Czy nieodpłatne wniesienia Mienia do Fundacji Rodzinnej (w formie darowizny) będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT?

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług, jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 kwietnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek ORD-IN o wydanie interpretacji indywidualnej, uzupełniony pismem z 19 czerwca 2024 r., który dotyczy kwestii czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym czynność nieodpłatnego wniesienia Mienia do Fundacji Rodzinnej (w formie darowizny) przez Panią, będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawczyni jest rezydentem podatkowym w Polsce tj. zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 2 grudnia 2022 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm., dalej: „PIT” lub „ustawa PIT”) ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w związku z czym podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

W związku z wprowadzeniem do polskiego porządku prawnego ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 326 ze zm., dalej: „ustawa o fundacji”) mąż Wnioskodawczyni ustanowił Fundację rodzinną (dalej: „Fundacja rodzinna” lub „Fundacja”), w której to Wnioskodawczyni stała się jednym z beneficjentów i członkiem zgromadzenia beneficjentów.

Wnioskodawczyni planuje darować do majątku Fundacji mienie w postaci następujących nieruchomości:

a) Mieszkania tj. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość znajdującego się (...) wraz z udziałem części w nieruchomości wspólnej, którą stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali,

- nabycie nieruchomości podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT), jednak Wnioskodawczyni z tego tytułu nie odliczyła podatku naliczonego VAT. Wnioskodawczyni nabyła lokal na cele osobiste;

- nieruchomość nie została wprowadzona do wykazu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych w prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy;

- nieruchomość nie została nabyta z zamiarem wykorzystywania jej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy;

- nieruchomość jest wynajmowana przez Wnioskodawcę, w ramach zarządu majątkiem prywatnym, osobom fizycznym wyłącznie na cele mieszkalne;

- Wnioskodawca nie ponosił wydatków modernizacyjnych / związanych z ulepszeniem w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego VAT.

b) Mieszkania tj. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość znajdującego się (...) wraz z udziałem części w nieruchomości wspólnej, którą stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali,

- nabycie nieruchomości podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT), jednak Wnioskodawczyni z tego tytułu nie odliczyła podatku naliczonego VAT. Wnioskodawczyni nabyła lokal na cele osobiste;

- nieruchomość nie została wprowadzona do wykazu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych w prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy;

- nieruchomość nie została nabyta z zamiarem wykorzystywania jej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy;

- nieruchomość jest wynajmowana przez Wnioskodawcę, w ramach zarządu majątkiem prywatnym, osobom fizycznym wyłącznie na cele mieszkalne;

- Wnioskodawca nie ponosił wydatków modernizacyjnych / związanych z ulepszeniem w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego VAT.

c) Mieszkania tj. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość znajdującego się (...) wraz z udziałem części w nieruchomości wspólnej, którą stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali,

- nabycie nieruchomości podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT), jednak Wnioskodawczyni z tego tytułu nie odliczyła podatku naliczonego VAT. Wnioskodawczyni nabyła lokal na cele osobiste;

- nieruchomość nie została wprowadzona do wykazu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych w prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy;

- nieruchomość nie została nabyta z zamiarem wykorzystywania jej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy;

- nieruchomość jest wynajmowana przez Wnioskodawcę, w ramach zarządu majątkiem prywatnym, osobom fizycznym wyłącznie na cele mieszkalne;

- Wnioskodawca nie ponosił wydatków modernizacyjnych / związanych z ulepszeniem w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego VAT.

d) Nieruchomości gruntowej, na której posadowiony jest dom jednorodzinny znajdujący się w (...),

- nabycie nieruchomości gruntowej nie podlegało VAT, a od wydatków związanych z budową domu nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego. Po wybudowaniu przejście nieruchomości na Wnioskodawcę odbyło się w ramach podziału majątku wspólnego, które także nie podlegało pod opodatkowanie podatkiem VAT;

- nieruchomość nie została wprowadzona do wykazu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych w prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy;

- nieruchomość nie została nabyta z zamiarem wykorzystywania jej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy;

- nieruchomość jest wykorzystywana przez Wnioskodawcę i jej rodzinę wyłącznie na cele mieszkalne;

- Wnioskodawca nie ponosił wydatków modernizacyjnych / związanych z ulepszeniem w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego VAT

(dalej: „Nieruchomość” lub „Mienie”).

