Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 14 czerwca 2016 r., sygn. I SA/Po 309/16

 

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ireneusz Fornalik Sędziowie Sędzia WSA Waldemar Inerowicz (spr.) Sędzia WSA Aleksandra Kiersnowska - Tylewicz Protokolant st. sekr. sąd. Agnieszka Ratajczak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 maja 2016r. sprawy ze skargi Komornika Sądowego na interpretację indywidualną Ministra Finansów działającego przez organ upoważniony Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług I. uchyla zaskarżoną interpretację; II. zasądza od Ministra Finansów działającego przez organ upoważniony Dyrektora Izby Skarbowej na rzecz skarżącego kwotę [...] zł ( [...] złotych 00/100 ) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wnioskiem złożonym w dniu [...], uzupełnionym w dniu [...], J. K., komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w [...] (dalej jako: komornik, wnioskodawca lub skarżący) wystąpił do Dyrektora Izby Skarbowej w P. - upoważnionego przez Ministra Finansów o udzielenie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie: podstawy opodatkowania opłaty egzekucyjnej, momentu powstania obowiązku podatkowego dla niektórych czynności zdefiniowanych w art. 45 do art. 58 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 790 ze zm. - w skrócie: "u.k.s.e."), zwolnienia od podatku VAT zaliczek na wydatki i koszty celowe, opłat pobieranych w sprawach alimentacyjnych i ze stosunku pracy oraz opłat pobieranych w sprawach działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 613 ze zm. - w skrócie: "O.p."), grzywien, kar pieniężnych oraz kosztów sądowych.

Opisując we wniosku zdarzenie przyszłe komornik wskazał, że interpretacją ogólną z dnia 9 czerwca 2015 r., nr PTI.050.1.2015.LJU.19, Minister Finansów uchylił swoją wcześniejszą interpretację z dnia 30 lipca 2004 r., nr PP10-812-802/04MR/1556PP, stwierdzając, że zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 ze zm. - w skrócie: "ustawa o PTU") oraz zgodnie z orzecznictwem sądowym, a zwłaszcza w świetle wniosku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej "TSUE") komornik sądowy - wykonując w szczególności czynności egzekucyjne - prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o PTU działając w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Ponadto Minister Finansów stwierdził, że do tych czynności nie ma zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o PTU, a zatem wykonywanie czynności egzekucyjnych przez komornika sądowego podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na zasadach ogólnych. Interpretacja ta stwierdza także, że dotychczasowe zwolnienie komorników sądowych z obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług, z tytułu wykonywanych czynności egzekucyjnych za wynagrodzeniem, obowiązuje do dnia 30 września 2015 r. Wysokości i rodzaje opłat za czynności wykonywane przez komorników określa u.k.s.e. oraz rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 10 marca 2006 r. w sprawie wysokości opłat za czynności niebędące czynnościami egzekucyjnymi (Dz. U. Nr 42, poz. 289, ze zm. - w skrócie: rozporządzenie MS"), tym samym, w związku z art. 29a ust. 1 ustawy o PTU, nie budzi wątpliwości, że opłaty te pobierane przez komorników za czynności inne niż egzekucyjne oraz za czynności egzekucji świadczeń niepieniężnych będą opodatkowane stawką podstawową w wysokości 23% VAT i dokumentowane fakturą VAT. Dotyczyć to będzie w szczególności opłat wymienionych w katalogu rozporządzenia MS oraz opłat i wydatków enumeratywnie wymienionych przepisami u.k.s.e., jakim są: - koszty wierzyciela na wydatki celowe niebędące czynnościami egzekucyjnymi, - koszty wierzyciela na wydatki komornika wybranego z wyboru (w trybie art. 8 ust. 11 u.k.s.e.), - opłaty stałe za przeprowadzenie egzekucji świadczeń niepieniężnych (art. 50, art. 51, art. 53, art. 54, art. 56, art. 57 i art. 58 u.k.s.e.). Uiszczenie tych kosztów celowych i opłat uzależnia podjęcie czynności egzekucyjnych przez komornika, a ich wysokość nie może być w żaden sposób kwestionowana przez uczestników postępowania egzekucyjnego, gdyż są one określone normami bezwzględnie obowiązującymi. Dla ww. opłat stałych w przypadku ich opodatkowania VAT obowiązek podatkowy jest w pełni tożsamy z regulacją określoną w art. 19a ust. 1 ustawy o PTU i powstaje z chwilą wykonania danej czynności egzekucyjnej. Zupełnie odmiennie przedstawia się sytuacja opodatkowania podatkiem VAT od pobieranych przez komornika opłat stosunkowych wymienionych w art. 45 - 49 u.ks.e. mających zastosowanie w wypadku egzekucji świadczeń pieniężnych. Wyjątkiem od tego jest opłata z art. 45 u.k.s.e., za wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia roszczenia pieniężnego, którą uiszcza uprawniony składający wniosek o takie zabezpieczenie, a sama opłata ma cechy zbliżone do opłat stałych, których opodatkowanie VAT jest oczywiste.