Wyrok WSA w Łodzi z dnia 21 stycznia 2014 r., sygn. III SA/Łd 897/13

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział III w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA Ewa Alberciak Sędziowie Sędzia WSA Ewa Cisowska - Sakrajda (spr.) Sędzia NSA Irena Krzemieniewska Protokolant asystent sędziego Anna Dębowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 stycznia 2014r. sprawy ze skargi A Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie obciążenia opłatą za poniesione koszty niezbędne do przeprowadzenia oceny i badań bezpieczeństwa produktów - oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] r. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Ł. utrzymał w mocy decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w R. z dnia [...] r. obciążającą A. Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością opłatą w kwocie 3.075,00 zł za poniesione koszty niezbędne do przeprowadzenia oceny i badań bezpieczeństwa produktów, co do których zachodziło uzasadnione podejrzenie, że są środkami zastępczymi i stwarzają zagrożenie życia lub zdrowia ludzi.

W uzasadnieniu tej decyzji podniósł, iż decyzją z dnia 3 kwietnia 2013r. organ pierwszej instancji obciążył spółkę A. opłatą w kwocie 3.075,00 zł zgodnie z fakturą VAT nr [...] z dnia [...]r. za poniesione koszty niezbędne do przeprowadzenia oceny i badań bezpieczeństwa produktów Ekstrakt Żółty Ogień, Ekstrakt Pomarańczowy Ogień, Pomarańczowy Bród, Pomarańczowy Kryształ, Ekstrakt Jabłkowy Powiew, co do których zachodziło uzasadnione podejrzenie, że są środkami zastępczymi i stwarzają zagrożenie życia lub zdrowia ludzi przez Narodowy Instytut Leków w Warszawie. Organ pierwszej instancji zobowiązał stronę do uiszczenia opłaty w terminie 14 dni od daty doręczenia decyzji.

Uznając odwołanie spółki od tej decyzji za niezasadne, organ drugiej instancji podniósł, iż w dniu 5 grudnia 2012r. organ pierwszej instancji podjął czynności kontrolne w sklepie "B." przy ul. C. 10 w R. Czynności te pozostawały w związku z powiadomieniem telefonicznym w dniu 3 grudnia 2012r. przez rodzica osoby małoletniej, iż zażycie przez nią środka nabytego w tym sklepie spowodowało niepokojące objawy (wymioty, silne bóle i zawroty głowy, spowolnione ruchy na przemian z pobudzeniem organizmu oraz chwilową utratę świadomości) wymagające interwencji medycznej. Stwierdzono, iż pobrane próbki produktów: Ekstrakt Żółty Ogień, Ekstrakt Pomarańczowy Ogień, Pomarańczowy Bród, Pomarańczowy Kryształ, Ekstrakt Jabłkowy Powiew ze względu na nieznany skład stwarzają podejrzenie, że są środkami zastępczymi, stanowią zagrożenie zdrowia i życia ludzi, dlatego też konieczne było przeprowadzenie oceny i badań ich bezpieczeństwa. Pobranie próbek produktów podyktowane było formą i wyglądem ich opakowań w postaci saszetek zawierających proszek lub susz, jak również faktem spożywania przez ludzi omawianego produktu pomimo, zawarcia na opakowaniu informacji "nie do spożycia". Informacja, ta zamieszczona na produkcie, w istocie sugerowała wręcz takie przeznaczenie. Pobrane próbki produktów zostały przekazane do Narodowego Instytutu Leków w Warszawie celem przeprowadzenia badań ich składu oraz identyfikacji wykrytych związków pod kątem ich psychoaktywnego działania na organizm człowieka. Na podstawie otrzymanego protokołu badań z dnia 11 stycznia 2013r. ([...]) stwierdzono, że produkty: Ekstrakt Żółty Ogień, Ekstrakt Pomarańczowy Ogień, Pomarańczowy Bród, Pomarańczowy Kryształ, Ekstrakt Jabłkowy Powiew zawierają UR-144, pentedron, Izo-pentedron, 3,4-DMMC, etylon, MDPBP oraz brefedron. Substancje te wykazują działanie psychoaktywne oraz stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi, są sklasyfikowane jako środek zastępczy w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Wobec powyższego Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w R. prawidłowo uznał, że wymienione produkty stwarzają zagrożenie dla zdrowia lub życia ludzi i nakazał zwrot kosztów poniesionych za czynności kontrolne oraz badanie składu jakościowego substancji zajętych w sklepie przy ul. C. 10 w R. prowadzonym przez spółkę. Wysokość kosztów ustalono na podstawie faktury VAT nr [...] wystawionej w dniu 14 stycznia 2013r. przez Narodowy Instytut Leków w Warszawie stanowiącej podstawę do określenia wysokości rzeczywistych kosztów przeprowadzenia oceny i badań bezpieczeństwa produktów, co do których zachodziło uzasadnione podejrzenie, że są środkami zastępczymi i stwarzają zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, wprowadzanych do obrotu przez spółkę w sklepie "B." przy ul. C. 10 w R. Niezasadny jest zarzut naruszenia przepisów postępowania przez zastosowanie art. 108 k.p.a., tj. nadanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności, mimo braku do tego podstaw faktycznych i prawnych, z uwagi na fakt, iż organ pierwszej instancji nie nadał go zaskarżonej decyzji. Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 77 ust. 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w wyniku zabezpieczenia podczas kontroli przeprowadzonej w dniu 5 grudnia 2012r. produktów przekazanych do analizy, organ drugiej instancji wskazał na uzasadnione podejrzenie, iż stanowią one środki zastępcze wynikające z faktu spożywania przez ludzi innych produktów sprzedawanych we wskazanym sklepie oraz konieczność interwencji medycznej po ich zażyciu. Wybór laboratorium Narodowego Instytutu Leków w Warszawie leży w gestii organu zlecającego badania, a odwołujący się nie wniósł żadnych zastrzeżeń co do jakości pracy Instytutu. Dokonując wyboru laboratorium badawczego organ pierwszej instancji wziął pod uwagę fakt, iż Narodowy Instytut Leków w Warszawie jest jedynym w Polsce Official Medicines Control Laboratory działającym w instytucie badawczym posiadającym najwyższą kategorię wśród jednostek naukowych. W Instytucie prowadzone są interdyscyplinarne badania naukowe, które pozwalają skutecznie identyfikować i zwalczać zagrożenia dla zdrowia publicznego, a jednym z zadań jest prowadzenie badań nad nowymi narkotykami syntetycznymi. W związku z tym koszty niezbędne do przeprowadzenia oceny i badań produktu, zgodnie z art. 27c ust. 4 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej ponosi strona postępowania.