Wyrok WSA w Łodzi z dnia 8 listopada 2017 r., sygn. I SA/Łd 780/17

Interpretacje podatkowe; Podatek od towarów i usług

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział I w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Tomasz Adamczyk Sędziowie: Sędzia NSA Paweł Janicki (spr.) Sędzia WSA Paweł Kowalski Protokolant: St. sekretarz sądowy Dominika Borowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 listopada 2017 r. sprawy ze skargi A Spółki Akcyjnej z siedzibą w Ł. na postanowienie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie wydania interpretacji dotyczącej przepisów prawa podatkowego dotycząca podatku dochodowego od osób prawnych 1. uchyla zaskarżone postanowienie; 2. zasądza od Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na rzecz strony skarżącej kwotę 597 (pięćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, postanowieniem z [...]r., utrzymał w mocy postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K., działającego z upoważnienia Ministra Rozwoju i Finansów z [...] r., którym odmówiono A S.A. w Ł. wszczęcia postępowania w sprawie wniosku wspólnego o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy kapitał zapasowy (odpowiadający wartości agio) spółki, który może w przyszłości zostać pokryty na skutek potrącenia wzajemnych wierzytelności spółki i akcjonariuszy spółki oraz na skutek aportu wierzytelności pożyczkowych (oraz z tytułu odsetek od tych pożyczek) przysługującej akcjonariuszom spółki wobec spółki, będzie stanowić część kapitału własnego wnioskodawcy w rozumieniu art. 16 ust. 7h u.p.d.o.p., dla potrzeb niedostatecznej kapitalizacji (pytania oznaczone we wniosku nr 2 i 3).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca obecnie jest spółką akcyjną, podlegającą w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, niezależnie od miejsca ich osiągania. W przeszłości spółka funkcjonowała w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (następnie w 2006 r. została przekształcona w spółkę akcyjną). W 2003 r. (zatem na moment, gdy spółka funkcjonowała w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) podjęta została uchwała walnego zgromadzenia spółki w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego spółki w drodze ustanowienia nowych udziałów. Wszystkie nowo utworzone udziały spółki zostały przeznaczone do objęcia przez podmiot nieposiadający siedziby na terytorium Polski (dalej: "były wspólnik"). W związku z powyższym, były wspólnik wpłacił do spółki kwotę odpowiadającą cenie objęcia udziałów (wyższej od wartości nominalnej obejmowanych udziałów) tytułem opłacenia udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym. Niemniej z uwagi na konieczność uzyskania Zgody Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na objęcie nowo utworzonych udziałów spółki przez byłego wspólnika, rejestracja podwyższenia kapitału zakładowego nie została dokonana na ten moment, lecz została przesunięta do momentu zakończenia wskazanej procedury i uzyskania zgody (w roku kolejnym). Mając na uwadze powyższe, w celu uregulowania czasowej możliwości korzystania przez spółkę ze środków pieniężnych przekazanych jej przez byłego wspólnika w 2003 r. tytułem wpłaty na kapitał, w 2004 r. doszło do zawarcia umowy pożyczki (w zakresie kwoty odpowiadającej wartości środków pieniężnych przekazanych pierwotnie tytułem wpłaty na kapitał). Zatem, do czasu spłaty kwoty pożyczki, dokonana przez byłego wspólnika wpłata na kapitał była traktowana jako pożyczka. Jednocześnie, w umowie pożyczki wskazano, że spłata kwoty pożyczki nastąpi przez potrącenie kwoty głównej pożyczki z wpłatą tytułem opłacenia udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym. Efektywnie, w związku z zaciągniętą pożyczką, spółka była zobowiązana do zwrotu kwoty głównej oraz zapłaty odsetek na rzecz byłego wspólnika. Wskazana pożyczka nie była pożyczką podporządkowaną. Następnie, w 2004 r. w związku z uzyskaniem zgody Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na