Ustalanie wartości początkowej środków trwałych, wyceny wstępna i bilansowa

Wiele jednostek staje przed wyzwaniem prawidłowego ujęcia w księgach rachun kowych środków trwałych ‒ zakupionych, ulepszonych lub otrzymanych nieodpłatnie. Szczególnie dotyczy to sytuacji, gdy takie środki są przekazywane przez jednostki bez podania wartości takiego składnika aktywów lub których umorzenie jest na poziomie 100 proc. Skomplikowany proces księgowy, w którym kluczowe jest ustalenie wartości początkowej przekazanych aktywów, z pewnością dobrze ilustruje jeden ze stanów faktycznych analizowanych w tym artykule, gdzie spółka przekazała fontannę miastu.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami środki trwałe otrzymane nieodpłatnie powinny być wyceniane na podstawie ich wartości rynkowej lub według wartości określonej w decyzji, umowie lub protokole nieodpłatnego przekazania. Tu kluczowe mogą być odpowiednie zapisy w polityce rachunkowej danej jednostki.

O co pytają na szkoleniach

problem W jakiej wartości przyjąć na stan miasta środki trwałe otrzymane nieodpłatnie od spółki ze 100-proc. udziałem miasta? Spółka na podstawie umowy użyczenia użytkowała nieruchomość gruntową. Na tej nieruchomości wybudowała fontannę. W związku z zakończeniem obowiązywania umowy spółka nieodpłatnie przekazała miastu środki trwałe, tj. pompy zasilające fontannę, falowniki, światłowód i konstrukcję fontanny. W protokole zdawczo -odbiorczym wykazano wartości brutto z dnia przyjęcia oraz netto (z uwzględnieniem amortyzacji). W przypadku większości pozycji wartości netto wynoszą 0 zł. Z jaką wartością należy wprowadzić środki do ksiąg miasta? W polityce rachunkowości mamy zapis: „Środki trwałe otrzymane nieodpłatnie lub w drodze darowizny, wycenia się według wartości rynkowej z dnia nabycia takiego samego lub podobnego środka trwałego, chyba że umowa darowizny lub umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości”.