Jawność ksiąg wieczystych a ochrona prywatności 
– nowe standardy dla rynku nieruchomości po wyroku NSA

Numery ksiąg wieczystych są danymi osobowymi – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w przełomowym wyroku z 28 stycznia 2025 r. (sygn. akt III OSK 5393/21). Decyzja ta potwierdza stanowisko prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO), który już w 2020 r. wymierzył sankcję finansową głównemu geodecie kraju (GGK) za udostępnianie tych informacji w serwisie Geoportal2. Wydany wyrok będzie miał dalekosiężne reperkusje dla rynku nieruchomości, geodezji oraz systemu ochrony danych osobowych w Polsce. NSA podkreśla w nim bowiem konieczność stosowania norm RODO, nawet w odniesieniu do informacji, które na pierwszy rzut oka nie wydają się bezpośrednio łączyć z konkretną jednostką.

tło sprawy

Spór między prezesem UODO a GGK rozpoczął się w 2020 r. od kontroli przeprowadzonej przez organ nadzorczy, która wykazała, że GGK w serwisie Geoportal2 publikował numery ksiąg wieczystych. Dane te, powiązane z informacjami z ewidencji gruntów i budynków, umożliwiały użytkownikom szybkie przejście do elektronicznego systemu ksiąg wieczystych prowadzonego przez Ministerstwo Sprawiedliwości. W efekcie każdy mógł uzyskać szczegółowe informacje o właścicielach nieruchomości, ich numerach PESEL oraz ewentualnych obciążeniach hipotecznych.

PUODO uznał, że publikacja tych danych narusza RODO, ponieważ GGK nie miał podstawy prawnej do ich ich udostępniania w serwisie Geoportal2. Organ wskazał, że numery ksiąg umożliwiają identyfikację osoby fizycznej i tym samym stanowią dane osobowe w rozumieniu RODO. Według PUODO ujawnienie numeru, w połączeniu z powszechnie dostępnymi narzędziami technicznymi, pozwala na błyskawiczne ustalenie tożsamości właściciela oraz ocenę jego sytuacji majątkowej. W rezultacie na GGK nałożono karę administracyjną w wysokości 100 tys. zł. Jednak ten zakwestionował ją agumentując, że numery ksiąg wieczystych nie są danymi osobowymi, gdyż same w sobie nie identyfikują osób. Podkreślał, iż informacje zawarte w księgach dotyczą jedynie nieruchomości, co – według niego – wyłącza je spod regulacji RODO.