Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 4 grudnia 2015 r., sygn. III SA/Wr 508/15

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Magdalena Jankowska-Szostak (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Sędzia WSA Małgorzata Malinowska-Grakowicz, Maciej Guziński, , Protokolant Z-ca Kierownika Sekretariatu Wydziału III Halina Rosłan, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 4 grudnia 2015 r. sprawy ze skargi A. W. na decyzję Dyrektora Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa we W. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie przyznania płatności rolnośrodowiskowej za rok 2009 oddala skargę w całości.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia [...] r. (sygn. akt [...]) Naczelny Sąd Administracyjny uchylił wyrok tutejszego Sądu z dnia [...] r. sygn. akt [...]. W uzasadnieniu NSA w pierwszej kolejności podniósł, że Sąd I instancji zaakceptował jako niewadliwe ustalenia faktyczne organów orzekających dokonane na podstawie wyników kontroli na miejscu przeprowadzonej w gospodarstwie strony w grudniu 2007 r., w trakcie której stwierdzono, że na działkach rolnych będących przedmiotem postępowania, tj. na działkach B, D i G nie ma uprawy traw lub innych upraw zielonych (TUZ), a jedynie ugór. Sąd wskazał, że ustalenia te stanowiły podstawę faktyczną do wydania decyzji odmawiających stronie skarżącej płatności za lata 2007 i 2008. Sąd wskazał również, że celem przeprowadzonej kontroli na miejscu w gospodarstwie rolnym skarżącej było zbadanie, nie tylko zgłoszonej we wnioskach do ARiMR powierzchni gruntów do płatności rolnośrodowiskowej, ale także czy roślina w plonie głównym jest zgodna z deklaracją producenta. Ponieważ przedmiot tej kontroli w zakresie rodzaju upraw był zbieżny z przedmiotem kontroli w ramach wniosków rolnośrodowiskowych, zdaniem Sądu, organy orzekające rozpatrując wniosek obejmujący płatności rolnośrodowiskowe uprawnione były wykorzystać wyniki kontroli z grudnia 2007 r. WSA stwierdził, że skoro ustalenia kontroli na miejscu - wykonanej na dwa lata przed złożeniem wniosku - stwierdziły określony sposób użytkowania wskazanych działek rolnych (co znalazło wprost odzwierciedlenie w ostatecznej decyzji wydanej w sprawie przyznania skarżącej płatności w ramach przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt za rok 2007), to należało uznać, że w ramach tych gruntów skarżąca nie spełnia warunków do przyznania tej płatności w ramach pakietu "Rolnictwa ekologicznego" - wariant 2.3 i pakietu "Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach". Tymczasem, jak zauważył, Naczelny Sąd Administracyjny, Sąd I instancji podzielając przyjęte przez organy na podstawie wyników kontroli ustalenia nie dostrzegł, że nie znajdują one odzwierciedlenia w aktach sprawy. W aktach sprawy nie ma bowiem ani raportu kontroli na miejscu przeprowadzonej w grudniu 2007 r., ani decyzji odmawiających przyznania skarżącej płatności na rok 2007. Ustalając, że skarżąca nie spełnia warunków do przyznania wnioskowanych płatności w ramach pakietu "Rolnictwa ekologicznego" - wariant 2.3 i pakietu "Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach", WSA pominął więc fakt, że w aktach sprawy brak jest jakiegokolwiek dowodu dotyczącego stanu zadeklarowanych przez skarżącą działek w dniu przeprowadzania kontroli na miejscu, a w efekcie, że nie jest możliwa ocena dowodów, które w sprawie nie zostały zebrane. Ponadto przywołany w uzasadnieniu wyroku Sądu I instancji wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we W. (III SA/Wr [...]) dotyczący płatności rolnośrodowiskowych skarżącej za 2007 r., w dacie wydania zaskarżonego skargą kasacyjną wyroku nie był jeszcze prawomocny. Ponadto - w ocenie NSA - Sąd I instancji uznał wyniki kontroli z grudnia 2007 r. za materiał dowodowy, którego pominięcie stanowiłoby naruszenie art. 77 k.p.a. NSA zauważył jednak, że w postępowaniach prowadzonych na podstawie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich art. 77 § 1 k.p.a. nakazujący organowi orzekającemu w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy nie ma zastosowania. Zgodnie bowiem z przywołanym wyżej art. 21 ust. 2 pkt 2 ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich w postępowaniu w sprawie dotyczącej przyznania pomocy organ przed którym toczy się postępowanie jest obowiązany w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Obowiązek przedstawiania dowodów spoczywa natomiast na stronach i innych osobach uczestniczących w postępowaniu (art. 21 ust. 3 ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich). NSA podzielił również stanowisko skarżącej, iż warunkiem przyznania płatności rolnośrodowiskowej jest spełnienie określonych przepisami kryteriów w roku, którego płatność dotyczy, a nie w roku wydawania decyzji. Szczegółowe warunki przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Program rolnośrodowiskowy" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 określone zostały w rozporządzeniu rolnośrodowiskowym, w szczególności we wskazanym w skardze kasacyjnej § 2 tego rozporządzenia. Odmowa przyznania płatności rolnośrodowiskowej za 2009 r. na podstawie zdarzenia, które miało miejsce w 2010 r. (cofnięcie certyfikatu) nie znajduje uzasadnienia w przepisach regulujących zasady przyznawania płatności rolnośrodowiskowych. Organ odwoławczy rozpoznając sprawę winien był zatem odnieść się do stanu faktycznego sprawy oraz przepisów dotyczących roku, którego płatność dotyczyła, tj. roku 2009, a nie brać pod uwagę zdarzenia, które miały miejsce w roku 2010. Wydanie decyzji po upływie ponad dwóch lat od dnia złożenia wniosku o przyznanie płatności niewątpliwie nie służy budowaniu zaufania do organów Państwa, naruszenie art. 8 k.p.a. nie miało jednak wpływu na rozstrzygnięcie tej sprawy. Przekracza granice rozpoznanej sprawy ocena możliwości lub braku możliwości złożenia przez skarżącą wniosku kontynuacyjnego o płatność rolnośrodowiskową na 2010 r.