Odpowiedzialność karna księgowego

Odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości

Odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości ponosi zasadniczo kierownik jednostki (art. 4 ust. 5 ustawy o rachunkowości; dalej: uor). Za kierownika jednostki ustawa o rachunkowości (art. 3 ust. 1 pkt 6) uznaje:

● członka zarządu lub innego organu zarządzającego, a jeżeli organ jest wieloosobowy - członków tego organu, z wyłączeniem pełnomocników ustanowionych przez jednostkę,

● wspólników prowadzących sprawy spółki - w przypadku spółki jawnej i spółki cywilnej,

● wspólników prowadzących sprawy spółki albo zarząd - w przypadku spółki partnerskiej,

● komplementariuszy prowadzących sprawy spółki - w przypadku spółki komandytowej i spółki komandytowo-akcyjnej,

● osobę fizyczną indywidualnie prowadzącą działalność gospodarczą,

● osoby wykonujące wolne zawody,

● likwidatora, a także syndyka lub zarządcę ustanowionego w postępowaniu upadłościowym.

Odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości może jednak zostać rozszerzona na osobę księgowego. Aby do tego doszło, księgowy musi wyrazić zgodę w formie pisemnej. Wynika to wprost z art. 4 ust. 5 uor. W takim przypadku kierownik jednostki nadal pozostaje odpowiedzialny za wykonanie obowiązków w zakresie rachunkowości, ale jego odpowiedzialność wynika z obowiązku nadzoru. Wyrażenie zgody na przejęcie odpowiedzialności za prowadzenie ksiąg rachunkowych przez księgowego może mieć miejsce przy zatrudnieniu księgowego na etacie, jak również przy zatrudnieniu na innej podstawie, np. umowy o usługowe prowadzenie ksiąg. Przyjmujący odpowiedzialność odpowiada jak sprawca za przestępstwa i wykroczenia związane z prowadzeniem ksiąg czy rozliczeniem należności publicznych (wynika to z art. 77 uor oraz art. 9 § 3 Kodeksu karnego skarbowego; dalej: k.k.s.).