Wyrok WSA w Białymstoku z dnia 23 maja 2023 r., sygn. II SA/Bk 185/23

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Małgorzata Roleder, Sędziowie sędzia WSA Elżbieta Lemańska (spr.), asesor sądowy WSA Barbara Romanczuk, Protokolant st. sekretarz sądowy Katarzyna Derewońko, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 9 maja 2023 r. sprawy ze skargi Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. [...] w B. na uchwałę Rady Miasta Białystok z dnia 25 czerwca 2013 r. nr XLVIII/543/13 w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części osiedla Centrum w Białymstoku (rejon ul. [...]) 1. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w części, tj. w zakresie § 19 ust. 2 pkt 4 lit. "a" w odniesieniu do budynku przy ulicy [...] w B.; 2. oddala skargę w pozostałej części; 3. zasądza od Miasta Białystok na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej przy ulicy [...] w B. kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

I. W dniu 25 czerwca 2013 r. Rada Miasta Białystok podjęła uchwałę nr XLVIII/543/13 w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części osiedla Centrum w Białymstoku (rejon ul. [...] i [...]), która została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Podlaskiego z 29 lipca 2013 r. poz. 3092. W § 19 ust. 1 pkt 1-13 uchwały wymieniono niezabytkowe budynki, które objęto w planie pełną ochroną, w tym w punkcie 3 wskazano budynek przy ul. [...] w Białymstoku. Z kolei w § 19 ust. 2 pkt 4 uchwały zaznaczono, że w odniesieniu do budynków, o których mowa w ust. 1, zakazuje się: a) docieplania budynków z zewnątrz, b) nadbudowy budynków, c) zabudowy balkonów, loggii, d) zabudowy bram i podcieni oraz zawężania ich szerokości.

II. W piśmie z 15 grudnia 2022 r. Wspólnota Mieszkaniowa przy ul. [...] w Białymstoku (dalej: skarżąca, Wspólnota) wezwała organ do usunięcia naruszenia prawa w §19 ust. 1 pkt 3 w związku z ust. 2 pkt 4 lit. "a" planu polegającego na ustanowieniu zakazu docieplenia budynku przy ul. [...]. Wskazała, że budynek jako jedyny w historycznej części śródmieścia Białegostoku, położonej między ulicami [...], [...] i [...], nie posiada odnowionej elewacji. Wszystkie budynki w bezpośrednim sąsiedztwie (m.in. przy ulicach [...], [...], [...]) przeszły remont elewacji połączony z termomodernizacją i stanowią wizytówkę miasta. Natomiast elewacja ww. budynku nie była odnawiana od kilkudziesięciu lat, wymaga natychmiastowej naprawy i generalnego remontu nie tylko ze względów estetycznych, lecz również ze względu na odpadające części tynku. Wspólnota podkreśliła, że zakaz docieplenia budynku pozostaje w sprzeczności z obowiązującymi przepisami, zasadami i celami polityki energetycznej, termomodernizacji i ochrony środowiska m.in. dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków oraz dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE. Zakaz docieplenia budynku wpływa na drastyczne zwiększenie zużycia energii cieplnej wykorzystywanej nieefektywnie (z uwagi na brak termomodernizacji) i powoduje wysokie koszty dla mieszkańców (właścicieli) budynku – więcej średnio o 67% niż wydają na ogrzewanie właściciele budynków położonych w sąsiedztwie, wzniesionych w tym samym czasie ale poddanych dociepleniu. Wspólnota zaznaczyła, że do tej pory w budynku przy ulicy [...] dokonała wymiany pokrycia dachowego, okien i drzwi w części wspólnej, zmodernizowała istniejącą instalację centralnego ogrzewania. Jednak bez docieplenia ścian wydatki na ogrzanie budynku pozostają bez zmian, bowiem najistotniejsze z punktu widzenia charakterystyki cieplnej budynku jest docieplenie ścian zewnętrznych oraz fundamentów. Zakaz docieplenia ścian budynku ujęty w uchwale jest rażąco krzywdzący. Zdaniem Wspólnoty, dokonaniu modernizacji elewacji oraz dociepleniu ścian nie sprzeciwiają się względy natury architektonicznej lub ochrony konserwatorskiej. Uznając jednak walor miejsca położenia budynku, skarżąca dostrzegła konieczność zachowania dotychczasowej bryły budynku, w tym istniejących podcieni i wyglądu w aspekcie kolorystyki elewacji, zgłaszając intencję współpracy z Miejskim Konserwatorem Zabytków. Wskazała, że budynki w centrum Białegostoku, na których istnieją tzw. sgraffita lub inne elementy artystyczne, uzyskały zgodę na docieplenie ścian w zakresie nienaruszającym elementów artystycznych i remont elewacji pomimo objęcia ochroną konserwatorską. Na budynku przy ulicy [...] takie elementy artystyczne nie występują. Nie ma więc powodu, aby zakazać docieplenia jego ścian przy zachowaniu dotychczasowej kolorystyki elewacji. Także termomodernizacja nie wpłynęłaby na układ przestrzenny miasta.