Pytanie

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym czynność nieodpłatnego wniesienia Mienia do Fundacji Rodzinnej (w formie darowizny) przez Wnioskodawczynię, będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT?

Pani stanowisko:

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym czynność nieodpłatnego wniesienia Mienia do Fundacji Rodzinnej (w formie darowizny) przez Wnioskodawczynię nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT dla Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), (dalej: „ustawa”):

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega, odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W związku z art. 2 pkt 6 ustawy: Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. W świetle art. 7 ust. 1 ustawy: Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do powyższego, dostawa towarów, zasadniczo, podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie (za wynagrodzeniem). Należy jednak podkreślić, że ustawodawca zrównał niektóre dostawy towarów wykonywane nieodpłatne z odpłatną dostawą towarów, a więc z czynnościami, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle art. 7 ust. 2 ustawy: Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2) wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Konsekwentnie, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, a także wszelkie inne darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, tylko wówczas, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

W rezultacie brak spełnienia ww. warunku jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów - w świetle brzmienia art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - jako wyłączonego spod zakresu działania ustawy, bez względu na cel, na który zostały one przekazane.

Aby można było rozważać, czy dana transakcja podlega pod ustawę VAT, to powinna zostać ona dokonana przez podatnika, który w zakresie danej transakcji działa w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dla celów podatku VAT.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zdefiniowane zostały w art. 15 ust. 1 i ust. 2 tej ustawy. W świetle art. 15 ust. 1 ustawy: podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy: Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W wyroku z dnia 24 kwietnia 2007 r. (sygn.. 1 FSK 603/06), Naczelny Sąd Administracyjny („NSA”) wskazał, że aby sprzedaż działek będących prywatnym majątkiem sprzedającego była opodatkowana, konieczne jest nie tylko jej uwzględnienie w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu, ale również wykonanie jej przez podmiot, który jest podatnikiem VAT w związku z tą czynnością.

Podobne stanowisko wyraził również Wojewódzki Sąd Administracyjny („WSA”) w Warszawie (wyrok z 21 lutego 2007 r., sygn. III SA/WA 4176/06). NSA rozstrzygnął sprawę (wyrok z dnia 29 października 2007 r., sygn. I FPS 3/07), stwierdził, że osoba fizyczna nie staje się podatnikiem VAT w związku ze sprzedażą działek stanowiących jej prywatny majątek, ponieważ taka sprzedaż nie może być uznana za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy VAT. NSA wskazał ponadto, że w kontekście opodatkowania VAT sprzedaży działek budowlanych wydzielonych z osobistego majątku osoby fizycznej istotne jest, czy ta osoba dokonała zakupu danej nieruchomości w charakterze handlowca czy też w celach prywatnych. Nie można uznać osoby fizycznej za podatnika VAT z tytułu sprzedaży jej osobistego majątku, który został nabyty na własne potrzeby, a nie w celu prowadzenia działalności handlowej. W związku z tym, pierwotne przeznaczenie nabywanych działek ma decydujący wpływ na późniejsze zaklasyfikowanie sprzedaży elementów majątku osoby fizycznej w kontekście podatku VAT.

W tym zakresie, czy dany podmiot jest podatnikiem podatku VAT, czy też nie, decydują zasadniczo kryteria obiektywne. Zatem, co do zasady, odpłatna dostawa towaru podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli towar ten jest w posiadaniu i stanowi majątek podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą.

