Wyrok WSA w Warszawie z dnia 6 grudnia 2012 r., sygn. I SA/Wa 1268/12

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dorota Apostolidis (spr.) Sędziowie: WSA Marek Leszczyński WSA Joanna Skiba Protokolant Kinga Kaczmarczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 grudnia 2012 r. sprawy ze skargi P. Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] maja 2012 r. nr [...] w przedmiocie nabycia mienia państwowego z mocy prawa przez gminę oddala skargę.

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] maja 2012 r., nr [...] Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. po rozpatrzeniu odwołania [...] S.A. z siedzibą w W. utrzymała w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] lutego 2011 roku nr [...] stwierdzającą nabycie przez Gminę W., z mocy prawa, z dniem 27 maja 1990 roku, własności nieruchomości, położonej w jednostce ewidencyjnej W., obręb Ł., oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr [...] o pow.[...] ha i [...] o pow. [...] ha, powstałe z podziału działki nr [..], objętej księgą wieczystą nr [..].

Powyższe rozstrzygnięcie zostało wydane w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:

Na wniosek [...] S.A. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w K., zostało wszczęte przed Wojewodą [...] postępowanie administracyjne w sprawie wydania decyzji w trybie art. 200 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. jedn. z 2010 r., Dz. U. nr 102, poz. 651) - dalej jako u.g.n., stwierdzającej nabycie z mocy prawa, z dniem 5 grudnia 1990 r., przez przedsiębiorstwo państwowe [...] w W., prawa użytkowania wieczystego gruntu Skarbu Państwa, położonego w jednostce ewidencyjnej W., obręb Ł., oznaczonego jako działka nr działki nr [....]. Postanowieniem z [...] sierpnia 2010 r. nr [...], zawieszono z urzędu postępowanie uwłaszczeniowe, do czasu zakończenia postępowania komunalizacyjnego. W toku postępowania [...] S.A., powołując się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 września 2010 r. sygn. akt. I OSK 1401/09, który dopuszcza możliwość powstania tytułu prawnego do nieruchomości dla określonej jednostki państwowej z mocy przepisów regulujących jej powstanie i funkcjonowanie, wywodzą prawo zarządu swojego poprzednika prawnego do wyżej wymienionych działek z rozporządzenia Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej 24 września 1926 r. o utworzeniu przedsiębiorstwa "Polskie Koleje Państwowe" (Dz. U z 1948 r., nr 43, poz. 312). W ocenie Wojewody [...] powołany wyrok pozostaje w sprzeczności z utrwalonym od dłuższego czasu orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego, w którym przyjmuje się, że owe przepisy mogą jedynie stanowić podstawę do ustalania przez właściwe organy prawno - rzeczowych tytułów do poszczególnych i konkretnie oznaczonych składników mienia ogólnonarodowego w drodze aktów zindywidualizowanych. Organ pierwszej instancji analizując przesłanki komunalizacji zapisane w art. 5 ust. 1 ustawy z 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawy o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. nr 32, poz. 191 ze zm.) ustalił, że z wypisu z rejestru gruntów na dzień 27 maja 1990 r. wynika, że w operacie ewidencji gruntów figurowała działka nr [...], a jako osoba władająca gruntem -[...]. Ponadto decyzją z [...] listopada 2009 r. nr [...], Wójt Gminy W. zatwierdził projekt podziału nieruchomości, przyjęty do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w dniu [...] kwietnia 2009 r. pod numerem [...], zgodnie z którym działka nr [...] o pow. [...] ha podzieliła się na działki nr [...] o pow. [...] ha i [...] o pow. [...] ha. Mimo zmiany oznaczeń, która została dokonana po dacie 27 maja 1990 r., organ uznał, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego, nie powoduje to zmiany stanu prawnego tej nieruchomości, a tym samym nie oznacza, że nieruchomość taka traci status mienia podlegającego komunalizacji w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Wojewoda [...] wskazał, że działka nr [...] objęta jest księgą wieczystą nr [...], prowadzoną przez Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w T., założoną w 2009 r., w której prawo własności wpisane jest na rzecz Skarbu Państwa na podstawie art. 7 ust. 