Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 3 lutego 2016 r., sygn. IV SA/Gl 543/15

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA Stanisław Nitecki Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga - Gajewska Sędzia WSA Edyta Żarkiewicz (spr.) Protokolant Monika Rał po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 lutego 2016 r. sprawy ze skargi Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy w K. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie nakazu inspektora pracy 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzający ją nakaz Inspektora Pracy Państwowej Inspekcji Pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w K. z dnia [...] nr [...]; 2) zasądza od Okręgowego Inspektora Pracy w K. na rzecz strony skarżącej kwotę [...] złotych (słownie: [...] złotych [...]) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] r. nr [...] Okręgowy Inspektor Pracy w K., na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz.U. z 2013 r., poz. 267 ze zm. - dalej "Kpa") i art. 19 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (tj. Dz. U. z 2012, poz. 404 ze zm.- dalej "ustawa o PIP"), po rozpatrzeniu odwołania Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych utrzymał w mocy decyzję inspektora pracy PIP zawartą w nakazie z dnia 20 lutego 2015 r., w sprawie zapewnienia, aby pracownik wykonujący zadania służby bhp w Oddziale ZUS w S. podlegał bezpośrednio Prezesowi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub osobie wchodzącej w skład Zarządu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, upoważnionej przez ten organ do sprawowania nadzoru w sprawach z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.

Uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie organ odwoławczy wskazał, że w wyniku kontroli przeprowadzonej w Oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w S. w dniach 16, 17, 19 lutego 2015 r. ustalono, że w tej jednostce lokalnej obowiązki służby bhp wykonuje A.W.- starszy inspektor ds. bhp, zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Jak wynika z zakresu obowiązków pracownika, na dzień zakończenia kontroli wskazana pracownica podlegała - w zakresie merytorycznym - Dyrektorowi Oddziału ZUS w S. Organ wskazał przy tym, że zgodnie z pełnomocnictwem udzielonym przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Dyrektor Oddziału pełni funkcję pracodawcy w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy, z wyłączeniem powoływania i odwoływania zastępców Dyrektora oraz głównego księgowego Oddziału. Ustalenia z kontroli zawiera protokół, który został podpisany bez zastrzeżeń. W dalszej kolejności organ podał, że w związku z wynikami kontroli, do pracodawcy skierowany został nakaz z dnia 20 lutego 2015 r., zawierający decyzję nr 1 o treści: "zapewnić, aby pracownik wykonujący zadania służby bhp w Oddziale ZUS w S. podlegał bezpośrednio Prezesowi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, lub osobie wchodzącej w skład Zarządu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, upoważnionej przez ten organ do sprawowania nadzoru w sprawach z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy". Odnosząc poczynione ustalenia kontrolne do regulacji prawnych przedmiotu podał, że zgodnie z art. 23711 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity z 2014 r., Dz.U. Nr 1502 ze zm. - dalej “ Kp"), pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników tworzy służbę bezpieczeństwa i higieny pracy, zwaną dalej "służbą bhp", pełniącą funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zaś pracodawca zatrudniający do 100 pracowników powierza wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy. Pracodawca posiadający ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp może sam wykonywać zadania tej służby, jeżeli: 1) zatrudnia do 10 pracowników albo 2) zatrudnia do 20 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Organ podniósł, że zgodnie z § 1 ust. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109 poz. 704 z późn. zm., dalej: rozporządzenie w sprawie BHP) służba bhp podlega bezpośrednio pracodawcy. U pracodawcy będącego jednostką organizacyjną służba bhp podlega bezpośrednio osobie zarządzającej tą jednostką lub osobie wchodzącej w skład organu zarządzającego, upoważnionej przez ten organ do sprawowania nadzoru w sprawach z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Przepis ten stosuje się także do pracownika, o którym mowa w § 4 ust. 7. Natomiast zgodnie z art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm. zwanej dalej: “ustawą", “ustawą systemową" lub" uosus") - Zakład jest państwową jednostką organizacyjną i posiada osobowość prawną. Siedzibą Zakładu jest miasto stołeczne Warszawa. Zgodnie z art. 73. ust 1 i 3 pkt 7 tej ustawy, działalnością Zakładu kieruje Prezes Zakładu, który reprezentuje Zakład na zewnątrz. Do zakresu działania Prezesa Zakładu należy w szczególności spełnianie funkcji pracodawcy w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy. Organami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych są: Prezes Zakładu, Zarząd i Rada Nadzorcza Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (art. 72 ustawy). Organ podniósł, że udzielenie pełnomocnictwa Dyrektorowi Oddziału ZUS w S., będącego jednostką lokalną Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - w jego ocenie - nie zmienia pojęcia pracodawcy, określonego w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.