Podkreślić należy, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Jak wyjaśniono wyżej - odwołując się do treści przepisów ustawy - w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT. Należy podkreślić, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy VAT, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92, które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r. sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny, to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Należy także przywołać orzeczenie TSUE z 15 września 2011 r. TSUE w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10, odnoszące się do rozstrzygnięcia czy sprzedaż działki była sprzedażą majątku osobistego, czy też stanowi sprzedaż realizowaną przez podatnika prowadzącego w tym zakresie działalność gospodarczą w świetle przepisów ustawy VAT. Z powyższego wyroku można wnioskować, że liczba i zakres transakcji sprzedaży nie ma charakteru decydującego i nie może stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Trybunał stwierdził, że dużych transakcji sprzedaży można dokonywać również jako czynności osobistych.

Trybunał wskazał, że inaczej jest w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zgodnie z ww. orzeczeniem TSUE wskazał działania polegające np. na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych. Działania takie nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Konsekwentnie, dostawa towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

W rezultacie aby uznać określoną dostawę, w tym również nieruchomości, za podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, nie wystarcza stwierdzić jedynie dostawy towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku z tą sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług. W ślad za wyrokiem TSUE C- 291/92 można wnioskować, że podatnik w całym okresie posiadania nieruchomości musi wykazywać zamiar wykorzystania jej do celów prywatnych aby uznać, że mamy do czynienia z dostawą majątku prywatnego. Tym samym, nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty czy też wykorzystany w trakcie jego posiadania do działalności gospodarczej.

Niezależnie jednak od tego, czy Wnioskodawca działa jako podatnik podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, czy też nie, to dokonanie nieodpłatnego przekazania Nieruchomości i tak nie może zostać uznane za czynność opodatkowaną VAT.

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT dostawa towarów, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie (za wynagrodzeniem). Jednocześnie ustawodawca zrównał niektóre dostawy towarów wykonywane nieodpłatne z odpłatną dostawą towarów, a więc z czynnościami, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy, co do zasady, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, a także wszelkie inne darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, jedynie wówczas, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

W konsekwencji niespełnienie ww. warunku jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów - w świetle brzmienia art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - jako wyłączonego spod zakresu działania ustawy, bez względu na cel, na który zostały one przekazane.

W konsekwencji, nieodpłatne przekazanie Nieruchomości, względem których nie przysługiwało Wnioskodawcy prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, nie będzie spełniało definicji odpłatnej dostawy towarów, zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy. Czynność nieodpłatnego wniesienia Nieruchomości do Fundacji Rodzinnej nie podlega zatem opodatkowaniu podatkiem VAT dla Wnioskodawcy.

Wynika to z faktu, że zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega co do zasady każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów łub ich części składowych. Tym samym, nieodpłatne przekazanie ww. towarów pozostaje poza zakresem opodatkowania (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania), bez względu na cel, na który zostały one przekazane, w sytuacji gdy podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, tak jak to miało miejsce w przypadku Wnioskodawcy.

Ocena stanowiska

Pani stanowisko w sprawie jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361):

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy:

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:

W pewnych, ściśle określonych przypadkach, na mocy art. 7 ust. 2 ustawy, również nieodpłatne przekazanie towarów, jak i na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy, nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

I tak, w myśl art. 7 ust. 2 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

 1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

 2) wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Należy zauważyć, że dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ustawy, rozumiana jest przez ustawodawcę, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W określeniu „jak właściciel” zawiera się możliwość uznania za dostawę faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą. W rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług „dostawa” oznacza wszelkiego rodzaju rozporządzanie towarem (sprzedaż, zamiana, darowizna, oraz każdą inną transakcję, która w aspekcie ekonomicznym będzie prowadziła do podobnego rezultatu).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi w rozumieniu art. 8 ustawy należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 tej ustawy. Przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie, powstrzymanie się od działania (nieczynienie bądź też tolerowanie). Pojęcie świadczenia usług ma zatem bardzo szeroki zakres. Należy jednak zaznaczyć, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Działalność fundacji rodzinnej uregulowana została przepisami ustawy z 21 lutego 2023 r. o fundacji rodzinnej (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 326 ze zm.).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 i 2 ustawy o fundacji rodzinnej:

Stosowanie do art. 2 ust. 2 ustawy o fundacji rodzinnej:

W myśl art. 17 ustawy o fundacji rodzinnej:

Ponadto, zgodnie z art. 20 ww. ustawy:

Aby dana czynność stanowiąca dostawę towarów rozumieniu art. 7 była opodatkowana podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku, wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, wykorzystywanie majątku należącego do danej osoby stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych.

„Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pani jednoosobową działalność gospodarczą i jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Pani mąż ustanowił Fundację rodzinną, w której to Pani stała się jednym z beneficjentów i członkiem zgromadzenia beneficjentów. Planuje Pani darować do majątku Fundacji mienie w postaci następujących nieruchomości:

1) Mieszkania tj. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość znajdującego się (...) wraz z udziałem części w nieruchomości wspólnej, którą stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali,

2) Mieszkania tj. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość znajdującego się (...) wraz z udziałem części w nieruchomości wspólnej, którą stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali,

3) Mieszkania tj. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość znajdującego się (...) wraz z udziałem części w nieruchomości wspólnej, którą stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali,

4) Nieruchomości gruntowej, na której posadowiony jest dom jednorodzinny znajdujący się w (...).

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy należy odnieść się do przepisu art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.) zgodnie z którym:

Najem jest więc umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Z powyższego wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie lokalu przez jego najemcę.

Zatem na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług umowa najmu wypełnia definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż w wyniku zawartej umowy powstaje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym.

W kontekście niniejszej sprawy należy zwrócić uwagę na treść zdania drugiego definicji pojęcia „działalność gospodarcza” do którego odwołuje się art. 15 ust. 2 ustawy, w której mówi się o wykorzystywaniu m.in. towarów w sposób ciągły do celów zarobkowych. Takie wykorzystywanie towarów ma miejsce poprzez oddanie ich w stosunki obligacyjne (najem, dzierżawa, leasing itp.).

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy:

Analiza przedstawionego opisu sprawy, treść przywołanych przepisów prawa oraz tez wynikających z powołanego orzecznictwa prowadzi do wniosku, że skoro Nieruchomości, tj.: 

1) Mieszkanie tj. lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość znajdującą się (…),

2) Mieszkanie tj. lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość znajdującą się (…),

3) Mieszkanie tj. lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość znajdującą się (…),

były przedmiotem umowy najmu, to znaczy że nie były wykorzystywane w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług przez Panią na cele osobiste, lecz wykorzystywane w celu czerpania z nich dochodów. Zawarcie przez Panią umowy najmu, nie stanowi zarządu majątkiem prywatnym, lecz wypełnia definicję działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. W konsekwencji z tytułu planowanej darowizny na rzecz Fundacji Rodzinnej opisanych we wniosku Nieruchomości występować będzie Pani w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, z pełnymi konsekwencjami wynikającymi z tych przepisów.

Jak wcześniej wskazałem warunkiem opodatkowania podatkiem od towarów i usług określonej czynności (dostawy towaru/świadczenia usługi) jest uzależnione od tego, czy podmiot jej dokonujący występuje w charakterze podatnika podatku VAT, ale także od tego, czy czynność ta mieści się w dyspozycji art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Z uwagi na to, że zamierza Pani Nieruchomości (Mieszkanie znajdującą się (…), Mieszkanie znajdującą się (…), Mieszkanie znajdującą się (…) przekazać na rzecz Fundacji rodzinnej w drodze darowizny, analizie należy poddać, czy ta czynność może zostać uznana za odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy, a w konsekwencji za czynność podlegającą regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, tj. za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Z powołanego art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy wynika, że uznanie darowizny towaru za czynność odpłatną, za odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, uzależnione jest od tego, czy podatnikowi przysługiwało w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Z treści wniosku wynika, że nabycie nw. Nieruchomości:

