatki piersiowej)).

Opis zastosowanych badań mikrobiologicznych lub wirusologicznych: immunofluorescencja odcisków mózgowych – badanie w kierunku wścieklizny w ramach monitoringu (lisy odstrzelone przez myśliwych).

Opis innych zastosowanych badań: szlify kości żuchwy – badanie na obecność markera (TC – tetracykliny).

Rok: 2007

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Badania serologiczne – RFFIT

Badania mikrobiologiczne lub wirusologiczne

Inne testy: TC (%)

liczba przebadanych próbek

odsetek próbek z dodatnim wynikiem badania

liczba przebadanych próbek

liczba próbek z dodatnim wynikiem badania

liczba przebadanych próbek

odsetek próbek z dodatnim wynikiem badania

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

13 592

80,21%

20 296

8

19 217

83,17%

Opis zastosowanych badań serologicznych: badanie serologiczne – test RFFIT (określenie miana przeciwciał wirusa wścieklizny w surowicy (skrzep krwi z serca lub płyn z klatki piersiowej)).

Opis zastosowanych badań mikrobiologicznych lub wirusologicznych: immunofluorescencja odcisków mózgowych – badanie w kierunku wścieklizny w ramach monitoringu (lisy odstrzelone przez myśliwych).

Opis innych zastosowanych badań: szlify kości żuchwy – badanie na obecność markera (TC – tetracykliny).

Rok: 2008

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Badania serologiczne – RFFIT

Badania mikrobiologiczne lub wirusologiczne

Inne testy: TC (%)

liczba przebadanych próbek

odsetek próbek z dodatnim wynikiem badania

liczba przebadanych próbek

liczba próbek z dodatnim wynikiem badania

liczba przebadanych próbek

odsetek próbek z dodatnim wynikiem badania

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

14 744

79,66%

20 166

0

19 788

86,87%

Opis zastosowanych badań serologicznych: badanie serologiczne – test RFFIT (określenie miana przeciwciał wirusa wścieklizny w surowicy (skrzep krwi z serca lub płyn z klatki piersiowej)).

Opis zastosowanych badań mikrobiologicznych lub wirusologicznych: immunofluorescencja odcisków mózgowych – badanie w kierunku wścieklizny w ramach monitoringu (lisy odstrzelone przez myśliwych).

Opis innych zastosowanych badań: szlify kości żuchwy – badanie na obecność markera (TC – tetracykliny).

Rok: 2009

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Badania serologiczne – RFFIT

Badania mikrobiologiczne lub wirusologiczne

Inne testy: TC

liczba przebadanych próbek

odsetek próbek z dodatnim wynikiem

liczba przebadanych próbek

liczba próbek z dodatnim wynikiem

liczba przebadanych próbek

odsetek próbek z dodatnim wynikiem

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

16 805

81,72%

22 678

2

22 096

89,12%

Opis zastosowanych badań serologicznych: badanie serologiczne – test RFFIT (określenie miana przeciwciał wirusa wścieklizny w surowicy (skrzep krwi z serca lub płyn z klatki piersiowej)).

Opis zastosowanych badań mikrobiologicznych lub wirusologicznych: immunofluorescencja odcisków mózgowych – badanie w kierunku wścieklizny w ramach monitoringu (lisy odstrzelone przez myśliwych).

Opis innych zastosowanych badań: szlify kości żuchwy – badanie na obecność markera (TC – tetracykliny).

Rok: 2010

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Badania serologiczne – RFFIT

Badania mikrobiologiczne lub wirusologiczne

Inne testy: TC

liczba przebadanych próbek

odsetek próbek z dodatnim wynikiema)

liczba przebadanych próbek

liczba próbek z dodatnim wynikiem

liczba przebadanych próbek

odsetek próbek z dodatnim wynikiema)

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

15 338

84,78%

22 971

15

22 141

88,62%

a) Na podstawie wstępnych wyników badań.

Opis zastosowanych badań serologicznych: badanie serologiczne – test RFFIT (określenie miana przeciwciał wirusa wścieklizny w surowicy (skrzep krwi z serca lub płyn z klatki piersiowej)).

Opis zastosowanych badań mikrobiologicznych lub wirusologicznych: immunofluorescencja odcisków mózgowych – badanie w kierunku wścieklizny w ramach monitoringu (lisy odstrzelone przez myśliwych).

Opis innych zastosowanych badań: szlify kości żuchwy – badanie na obecność markera (TC – tetracykliny).

6.5.3. Dane dotyczące szczepień lub leczenia dzikiej zwierzyny

Rok: 2012

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Województwo

Powierzchnia (km2)

Program szczepienia lub leczenia

liczba dawek szczepionki lub produktu leczniczego, która zostanie wyłożona lub podana

liczba akcji

całkowita liczba dawek szczepionki lub produktu leczniczego, która zostanie wyłożona lub podana

dolnośląskie

19 947,001)

15 958,002)

638 320

2 (wiosenna i jesienna)

638 320

kujawsko-pomorskie

17 972,001)

16 533,402)

661 336

2 (wiosenna i jesienna)

661 336

lubelskie

25 122,001)

22 441,002)

897 640

2 (wiosenna i jesienna)

897 640

lubuskie

13 988,001)

13 054,002)

522 160

2 (wiosenna i jesienna)

522 160

łódzkie

18 219,001)

16 970,002)

678 800

2 (wiosenna i jesienna)

678 800

małopolskie

15 183,001)

15 183,002)

607 320

2 (wiosenna i jesienna)

607 320

mazowieckie

35 558,001)

32 069,002)

1 282 760

2 (wiosenna i jesienna)

1 282 760

opolskie

9 412,001)

8 000,002)

320 000

2 (wiosenna i jesienna)

320 000

podkarpackie

17 845,001)

16 133,002)

645 320

2 (wiosenna i jesienna)

645 320

podlaskie

20 187,001)

18 162,002)

726 480

2 (wiosenna i jesienna)

726 480

pomorskie

18 310,001)

16 559,002)

662 360

2 (wiosenna i jesienna)

662 360

śląskie

12 334,001)

10 130,502)

405 220

2 (wiosenna i jesienna)

405 220

świętokrzyskie

11 710,001)

10 500,002)

420 000

2 (wiosenna i jesienna)

420 000

warmińsko-mazurskie

24 173,001)

21 483,002)

859 320

2 (wiosenna i jesienna)

859 320

wielkopolskie

29 827,001)

27 637,662)

1 105 506

2 (wiosenna i jesienna)

1 105 506

zachodniopomorskie

22 892,001)

20 000,002)

800 000

2 (wiosenna i jesienna)

800 000

RAZEM

312 679,003)

280 813,564)

11 232 542

2 (wiosenna i jesienna)

11 232 542

1) Całkowita powierzchnia województwa.

2) Powierzchnia województwa objęta programem.

3) Całkowita powierzchnia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

4) Powierzchnia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej objęta programem.

W przypadku wystąpienia sytuacji epizootycznej, o której mowa w § 2 ust. 3 lub § 3 ust. 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania ochronnych szczepień lisów wolno żyjących przeciwko wściekliźnie, liczba akcji szczepień w poszczególnych województwach oraz liczba województw objętych szczepieniem może ulec zmniejszeniu.

