Wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 29 stycznia 2020 r., sygn. II SA/Bd 1045/19

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Leszek Tyliński Sędziowie sędzia WSA Joanna Brzezińska (spr.) sędzia WSA Joanna Janiszewska - Ziołek Protokolant starszy sekretarz sądowy Dominika Znaniecka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 stycznia 2020 r. sprawy ze skargi M. W. na decyzję Wojewody z dnia [...] września 2019 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] marca 2019r. [...] Starosta [...], na podstawie art. 128 ust. 1, art. 129 ust. 1, art. 233 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2018r. poz. 2204 ze zm.), odmówił M. W. ustalenia wysokości odszkodowania za wywłaszczone, na podstawie zarządzenia Nr [...] Naczelnika Powiatu w W. z dnia [...] kwietnia 1974r. w sprawie ustalenia terenów budowlanych przeznaczonych pod budownictwo jednorodzinne i ich podziału na działki budowalne na terenie miasta N. przy ulicy [...], nieruchomości oznaczone geodezyjnie, na dzień wywłaszczania, jako działki:

1) nr [...] o łącznej powierzchni 1,4428 ha, położone w N. , zapisane w księdze wieczystej nr [...] "B" jako współwłasność Ł. K., J. K., H. W.,

2) nr [...] o łącznej powierzchni 2,4015 ha, położone w N., zapisane w księdze wieczystej nr [...] "B" jako własność H. W..

W uzasadnieniu organ szczegółowo opisał ustalony, na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, stan faktyczny sprawy podkreślając, iż w związku z wywłaszczeniem przedmiotowych nieruchomości zostało ustalone ostatecznymi decyzjami administracyjnymi (z maja 1975r.) odszkodowanie, a następnie wypłacono je osobom wywłaszczonym (w ratach). Nadto skarżącemu i jego bratu - jako dorosłym dzieciom nadano własność działek odpowiednio nr [...] o pow. 829m2 i nr [...] o pow. 828m2 (decyzje Naczelnika Powiatu w W. z [...] lutego 1975r.) - zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 lipca 1972r. o terenach budownictwa jednorodzinnego i zagrodowego oraz o podziale nieruchomości w miastach i osiedlach (Dz.U. Nr 27, poz. 92) stanowiącej podstawę wywłaszczenia. Organ wskazał, że zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami problematyka ustalenia odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości uregulowana jest w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2018r. poz. 2204 ze zm., dalej "u.g.n."), - dział III wykonywanie, rozdział 5. Stosownie do treści art. 128 ust. 1 u.g.n., wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw. Według art. 129 ust. 1 u.g.n., odszkodowanie ustala starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, w decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości, z zastrzeżeniem ust. 5. W świetle ust. 5 starosta wydaje odrębną decyzję o odszkodowaniu m.in. na wniosek właściciela wywłaszczonej nieruchomości lub gdy nastąpiło pozbawienie praw do nieruchomości bez ustalenia odszkodowania, a obowiązujące przepisy przewidują jego ustalenie. Powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych Starosta stwierdził, że przepisy art. 129 ust. 5 pkt 3 i art. 233 u.g.n. mają zastosowanie do stanów faktycznych sprzed wejścia w życie ustawy o gospodarce nieruchomościami, a to oznacza obowiązek uregulowania roszczeń sprzed 1 stycznia 1998r. Dotyczy to jednak spraw, w których wydano pozostający w obrocie prawnym akt w zakresie odjęcia własności nieruchomości, a nie zostało do tej pory ustalone i wypłacone odszkodowanie z tego tytułu, mimo że przepisy na podstawie których nastąpiło przejęcie, takie odszkodowanie przewidywały. Ustawa z dnia 6 lipca 1972r. o terenach budownictwa jednorodzinnego i zagrodowego oraz o podziale nieruchomości w miastach i osiedlach przewidywała wypłatę odszkodowań za nieruchomości przejęte na rzecz Skarbu Państwa na podstawie przepisów o wywłaszczaniu nieruchomości (art. 10 ustawy). Wypłata odszkodowania była więc koniecznym następstwem przejęcia nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa i była działaniem podejmowanym z urzędu. Przejęcie nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa powodowało więc wszczęcie postępowania o wypłatę odszkodowania. Zgodnie z art. 233 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami, sprawy wszczęte, lecz nie zakończone decyzją ostateczną przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, prowadzi się na podstawie jej przepisów. Przepisy te zaś przewidują, że wywłaszczenie własności nieruchomości następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tego prawa (art. 128 u.g.n.). Organ przyjął zatem, że materialnoprawną podstawą orzeczenia o odszkodowaniu jest powyższy przepis. Z kolei przepis art. 129 ust. 5 pkt 3 tej ustawy przyznaje staroście jako organowi administracji publicznej kompetencję do wydania, inaczej niż przewiduje to zasada z art. 129 ust. 1 tej ustawy, odrębnej decyzji o odszkodowaniu.