Odwołanie od decyzji ZUS – co może zrobić płatnik składek

W zakresie uprawnień, a także obowiązków płatników składek, w sprawach dotyczących ubezpieczeń społecznych, co do zasady ZUS rozstrzyga w formie decyzji. Płatnik składek (i ubezpieczony), który nie zgadza się z decyzją ZUS, może się od niej odwołać do sądu.

Tryb odwoławczy od decyzji ZUS regulują przepisy ustawy systemowej oraz Kodeksu postępowania cywilnego. Ustawa systemowa wskazuje również przypadki, w których nie przysługuje odwołanie do sądu, tylko wniosek do Prezesa ZUS o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Wydawanie decyzji przez ZUS

ZUS wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności:

• zgłaszania do ubezpieczeń społecznych,
• ustalania płatnika składek,
• przebiegu ubezpieczeń,
• ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek,
• ustalania wymiaru składek na Fundusz Emerytur Pomostowych i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu tych składek,
• ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych,
• wymiaru świadczeń z ubezpieczeń społecznych (art. 83 ustawy systemowej).

Ponadto ZUS wydaje decyzje w sprawach spornych, np. w sytuacji gdy stwierdzi, że dana osoba podlega lub nie podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych (art. 38 ust. 1 ustawy systemowej).

Powyższy katalog spraw ma charakter otwarty, co oznacza, że ZUS wydaje również decyzje w innego rodzaju sprawach. Decyzje te mogą być zaskarżane przez płatników składek poprzez odwołanie do sądu.

Odwołanie od decyzji ZUS do sądu powszechnego

W przypadku decyzji wydawanych przez ZUS w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, które mają charakter wiążący, a także w przypadku niektórych decyzji uznaniowych ZUS (np. w sprawie dodatkowej opłaty określonej w art. 24 ust. 1a ustawy systemowej) płatnikowi składek przysługuje odwołanie do sądu powszechnego.