Wyrok WSA w Warszawie z dnia 24 maja 2013 r., sygn. IV SA/Wa 57/13

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Aneta Dąbrowska (spr.), Sędziowie sędzia WSA Anna Falkiewicz-Kluj, sędzia WSA Małgorzata Małaszewska-Litwiniec, Protokolant sekr. sąd. Marek Lubasiński, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 maja 2013 r. sprawy ze skargi R. J. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] listopada 2012 r. nr [...] w przedmiocie wymeldowania z pobytu stałego I. oddala skargę; II. przyznaje ze środków budżetowych Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na rzecz r.pr. G. K. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych oraz kwotę 55,20 (pięćdziesiąt pięć 20/100) złotych, stanowiącą 23 % podatku od towarów i usług, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Uzasadnienie

Wojewoda [...] decyzją z [...] listopada 2012r. - zaskarżoną skargą przez R. J. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie - utrzymał w mocy decyzję Prezydenta W. z [...] września 2012 r. o wymeldowaniu R. J. z pobytu stałego z lokalu nr [...] przy ul. [...] w W.

Stan sprawy przedstawia się następująco: W dniu 15 czerwca 2011 r. z urzędu zostało wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie o wymeldowanie R. J. z pobytu stałego z lokalu nr [...] przy ul. [...] w W.

Prezydent W. decyzją z [...] sierpnia 2011 r. orzekł o wymeldowaniu R. J. z miejsca pobytu stałego. Na skutek odwołania wniesionego przez ww Wojewoda [...] decyzją z [...] października 2011 r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. Po rozpoznaniu skargi R. J. Wojewódzki Sąd Administracyjny wyrokiem z 9 marca 2012 r. (sygn. akt IV SA/Wa 1918/11) uchylił decyzję organu odwoławczego i organu pierwszej instancji.