Opis stosowanych szczepień, działań terapeutycznych lub innych

Na podstawie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania szczepień ochronnych lisów wolno żyjących przeciwko wściekliźnie, szczepienia ochronne lisów wolno żyjących przeprowadza wojewódzki lekarz weterynarii. Zgodnie z ww. rozporządzeniem szczepionka jest rozrzucana z samolotu lub wykładana ręcznie dwa razy w ciągu roku kalendarzowego na obszarach lasów oraz we wszystkich miejscach bytowania lisów wolno żyjących. Szczepionka może być podana raz w roku, jeżeli na obszarze województwa i na obszarach województw graniczących z tym województwem nie stwierdzono przypadków wystąpienia wścieklizny w okresie dwóch kolejnych lat. Szczepień ochronnych nie przeprowadza się, jeżeli na obszarze województwa i na obszarach województw graniczących z tym województwem nie stwierdzono wścieklizny w okresie trzech kolejnych lat.

Liczba dawek szczepionki zależy od stopnia zalesienia i ukształtowania terenu, populacji zwierząt dzikich oraz przyjętego sposobu podania szczepionki, ale nie powinna być mniejsza niż 20 dawek na 1 km2 powierzchni.

7. Założenia programu

7.1. Założenia związane z badaniami

7.1.1. Założenia w zakresie badań diagnostycznych

Rok: 2012

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierząt/kategoria: lisy wolno żyjące

Region

Rodzaj badania

Populacja docelowa

Rodzaj próbki

Cel

Liczba planowanych badań

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

immunofluorescencja odcisków mózgowych (FAT)

lisy wolno żyjące

mózg

kontrola szczepień, monitoring akcji

21 621

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

test seroneutralizacji (RFFIT)

lisy wolno żyjące

surowica

kontrola szczepień, monitoring akcji

21 621

Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

test na obecność markera (TC)

lisy wolno żyjące

żuchwa

kontrola szczepień, monitoring akcji

21 621

RAZEM

64 863

W przypadku wystąpienia sytuacji epizootycznej, o której mowa w § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania ochronnych szczepień lisów wolno żyjących przeciwko wściekliźnie, liczba województw objętych szczepieniem może ulec zmniejszeniu, a w związku z tym zmniejszeniu może ulec liczba lisów, które powinny zostać odstrzelone w ramach monitoringu, oraz liczba badań.

7.2. Założenia w zakresie szczepień lub leczenia dzikiej zwierzyny

Na podstawie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania ochronnych szczepień lisów wolno żyjących przeciwko wściekliźnie szczepienia ochronne lisów wolno żyjących przeprowadza wojewódzki lekarz weterynarii. Zgodnie z ww. rozporządzeniem szczepionka jest rozrzucana z samolotu lub wykładana ręcznie dwa razy w ciągu roku kalendarzowego na obszarach lasów oraz we wszystkich miejscach bytowania lisów wolno żyjących. Szczepionka może być podana raz w roku, jeżeli na obszarze województwa i na obszarach województw graniczących z tym województwem nie stwierdzono przypadków wystąpienia wścieklizny w okresie dwóch kolejnych lat. Szczepień ochronnych nie przeprowadza się, jeżeli na obszarze województwa i na obszarach województw graniczących z tym województwem nie stwierdzono wścieklizny w okresie trzech kolejnych lat.

Liczba dawek szczepionki zależy od stopnia zalesienia i ukształtowania terenu, populacji zwierząt dzikich oraz przyjętego sposobu podania szczepionki, ale nie powinna być mniejsza niż 20 dawek na 1 km2.

Rok: 2012

Choroba: wścieklizna

Gatunek zwierzęcia/kategoria: lisy wolno żyjące

województwo

powierzchnia (km2)

Cele programu szczepienia lub leczenia

liczba dawek szczepionki lub produktu leczniczego planowana do wyłożenia lub podania w ramach akcji

planowana liczba akcji

całkowita liczba dawek szczepionki lub produktu leczniczego planowana do wyłożenia lub podania

dolnośląskie

19 947,001)

15 958,002)

319 160

2 (wiosenna i jesienna)

638 320

kujawsko-pomorskie

17 972,001)

16 533,402)

330 668

2 (wiosenna i jesienna)

661 336

lubelskie

25 122,001)

22 441,002)

448 820

2 (wiosenna i jesienna)

897 640

lubuskie

13 988,001)

13 054,002)

261 080

2 (wiosenna i jesienna)

522 160

łódzkie

18 219,001)

16 970,002)

339 400

2 (wiosenna i jesienna)

678 800

małopolskie

15 183,001)

15 183,002)

303 660

2 (wiosenna i jesienna)

607 320

mazowieckie

35 558,001)

32 069,002)

641 380

2 (wiosenna i jesienna)

1 282 760

opolskie

9 412,001)

8 000,002)

160 000

2 (wiosenna i jesienna)

320 000

podkarpackie

17 845,001)

16 133,002)

322 660

2 (wiosenna i jesienna)

645 320

podlaskie

20 187,001)

18 162,002)

363 240

2 (wiosenna i jesienna)

726 480

pomorskie

18 310,001)

16 559,002)

331 180

2 (wiosenna i jesienna)

662 360

śląskie

12 334,001)

10 130,502)

202 610

2 (wiosenna i jesienna)

405 220

świętokrzyskie

11 710,001)

10 500,002)

210 000

2 (wiosenna i jesienna)

420 000

warmińsko-mazurskie

24 173,001)

21 483,002)

429 660

2 (wiosenna i jesienna)

859 320

wielkopolskie

29 827,001)

27 637,662)

552 753

2 (wiosenna i jesienna)

1 105 506

zachodniopomorskie

22 892,001)

20 000,002)

400 000

2 (wiosenna i jesienna)

800 000

RAZEM

312 679,003)

280 813,564)

5 616 271

2 (wiosenna i jesienna)

11 232 542

1) Całkowita powierzchnia województwa.

2) Powierzchnia województwa objęta programem.

3) Całkowita powierzchnia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

4) Powierzchnia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej objęta programem.

W przypadku wystąpienia sytuacji epizootycznej, o której mowa w § 2 ust. 3 lub § 3 ust. 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania ochronnych szczepień lisów wolno żyjących przeciwko wściekliźnie, liczba akcji szczepień w poszczególnych województwach oraz liczba województw objętych programem może ulec zmniejszeniu.

8. Szacunkowa analiza kosztów programu1)

Przeznaczenie kosztów

Wyszczególnienie

Ilość jednostek

Koszt jednostkowy w zł

Kwota całkowita w zł2)

Koszt jednostkowy w euro3)

Kwota całkowita w euro3)

Wniosek o dofinansowanie z funduszy Wspólnoty (tak/nie)

1. Badania laboratoryjne w 2012 r.

1.1. Koszty badań

test: RFFIT

21 621

53,92

1165804,32

12,93

279569,38

tak

test: TC

21 621

2,90

62700,90

0,70

15036,19

tak

test: różnicowanie szczepów wirusa wścieklizny

117

150,00

17550,00

35,97

4208,63

tak

test: jakość szczepionki (kontrola serii)

64

233,61

14951,04

56,02

3585,38

tak

test: immunofluorescencja odcisków mózgowych – badanie w ramach monitoringu

21 621

19,37

418798,77

4,65

100431,36

tak

test: immunofluorescencja odcisków mózgowych – badanie przy wystąpieniu

29,55

35075,85

7,09

8411,47

tak

podejrzenia wścieklizny

1 187

test: izolacji wirusa na myszach

98

68,41

6704,18

16,41

1607,72

tak

test: izolacji wirusa na kulturach komórkowych neuroblastomy

112

333,55

37357,60

79,99

8958,66

tak

RAZEM

1758942,66

421808,79

RAZEM4)

