Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 14 września 2023 r., sygn. I SA/Ol 262/23

Podatkowe postępowanie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Przemysław Krzykowski Sędziowie sędzia WSA Andrzej Brzuzy (sprawozdawca) asesor WSA Anna Janowska po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 14 września 2023 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi M. N. na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Olsztynie z dnia 19 czerwca 2023r., nr 2801-IOD.4102.21.2023 w przedmiocie umorzenia postępowania zażaleniowego oddala skargę.

Uzasadnienie

Postanowieniem z 30 maja 2022 r. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Olsztynie (dalej jako: "DIAS") jako organ I instancji odmówił zawieszenia postępowania odwoławczego dotyczącego decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. z 27 grudnia 2021 r. określającej wysokość zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2015 r. (dalej jako: "decyzja NUS w K. z 27 grudnia 2021 r.). W wyniku wniesionego zażalenia z 19 czerwca 2022 r. postanowieniem z 11 sierpnia 2022 r. utrzymał on w mocy rozstrzygnięcie wydane w I instancji.

Na powyższe rozstrzygnięcie strona wniosła do Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie skargę z 16 sierpnia 2022 r.

WSA w Olsztynie wyrokiem z 8 marca 2023 r., sygn. akt I SA/OI 435/22 uchylił postanowienie DIAS z 11 sierpnia 2022 r.

Postanowieniem z 19 czerwca 2023 r. DIAS (dalej również: "organ odwoławczy", "organ II instancji") po ponownym rozpoznaniu zażalenia M. N. (dalej jako: "strona", "skarżąca"), działając na podstawie art. 233 §1 pkt 3 i art. 220 §2 w zw. z art. 239 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2022 r. poz. 2651, ze zm.), dalej jako: "o.p.", umorzył postępowanie zażaleniowe w sprawie odmowy zawieszenia postępowania odwoławczego dotyczącego decyzji NUS w K. z 27 grudnia 2021 r.

DIAS zauważył, że WSA w Olsztynie po rozpoznaniu skargi na postanowienie z 11 sierpnia 2022 r. w prawomocnym wyroku z 8 marca 2023 r., sygn. akt I SA/OI 435/22 wskazał że za bezprzedmiotowe uznać należy postępowanie odwoławcze, które z przyczyn podmiotowych lub przedmiotowych nie może się toczyć, gdyż brak jest przedmiotu stosunku prawnego, którego dotyczyło, a więc konkretnej sprawy, która mogłaby stanowić ów przedmiot. Istotą umorzenia postępowania jest bowiem jego przerwanie, uchylenie wszystkich dokonanych w nim czynności oraz orzeczenie o dalszym jego nieprowadzeniu. Zdaniem sądu organ wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania nie tylko wówczas, gdy postępowanie było od początku bezprzedmiotowe z uwagi na jego podmiot lub przedmiot. Tak więc organ podejmuje takie rozstrzygnięcie także wtedy, gdy bezprzedmiotowość wystąpiła w toku postępowania, również w toku postępowania zażaleniowego. Ponadto sąd zaakcentował, iż bezprzedmiotowość postępowania występuje m.in. w sytuacji braku przedmiotu stosunku prawnego. Tym przedmiotem jest zaś konkretna sprawa, w której organ podatkowy jest władny i jednocześnie zobowiązany rozstrzygnąć na podstawie przepisów prawa materialnego o uprawnieniach lub obowiązkach indywidualnego podmiotu. Zatem brak przedmiotu stosunku prawnego oznacza, że elementy badanego stanu prawnego i faktycznego są tego rodzaju, że niepotrzebne jest postępowanie mające na celu wyjaśnienie wszystkich okoliczności w sprawie. Bezprzedmiotowość odnosząca się do postępowania ma bowiem ten skutek, że wydana decyzja nie ma merytorycznego charakteru rozstrzygnięcia w sprawie, lecz jest formalnym zakończeniem wszczętego postępowania. Wskutek czego w ocenie WSA w Olsztynie w normie art. 233 §1 pkt 3 o.p. nie określono wyraźnie przesłanek umorzenia postępowania odwoławczego, lecz w piśmiennictwie i orzecznictwie jednolicie przyjmuje się, że do umorzenia postępowania odwoławczego może dojść po pierwsze w razie skutecznego cofnięcia odwołania przez stronę, po drugie z powodu bezprzedmiotowości (J. Borkowski (w:) B. Adamiak, J. Borkowski, R. Mastalski, J. Zubrzycki, Ordynacja podatkowa. Komentarz, Wrocław 2003, s. 677; wyrok NSA z 12 października 2010 r., sygn. akt I FSK 826/10). W związku z czym sąd stwierdził, że bezprzedmiotowość może dotyczyć zarówno sprawy "głównej", jak i "kwestii wpadkowych" wynikających w toku postępowania. W tym zakresie organ nie może bowiem działać w ramach tzw. uznania administracyjnego. Bezprzedmiotowość jest zatem kategorią obiektywną, a jej wystąpienie wiąże organ i obliguje go do umorzenia postępowania.