Wyrok WSA w Opolu z dnia 31 października 2018 r., sygn. I SA/Op 248/18

Podatek dochodowy od osób fizycznych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzena Łozowska (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Gerard Czech Sędzia WSA Marta Wojciechowska Protokolant Starszy inspektor sądowy Maria Żymańczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 października 2018 r. sprawy ze skargi A. S. i D. S. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Opolu z dnia 12 kwietnia 2017 r. nr [...] w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2010 r. I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Opolu na rzecz skarżących kwotę 7.038,00 zł (słownie złotych: siedem tysięcy trzydzieści osiem 00/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia 12 kwietnia 2017 r. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Opolu, działając na podstawie art. 233 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201 ze zm.), po rozpatrzeniu odwołania D. S. i A. S. (określanych dalej jako: podatnicy, strony, skarżący) od decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w Kluczborku z dnia 31 października 2016 r. w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2010 r. w wysokości 94.389,00 zł utrzymał zaskarżoną w mocy.

Z uzasadnienia decyzji wynika, że po przeprowadzeniu kontroli podatkowej działalności gospodarczej prowadzonej przez skarżącego w zakresie świadczenia usług remontowo-budowlanych, projektowych, kosztorysowych i najmu oraz kontroli prawidłowości rozliczenia dokonanego przez jego małżonkę - D. S. oraz po zbadaniu ksiąg podatkowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2010 r., organ I instancji stwierdził nieprawidłowości w złożonym przez małżonków rozliczeniu podatku dochodowego od osób fizycznych za 2010 r. Wskazano, że skarżący w 2010 r. wynajmował część nieruchomości położonej w [...] przy ul. [...], a uzyskiwane z tego tytułu przychody z najmu rozliczał w działalności gospodarczej. W związku z najmem zaliczył do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne dotyczące wskazanego lokalu w wysokości 13.325,00 zł. Skarżąca uzyskiwała w 2010 r. dochody z najmu lokalu znajdującego się w nieruchomości położonej w [...] przy ul. [...], które były rozliczane w ramach tzw. najmu prywatnego, a nie w ramach działalności gospodarczej, w związku z czym nie była prowadzona podatkowa księga przychodów i rozchodów. Do kosztów uzyskania przychodów zaliczyła ona odpisy amortyzacyjne dotyczące wskazanego lokalu w wysokości 20.637,50 zł. Ponadto małżonkowie uzyskali dochód ze sprzedaży w 2010 r. nieruchomości (na prawach wspólności ustawowej), które nabyli w 2010 r. i w latach wcześniejszych. W dniu 13 października 2008 r. zakupili lokal użytkowy położony w [...] przy ul. [...] o pow. 144,50 m i w dniu 18 stycznia 2010 r. lokal mieszkalny położony w [...] przy ul. [...] o pow. 65,40 m² , a następnie sprzedali 3 lokale mieszkalne, tj.: lokal użytkowy przy ul. [...] po otrzymaniu stosownych zezwoleń oraz przeprowadzonym remoncie został podzielony na dwa lokale mieszkalne, a ich sprzedaż nastąpiła w dniu 15 lutego 2010 r. i w dniu 8 kwietnia 2010 r. Natomiast dla lokalu stanowiącego pomieszczenia gospodarcze została sporządzona umowa darowizny z 8 kwietnia 2010 r. Z kolei lokal mieszkalny przy ul. [...] został sprzedany w dniu 22 czerwca 2010 r. Według wyjaśnień skarżącego lokale sprzedane w 2010 r. zostały wyremontowane, a prace remontowe zostały wykonane we własnym zakresie, a częściowo korzystano z usług podwykonawców. Nie przedłożono żadnych rachunków potwierdzających wydatki na remont lokali. Dokonując oceny tych okoliczności organ I instancji uznał, że podjęte przez małżonków w sposób zorganizowany działania polegające na kupnie, przekształceniu, przeprowadzeniu prac remontowo-budowlanych, a następnie sprzedaży opisanych wyżej lokali mieszkalnych świadczyły o prowadzeniu przez nich działalności gospodarczej w zakresie handlu nieruchomościami bez jej zgłoszenia. Działalność ta, polegająca na zakupie i sprzedaży przez małżonków nieruchomości miała w ocenie organu I instancji wszelkie cechy pozarolniczej działalności gospodarczej określone w art. 5a pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w jego brzmieniu obowiązującym w 2010 r. (Dz. U. z 2010 r. Nr 51 poz. 307 ze zm., zwana dalej: "u.p.d.o.f."). Była to bowiem działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzona we własnym imieniu i na własny rachunek, zaś przychody z niej uzyskane nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 u.p.d.o.f. Na podstawie art. 14 u.p.d.o.f. w związku z jej art. 10 ust. 1 pkt 3 przychód z tej działalności, w odniesieniu do każdego z małżonków, obliczono w kwocie 225.500,00 zł. W zakresie kosztów uzyskania przychodów zakwestionowano m.in. zaliczenie przez skarżącego do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od części budynku położonego w [...] przy ul. [...]. Organ I instancji stosownie do art. 193 § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm., zwana dalej: "Ordynacja podatkowa") uznał księgi podatkowe za nierzetelne po stronie przychodów i kosztów za wskazane okresy. W myśl art. 23 § 2 Ordynacji podatkowej odstąpiono od określenia podstawy opodatkowania w drodze oszacowania i podstawę tę określono na podstawie dowodów zebranych w toku prowadzonej kontroli oraz postępowania podatkowego, tj. aktów notarialnych, faktur VAT oraz rachunków dokumentujących sprzedaż i zakup. Ustalenia, w zakresie odnoszącym się do uznania za obrót nieruchomościami nabywania i zbywania lokali, odniesiono także do skarżącej, gdyż zarówno nabycie jak i zbycie nieruchomości było dokonywane w ramach ustawowej wspólności małżeńskiej. Skarżąca nie prowadziła w 2010 r. dokumentacji podatkowej, w tym podatkowej księgi przychodów i rozchodów, lecz organ I instancji na podstawie art. 23 § 2 Ordynacji odstąpił od określenia podstawy opodatkowania w drodze oszacowania i podstawę tę określił na podstawie dowodów wymienionych powyżej w odniesieniu do skarżącego. Ponadto z tytułu wynajmu w 2010 r. części nieruchomości przy ul. [...], podatniczka uzyskała przychód w łącznej wysokości 21.900,00 zł. Podobnie jak w przypadku podatnika, organ zakwestionował prawidłowość zaliczenia do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od wynajmowanego lokalu, które były dokonywane od wartości początkowej ustalonej na podstawie operatu szacunkowego, w którym wartość 1 m² w całym budynku ustalono na kwotę 6.500 zł, przez co od powierzchni wynajmowanej przez podatniczkę, tj. 127 m², o wartości 825.500,00 zł przy stawce amortyzacji 2,5%, wyniosły one kwotę 20.637,50 zł. Zdaniem organu, tak jak w przypadku męża, nie było podstaw prawnych do ustalenia wartości początkowej składnika majątku w oparciu o przepis art. 22g ust. 9 u.p.d.o.f.