1882068,65

451335,41

1.2. Koszty pobierania próbek

dostarczenie lisów do badania

21 621

35,00

756735,00

8,39

181471,22

tak

dowóz próbek do laboratorium (do badań przy wystąpieniu podejrzenia wścieklizny oraz badań w ramach monitoringu)

769 partii

(po 30 lisów) x 160 km

0,84

103353,60

0,20

24785,04

nie

RAZEM (poz. 1.1 i 1.2)

2619031,26

628065,05

RAZEM (poz. 1.1 i 1.2)4)

2742157,25

657591,67

2. Szczepienie w 2012 r.

2.1. Zakup szczepionki

11 232 542

2,27

25497870,34

0,54

6114597,20

tak

2.2. Koszty dystrybucji

11 232 542

1,23

13816026,66

0,29

3313195,84

tak

RAZEM (poz. 2.1 i 2.2)

39313897,00

9427793,04

tak

RAZEM

41932928,26

10055858,09

tak

RAZEM4)

42056054,25

10085384,71

tak

1) Wszystkie wartości są podane bez VAT.

2) Szacunkowe koszty, które zostaną dostosowane do wielkości wydatków zaplanowanych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w ustawie budżetowej na rok 2012.

3) Wyliczenie kosztów według kursu 1 euro = 4,17 zł (zgodnie z wytycznymi Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2011 r. dotyczącymi stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw).

4) Kwotę całkowitą kosztów badań w zł i euro powiększono o tzw. koszty ogólne wynoszące 7% sumy kosztów badań wymienionych w pkt 1.1 tabeli, zgodnie z wyszczególnieniem zawartym w ust. 1 załącznika do decyzji wykonawczej Komisji 2011/807/UE z dnia 30 listopada 2011 r. zatwierdzającej roczne i wieloletnie programy oraz wkład finansowy Unii w zakresie zwalczania, kontroli i monitorowania niektórych chorób zwierząt i chorób odzwierzęcych, przedstawione przez państwa członkowskie na 2012 rok i na lata następne (Dz. Urz. UE L 322 z 06.12.2011, str. 11).

infoRgrafika

infoRgrafika

infoRgrafika

infoRgrafika

infoRgrafika

infoRgrafika


Załącznik nr 2

PROGRAM MAJĄCY NA CELU WYKRYCIE WYSTĘPOWANIA ZAKAŻEŃ WIRUSAMI WYWOŁUJĄCYMI GRYPĘ PTAKÓW (AVIAN INFLUENZA) ORAZ POSZERZENIE WIEDZY NA TEMAT RYZYKA WYSTĄPIENIA TEJ CHOROBY

Identyfikacja programu mającego na celu wykrycie występowania zakażeń wirusami wywołującymi grypę ptaków (Avian influenza) oraz poszerzenie wiedzy na temat ryzyka wystąpienia tej choroby

Państwo członkowskie: Rzeczpospolita Polska

Choroba: grypa ptaków (Avian influenza)

Okres realizacji programu: 2012 r.

Realizacja programu mającego na celu wykrycie występowania zakażeń wirusami wywołującymi grypę ptaków (Avian influenza) oraz poszerzenie wiedzy na temat ryzyka wystąpienia tej choroby u drobiu

1. Cele programu mającego na celu wykrycie występowania zakażeń wirusami wywołującymi grypę ptaków (Avian influenza) oraz poszerzenie wiedzy na temat ryzyka wystąpienia tej choroby

Realizacja programu mającego na celu wykrycie występowania zakażeń wirusami wywołującymi grypę ptaków (Avian influenza) oraz poszerzenie wiedzy na temat ryzyka wystąpienia tej choroby, zwanego dalej „programem” zmierza do potwierdzenia statusu Rzeczypospolitej Polskiej jako państwa wolnego od grypy ptaków.

Ponadto celem programu jest informowanie właściwych organów o występowaniu wirusa grypy ptaków. W celu kontrolowania tej choroby, zgodnie z dyrektywą Rady 2005/94/WE z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie wspólnotowych środków zwalczania grypy ptaków i uchylającą dyrektywę 92/40/EWG (Dz. Urz. UE L 10 z 14.01.2006, str. 16, z późn. zm.), w ramach programu jest prowadzony czynny nadzór nad:

1) nisko zjadliwą grypą ptaków (LPAI) podtypu H5 i H7 u ptaków grzebiących (kur, indyków, perlic, bażantów, kuropatw i przepiórek) oraz ptaków bezgrzebieniowych, uzupełniając w ten sposób inne systemy wczesnego wykrywania;

2) nisko zjadliwą grypą ptaków (LPAI) podtypu H5 i H7 oraz wysoce zjadliwą grypą ptaków (HPAI) u domowego ptactwa wodnego (kaczek, gęsi i kaczek krzyżówek przeznaczonych do odnowy populacji zwierzyny łownej).

Szczegółowe wytyczne w zakresie wdrażania nadzoru zostały określone w decyzji Komisji 2010/367/UE z dnia 25 czerwca 2010 r. w sprawie wdrożenia przez państwa członkowskie programów nadzoru w zakresie ptasiej grypy u drobiu i dzikiego ptactwa (Dz. Urz. UE L 166 z 01.07.2010, str. 22).

Główne korzyści wynikające z realizacji programu to:

1) stwierdzenie braku występowania podtypu H5N7 lub innych podtypów wirusa grypy ptaków u drobiu;

2) wykrycie ewentualnych dowodów braku transmisji wirusa grypy ptaków z ptactwa dzikiego na drób poprzez losowe badania laboratoryjne drobiu na terytorium całego państwa.

2. Projekt nadzoru

Pobieranie próbek i badania serologiczne w gospodarstwach utrzymujących drób, zwanych dalej „gospodarstwem”, przeprowadza się w celu wykrycia przeciwciał na obecność wirusa grypy ptaków, zgodnie z dyrektywą Rady 2005/94/WE z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie wspólnotowych środków zwalczania grypy ptaków i uchylającą dyrektywę 92/40/EWG.

Czynny nadzór uzupełnia systemy wczesnego wykrywania ustanowione na podstawie decyzji Komisji 2005/734/WE z dnia 19 października 2005 r. ustanawiającej środki bezpieczeństwa biologicznego w celu zmniejszenia ryzyka przeniesienia wysoce zjadliwej grypy ptaków spowodowanej przez wirus grypy A podtyp H5N1 z ptaków dziko żyjących na drób i inne ptaki żyjące w niewoli oraz przewidującej system wczesnego wykrywania na obszarach szczególnego ryzyka (Dz. Urz. UE L 274 z 20.10.2005, str. 105, z późn. zm.) oraz rozdziału II podręcznika diagnostycznego dotyczącego grypy ptaków, zatwierdzonego decyzją Komisji 2006/437/WE z dnia 4 sierpnia 2006 r. zatwierdzającą podręcznik diagnostyczny dotyczący grypy ptaków, przewidziany w dyrektywie Rady 2005/94/WE (Dz. Urz. UE L 237 z 31.08.2006, str. 1), zwany dalej „podręcznikiem diagnostycznym”.

