Od lipca rosną składki ZUS dla niektórych przedsiębiorców
Od 1 lipca po raz kolejny w tym roku wzrasta minimalne wynagrodzenie za pracę, co oznacza wyższe składki ZUS dla niektórych przedsiębiorców. Początkujący przedsiębiorcy, którzy korzystają z dwuletniego okresu opłacania składek na preferencyjnych zasadach, muszą się liczyć z wyższymi wpłatami do ZUS-u opłacając składki za lipiec.
składki ZUS
Minimalne wynagrodzenie i świadczenia od niego zależne w 2024 r. >>>
Minimalne wynagrodzenie za pracę wzrasta od 1 lipca 2024 r. >>>
Płaca minimalna a składki ZUS przedsiębiorcy
Przedsiębiorca płaci składki na ubezpieczenie społeczne od zadeklarowanej przez siebie podstawy. Minimalna podstawa, którą może zadeklarować, to 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego brutto. Przedsiębiorcy rozpoczynający własną działalność, przez pierwsze 24 miesiące jej wykonywania (lub po wykorzystaniu 6-miesięcznego okresu ulgi na start) mogą skorzystać z prawa do opłacania składek od niższej podstawy - 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Od 1 stycznia 2024 r. prognozowane przeciętne wynagrodzenie wynosi 7824 zł, natomiast kwota minimalnego wynagrodzenia w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r. - 4242 zł. Od 1 lipca wynosi 4300 zł.
W 2024 r. obniżona podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla przedsiębiorców rozpoczynających działalność gospodarczą wynosi:
- od 1 stycznia – do kwoty 1272,60 zł (30% z kwoty 4242 zł),
- od 1 lipca – do kwoty 1290 zł (30% kwoty 4300 zł).
Preferencyjny ZUS dla nowych firm
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Prawo do opłacania składek ZUS na preferencyjnych warunkach przysługuje przedsiębiorcy, który:
- rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej (po raz pierwszy),
- rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej po przerwie dłuższej niż 60 miesięcy,
- przed rozpoczęciem wykonywania działalności gospodarczej w Polsce prowadził działalność w innym państwie UE, EOG lub w Szwajcarii i z tego tytułu podlegał ustawodawstwu tego państwa (nie podlegał ubezpieczeniom w Polsce).
Obniżonych składek ZUS nie mogą opłacać osoby, które m.in.:
- prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,
- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej,
- są lub w okresie ostatnich 60 miesięcy przed rozpoczęciem wykonywania działalności gospodarczej były wspólnikami spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej, jednoosobowej sp. z o.o.,
- prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy prowadziły niepubliczną szkołę, placówkę itp. na podstawie ustawy o systemie oświaty,
- wcześniej podlegały ubezpieczeniom jako osoby współpracujące z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, jeżeli w ramach prowadzonej obecnie działalności wykonują te same czynności, które wykonywały jako osoby współpracujące, na podstawie umowy o pracę.
Przedsiębiorca rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej (zakład fryzjerski) 1 lipca 2024 r. Wcześniej prowadził działalność gospodarczą od 1 czerwca do 31 grudnia 2021 r. W tym przypadku przedsiębiorca nie jest uprawniony do opłacania składek ZUS na zasadach preferencyjnych, ponieważ nie spełnia warunku nieprowadzenia działalności pozarolniczej (gospodarczej oraz innej niż gospodarcza) w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania aktualnej działalności. Przedsiębiorca będzie zobowiązany do opłacania składek na zasadach ogólnych, tj. od podstawy wymiaru nie niższej niż 60% przeciętnego prognozowanego miesięcznego wynagrodzenia.
Przedsiębiorca rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej 1 lipca 2024 r. W ramach działalności świadczy usługi w zakresie doradztwa informatycznego dla spółki, w której wcześniej (tj. w okresie od 1 lutego 2010 r. do 31 grudnia 2023 r.) był zatrudniony.
Wariant I. Przedsiębiorca był zatrudniony w spółce na podstawie umowy zlecenia. W tej sytuacji może opłacać składki od obniżonej podstawy wymiaru składek (nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę), ponieważ z firmą, dla której w ramach prowadzonej działalności świadczy usługi, łączyła go umowa zlecenia, a nie stosunek pracy.
Wariant II. Przedsiębiorca był zatrudniony w spółce na podstawie umowy o pracę. W tej sytuacji nie może opłacać składek od obniżonej podstawy wymiaru składek tak długo, dopóki wykonuje pracę dla spółki (wcześniej wykonywaną w ramach stosunku pracy), w której wcześniej był zatrudniony. Jeżeli zakończy współpracę z byłym pracodawcą (lub zmieni się charakter prac – na takie, które nie były wykonywane w ramach stosunku pracy), a nie minie jeszcze okres 24 miesięcy od daty rozpoczęcia działalności, przedsiębiorca będzie mógł skorzystać z preferencyjnych zasad oskładkowania, jednak już tylko do wyczerpania ustawowego okresu 24 miesięcy, liczonego od dnia rozpoczęcia działalności.
Zakaz wykonywania czynności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy obowiązuje przez cały okres 24 miesięcy kalendarzowych. Oznacza to, że z chwilą gdy przedsiębiorca zacznie świadczyć usługi na rzecz byłego pracodawcy, będzie zobowiązany opłacać składki na ogólnych zasadach (od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia).
Ulga na start
Nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym – przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej – przedsiębiorca, który:
podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia oraz
nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
Przedsiębiorca może zrezygnować z ww. uprawnienia przez dokonanie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych. Następnie może (chociaż nie musi) skorzystać z preferencyjnych zasad oskładkowania, przewidzianych w art. 18a ustawy systemowej (minimalna podstawa wymiaru składek w wysokości 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę). W takim przypadku okres 24 miesięcy kalendarzowych przysługującej preferencji liczy się od dnia objęcia ubezpieczeniami z tytułu prowadzonej działalności. Objęcie ubezpieczeniami następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tymi ubezpieczeniami, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony.
Przedsiębiorcy, którzy kontynuują działalność gospodarczą, po upływie 6 miesięcy mogą opłacać składki na preferencyjnych warunkach, tj. od podstawy wymiaru nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia. W takim przypadku okres 24 miesięcy kalendarzowych liczy się od dnia objęcia ubezpieczeniami na wskazanych zasadach.
Opracowanie: Katarzyna Bogucka
Przeczytaj również: Podstawa wymiaru składek ZUS. Praktyczne rozliczenia >>>