Po przeprowadzeniu postępowania uzupełniającego Prezydent W. decyzją z [...] września 2012 r. ponownie orzekł o wymeldowaniu R. J. z pobytu stałego z lokalu nr [...] przy ul. [...] w W. R. J., nie zgadzając się z treścią powyższej decyzji, wniósł odwołanie. Wojewoda [...] - w wyniku rozpatrzenia odwołania - decyzją z [...] listopada 2012r. utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ wskazał, że podstawę rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie stanowiły przepisy ustawy o ewidencji ludności. Zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 tej ustawy organ gminy wydaje na wniosek strony lub z urzędu decyzję w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się. Konsekwencją takiego stanu prawnego jest uznanie, że wyłączną przesłanką wymeldowania określonej osoby z lokalu jest sam fakt opuszczenia dotychczasowego miejsca pobytu. Zameldowanie i wymeldowanie są aktami rejestracji danych dotyczących pobytu danej osoby w określonym lokalu bądź ustania tego pobytu w dotychczasowym miejscu (opuszczenia lokalu). Przesłankę wymeldowania stanowi zatem ustanie pobytu w lokalu. Ugruntowany jest w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego pogląd, na gruncie którego przesłanka opuszczenia dotychczasowego miejsca pobytu stałego w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o ewidencji ludności jest spełniona, jeżeli opuszczenie to ma charakter trwały i jest dobrowolne. Zakłada on, że nie można uznać za dobrowolne takiego opuszczenia dotychczasowego miejsca stałego pobytu, w ramach którego strona została usunięta z lokalu w drodze przymusu fizycznego czy psychicznego, bądź uniemożliwiono jej dostęp do lokalu (por. wyrok NSA z 5 czerwca 2008 r., sygn. akt II OSK 626/07 oraz powołane tam orzecznictwo NSA). Przy czym miara dobrowolności dotyczy nie tylko sytuacji poprzedzającej bezpośrednie opuszczenie lokalu, ale obejmuje także uwzględnienie zdarzeń i zachowań strony opuszczającej, następujących po opuszczeniu tego lokalu, zmierzających, zwłaszcza jeżeli w ocenie osoby opuszczającej lokal opuszczenie to było w jakimś sensie wymuszone, do wykorzystania środków prawnych umożliwiających przywrócenie prawa do przebywania w tym lokalu, co eliminowałoby przypisanie osobie opuszczającej lokal intencję ułożenia sobie życia w innym miejscu. Organ ustalił, że R.J. nie przebywa i nie zamieszkuje w lokalu, w którym jest zameldowany od 2001 r., kiedy w przedmiotowy budynku miał miejsce pożar. Powyższą okoliczność potwierdziły informacje przekazane przez Zakład Gospodarowania Nieruchomościami w Dzielnicy [...] W. oraz wyjaśnienia samego R. J. Strona także wyjaśniła, że obecnie nigdzie nie mieszka, czasami przebywa w lokalu nr [...] przy ul. [...] w W., gdzie mieszkają jego córki i ich matka lub u brata albo u kolegi. Po pożarze budynku, w którym zameldowany był na pobyt stały dwukrotnie odmówił przyjęcia lokali zaproponowanych mu przez Zakład Gospodarowania Nieruchomościami w Dzielnicy [...] W. Obecnie oczekuje na lokal, który spełni jego oczekiwania, jest 7 na liście. R.J. zdaje sobie sprawę z tego, że niemożliwe jest jego ponowne zamieszkanie w lokalu nr [...] przy ul. [...] w W., ponieważ budynek nie nadaje się do użytkowania. Z kolei Zakład Gospodarowania Nieruchomościami w Dzielnicy [...] W. wyjaśnił, że R. J. mieszkał w lokalu nr [...] przy ul. [...] w W. wraz z siostrą, która była jego najemcą. Po pożarze służyło im prawo do jednego lokalu zamiennego. W związku z trzykrotną odmową wynajęcia lokali uznano, że R. J. nie będzie traktowany jako pogorzelec, a o najem lokalu może się ubiegać na ogólnych zasadach. Ponadto wskazano, że wymieniony obecnie przebywa w lokalu nr [...] przy ul. [...] w W. i oczekuje na przyznanie lokalu socjalnego. Organ pierwszej instancji przeprowadził również wizję lokalną pod adresem: ul. [...] w W. i ustalił, że budynek stanowi pustostan w bardzo złym stanie technicznym. Dom jest częściowo rozebrany i częściowo spalony. Zdemontowane są okna i drzwi, dach rozebrany. Dostęp do budynku jest swobodny i nadaje się on tylko do rozbiórki. W związku z powyższym organ przyjął, że nastąpiło dobrowolne i trwałe opuszczenie dotychczasowego miejsca pobytu stałego przez R. J. w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności. Jednocześnie dodał, że wymeldowanie osoby z lokalu jest jedynie potwierdzeniem ustalonego faktu, a administracyjne decyzje o wmeldowaniu nie pozbawiają praw do lokalu osoby, której dotyczą, podobnie jak i materialno-techniczna czynność zameldowania nie prowadzi do powstania prawa do lokalu. Dlatego nie mógł przynieść zamierzonego skutku zarzut, że brak meldunku pozbawi R. J. możliwości otrzymania lokalu socjalnego. Zaspokajanie potrzeb lokalowych pozostaje poza granicami administracyjnych postępowań o wymeldowanie. Organ podkreślił, że decyzja o wymeldowaniu z pobytu stałego ma charakter ewidencyjny i potwierdza jedynie zaistniały stan faktyczny. Z ustaleń zaś poczynionych w postępowaniu wynika, że R. J. nie zamieszkuje pod adresem zameldowania na pobyt stały od 2001 r. Oczekuje na przydział nowego lokalu i wie, że nie powróci do lokalu nr [...] przy ul. [...] w W. To potwierdza, że R. J. trwale opuścił miejsce pobytu stałego. Utrzymywanie zameldowania R. J. na pobyt stały w lokalu, w którym faktycznie nie przebywa, byłoby tylko potwierdzeniem fikcji meldunkowej, na co przepisy z zakresu ustawy o ewidencji ludności nie pozwalają. Przepisy te mają charakter wyłącznie porządkowy. Osoba winna być zatem zameldowana pod adresem, pod którym faktycznie mieszka. Tak więc decyzja orzekająca o wymeldowaniu wymienionego jest zgodna z obowiązującymi przepisami i zasadna. R.J. w skardze, uzupełnionej pismem procesowym z 20 marca 2013r., wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i decyzji organu pierwszej instancji. Podniósł, iż mieszkania nie opuścił dobrowolnie, tylko na skutek pożaru, a po spaleniu administracja nie wyraziła już zgody na zamieszkanie. Skarżący chce wrócić do swojego domu i wciąż liczy na jego remont. Nie ma nowego centrum życiowego. Zdaniem skarżącego organ przy ponownym rozpoznawaniu sprawy naruszył: 1) art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 K.p.a. mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy, przez nieustalenie, pomimo wskazań WSA w wyroku z 9 marca 2012 r., czy opuszczenie mieszkania przy ul. [...] w W. miało charakter dobrowolny i czy skarżący miał zamiar opuszczenia dotychczasowego miejsca stałego pobytu, jako kwestii kluczowych dla rozstrzygnięcia sprawy;