2.1. Nadzór oparty na pobieraniu próbek reprezentatywnych

Na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej jest przeprowadzane warstwowanie próbek do badań serologicznych na obecność wirusa grypy ptaków, tak aby próbki można było uznać za reprezentatywne dla całego państwa.

3. Populacje docelowe

W ramach realizacji programu zostaną pobrane próbki od następujących gatunków i kategorii produkcyjnych drobiu:

1) kury nioski;

2) kury nioski chowane na wolnym wybiegu;

3) kury reprodukcyjne;

4) indyki reprodukcyjne;

5) kaczki reprodukcyjne;

6) gęsi reprodukcyjne;

7) indyki rzeźne;

8) kaczki rzeźne;

9) gęsi rzeźne;

10) ptactwo łowne utrzymywane w warunkach fermowych (np. bażanty, kuropatwy);

11) ptaki bezgrzebieniowe (strusie).

4. Metoda pobierania próbek reprezentatywnych

Liczba gospodarstw, w których pobiera się próbki, jest obliczana na podstawie danych z tabeli 1 i 9 według gatunków drobiu obecnych w danym gospodarstwie.

4.1. Liczba gospodarstw, w których pobiera się próbki do badań serologicznych na obecność wirusa grypy ptaków

4.1.1. Liczba gospodarstw, z wyjątkiem gospodarstw utrzymujących kaczki, gęsi i kaczki krzyżówki, w których pobiera się próbki

Dla każdej kategorii produkcyjnej drobiu, z wyjątkiem kaczek, gęsi i kaczek krzyżówek, liczba gospodarstw, z których pobiera się próbki, jest określana w sposób pozwalający na wykrycie co najmniej jednego zakażonego gospodarstwa, jeżeli odsetek zakażonych gospodarstw wynosi co najmniej 5% przy przedziale ufności 95%.

Pobieranie próbek przeprowadza się zgodnie z tabelą 1, z uwzględnieniem danych zawartych w tabelach 2–8.

Tabela 1

Liczba gospodarstw, z wyłączeniem gospodarstw utrzymujących kaczki, gęsi i kaczki krzyżówki, w których pobiera się próbki w każdej kategorii produkcyjnej drobiu

Liczba gospodarstw dla każdej kategorii produkcyjnej drobiu w danym państwie członkowskim

Liczba gospodarstw, w których pobiera się próbki

do 34

wszystkie

35–50

35

51–80

42

81–250

53

> 250

60

Tabela 2

Gospodarstwa utrzymujące kury nioski reprodukcyjne

Kod NUTS(2)a), b)

Łączna liczba gospodarstwc)

Łączna liczba gospodarstw, z których należy pobrać próbki

Szacunkowa liczba próbek na gospodarstwo

Szacunkowa łączna liczba wykonanych testów według danej metody

Metoda badania laboratoryjnego

PL11

16

2

10

40

HI (H5/H7)

PL12

89

10

10

200

HI (H5/H7)

PL21

16

3

10

60

HI (H5/H7)

PL22

49

5

10

100

HI (H5/H7)

PL31

13

2

10

40

HI (H5/H7)

PL32

8

1

10

20

HI (H5/H7)

PL33

13

2

10

40

HI (H5/H7)

PL34

31

4

10

80

HI (H5/H7)

PL41

64

7

10

140

HI (H5/H7)

PL42

78

9

10

180

HI (H5/H7)

PL43

10

1

10

20

HI (H5/H7)

PL51

29

4

10

80

HI (H5/H7)

PL52

11

1

10

20

HI (H5/H7)

PL61

26

4

10

80

HI (H5/H7)

PL62

9

1

10

20

HI (H5/H7)

PL63

31

4

10

80

HI (H5/H7)

RAZEM

493

60

1200

Tabela 3

Gospodarstwa utrzymujące kury nioski towarowe

Kod NUTS(2)a), b)

Łączna liczba gospodarstwc)

Łączna liczba gospodarstw, z których należy pobrać próbki

Szacunkowa liczba próbek na gospodarstwo

Szacunkowa łączna liczba wykonanych testów według danej metody

Metoda badania laboratoryjnego

PL11

52

3

10

60

HI (H5/H7)

PL12

181

10

10

200

HI (H5/H7)

PL21

98

6

10

120

HI (H5/H7)

PL22

96

6

10

120

HI (H5/H7)

PL31

27

2

10

40

HI (H5/H7)

PL32

34

3

10

60

HI (H5/H7)

PL33

18

1

10

20

HI (H5/H7)

PL34

20

1

10

20

HI (H5/H7)

PL41

172

7

10

140

HI (H5/H7)

PL42

33

3

10

60

HI (H5/H7)

PL43

45

3

10

60

HI (H5/H7)

PL51

87

5

10

100

HI (H5/H7)

PL52

18

2

10

40

HI (H5/H7)

PL61

38

3

10

60

HI (H5/H7)

PL62

28

2

10

40

HI (H5/H7)

PL63

46

3

10

60

HI (H5/H7)

RAZEM

993

60

1200

Tabela 4

Gospodarstwa utrzymujące kury nioski chowane na wolnym wybiegu

Kod NUTS(2)a), b)

Łączna liczba gospodarstwc)

Łączna liczba gospodarstw, z których należy pobrać próbki

Szacunkowa liczba próbek na gospodarstwo

Szacunkowa łączna liczba wykonanych testów według danej metody

Metoda badania laboratoryjnego

PL11

22

5

10

100

HI (H5/H7)

PL12

17

4

10

80

HI (H5/H7)

PL21

3

1

10

20

HI (H5/H7)

PL22

6

2

10

40

HI (H5/H7)

PL31

6

2

10

40

HI (H5/H7)

PL32

2

1

10

20

HI (H5/H7)

PL33

3

1

10

20

HI (H5/H7)

PL34

1

1

10

20

HI (H5/H7)

PL41

41

14

10

280

HI (H5/H7)

PL42

19

4

10

80

HI (H5/H7)

PL43

14

4

10

80

HI (H5/H7)

PL51

30

7

10

140

HI (H5/H7)

PL52

3

1

10

20

HI (H5/H7)

PL61

8

2

10

40

HI (H5/H7)

PL62

9

2

10

40

HI (H5/H7)

PL63

6

2

10

40

HI (H5/H7)

RAZEM

190

53

1060

Tabela 5

Gospodarstwa utrzymujące indyki rzeźne

Kod NUTS(2)a), b)

Łączna liczba gospodarstwc)

Łączna liczba gospodarstw, z których należy pobrać próbki

Szacunkowa liczba próbek na gospodarstwo

Szacunkowa łączna liczba wykonanych testów według danej metody

Metoda badania laboratoryjnego

PL11

18

2

10

40

HI (H5/H7)

PL12

66

7

10

140

HI (H5/H7)

PL21

12

2

10

40

HI (H5/H7)

PL22

16

2

10

40

HI (H5/H7)

PL31

37

4

10

80

HI (H5/H7)

PL32

7

1

10

20

HI (H5/H7)

PL33

3

1

10

20

HI (H5/H7)

PL34

16

2

10

40

HI (H5/H7)

PL41

69

7

10

140

HI (H5/H7)

PL42

22

2

10

40

HI (H5/H7)

PL43

119

9

10

180

HI (H5/H7)

PL51

36

4

10

80

HI (H5/H7)

PL52

6

1

10

20

HI (H5/H7)

