Uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków od 19 marca 2025 r.

Ustawa nowelizująca Kodeks pracy, która przyznaje prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego dla rodziców dzieci wcześniaków i rodziców noworodków wymagających hospitalizacji po porodzie wchodzi w życie 19 marca 2025 r.

dziecko noworodek wcześniak

W Dzienniku Ustaw 18 grudnia 2024 r. opublikowano ustawę o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 1871) wprowadza nowy rodzaj urlopu macierzyńskiego dla rodziców wcześniaków i rodziców noworodków wymagających hospitalizacji po porodzie tzw. uzupełniający urlop macierzyński.

Uzupełniający urlop macierzyński

Uzupełniający urlop macierzyński będzie przysługiwał od 19 marca 2025 r. bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego w 3 przypadkach:

1) urodzenia dziecka przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g — w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15. tygodnia po porodzie;

2) urodzenia dziecka po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży i masą urodzeniową większą niż 1000 g — w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8. tygodnia po porodzie;

3) urodzenia dziecka po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i jego pobytu w szpitalu, pod warunkiem że pobyt dziecka w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni i rozpocznie się między 5. a 28. dniem po porodzie — w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5. dnia do upływu 8. tygodnia po porodzie.

W przypadku ciąż mnogich do wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie brana pod uwagę waga dziecka o najniższej masie urodzeniowej oraz okres pobytu w szpitalu najdłużej hospitalizowanego dziecka.

Przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego okresy pobytu dziecka w szpitalu do upływu odpowiednio 8. albo 15. tygodnia po porodzie sumuje się. Niepełny tydzień zaokrągla się w górę do pełnego tygodnia.

Uzupełniający urlop macierzyński będzie udzielany jednorazowo na wniosek składany w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie nie krótszym niż 21 dni przed zakończeniem korzystania z urlopu macierzyńskiego przez:

• pracownicę,
• pracownika – ojca wychowującego dziecko.

Pracodawca będzie miał obowiązek uwzględnić taki wniosek.

Uzupełniający urlop macierzyński będzie płatny w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku.

Nowe uprawnienie będzie też przysługiwało pracownikowi, który:

• przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza niezawodowa 
• przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka.

Zmiany w ochronie stosunku pracy pracowników korzystających z urlopów związanych z rodzicielstwem

Również od 19 marca 2025 r. rozszerzona zostanie ochrona stosunku pracy osób korzystających z uzupełniających urlopów macierzyńskich. Zgodnie z nowymi przepisami od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego do dnia zakończenia tego urlopu, pracodawca nie będzie mógł:

• prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem;
• wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z ich winy i reprezentująca pracownicę lub pracownika zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.

W przypadku złożenia przez pracownika wniosku o uzupełniający urlop macierzyński wcześniej niż w terminie 21 dni przed zakończeniem korzystania z urlopu macierzyńskiego ochrona i tak zaczynie obowiązywać dopiero 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.

Analogicznie do regulacji dotyczących powrotu do pracy po innych urlopach związanych z rodzicielstwem, także w przypadku uzupełniającego urlopu macierzyńskiego pracodawcę będzie obowiązywała zasada dopuszczenia pracownika do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie będzie to możliwe, na stanowisku równorzędnym na warunkach nie mniej korzystnych od tych, które obowiązywałyby, gdyby nie korzystał z urlopu.

Przepisy przejściowe

Nowelizacja zawiera przepisy przejściowe, zgodnie z którymi pracownicy uprawnieni lub korzystający w dniu wejścia w życie ustawy tj. 19 marca 2025 r. z urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego będą mieli prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.

Magdalena Sybilska-Bonicka 

ekspert z zakresu prawa pracy, prawnik, redaktor MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń, wieloletni praktyk, trener biznesu i były wykładowca akademicki z zakresu prawa pracy

.