Wyrok WSA w Kielcach z dnia 29 sierpnia 2019 r., sygn. II SA/Ke 476/19

Transport

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Krzysztof Armański (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Beata Ziomek, Asesor WSA Agnieszka Banach, Protokolant Starszy inspektor sądowy Sebastian Styczeń, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 sierpnia 2019 r. sprawy ze skargi [...] na uchwałę Rady Gminy Piekoszów z dnia 23 lutego 2017r. nr XXXVII/254/2017 w przedmiocie określenia przystanków komunikacyjnych w gminie oraz ustalenia zasad korzystania z tych obiektów i stawki opłaty za korzystanie z przystanków komunikacyjnych I. stwierdza nieważność § 3 ust. 1 zaskarżonej uchwały, II. zasądza od Gminy Piekoszów na rzecz [...] kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Rada Gminy Piekoszów podjęła w dniu 23 lutego 2017 r. uchwałę nr XXXVII/254/2017 w sprawie określenia przystanków komunikacyjnych w Gminie Piekoszów oraz ustalenia zasad korzystania z tych obiektów i stawki opłaty za korzystanie z przystanków komunikacyjnych. W podstawie prawnej uchwały powołano przepisy art. 18 ust. 2 pkt 15, art. 40 ust. 2 pkt 3, 4, art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2016 r. poz. 446 ze zm.), dalej u.s.g., oraz art. 15 ust. 1 pkt 6 i ust. 2 oraz art. 16 ust. 4-7 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz.U. z 2016 r. poz. 1867 ze zm.). W § 3 pkt 1 uchwały ustalono stawkę opłaty w wysokości 0,05 zł za jedno zatrzymanie na przystankach komunikacyjnych określonych w załączniku nr 1.

W złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach skardze na ww. uchwałę, poprzedzonej wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa, A. b. wniósł o stwierdzenie nieważności § 3 pkt 1 uchwały oraz zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania sądowego. Skarżący zarzucił naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. art. 16 ww. ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, zwanej dalej u.p.t.z., poprzez niewłaściwe zastosowanie i wprowadzenie stawek o dyskryminującym charakterze. Mianowicie Rada Gminy, przyjmując jednolitą dla operatorów i wszystkich przewoźników (w wysokości maksymalnej ustawowej) stawkę w kwocie 0,05 zł za jedno zatrzymanie środka transportu na przystanku komunikacyjnym - pomimo, że art. 16 ust. 4 u.p.t.z. jasno wymaga zastosowania przy ustalaniu wysokości stawki niedyskryminujących zasad. W przedmiotowej uchwale nie postarano się w żaden sposób uwzględnić odmiennych sytuacji operatorów i różnych przewoźników - co w efekcie doprowadziło do dyskryminacji niektórych z nich, w tym skarżącego. Przyjęte uchwałą rozwiązanie jest całkowicie sprzeczne z założeniami ustawy, co wprost wynika z uzasadnienia jej projektu, gdzie wskazano, że niedyskryminujące zasady odnoszą się w szczególności do takich kwestii jak np. "uwzględnienie wielkości taboru, jakim wykonywany jest przewóz". Na kwestię tą w toku całego procesu legislacyjnego silnie wskazywał również Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów - mając na uwadze duże ryzyko poszkodowania przez gminy podejmujące przedmiotowe uchwały mniejszych przewoźników. A. B. odwołał się w tym zakresie do uwag zgłoszonych do projektu ustawy, podkreślając, że ich uwzględnienie nastąpiło poprzez wprowadzenie do ustawy pojęcia "niedyskryminujących stawek", co w jasny sposób wyjaśnia intencje ustawodawcy. Skarżący powołał się na szereg orzeczeń sądów administracyjnych w przedmiotowym zakresie i podniósł, że w transporcie publicznym na terenie Gminy Piekoszów występują minimum dwa rodzaje autobusów - duże i małe. Małe autobusy to przykładowo pojazdy o liczbie miejsc 22 włącznie, zaś duże powyżej tej liczby. Rozgraniczenie takie przyjęte zostało przez samorządy przy wnoszeniu opłaty od środków transportu - deklaracja DT-1. Tym samym w przypadku podatku od środków transportu gmina dostrzega rozgraniczenie, natomiast w przypadku przystanków już nie. Potwierdzeniem tego stanowiska jest odgórnie wprowadzony formularz deklaracji od środków transportu DT-1 zawierający ów podział. Na tym tle brak podziału przy opłatach za przystanki wynika stricte z chęci uzyskania większych, nienależnych gminie dochodów, co w praktyce jest dyskryminacją części przewoźników. Istotna jest też długość pojazdu "małego" na poziomie 5-7 metrów, co stanowi średnio połowę długości "dużego" autobusu (12-14 metrów). "Mały" autobus zajmuje dwukrotnie mniej miejsca na przystanku czy dworcu. Podobnie ilość pasażerów autobusu małego na poziomie 20 osób jest co najmniej dwukrotnie mniejsza niż autobusu dużego (średnio 50 osób), co przekłada się przykładowo na dwa razy więcej śmieci na przystanku, a co za tym idzie dwukrotnie większe koszty utrzymania przystanku w czystości. Stosowanie jednolitej stawki dla obu typów pojazdów "dużego" i "małego" jest, zdaniem strony, bezspornie dyskryminacją, o której mówi ustawodawca. Podobne rozgraniczenia są powszechnie stosowane i przyjęte za regułę przy wnoszeniu opłat przykładowo za parkingi. Przewoźnik płaci więcej za autobus czy samochód ciężarowy niż za osobowy. Skarżący świadczy usługi przewozu osób na linii regularnej Korczyn - Kielce i czynił opłaty za korzystanie z przystanków na terenie Gminy Piekoszów, a co za tym idzie posiada legitymację do wniesienia przedmiotowej skargi - zarówno w interesie własnym jak i społecznym. W tym zakresie powołano się na art. 6 ust. 1 oraz art. 5 ust. 1 u.p.t.z.