PL61

35

4

10

80

HI (H5/H7)

PL62

348

10

10

200

HI (H5/H7)

PL63

11

2

10

40

HI (H5/H7)

RAZEM

821

60

1200

Tabela 6

Gospodarstwa utrzymujące indyki reprodukcyjne

Kod NUTS(2)a), b)

Łączna liczba gospodarstwc)

Łączna liczba gospodarstw, z których należy pobrać próbki

Szacunkowa liczba próbek na gospodarstwo

Szacunkowa łączna liczba wykonanych testów według danej metody

Metoda badania laboratoryjnego

PL11

10

HI (H5/H7)

PL12

1

1

10

20

HI (H5/H7)

PL21

10

HI (H5/H7)

PL22

10

HI (H5/H7)

PL31

10

HI (H5/H7)

PL32

10

HI (H5/H7)

PL33

10

HI (H5/H7)

PL34

10

HI (H5/H7)

PL41

2

2

10

40

HI (H5/H7)

PL42

10

HI (H5/H7)

PL43

1

1

10

20

HI (H5/H7)

PL51

10

HI (H5/H7)

PL52

1

1

10

20

HI (H5/H7)

PL61

10

HI (H5/H7)

PL62

17

17

10

340

HI (H5/H7)

PL63

10

HI (H5/H7)

RAZEM

22

22

440

Tabela 7

Gospodarstwa utrzymujące strusie

Kod NUTS (2)a), b)

Łączna liczba gospodarstwc)

Łączna liczba gospodarstw, z których należy pobrać próbki

Szacunkowa liczba próbek na gospodarstwo

Szacunkowa łączna liczba wykonanych testów według danej metody

Metoda badania laboratoryjnego

PL11

13

8

5

80

HI (H5/H7)

PL12

11

8

5

80

HI (H5/H7)

PL21

2

1

5

10

HI (H5/H7)

PL22

7

3

5

30

HI (H5/H7)

PL31

5

2

5

20

HI (H5/H7)

PL32

5

HI (H5/H7)

PL33

5

HI (H5/H7)

PL34

11

8

5

80

HI (H5/H7)

PL41

12

8

5

80

HI (H5/H7)

PL42

4

2

5

20

HI (H5/H7)

PL43

7

3

5

30

HI (H5/H7)

PL51

4

2

5

20

HI (H5/H7)

PL52

1

1

5

10

HI (H5/H7)

PL61

9

4

5

40

HI (H5/H7)

PL62

4

2

5

20

HI (H5/H7)

PL63

3

1

5

10

HI (H5/H7)

RAZEM

93

53

530

Tabela 8

Gospodarstwa utrzymujące ptaki łowne

Kod NUTS (2)a), b)

Łączna liczba gospodarstwc)

Łączna liczba gospodarstw, z których należy pobrać próbki

Szacunkowa liczba próbek na gospodarstwo

Szacunkowa łączna liczba wykonanych testów według danej metody

Metoda badania laboratoryjnego

PL11

5

4

10

80

HI (H5/H7)

PL12

7

6

10

120

HI (H5/H7)

PL21

10

HI (H5/H7)

PL22

2

1

10

20

HI (H5/H7)

PL31

4

3

10

60

HI (H5/H7)

PL32

10

HI (H5/H7)

PL33

4

3

10

60

HI (H5/H7)

PL34

1

1

10

20

HI (H5/H7)

PL41

8

7

10

140

HI (H5/H7)

PL42

2

1

10

20

HI (H5/H7)

PL43

9

7

10

140

HI (H5/H7)

PL51

2

1

10

20

HI (H5/H7)

PL52

2

1

10

20

HI (H5/H7)

PL61

7

6

10

120

HI (H5/H7)

PL62

10

HI (H5/H7)

PL63

2

1

10

20

HI (H5/H7)

RAZEM

55

42

840

Objaśnienia do tabel 2–8:

a) kod NUTS(2) – ang. Nomenclature of Units for Territorial Statistics – standard geokodowania przyjęty w Unii Europejskiej na potrzeby identyfikowania statystycznych jednostek terytorialnych, gdzie poszczególne kody oznaczają odpowiednio: PL51- woj. dolnośląskie, PL61- woj. kujawsko-pomorskie, PL31- woj. lubelskie, PL43- woj. lubuskie, PL11- woj. łódzkie, PL21- woj. małopolskie, PL12- woj. mazowieckie, PL52- woj. opolskie, PL32- woj. podkarpackie, PL34- woj. podlaskie, PL63- woj. pomorskie, PL22- woj. śląskie, PL33- woj. świętokrzyskie, PL62- woj. warmińsko-mazurskie, PL41- woj. wielkopolskie, PL42- woj. zachodniopomorskie.

b) Położenie gospodarstwa pochodzenia. Jeżeli nie można użyć kodu NUTS(2) należy określić położenie przez podanie długości i szerokości geograficznej (w stopniach).

c) Łączna liczba gospodarstw drobiarskiego utrzymujących jedną kategorię drobiu w danym regionie NUTS(2).

4.1.2. Liczba gospodarstw utrzymujących kaczki, gęsi i kaczki krzyżówki, w których to gospodarstwach pobiera się próbki

Liczba gospodarstw utrzymujących kaczki, gęsi i kaczki krzyżówki, w których to gospodarstwach pobiera się próbki, jest określana w sposób pozwalający na wykrycie co najmniej jednego zakażonego gospodarstwa, jeżeli odsetek zakażonych gospodarstw wynosi co najmniej 5% przy przedziale ufności 99%.

Pobieranie próbek przeprowadza się zgodnie z tabelą 9, z uwzględnieniem danych zawartych w tabelach 10–13.

Tabela 9

Liczba gospodarstw utrzymujących kaczki, gęsi i kaczki krzyżówki, w których to gospodarstwach pobiera się próbki

Liczba gospodarstw utrzymujących kaczki, gęsi i kaczki krzyżówki w danym państwie członkowskim

Liczba gospodarstw utrzymujących kaczki, gęsi i kaczki krzyżówki, w których to gospodarstwach pobiera się próbki

do 46

wszystkie

47–60

47

61–100

59

101–350

80

> 350

90

Tabela 10

Gospodarstwa utrzymujące kaczki rzeźne

Kod NUTS(2)a), b)

Łączna liczba gospodarstwc)

Łączna liczba gospodarstw, z których należy pobrać próbki

Szacunkowa liczba próbek na gospodarstwo

Szacunkowa łączna liczba wykonanych testów według danej metody

Metody badania laboratoryjnego

PL11

20

HI (H5/H7)

PL12

15

10

20

400

HI (H5/H7)

PL21

20

HI (H5/H7)

PL22

2

2

20

80

HI (H5/H7)

PL31

33

15

20

600

HI (H5/H7)

PL32

20

HI (H5/H7)

PL33

20

HI (H5/H7)

PL34

20

HI (H5/H7)

PL41

79

34

20

1360

HI (H5/H7)

PL42

3

3

20

120

HI (H5/H7)

PL43

4

4

20

160

HI (H5/H7)

PL51

2

2

20

80

HI (H5/H7)

PL52

20

HI (H5/H7)

PL61

13

10

20

400

HI (H5/H7)

PL62

20

HI (H5/H7)

PL63

20

HI (H5/H7)

RAZEM

151

80

3200

Tabela 11

Gospodarstwa utrzymujące kaczki reprodukcyjne

Kod NUTS(2)a), b)

