Uszczelnienie systemu ściekowego. Obowiązki gmin, przedsiębiorstw i właścicieli nieruchomości

Od prawie siedmiu lat Polska nie realizuje swoich traktatowych zobowiązań dotyczących postępowania z nieczystościami ciekłymi. W wielu miejscowościach nadal nie ma sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni ścieków.

Nieczystości, zanim trafią do wód czy na pola, nie są właściwie oczyszczane, co zagraża środowisku. Nie ma też regularnej kontroli nad indywidualnymi szambami. Za te wieloletnie zaniedbania Polsce grożą unijne sankcje - dziś jest to już 6 mld euro. Rząd próbuje ratować sytuację, wprowadzając plan inwestycyjny i dostosowując wreszcie polskie prawo do unijnej dyrektywy. Zmiany wprowadzono nowelizacją prawa wodnego i dwóch innych ustaw: o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Co do zasady weszły one w życie 9 sierpnia 2022 r. Dotyczą zarówno samorządów, przedsiębiorstw, jak i właścicieli nieruchomości. Przed każdym z tych podmiotów postawiono nowe obowiązki, pod groźbą kar.

W przypadku gmin konieczne będą zmiany w regulaminach utrzymania czystości i porządku oraz uchwałach w sprawie górnych stawek opłat za pozbywanie się nieczystości ciekłych. Będą miały na to czas maksymalnie do 9 lutego 2023 r. Gminy, na których terenie zaludnienie albo działalność gospodarcza są odpowiednio skoncentrowane, będą musiały pilnować, czy ścieki komunalne są zbierane i przekazywane do oczyszczalni albo do końcowego punktu zrzutu tych ścieków zgodnie z wytycznymi UE. JST w ciągu roku od wejścia nowelizacji w życie będą również musiały zmienić uchwały określające wymagania wobec przedsiębiorców ubiegających się o uzyskanie zezwolenia na działalność związaną z opróżnianiem szamb czy osadników w przydomowych oczyszczalniach ścieków.

Dla firm nowelizacja oznacza nowy zakres sprawozdań z prowadzonej działalności i inny sposób naliczania kar za niedopełnienie tego wymogu. Jeśli chodzi o właścicieli nieruchomości, to będą oni zobowiązani do zawarcia umów na opróżnienie osadnika z osadów. Zaniechanie będzie oznaczać przejęcie zadania przez gminę i konieczność uiszczania na jej rzecz opłat za wywóz nieczystości ciekłych. Nowelizacja wprowadza też kontrowersyjną zmianę związaną z opiniowaniem planów inwestycyjnych przedsiębiorstw wodociągowo -kanalizacyjnych przez Wody Polskie, co może pogłębić konflikt między tą branżą a regulatorem w kontekście cen za wodę i odbiór ścieków.