Księgowy w jednostce sektora finansów publicznych

1. Jak zostać księgowym w urzędzie

1.1. Zmiany kryteriów wykształcenia i praktyki

W jednostkach sektora finansów publicznych, czyli w jednostkach budżetowych, najważniejszą rolę w prowadzeniu rachunkowości, dysponowaniu środkami pieniężnymi i wykonywaniu wstępnej kontroli finansowej odgrywa główny księgowy jednostki, a w jednostkach samorządu terytorialnego - skarbnik.

Od 1 stycznia 2006 r. obowiązują czytelne wymagania dotyczące wykształcenia osób, które mogą pełnić funkcję głównego księgowego w jednostce budżetowej. Chodzi o głównych księgowych z wykształceniem średnim. Do końca 2005 r. funkcji tej nie mogły pełnić osoby, które ukończyły szkołę średnią, policealną lub pomaturalną szkołę zawodową o kierunku rachunkowość (legitymujące się co najmniej 6-letnią praktyką w księgowości). To pozbawiało znaczny krąg osób, nawet z wieloletnią praktyką, możliwości wykonywania zawodu głównego księgowego w jednostkach budżetowych. Teraz wystarczy, żeby taka osoba ukończyła szkołę ekonomiczną.

Polskie prawo nie reguluje wykonywania zawodu księgowego, z wyjątkiem głównych księgowych zatrudnionych w sektorze finansów publicznych. Przedstawiciele tego zawodu nie tworzą korporacji zawodowej i nie mają swojego samorządu. Księgowym w jednostkach sektora prywatnego można być bez konieczności spełniania jakichkolwiek ustawowych warunków, pomijając oczywiście warunki, które dyktuje rynek. Im więcej dyplomów, dłuższa praktyka, tym lepiej. Certyfikacji podlega jedynie usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych na rzecz innych podmiotów. Innymi słowy - wykonywanie takiej działalności należy do zawodów certyfikowanych.

Kwestię warunków otrzymania certyfikatu księgowego reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z 18 lipca 2002 r. w sprawie uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (Dz.U. nr 120, poz. 1022 ze zm.). Trzeba jednak pamiętać, że od 1 stycznia 2009 r. wchodzą w życie nowe regulacje dotyczące usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, które zostały określone w ustawie o rachunkowości. Księgowi z certyfikatem mogą prowadzić biuro rachunkowe.