Łączna liczba gospodarstwc)

Łączna liczba gospodarstw, z których należy pobrać próbki

Szacunkowa liczba próbek na gospodarstwo

Szacunkowa łączna liczba wykonanych testów według danej metody

Metoda badania laboratoryjnego

PL11

20

HI (H5/H7)

PL12

20

HI (H5/H7)

PL21

20

HI (H5/H7)

PL22

20

HI (H5/H7)

PL31

7

7

20

280

HI (H5/H7)

PL32

20

HI (H5/H7)

PL33

20

HI (H5/H7)

PL34

20

HI (H5/H7)

PL41

4

4

20

160

HI (H5/H7)

PL42

1

1

20

40

HI (H5/H7)

PL43

1

1

20

40

HI (H5/H7)

PL51

20

HI (H5/H7)

PL52

20

HI (H5/H7)

PL61

3

3

20

120

HI (H5/H7)

PL62

4

4

20

160

HI (H5/H7)

PL63

2

2

20

80

HI (H5/H7)

RAZEM

22

22

880

Tabela 12

Gospodarstwa utrzymujące gęsi rzeźne

Kod NUTS(2)a), b)

Łączna liczba gospodarstwc)

Łączna liczba gospodarstw, z których należy pobrać próbki

Szacunkowa liczba próbek na gospodarstwo

Szacunkowa łączna liczba wykonanych testów według danej metody

Metoda badania laboratoryjnego

PL11

132

14

20

560

HI (H5/H7)

PL12

80

7

20

280

HI (H5/H7)

PL21

6

1

20

40

HI (H5/H7)

PL22

14

1

20

40

HI (H5/H7)

PL31

164

15

20

600

HI (H5/H7)

PL32

15

1

20

40

HI (H5/H7)

PL33

55

5

20

200

HI (H5/H7)

PL34

75

7

20

280

HI (H5/H7)

PL41

289

20

20

800

HI (H5/H7)

PL42

18

1

20

40

HI (H5/H7)

PL43

50

5

20

200

HI (H5/H7)

PL51

18

1

20

40

HI (H5/H7)

PL52

11

1

20

40

HI (H5/H7)

PL61

44

5

20

200

HI (H5/H7)

PL62

47

5

20

200

HI (H5/H7)

PL63

6

1

20

40

HI (H5/H7)

RAZEM

1024

90

3600

Tabela 13

Gospodarstwa utrzymujące gęsi reprodukcyjne

Kod NUTS(2)a), b)

Łączna liczba gospodarstwc)

Łączna liczba gospodarstw, z których należy pobrać próbki

Szacunkowa liczba próbek na gospodarstwo

Szacunkowa łączna liczba wykonanych testów według danej metody

Metoda badania laboratoryjnego

PL11

14

7

20

280

HI (H5/H7)

PL12

6

3

20

120

HI (H5/H7)

PL21

8

4

20

160

HI (H5/H7)

PL22

2

2

20

80

HI (H5/H7)

PL31

28

12

20

480

HI (H5/H7)

PL32

3

2

20

80

HI (H5/H7)

PL33

20

HI (H5/H7)

PL34

20

HI (H5/H7)

PL41

32

14

20

560

HI (H5/H7)

PL42

2

2

20

80

HI (H5/H7)

PL43

3

2

20

80

HI (H5/H7)

PL51

20

HI (H5/H7)

PL52

1

1

20

40

HI (H5/H7)

PL61

38

17

20

680

HI (H5/H7)

PL62

23

9

20

360

HI (H5/H7)

PL63

10

5

20

200

HI (H5/H7)

RAZEM

170

80

3200

Objaśnienia do tabel 10–13:

a) Kod NUTS(2) – ang. Nomenclature of Units for Territorial Statistics – standard geokodowania przyjęty w Unii Europejskiej na potrzeby identyfikowania statystycznych jednostek terytorialnych, gdzie poszczególne kody oznaczają odpowiednio: PL51- woj. dolnośląskie, PL61- woj. kujawsko-pomorskie, PL31- woj. lubelskie, PL43- woj. lubuskie, PL11- woj. łódzkie, PL21- woj. małopolskie, PL12- woj. mazowieckie, PL52- woj. opolskie, PL32- woj. podkarpackie, PL34- woj. podlaskie, PL63- woj. pomorskie, PL22- woj. śląskie, PL33- woj. świętokrzyskie, PL62- woj. warmińsko-mazurskie, PL41- woj. wielkopolskie, PL42- woj. zachodniopomorskie.

b) Położenie gospodarstwa pochodzenia. Jeżeli nie można użyć kodu NUTS(2) należy określić położenie gospodarstwa przez podanie długości i szerokości geograficznej (w stopniach).

c) Łączna liczba gospodarstw utrzymujących jedną kategorię drobiu w danym regionie NUTS(2).

4.2. Liczba ptaków, z wyłączeniem kaczek, gęsi i kaczek krzyżówek, od których pobiera się próbki w gospodarstwach

Liczba ptaków, od których pobiera się próbki w każdym gospodarstwie, jest określana w sposób pozwalający na uzyskanie 95% prawdopodobieństwa wykrycia co najmniej jednego ptaka zakażonego grypą ptaków, jeżeli odsetek występowania ptaków seropozytywnych jest wyższy niż 30%.

Próbki krwi do badań serologicznych pobiera się od wszystkich kategorii produkcyjnych drobiu i gatunków drobiu, przynajmniej od 5–10 ptaków (z wyjątkiem kaczek, gęsi i kaczek krzyżówek) z każdego gospodarstwa oraz z różnych kurników, jeżeli w danym gospodarstwie jest ich więcej niż jeden.

W przypadku kilku kurników próbki pobiera się od co najmniej 5 ptaków z każdego kurnika.

4.2.1. Liczba kaczek, gęsi i kaczek krzyżówek, od których należy pobrać próbki w gospodarstwie

Liczba kaczek, gęsi i kaczek krzyżówek, od których pobiera się próbki w gospodarstwie, jest określana w sposób pozwalający na uzyskanie 95% prawdopodobieństwa wykrycia co najmniej jednego ptaka zakażonego grypą ptaków, jeżeli odsetek występowania ptaków seropozytywnych jest wyższy niż 30%.

Do badań serologicznych pobiera się dwadzieścia próbek krwi z każdego wytypowanego gospodarstwa.

5. Procedury pobierania próbek do badań serologicznych

Okres pobierania próbek w gospodarstwie jest zbieżny z okresem produkcji sezonowej dla danej kategorii produkcyjnej drobiu, a pobieranie próbek można przeprowadzić również w rzeźni. W celu zwiększenia skuteczności oraz unikania niepotrzebnej obecności osób trzecich na terenie gospodarstwa pobieranie próbek odbywa się w miarę możliwości jednocześnie z pobieraniem próbek do innych celów, w szczególności w ramach programów kontroli zakażeń bakteriami Salmonella.

6. Pobieranie próbek do badań wirusologicznych

Pobieranie próbek do badań wirusologicznych na obecność wirusa grypy ptaków nie jest stosowane jako metoda alternatywna wobec badań serologicznych. Metoda ta jest stosowana wyłącznie w przypadku uzyskania dodatnich wyników badań serologicznych na obecność wirusa grypy ptaków.

