Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 31 maja 2016 r., sygn. I SA/Gd 1540/15

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Wojtynowska, Sędziowie Sędzia NSA Małgorzata Gorzeń (spr.), Sędzia WSA Krzysztof Przasnyski, Protokolant Starszy Sekretarz sądowy Agnieszka Rupińska, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 31 maja 2016 r. sprawy ze skargi K.M. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w G. z dnia 28 sierpnia 2015 r., nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji ostatecznej w sprawie podatku akcyzowego za grudzień 2005 r. oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia 19 listopada 2010 r. Dyrektor Izby Celnej uchylił w całości decyzję Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej i określił K.M. zobowiązanie podatkowe w podatku akcyzowym za miesiąc grudzień 2005 r. Wyrokiem z dnia 7 czerwca 2011 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku oddalił skargę na powyższą decyzję. Rozstrzygnięcie to zostało utrzymane przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie, który wyrokiem z dnia 10 października 2013 r., oddalił skargę kasacyjną.

W dniu 23 marca 2015 r. do Izby Celnej wpłynął wniosek K.M. o wznowienie postępowania zakończonego wydaniem decyzji z dnia 19 listopada 2010 r. Jako przesłankę wznowienia podatnik wskazał przepis art. 240 § 1 pkt 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.).

Dyrektor Izby Celnej , postanowieniem z dnia 10 kwietnia 2015 r., wznowił na żądanie strony, postępowanie zakończone decyzją ostateczną. Następnie, decyzją z dnia 13 maja 2015 r. odmówił uchylenia ostatecznej decyzji Dyrektora Izby Celnej z dnia 19 listopada 2010 r.

Po rozpoznaniu odwołania, decyzją z dnia 28 sierpnia 2015 r. Dyrektor Izby Celnej utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji. Uzasadniając decyzję Dyrektor wskazał, że jako podstawę wniosku o wznowienie postępowania podatnik wskazał wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 lutego 2015 r. w sprawie sygn. akt SK 14/12, który jego zdaniem ma wpływ na treść wydanej decyzji Dyrektora Izby Celnej. We wniosku wskazano, że § 6 ust. 5 w zw. z § 5 pkt 1 w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2003 r. oraz z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie podatku akcyzowego, w zakresie w jakim dotyczy przypadków nieświadomego przyjęcia przez sprzedającego oświadczenia o przeznaczeniu nabywanego oleju na cele opałowe zawierającego nieprawdziwe dane, jest niezgodny z art. 64 ust. 1 i 3 w zw. z art. 2 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. W okresie, którego dotyczy orzeczenie TK obowiązywał art. 35a ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług, który stanowił, iż sprzedawca wyrobów akcyzowych wymienionych w poz. 1, 13, 14, 19 i 21 załącznika nr 6 do ustawy może żądać od nabywcy okazania dowodu tożsamości lub innego dokumentu identyfikującego nabywcę, w przypadkach gdy przepisy nakładają na nabywcę obowiązek złożenia oświadczenia o przeznaczeniu tych wyrobów. W ocenie podatnika z przepisu tego nie wynikał obowiązek sprzedawcy sprawdzania danych personalnych nabywcy, lecz możliwość takiego sprawdzenia. Skoro zatem z przepisów wynikał jedynie obowiązek uzyskania oświadczenia o przeznaczeniu oleju na cele opałowe, to w przypadkach, gdy oświadczenia te zawierają elementy wskazane w § 6 ust. 2 rozporządzenia z dnia 22 marca 2002 r., brak było podstaw prawnych do obciążenia podatkiem akcyzowym w wysokości wynikającej z zastosowania do sprzedaży oleju opałowego stawek podatkowych przewidzianych dla olejów napędowych, w sytuacji gdy nabywca wskazał w oświadczeniu dane nieprawdziwe. Trybunał Konstytucyjny w przedmiotowym wyroku wskazał na element podmiotowy leżący po stronie sprzedawcy tj. brak świadomości, że nabywca zawarł w oświadczeniu składanym sprzedawcy nieprawdziwe dane. Trybunał stwierdził, że w świetle art. 64 ust. 1 i 3 w zw. z art. 2 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji RP podatnik nie może ponosić negatywnych konsekwencji składania fałszywych oświadczeń przez osoby trzecie - nabywców oleju opałowego, w przypadku gdy nie miał on świadomości, że przyjmuje oświadczenie zawierające nieprawdziwe dane. Przepisy rozporządzeń obowiązujących do dnia 30 kwietnia 2004 r., (których zgodność z Konstytucją RP badał Trybunał Konstytucyjny) zostały uchylone, a w ich miejsce Minister Finansów wydał rozporządzenie z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie obniżenia stawek podatku akcyzowego (obowiązujące od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 1 marca 2009 r.). Zdaniem podatnika z analizy tekstu rozporządzeń wynika, że przepisy rozporządzeń z dnia 22 marca 2002 r. i 23 grudnia 2003 r. zostały przeniesione do rozporządzenia z dnia 22 kwietnia 2004 r. w zakresie obowiązku uzyskiwania oświadczeń oraz elementów jakie powinny one zawierać (dodano jedynie obok imienia i nazwiska nabywcy wymóg uzyskania nr NIP i PESEL). Podatnik zauważył też, że w ustawie o podatku akcyzowym brak było przepisu, z którego wynikałby obowiązek weryfikacji materialnej elementów oświadczenia przez sprzedającego. Podatnik wskazał, że część orzecznictwa sądowoadministracyjnego przyjmuje jako podstawę takiej weryfikacji przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych. Zdaniem strony nie miała ona ustawowego obowiązku weryfikacji materialnej oświadczeń i okoliczność taka nie może obciążać sprzedawcy. W jego ocenie organy podatkowe nie dokonały zbadania oraz wykazania przesłanki dotyczącej świadomości w trakcie postępowania podatkowego, okoliczności te winny być przedmiotem rozważań, jak również weryfikacji w trakcie postępowania podatkowego. W ocenie podatnika słuszne i uzasadnione jest, żeby dokonać ponownej weryfikacji oświadczeń załączonych do faktur ze sprzedaży oleju opałowego za 2005r., jak również zasadne jest rozważenie i dokonanie wykładni przepisów rozporządzenia jak i przepisów ustawy o podatku akcyzowym, w zakresie przypadków nieświadomego przyjęcia przez sprzedawcę oświadczenia o przeznaczeniu nabywanego oleju na cele opałowe zawierającego nieprawdziwe dane.