Wyrok WSA w Lublinie z dnia 29 września 2010 r., sygn. I SA/Lu 153/09

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Halina Chitrosz (sprawozdawca), Sędziowie WSA Wiesława Achrymowicz,, WSA Wojciech Kręcisz, Protokolant Referent stażysta Radosław Kot, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 29 września 2010 r. sprawy ze skargi T. S. i E. S. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej I. uchyla zaskarżone postanowienie; II. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej na rzecz T. i E. małżonków S. solidarnie kwotę [...] złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania; III. przyznaje adwokatowi A. S. wynagrodzenie w kwocie [...] złote, w tym VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 26 stycznia 2010 r., nr [...], Dyrektor Izby Skarbowej, na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 w związku z art. 144 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity - Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) oraz art. 17 §1 i art. 18 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.), po rozpatrzeniu zażalenia T. S. i E. S. na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 27 listopada 2008 r. nr [...] w przedmiocie oddalenia zarzutów: - uchylił zaskarżone postanowienie w części dotyczącej należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników za III kwartał 1997 r. i II kwartał 1998 r. oraz umorzył postępowanie egzekucyjne w tym zakresie, - w pozostałej części utrzymał je w mocy. W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia podano, iż Naczelnik Urzędu Skarbowego prowadzi wobec skarżących postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułów wykonawczych z dnia 31 stycznia 2007 r. nr [...]6/2007 i [...]7/2007 wystawionych przez Kierownika Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddziału Regionalnego w S. Placówki Terenowej w L obejmujących zaległości z ubezpieczenia społecznego rolników za okres III kwartał 1997 r., II, III, IV kwartał 1998r. oraz II kwartał 1999 r. Odpisy ww. tytułów wykonawczych zostały doręczone skarżącym w dniu 23 kwietnia 2007 r. wraz z odpisem zawiadomienia z dnia 17 kwietnia 2007r., nr [...] o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność pieniężną z tytułu nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2006 r. Pismem z dnia 28 kwietnia 2007 r. małżonkowie S. wnieśli zarzuty w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego, wskazując w uzasadnieniu, że egzekwowane należności "pochodzą sprzed kilkunastu lat". Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego - wierzyciel postanowieniem z dnia 6 czerwca 2007 r. nr [...] wniesione zarzuty odrzucił. Naczelnik Urzędu Skarbowego w L., będąc związany tym stanowiskiem, oddalił zarzuty postanowieniem z dnia 14 czerwca 2007 r., nr [...], które zostało utrzymane w mocy przez Dyrektora Izby Skarbowej postanowieniem z dnia 6 lipca 2007r., nr [...]. W międzyczasie, organ egzekucyjny zawiadomieniem z dnia 5 lipca 2007 r. nr [...] dokonał zajęcia prawa majątkowego stanowiącego świadczenie z zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. Inspektorat w L. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie, wyrokiem z dnia 7 marca 2008 r., w sprawie o sygn. akt I SA/Lu 611/07 uchylił postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 6 lipca 2007 r., poprzedzające je postanowienie organu pierwszej instancji, a także postanowienie Prezesa KRUS - Placówka Terenowa w L. z dnia 6 czerwca 2007 r., będące stanowiskiem wierzyciela wiążącym dla organów egzekucyjnych. Rozpoznając sprawę ponownie, organ odwoławczy, powołując się na przepis art. 153 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zgodnie z którym ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia, podał, iż w konsekwencji w/w wyroku Sądu do rozpoznania przez organ egzekucyjny pozostały zarzuty z dnia 28 kwietnia 2007 r. Dalej wskazał, że Naczelnik Urzędu Skarbowego w L. pismem z dnia 20 sierpnia 2008 r., nr [...] wystąpił do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Placówka Terenowa w L. jako wierzyciela o wypowiedź w kwestii podniesionych zarzutów. Postanowieniem z dnia 10 września 2008 r., znak: [...], Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wniesione zarzuty odrzucił, wskazując w jego uzasadnieniu, że w dniu 25 września 2000 r. Placówka skierowała do zobowiązanych upomnienie przedegzekucyjne na zaległości za II kwartał 1995 r., II i III kwartał 1996 r., II i III kwartał 1997 r. oraz II, III, i IV kwartał 1998 r. Upomnienie zostało odebrane przez zobowiązaną w dniu 27 września 2000 r. i zgodnie z art. 70 § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa przerwało bieg przedawnienia należności wskazanych w upomnieniu. Wobec podtrzymania dotychczasowego stanowiska, Naczelnik Urzędu Skarbowego w L. pismem z dnia 7 października 2008 r., nr [...] ponownie wezwał do przedstawienia stanowiska wierzyciela z uwzględnieniem wskazań wyroku WSA w Lublinie z