7. Częstotliwość i okres badania

Pobieranie próbek w gospodarstwach odbywa się od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia 2012 r.

8. Badania laboratoryjne

Badanie próbek odbywa się w Laboratorium Zakładu Chorób Drobiu w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym – Państwowym Instytucie Badawczym w Puławach, które jest krajowym laboratorium referencyjnym, o którym mowa w art. 33 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. UE L 165 z 30.04.2004, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 200).

Powyższe laboratorium zostało wyznaczone jako krajowe laboratorium referencyjne dla grypy ptaków na podstawie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2010 r. w sprawie krajowych laboratoriów referencyjnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 8, poz. 38).

Badania laboratoryjne przeprowadza się zgodnie z podręcznikiem diagnostycznym ustanawiającym procedury diagnostyczne służące do potwierdzenia oraz rozpoznawania różnicowego grypy ptaków.

Wszystkie dodatnie wyniki badań serologicznych są potwierdzane w Krajowym Laboratorium Referencyjnym ds. Grypy Ptaków w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym – Państwowym Instytucie Badawczym w Puławach metodą hamowania hemaglutynacji, z użyciem wyznaczonych szczepów dostarczonych przez Wspólnotowe Laboratorium Referencyjne ds. Grypy Ptaków:

a) dla podtypu H5:

– wstępne badanie z użyciem szczepu teal/England/7894/06 (H5N3),

– badanie wszystkich próbek dodatnich z użyciem szczepu chicken/Scotland/59 (H5N1) celem wyeliminowania przeciwciał reagujących krzyżowo z N3,

b) dla podtypu H7:

– wstępne badanie z użyciem szczepu Turkey/England/647/77 (H7N7),

– badanie wszystkich próbek dodatnich z użyciem szczepu African starling/983/79 (H7N1) celem wyeliminowania przeciwciał reagujących krzyżowo z N7.

Następstwem wszystkich dodatnich wyników badań serologicznych jest dochodzenie epidemiologiczne w gospodarstwie oraz ponowne pobranie próbek do badań wirusologicznych w celu określenia, czy w danym gospodarstwie występuje aktywne zakażenie wirusem grypy ptaków.

Wszystkie izolaty wirusa grypy ptaków przekazuje się do Wspólnotowego Laboratorium Referencyjnego ds. Grypy Ptaków zgodnie z prawem Unii Europejskiej oraz do krajowych laboratoriów referencyjnych zgodnie z zasadami określonymi w załączniku VIII do dyrektywy Rady 2005/94/WE z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie wspólnotowych środków zwalczania grypy ptaków i uchylającej dyrektywę 92/40/EWG, jeżeli nie ma zastosowania odstępstwo przewidziane w rozdziale V ust. 4 lit. d podręcznika diagnostycznego. Wirusy podtypu H5/H7 zostają niezwłocznie przesłane do Wspólnotowego Laboratorium Referencyjnego ds. Grypy Ptaków i poddane standardowym badaniom klasyfikującym (sekwencjonowanie nukleotydów/IVPI) zgodnie z podręcznikiem diagnostycznym.

Realizacja programu u dzikiego ptactwa

1. Cele programu

Celem realizacji programu u dzikiego ptactwa jest wczesne wykrycie HPAI podtypu H5N1 u dzikiego ptactwa w celu ochrony drobiu w gospodarstwach oraz weterynaryjnej ochrony zdrowia publicznego.

Główne korzyści realizacji programu u dzikiego ptactwa to:

1) stwierdzenie braku występowania podtypu H5N7 lub innych podtypów wirusa grypy ptaków u dzikiego ptactwa;

2) wykrycie ewentualnych dowodów braku transmisji wirusa grypy ptaków z ptactwa dzikiego na drób przez losowe badania laboratoryjne ptactwa dzikiego prowadzone na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Projekt nadzoru

Nadzór oparty na ryzyku jest wdrażany przez prowadzenie badań laboratoryjnych przeprowadzanych u konającego dzikiego ptactwa oraz padłych ptaków, jako system nadzoru biernego.

W szczególności nadzorem tym jest objęte dzikie ptactwo, zwłaszcza migrujące dzikie ptactwo wodne, które jest objęte wyższym ryzykiem zakażenia i przeniesienia wirusa HPAI podtypu H5N1, tzw. gatunki docelowe.

Nadzorem są objęte obszary w pobliżu mórz, jezior i dróg wodnych, na których znaleziono padłe ptaki, zwłaszcza jeżeli obszary te znajdują się w pobliżu gospodarstw.

W trakcie realizacji programu, w celu zapewnienia pomocy w określaniu gatunków zakażonych wirusem grypy ptaków i optymalizacji pobierania od tych gatunków próbek, zapewnia się ścisłą współpracę między epidemiologami, ornitologami i właściwym organem ds. ochrony przyrody.

Jeżeli wymaga tego sytuacja epidemiologiczna w odniesieniu do wirusa HPAI podtypu H5N1, nadzór jest uzupełniany przez działania uświadamiające oraz aktywne poszukiwanie i monitorowanie dzikiego ptactwa padłego lub konającego, w szczególności ptaków należących do gatunków docelowych. Powodem może być wykrycie wirusa HPAI podtypu H5N1 u drobiu lub dzikiego ptactwa w sąsiadujących państwach członkowskich Unii Europejskiej i państwach trzecich lub w państwach, przez których terytorium przebiegają szlaki migracyjne dzikich ptaków. W takim przypadku uwzględnia się szczegółowe trasy migracji poszczególnych gatunków dzikiego ptactwa.

3. Procedury pobierania próbek do badań laboratoryjnych

Procedury pobierania próbek przeprowadza się zgodnie z podręcznikiem diagnostycznym.

Pobiera się próbki z kloaki i tchawicy lub jamy ustno-gardłowej albo z tkanek ptaków dzikich padłych lub konających do badań metodą PCR lub przez izolację wirusa.

Podczas przechowywania i transportu próbek podejmuje się szczególne środki ostrożności zgodnie z rozdziałem IV ust. 5 i 6 podręcznika diagnostycznego. Wszystkie izolaty wirusa grypy ptaków wykrytego u dzikiego ptactwa przekazuje się do Wspólnotowego Laboratorium Referencyjnego ds. Grypy Ptaków. Wirusy podtypu H5/H7 zostają niezwłocznie przesłane do Wspólnotowego Laboratorium Referencyjnego ds. Grypy Ptaków i poddane standardowym badaniom klasyfikującym (sekwencjonowanie nukleotydów/IVPI) zgodnie z podręcznikiem diagnostycznym.

Pobieranie próbek odbywa się nie dłużej niż do dnia 31 grudnia roku realizacji programu.

Tabela 14

Liczba próbek, które należy pobrać od dzikiego ptactwa

KOD NUTS (2)

Dzikie ptactwo, od którego należy pobrać próbki

Liczba próbek, które należy pobrać w ramach biernego nadzoru

PL11

gatunki dzikiego ptactwa o podwyższonym ryzyku związanym z grypą ptaków (gatunki docelowe)

100 z całego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

PL12

PL21

PL22

PL31

PL32

PL33

PL34

PL41

PL42

PL43

PL51

PL52

PL61

PL62

PL63

RAZEM

około 100

4. Badania laboratoryjne

Badania laboratoryjne przeprowadza się zgodnie z podręcznikiem diagnostycznym. Badanie próbek odbywa się w Krajowym Laboratorium Referencyjnym ds. Grypy Ptaków w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym – Państwowym Instytucie Badawczym w Puławach.

