Wyrok WSA w Warszawie z dnia 27 czerwca 2019 r., sygn. VII SA/Wa 3025/18

Budowlane prawo

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Paweł Groński (spr.), Sędziowie sędzia WSA Grzegorz Antas, sędzia WSA Joanna Gierak - Podsiadły, po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 27 czerwca 2019 r. sprawy ze skargi G Z na postanowienie Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] października 2018 r. znak: [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia [...] października 2018 r., znak: [...]Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego (dalej jako: GINB), działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 127 § 3 oraz art. 144 ustawy 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r., poz. 1257 ze zm., dalej jako: k.p.a.), po rozpatrzeniu wniosku G Z o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej postanowieniem Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] września 2018 r., znak: [...]odmawiającym wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji, utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.

Z akt sprawy wynika, że postanowieniem z dnia [...] września 2018 r. GINB odmówił wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji [...]Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego (dalej jako: [...]WINB) z dnia [...] stycznia 2014 r., nr [...], znak: [...]utrzymującej w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w [...] (dalej jako: PINB w [...] ) z dnia [...] listopada 2013 r., nr [...], znak: [...] nakazującą G Z rozbiórkę trzech budowli na dz. nr [...]przy ul. [...], gm. [...].

GINB ocenił, że w niniejszej sprawie nie jest dopuszczalne wszczęcie postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji [...]WINB z dnia [...] stycznia 2014 r., nr [...]z uwagi na fakt uprzedniego oddalenia przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie prawomocnym wyrokiem z dnia 5 sierpnia 2014 r., sygn. akt: VII SA/Wa 578/14 skargi na tę decyzję. Organ powołał się na treść art. 61 a § 1 k.p.a., zgodnie z którym gdy żądanie zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ administracji publicznej wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. Wśród "innych uzasadnionych przyczyn" uzasadniających odmowę wszczęcia postępowania GINB wymienił sytuację, w której kwestie, których zbadania żąda wnioskodawca, objęte są powagą rzeczy osądzonej. Zdaniem GINB brak możliwości wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji, od której sąd administracyjny prawomocnym wyrokiem oddalił skargę wynika z art. 170 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, dalej jako: "p.p.s.a."), zgodnie z którym orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe, a w przypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby oraz z faktu, że sąd administracyjny, niezależnie od treści skargi, ma obowiązek zbadania z urzędu wystąpienia wszystkich przesłanek wymienionych w art. 156 k.p.a. Dlatego oddalenie skargi przez sąd administracyjny - a więc uznanie, że w chwili wydawania zaskarżonej decyzji nie była ona prawnie wadliwa z punktu widzenia ustanowionych kryteriów kontroli legalności rozstrzygnięć administracyjnych - zamyka organom administracji publicznej drogę do stwierdzenia jej nieważności z uwagi na związanie organu prawomocnym orzeczeniem. Jak stwierdził GINB próby wyeliminowania takiego rozstrzygnięcia z obrotu prawnego w drodze stwierdzenia nieważności stanowiłyby niedopuszczalną ingerencję organu w prawomocne orzeczenie sądu, gdyż sąd z urzędu ma obowiązek ustalić, czy występują okoliczności uzasadniające stwierdzenie nieważności decyzji. Jeżeli zatem przyczyny nieważności nie występowały w chwili wydawania decyzji, to nie powstaną one również po jej wydaniu, a więc wszystkie mogą być ujawnione w postępowaniu przed sądem administracyjnym.