objęcie nowo utworzonych udziałów spółki, doszło do rejestracji podwyższenia kapitału zakładowego spółki. Były wspólnik objął udziały w podwyższonym kapitale zakładowym spółki, o określonej w umowie spółki wartości nominalnej, po cenie wyższej od ich wartości nominalnej, przy czym nadwyżka osiągnięta przy wydaniu przedmiotowych udziałów powyżej ich wartości nominalnej, została przekazana na kapitał zapasowy spółki (powstało tzw. agio). W powyższym zakresie, zobowiązanie byłego wspólnika do zapłaty ceny objęcia nowo utworzonych udziałów spółki zostało uregulowane na podstawie oświadczenia o potrąceniu (przedstawionego byłemu wspólnikowi przez spółkę), poprzez potrącenie wzajemnych wierzytelności spółki oraz byłego wspólnika, w postaci: wierzytelności tytułem zwrotu kwoty głównej pożyczki przysługującej byłemu wspólnikowi wobec spółki oraz wierzytelności tytułem zapłaty ceny za udziały przysługującej spółce wobec byłego wspólnika, który objął udziały w podwyższonym kapitale zakładowym spółki. Wskutek tego potrącenia obie wierzytelności zostały wzajemnie rozliczone (potrącone) i w efekcie wygasły. Wzajemne wierzytelności będące przedmiotem potrącenia miały charakter pieniężny, były wymagalne i nieprzedawnione oraz mogły być dochodzone przed sądem lub innym organem państwowym na moment potrącenia. Niewykluczone, że w przyszłości również będzie dochodziło do podwyższenia kapitału zakładowego spółki w drodze emisji akcji (z uwagi na fakt, że obecnie spółka funkcjonuje w formie spółki akcyjnej), i objęcia nowo wyemitowanych akcji po cenie emisyjnej wyższej niż ich wartość nominalna, gdzie powstała ewentualnie nadwyżka ceny emisyjnej akcji ponad ich wartość nominalną może zostać przekazana na kapitał zapasowy spółki. Jednocześnie, nie wyklucza się, że jeśli spółka będzie posiadać zobowiązania z tytułu pożyczek udzielonych jej przez akcjonariuszy, obejmujących takie nowo wyemitowane akcje, rozliczenie wzajemnych wierzytelności spółki oraz akcjonariuszy, w postaci: wierzytelności tytułem zwrotu pożyczek (oraz potencjalnie odsetek od tych pożyczek) przysługującej akcjonariuszom wobec spółki oraz wierzytelności tytułem zapłaty ceny emisyjnej za akcje przysługującej spółce wobec akcjonariuszy, którzy obejmą akcje w podwyższonym kapitale zakładowym spółki może zostać przeprowadzone w formie potrącenia. W przyszłości, nie wyklucza się również pokrycia podwyższonego kapitału zakładowego spółki w formie wkładu niepieniężnego (aportu) wierzytelności pożyczkowych posługujących akcjonariuszom spółki, i przekazania powstałej potencjalnie nadwyżki wartości wkładu niepieniężnego ponad wartość nominalną nowo wyemitowanych akcji na kapitał zapasowy (jako tzw. agio). Jednocześnie, spółka aktualnie posiada oraz w przyszłości może posiadać zobowiązania z tytułu pożyczek, zaciągniętych od podmiotów, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 u.p.d.o.p. (przy czym finansowanie udzielone na rzecz spółki, może przybrać również inną formę, w tym np. emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym). W związku z zaciągniętymi pożyczkami, spółka jest (i będzie w przyszłości) zobowiązana do płatności odsetek na rzecz tych podmiotów i potencjalnie stosowania ograniczeń w zakresie możliwości zaliczenia tych odsetek do kosztów uzyskania przychodów na podstawie regulacji w zakresie tzw. niedostatecznej kapitalizacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 u.p.d.o.p. Umowy pożyczek, w stosunku do których mogą znaleźć ograniczenia wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 u.p.d.o.p., zostały zawarte po 31 grudnia 2014 r., również kwoty wynikające z tych pożyczek zostały faktycznie przekazane po 31 grudnia 2014 r. Spółka nie stosuje regulacji w zakresie ograniczenia możliwości zaliczania odsetek do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15c u.p.d.o.p. (tj. spółka nie dokonała wyboru stosowania tych regulacji na podstawie art. 15c ust. 1 oraz ust. 12 u.p.d.o.p.).