Przeprowadza się wstępne badania przesiewowe metodą PCR dla genu M, a wyniki dodatnie poddaje się następnie szybkim badaniom na obecność H5, przeprowadzanym w okresie nie dłuższym niż dwa tygodnie. W przypadku potwierdzenia H5 najszybciej, jak to możliwe przeprowadza się analizę miejsca rozszczepienia, aby określić, czy jest to wysoce zjadliwa grypa ptaków (HPAI) czy nisko zjadliwa grypa ptaków (LPAI). Jeżeli zostanie potwierdzona obecność wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5, należy jak najszybciej przeprowadzić dodatkowe badania na określenie typu N, nawet jeżeli tym sposobem możliwe jest tylko wykluczenie typu N1.

5. Dalsze działania

W razie potwierdzenia zakażenia HPAI podtypu H5N1 mają zastosowanie środki kontroli określone w decyzji Komisji 2006/563/WE z dnia 11 sierpnia 2006 r. dotyczącej niektórych środków ochronnych w odniesieniu do wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N1 wśród dzikiego ptactwa we Wspólnocie i uchylającej decyzję 2006/115/WE (Dz. Urz. UE L 222 z 15.08.2006, str. 11).

W trakcie dochodzenia epizootycznego należy zidentyfikować obszary powiązane z takimi przypadkami, aby można było przewidzieć w przyszłości pojawienie się wirusa grypy ptaków, w szczególności obszary istotne dla produkcji drobiu, takie jak obszary o wysokim zagęszczeniu gospodarstw.

Tabela 15

Wykaz gatunków dzikiego ptactwa, od których pobiera się próbki do badań na obecność grypy ptaków (gatunki docelowe)

Lp.

Nazwa naukowa

Nazwa zwyczajowa

1

Accipiter gentilis

jastrząb gołębiarz

2

Accipiter nisus

krogulec

3

Anas acuta

rożeniec

4

Anas clypeata

płaskonos

5

Anas crecca

cyraneczka

6

Anas penelope

świstun

7

Anas platyrhynchos

kaczka krzyżówka

8

Anas querquedula

cyranka

9

Anas strepera

krakwa

10

Anser albifrons albifrons

gęś białoczelna (europejska rasa)

11

Anser anser

gęś gęgawa

12

Anser brachyrhynchus

gęś krótkodzioba

13

Anser erythropus

gęś mała

14

Anser fabalis

gęś zbożowa

15

Ardea cinerea

czapla siwa

16

Aythya ferina

głowienka

17

Aythya fuligula

czernica

18

Branta bernicla

bernikla obrożna

19

Branta canadensis

bernikla kanadyjska

20

Branta leucopsis

bernikla białolica

21

Branta ruficollis

bernikla rdzawoszyja

22

Bubo bubo

puchacz

23

Buteo buteo

myszołów zwyczajny

24

Buteo lagopus

myszołów włochaty

25

Cairina moschata

piżmówka amerykańska

26

Ciconia ciconia

bocian biały

27

Circus aeruginosus

błotniak stawowy

28

Cygnus columbianus

łabędź czarnodzioby

29

Cygnus cygnus

łabędź krzykliwy

30

Cygnus olor

łabędź niemy

31

Falco peregrinus

sokół wędrowny

32

Falco tinnunculus

pustułka

33

Fulica atra

łyska

34

Larus canus

mewa pospolita

35

Larus ridibundus

mewa śmieszka

36

Limosa limosa

rycyk

37

Marmaronetta angustirostris

marmurka

38

Mergus albellus

tracz bielaczek

39

Milvus migrans

kania czarna

40

Milvus milvus

kania ruda

41

Netta rufina

hełmiatka

42

Phalacrocorax carbo

kormoran czarny

43

Philomachus pugnax

batalion

44

Pica pica

sroka

45

Pluvialis apricaria

siewka złota

46

Podiceps cristatus

perkoz dwuczuby

47

Podiceps nigricollis

perkoz zausznik

48

Porphyrio porphyrio

modrzyk

49

Tachybaptus ruficollis

perkozek

50

Vanellus vanellus

czajka

6. Koszty

6.1. Nadzór nad drobiem

Tabela 16

Środki kwalifikujące się do współfinansowania nadzoru nad drobiem

metoda badania laboratoryjnego

liczba testów do wykonania według danej metody

koszt jednostkowy testów (według danej metody) w zł

koszt jednostkowy testów (według danej metody) w euroa)

koszt całkowity w zł

koszt całkowity w euroa)

finanso-wanie unijne (tak/nie)

wstępne serologiczne badanie przesiewoweb)

test zahamowania hemaglutynacji HI na obecność H5/H7c)

17 350 + 700 (powtórne badanie) = 18 050

36

8,63

649 800

15 5771,5

tak

test izolacji wirusa (badanie retrospektywne)

6

279

66,91

1 674

401,44

tak

test PCR (badanie retrospektywne)

48

333

79,86

15 984

3 833,28

tak

inne środki, jakie mają być podjęte

wyszczególnić działania

kontrola wyrywkowa

pozostałe

pobieranie i przesyłanie próbek do

1,80

0,43

15 615

3 730,25

tak

laboratorium (8675 próbek)

RAZEM

683 073

16 3736,47

a) Wyliczenie kosztów według kursu 1 euro = 4,17 zł (zgodnie z wytycznymi Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2011 r. dotyczącymi stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw). Są to szacunkowe koszty, które zostaną dostosowane do wielkości wydatków przewidzianych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w ustawie budżetowej na rok 2012.

b) Określić badanie laboratoryjne, które należy zastosować.

c) Określić liczbę testów na obecność H5 i H7.

6.2. Nadzór nad dzikim ptactwem

Tabela 17

Środki kwalifikujące się do współfinansowania nadzoru nad dzikim ptactwem

metoda badania laboratoryjnego

liczba testów do wykonania według danej metody

koszt jednostkowy testów (według danej metody) w zł

koszt jednostkowy testów (według danej metody) w euroa)

koszt całkowity w zł

koszt całkowity w euroa)

finanso-wanie unijne (tak/nie)

wstępne serologiczne badanie przesiewowe

test zahamowania hemaglutynacji HI na obecność H5/H7

test izolacji wirusa

5

279

66,91

1 395

334,53

tak

test PCR

100

333

79,86

33 300

7 986,00

tak

10 (badanie identyfikacyjne)

403

96,64

4 030

966,40

inne środki, jakie mają być podjęte

wyszczególnić działania

pozostałe

pobieranie i przesyłanie

18

4,32

1 800

432,00

tak

próbek do laboratorium (100 próbek)

RAZEM

40 525

9 718,93

a) Wyliczenie kosztów według kursu 1 euro = 4,17 zł (zgodnie z wytycznymi Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2011 r. dotyczącymi stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw). Są to szacunkowe koszty, które zostaną dostosowane do wielkości wydatków przewidzianych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w ustawie budżetowej na rok 2012.

Szacunkowe koszty łącznie (badanie drobiu i ptaków dzikich):

1) w zł – 683 073 zł + 40 525 zł = 723 598 zł;

2) w euro – 163 736,47 euro + 9 718,93 euro = 173 455,4 euro.

Treść przypisu ZAMKNIJ close
Treść przypisu ZAMKNIJ close
close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00