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z 24 września 1926 r. o utworzeniu przedsiębiorstwa "Polskie Koleje Państwowe" (Dz. U. z 1948 r. nr 43, poz. 312). Uprzednio parcele tworzące działkę nr [....] objęte były [...]. W ocenie Wojewody [...] oznacza to, że nieruchomość oznaczona jako działki nr [...] stanowiła w dniu 27 maja 1990 r. własność Skarbu Państwa. Organ uznał również, że mimo, iż jej oznaczenie w ewidencji gruntów w dacie 27 maja 1990 r. nie było tożsame z aktualnie obowiązującym, de facto było to to samo mienie. Wojewoda [...] wskazał, że zwrócił się do [...] S.A., Starostwa Powiatowego w T. i Urzędu Gminy W., o przedstawienie dokumentów potwierdzających prawo zarządu do przedmiotowego gruntu w powołanej wyżej dacie. W odpowiedzi adresaci poinformowali, że nie posiadają żadnych dokumentów potwierdzających prawo zarządu do przedmiotowych działek. Organ pierwszej instancji wskazał również, że w zasobie Archiwum Akt Nowych nie odnaleziono materiałów archiwalnych dotyczących przekazania przedmiotowej nieruchomości w użytkowanie lub zarząd [...]. Wojewoda [...] ustalił, że grunt będący przedmiotem niniejszej decyzji stał się własnością Skarbu Państwa na podstawie art. 7 ust. 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z 24 września 1926 r. o utworzeniu przedsiębiorstwa "Polskie Koleje Państwowe", który to przepis stanowi, że wszelkie nieruchomości przeznaczone do użytku kolei, stają się z chwilą nabycia ich przez przedsiębiorstwo [...] własnością Skarbu Państwa, a przedsiębiorstwo zatrzymuje je w swoim użytkowaniu i zarządzie. Wojewoda [...] zauważył, że po wojnie przekazywanie gruntów w zarząd następowało na podstawie decyzji władz państwowych wydawanych na podstawie art. 2 dekretu z 26 kwietnia 1949 r. o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych (Dz. U. Nr 47, poz. 354 ze zm.), a także rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 października 1958 r. w sprawie przekazywania w ramach administracji państwowej przedsiębiorstw, instytucji oraz zakładów, nieruchomości i innych obiektów majątkowych (Dz. U. Nr 67, poz. 332 ze zm.). Natomiast na gruncie przepisów ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach (Dz. U. nr 32,poz. 159), prawo zarządu na rzecz przedsiębiorstw państwowych mogło zostać ustanowione w drodze decyzji organu administracji państwowej stopnia podstawowego, o oddaniu nieruchomości w użytkowanie. W późniejszym okresie oddanie nieruchomości w zarząd, następowało w drodze decyzji wydanych w trybie art. 38 ust. 2 ustawy z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. z 1989 r. Nr 14, poz. 74), lub na podstawie, zawartej za zezwoleniem terenowego organu administracji państwowej, umowy o przekazaniu nieruchomości pomiędzy państwowymi jednostkami organizacyjnymi bądź umowy o nabyciu nieruchomości. Wojewoda [...] uznał, że przeprowadzone postępowanie wyjaśniające wykazało, że w nie zostało ustanowione, w formie prawem przewidzianej, prawo zarządu do przedmiotowej nieruchomości na rzecz [...]. Skoro zatem opisana w sentencji niniejszej decyzji nieruchomość w dniu 27 maja 1990 r. w myśl obowiązujących przepisów, nie pozostawała w zarządzie przedsiębiorstwa państwowego [...], to podmiotem do którego ona należała jest terenowy organ administracji państwowej stopnia podstawowego. W ocenie zatem organu pierwszej instancji należało uznać, że opisany wyżej stan prawny i faktyczny pozwala na przyjęcie, że nieruchomość położona w jednostce ewidencyjnej W., obręb Ł., oznaczona jako działki nr [...] o pow. [...] ha i [...] o pow. [...] ha, spełniała przesłanki określone w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy komunalizacyjnej z 10 maja 1990 r. i z mocy prawa stała się własnością Gminy W. Organ wskazał również, że w bazie prowadzonych przez niego skomunalizowanych nieruchomości stosunku do nieruchomości objętej niniejszym postępowaniem, nie była dotychczas wydana decyzja komunalizacyjna.