Sprawdź, które składniki wynagrodzeń są problematyczne i jak je rozliczać w praktyce

Wynagrodzenia nauczycieli to niezwykle złożone zagadnienie. Przede wszystkim należy zauważyć, że przepisy przewidują około 30 różnych składników pensji pedagogów, które przysługują w zależności od pełnionej funkcji, statusu nauczyciela, stażu pracy, doświadczenia, warunków zatrudnienia oraz wielu innych czynników. To powoduje, że sporządzanie list płac dla pracowników oświaty budzi wątpliwości co do samego prawa do poszczególnych składników, a także wliczania ich do innych świadczeń, oraz zasad oskładkowania czy opodatkowania.

Pojęcie wynagrodzenia nauczycieli zawarto w art. 30 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2215; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 4, dalej: KN). Składa się ono z:

1) wynagrodzenia zasadniczego;

2) dodatków: za wysługę lat, motywacyjnego, funkcyjnego, w tym z tytułu sprawowania funkcji wychowawcy klasy, oraz za warunki pracy;

3) wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw;

4) nagród i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, z wyłączeniem świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, jednorazowego świadczenia na start i dodatku wiejskiego.

O ile pkt 1-3 nie budzą wątpliwości, o tyle pkt 4 wymaga wyjaśnienia. Do nagród i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy zalicza się następujące elementy płacy, wynikające z innych przepisów KN lub innych ustaw:

1) wynagrodzenie za pracę w porze nocnej,

2) wynagrodzenie za pracę w niedziele i święta,

3) wynagrodzenie za dzień wolny od pracy,

4) nagrody jubileuszowe,

5) dodatkowe wynagrodzenie roczne,

6) odprawy z tytułu rozwiązania stosunku pracy oraz odprawy z tytułu przejścia na emeryturę lub rentę,

7) nagrody ze specjalnego funduszu nagród,

8) wynagrodzenie chorobowe.

Organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego corocznie sporządza sprawozdanie z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego w szkołach i placówkach prowadzonych przez tę JST. Należy zauważyć, że KN dzieli składniki pensji na te, które wliczane są do średnich (z nich liczymy m.in. jednorazowy dodatek uzupełniający czy świadczenia chorobowe) oraz te, które nie powinny być do nich przyjmowane. Ponadto przepisy wykonawcze do KN zawierają zasady ich uwzględniania w wynagrodzeniu urlopowym lub ekwiwalencie za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, a przepisy zasiłkowe - zasady przyjmowania do świadczeń chorobowych.