Urlop bezpłatny

Charakter i okres urlopu

Pracodawca na pisemny wniosek pracownika może udzielić mu urlopu bezpłatnego (art. 174 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - kodeks pracy; t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.). Urlop bezpłatny jest okresem, w którym pracownik, choć pozostaje formalnie w stosunku pracy, nie jest zobowiązany do jej świadczenia. Z drugiej jednak strony, nie przysługują mu w tym okresie uprawnienia pracownicze i socjalne. Pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia, nie nabywa prawa do urlopu wypoczynkowego, nie ma prawa do zasiłku chorobowego oraz świadczeń socjalnych związanych z pozostawaniem w zatrudnieniu. Okres urlopu bezpłatnego nie jest też wliczany do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, choć prawo przewiduje w tym zakresie wiele wyjątków (art. 174 § 2 k.p.). Prezentuje je poniższa tabela.

Urlop bezpłatny nie wywiera wpływu na uprawnienia pracownika do urlopu wypoczynkowego, do którego nabył on prawo jeszcze przed udzieleniem mu urlopu bezpłatnego. Pracownikowi, który przed urlopem bezpłatnym nie wykorzystał przysługującego mu urlopu w całości lub części, a nie może go już wykorzystać z powodu rozwiązania z nim umowy o pracę lub wygaśnięcia stosunku pracy z przyczyn niepowodujących utraty prawa do urlopu wypoczynkowego, przysługuje ekwiwalent pieniężny. Urlop bezpłatny dłuższy niż 30 dni wywiera natomiast określony wpływ na prawo pracownika do urlopu wypoczynkowego za rok kalendarzowy, w którym pracownik podjął pracę po urlopie bezpłatnym. Urlop wypoczynkowy ulega bowiem w takim wypadku proporcjonalnemu zmniejszeniu.