Zmiana ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym

1 sierpnia 2019 r. Prezydent RP podpisał ustawę z 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw.

Po 14 miesiącach obowiązywania ustawy z 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym Minister Finansów znowu uznał, że pora na kolejne zmiany w kwestii rewizji finansowej w Polsce i nadzoru nad samorządem zawodowym biegłych rewidentów.

W październiku 2018 r. Rządowe Centrum Legislacji opublikowało projekt nowelizacji ustawy z 2017 r., w którego uzasadnieniu wskazano m.in., że celem zmian jest wzmocnienie nadzoru publicznego nad działalnością biegłych rewidentów i firm audytorskich w Polsce. Dotychczasowe doświadczenia wskazują bowiem, że istnieje potrzeba szerszego kontrolowania działalności firm audytorskich, również w zakresie innych usług niż badanie ustawowe sprawozdań finansowych, w tym przede wszystkim usług związanych z funkcjonowaniem rynku kapitałowego. Dodano, że obecnie organ nadzoru publicznego (tj. KNA) nie ma wystarczających narzędzi pozwalających na kontrole jakości usług świadczonych przez firmy audytorskie w tym zakresie, gdyż system nadzoru publicznego opiera się w dużej mierze na nadzorze pośrednim, w którym istotną rolę odgrywa samorząd zawodowy.

Mimo stosunkowo krótkiego okresu funkcjonowania KNA od czasu wejścia w życie ustawy z 2017 r. należy wskazać na trudności KNA w zakresie realizacji nowych, poszerzonych zadań powierzonych jej do bezpośredniej realizacji. Przewlekłość postępowań prowadzonych przez organy PIBR wskazuje na potrzebę zmian w zakresie organizacji i struktury organu nadzoru poprzez zmianę formy jego działania i sposobu finansowania oraz przejęcie przez jeden podmiot wszystkich kontroli w zakresie usług biegłego rewidenta objętych standardami wykonywania zawodu w odniesieniu do JZP i nie-JZP, a także prowadzenia postępowań administracyjnych i dyscyplinarnych, co przyczyni się do zachowania jednolitości postępowań zwłaszcza w zakresie stwierdzenia naruszeń i ewentualnych kar.