dnia 7 marca 2008 r. sygn. akt I SA/Lu 611/07. W odpowiedzi z dnia 3 listopada 2008 r., KRUS Placówka Terenowa w L. poinformowała, że brak jest podstaw do zmiany postanowienia z dnia 10 września 2008r. znak: [...], bowiem zostało ono wydane w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach ubezpieczeniowych zobowiązanych oraz obowiązujące przepisy i wytyczne Centrali KRUS. Mając na uwadze wypowiedź wierzyciela, Naczelnik Urzędu Skarbowego w L. postanowieniem z dnia 27 listopada 2008 r. nr [...] wniesione zarzuty oddalił. Od tego postanowienia, skarżący wnieśli zażalenie, żądając jego uchylenia. Przed jego rozpatrzeniem, Dyrektor Izby Skarbowej pismem z dnia 23 grudnia 2008 r. zwrócił się do KRUS Placówka Terenowa w L. o weryfikację stanowiska zawartego w postanowieniu z dnia 10 września 2008 r.w zakresie przedawnienia składek na ubezpieczenie społeczne rolników za III kwartał 1997 r., II, III i IV kwartał 1998 r. oraz II kwartał 1999 r. W odpowiedzi, wierzyciel postanowieniem z dnia 13 stycznia 2009 r., znak: [...] zmienił stanowisko co do zaległych składek za III kwartał 1997 r. i II kwartał 1998 r., stwierdzając ich przedawnienie. W rozpoznaniu zażalenia, Dyrektor Izby Skarbowej , stwierdził, że zgodnie z art. 26 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, organ egzekucyjny wszczyna egzekucję administracyjną na wniosek wierzyciela i na podstawie wystawionego przez niego tytułu wykonawczego. Podstawą zarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej należności pieniężnej - stosownie do art. 33 pkt 1 ww. ustawy egzekucyjnej - może być wykonanie lub umorzenie w całości albo w części obowiązku, przedawnienie, wygaśnięcie albo nieistnienie obowiązku. Zgodnie z art. 34 § 1 ww. ustawy, przy egzekucji obowiązków o charakterze pieniężnym, zarzuty zgłoszone na podstawie art. 33 pkt 1 - 7, 9 i 10 organ egzekucyjny rozpatruje po uzyskaniu stanowiska wierzyciela w zakresie zgłoszonych zarzutów z tym, że w zakresie zgłoszonych zarzutów, o których mowa w art. 33 pkt 1 - 5 wypowiedź wierzyciela jest dla organu egzekucyjnego wiążąca. W przedmiotowej sprawie, działając z upoważnienia Prezesa KRUS Zastępca Kierownika Placówki Terenowej w L., wyraził stanowisko w zakresie zgłoszonych zarzutów w postanowieniu z dnia 10 września 2008 r. znak: [...] i postanowieniu z dnia 13 stycznia 2009 r. znak: [...], w którym uznał zarzuty za zasadne w części dotyczącej przedawnienia należności z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne rolników za III kwartał 1997 r. i II kwartał 1998 r. Wierzyciel podniósł, że zgodnie ze wskazaniami WSA do oceny przedawnienia składek na ubezpieczenie społeczne rolników należało stosować: - do dnia 31 grudnia 1997 r. przepisy ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (tekst jednolity Dz. U. z 1993 r., Nr 108, poz. 486 z późn. zm.), - od dnia 1 stycznia 1998 r. do dnia 2 maja 2004 r. przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 1997 r., Nr 137, poz. 926 z późn. zm., od 14 stycznia 2005 r. Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 z późn. zm), - od dnia 2 maja 2004 r. przepisy ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r., Nr 50, poz. 291 z późn. zm.). Organ odwoławczy stwierdził, iż w świetle powołanych przepisów, należność za III kwartał 1997 r. przedawniła się z dniem 1 sierpnia 2002 r. , a należność za II kwartał 1998 r. przedawniła się z dniem 21 marca 2004 r. Odnośnie należności w składkach na ubezpieczenie społeczne rolników za III kwartał 1998 r., IV kwartał 1998 r. i II kwartał 1999 r. oparł się na stanowisku wierzyciela, który wyjaśnił, że przedawniają się odpowiednio z dniem 12 lutego 2009 r., 1 listopada 2008 r. i 1 maja 2009 r. Bieg terminu przedawnienia należności za III kwartał 1998 r. został zawieszony rozłożeniem zaległości w układzie ratalnym w okresie od 28 stycznia do 19 grudnia 2003 r. oraz z uwagi na prowadzone postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułu wykonawczego [...]30/2005 z dnia 17 sierpnia 2005 r. w okresie od 26 października 2005 r. do 9 maja 2006 r. Natomiast bieg terminu przedawnienia należności za IV kwartał 1998 r. został zawieszony rozłożeniem zaległości w układzie ratalnym w okresie od 28 stycznia do 19 grudnia 2003 r. Mając powyższe na uwadze, Dyrektor Izby Skarbowej uchylił postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w L. z dnia 27 listopada 2008 r. w części dotyczącej należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników za III kwartał 1997 r. i II kwartał 1998 r. i umorzył postępowanie egzekucyjne w tym zakresie, na podstawie art. 34 § 4 ustawy egzekucyjnej, natomiast w pozostałym zakresie - utrzymał je w mocy. Od tego postanowienia T. S. i E. S. wnieśli skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie. Domagając się jego uchylenia, nie skierowali przeciwko zaskarżonemu rozstrzygnięciu żadnych merytorycznych zarzutów. W odpowiedzi na skargę, Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o jej oddalenie.