1) Mieszkanie tj. lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość znajdującą się…,

2) Mieszkanie tj. lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość znajdującą się…,

3) Mieszkanie tj. lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość znajdującą się…,

podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT), jednakże nie odliczyła Pani z tego tytułu podatku naliczonego ponieważ nabyła Pani te Nieruchomości na cele osobiste. Ww. Nieruchomości przeznaczyła Pani i faktycznie wykorzystywała wyłącznie w celu najmu mieszkalnego. W tym miejscu należy zauważyć, że usługa najmu nieruchomości, tj. lokali mieszkalnych wyłącznie na cele mieszkaniowe korzysta ze zwolnienia na podstawie ww. art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy. Zatem skoro ww. lokale wykorzystywała Pani wyłącznie do czynności zwolnionych od podatku, to nie przysługiwało Pani prawo do odliczenia z tytułu wydatków poniesionych na ich zakup. Nie ponosiła Pani wydatków modernizacyjnych / związanych z ulepszeniem lokali w stosunku do których miała Pani prawo do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego VAT.

Wobec tego w omawianej sprawie nie będą spełnione przesłanki do uznania, że darowizna Nieruchomości:

1) Mieszkanie tj. lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość znajdującą się…,

2) Mieszkanie tj. lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość znajdującą się…,

3) Mieszkanie tj. lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość znajdującą się…,

na rzecz Fundacji rodzinnej może zostać uznana za czynność zrównaną z odpłatną dostawą towarów w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, która podlega opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Wobec powyższego stwierdzam, że czynność nieodpłatnego przekazania (darowizna) ww. Nieruchomości na rzecz Fundacji rodzinnej nie będzie stanowić czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Ponadto dokonując oceny czynności nieodpłatnego przekazania nieruchomości - gruntowej, na której posadowiony jest dom jednorodzinny, na płaszczyźnie podatku od towarów i usług, ponownie zauważam, że dostawa towarów bądź świadczenie usługi podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Jednocześnie wskazuję, że „majątek prywatny” to taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Z okoliczności sprawy wynika, że nabycie Nieruchomość gruntowej, na której posadowiony jest dom jednorodzinny nie podlegało VAT. Nieruchomość nie została nabyta z zamiarem wykorzystywania jej w ramach prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej. Nieruchomość jest wykorzystywana przez Panią i Pani rodzinę wyłącznie na cele mieszkalne. Od wydatków związanych z budową domu nie przysługiwało Pani prawo do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego. Po wybudowaniu domu przejście nieruchomości na Pani rzecz odbyło się w ramach podziału majątku wspólnego, które także nie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. Nie ponosiła Pani wydatków modernizacyjnych / związanych z ulepszeniem domu w stosunku do których miała Pani prawo do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego VAT .

Mając na uwadze przedstawione okoliczności uznaję, że czynność nieodpłatnego przekazania Nieruchomości gruntowej, na której posadowiony jest dom jednorodzinny wykorzystany przez Panią i rodzinę wyłącznie na cele mieszkalne, będzie czynnością związaną z wykonywaniem zwykłego zarządu Pani mieniem prywatnym, tj. z wykonywaniem prawa własności i nie należy tej czynności uznać za wykonywaną w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Zatem czynność ta będzie dokonana poza zakresem czynności stanowiących działalność gospodarczą, a zatem poza zakresem zastosowania przepisów ustawy o VAT.

Tym samym Pani stanowisko, zgodnie z którym czynność nieodpłatnego wniesienia Mienia do Fundacji Rodzinnej (w formie darowizny) przez Panią nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT - uznaję za prawidłowe. Zaznaczyć jednak należy, że wywiodła Pani prawidłowy skutek dla opisanych czynności, jednak prawidłowość stanowiska wynika z innego uzasadnienia aniżeli Pani wskazała w stanowisku.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy dotyczyzdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.