Wyrok WSA w Lublinie z dnia 28 lutego 2012 r., sygn. II SA/Lu 893/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Joanna Cylc-Malec, Sędziowie Sędzia NSA Maria Wieczorek-Zalewska,, Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca), Protokolant Starszy asystent sędziego Marcin Małek, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 28 lutego 2012 r. sprawy ze skargi H. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie specjalistycznych usług opiekuńczych I. oddala skargę; II. przyznaje [...] K. A. Ć. od Skarbu Państwa (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie) kwotę 295,20 zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, w tym 55,20 zł (pięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy), należnego podatku od towarów i usług.

Uzasadnienie

Kierownik Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie Filia Nr 1 w L. decyzją z dnia [...] maja 2011 r. odmówił przyznania H. K. świadczenia z pomocy społecznej w formie specjalistycznych usług opiekuńczych od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 28 kwietnia 2011 r. Uzasadniając decyzję podniesiono, że H. K. jest wdową, ma 83 lata. Mieszka z córką M. K., która jest jej opiekunem prawnym i ponosi opłaty związane z utrzymaniem mieszkania. H. K. zaliczona została do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności, wymagających stałej opieki osób drugich. Dochodem H.K. jest zasiłek stały w wysokości 324,00 zł miesięcznie i zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153,00 zł miesięcznie. W dniu [...] kwietnia 2011 r. M. K. telefonicznie wniosła o przyznanie specjalistycznych usług opiekuńczych dla H. K. od dnia 1 stycznia 2011 r. i nadal, następnie pismem z dnia [...] maja 2011 r. wniosła o świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych przez Stowarzyszenie "N". Z kolei pismem z dnia [...] maja 2011 r. wniosła o świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych przez Polski Czerwony Krzyż, wskazując, że mają one być sprawowane przez opiekuna M. M. Organ odmawiając przyznania usług stwierdził, ze po otrzymaniu wniosku o przyznanie specjalistycznych usług opiekuńczych z dnia [...] kwietnia 2011r. odrębna decyzją przyznano jej od tego dnia zarówno specjalistyczne usługi opiekuńcze jak i usługi opiekuńcze. Natomiast w okresie od 1 stycznia do 28 kwietnia 2011 r. na rzecz H. K. nie zlecano specjalistycznych usług opiekuńczych. Organ zaznaczył, że według pisma z dnia 1 maja 2011r. M. K. zawarła umowę na świadczenie usług z M. M. i to ona zobowiązała się uiszczać jego wynagrodzenie. Nadmieniono ponadto, że M. K. jako najbliższa rodzina H. K. i jej opiekun prawny jest zobowiązana do niesienia pomocy i współdziałania w rozwiązywaniu jej problemów. Po rozpoznaniu odwołania M. K. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Lublinie decyzję organu I instancji utrzymało w mocy. Kolegium podniosło, że zgodnie z art. 106 ust.3 ustawy o pomocy społecznej świadczenia pieniężne z pomocy społecznej przyznaje się i wypłaca od początku miesiąca, w którym został złożony wniosek wraz z pełną dokumentacją. Usługi opiekuńcze są świadczeniami niepieniężnymi (art. 36 ustawy) przyznaje się je od dnia określonego w decyzji, musi być to data realna do zrealizowania świadczenia. Na ogół podopieczni, którym upłynął okres, na który przyznane były usługi opiekuńcze mają przyznawane usługi na ich kolejny wniosek, jako ich kontynuację. Natomiast brak jest podstaw prawnych do przyznania usług opiekuńczych z mocą wstecz, w sytuacji, gdy nie były przez gminę uprzednio świadczone usługi. Co do zasady świadczenia z pomocy społecznej udziela się na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego albo innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego, mogą być przyznane także z urzędu (art. 102 ustawy o pomocy społecznej). W przedmiotowej sprawie decyzją wydaną z upoważnienia Prezydenta Miasta L. z dnia [...] grudnia 2010 r. H. K. przyznano specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 30 marca 2011 r. w wymiarze 5 dni roboczych po 8 godzin dziennie oraz po 8 godzin dziennie w soboty, niedziele i święta. Po utrzymaniu decyzji w mocy przez Kolegium podlegała ona wykonaniu. Decyzja nie została zrealizowana, ponieważ M. K. nie zgodziła się na świadczenie usług przez L. Stowarzyszenie Ochrony Zdrowia Psychicznego tylko domagała się o świadczenie ich przez Stowarzyszenie Opiekuńcze "N", w którym zatrudniony był M. M. Odwołująca zawarła umowę z M. M. o świadczenie usług od dnia 1 stycznia 2011 r. za odpłatnością 1.100,00 zł miesięcznie i rozpoczęła starania w organie I instancji o zmianę podmiotu świadczącego usługi na rzecz jej matki. Natomiast M. M. podjął bezskuteczne starania o zatrudnienie w L. Stowarzyszeniu Ochrony Zdrowia Psychicznego. Między odwołującą, a organem I instancji z tego powodu powstał spór. Odnosząc się do zarzutów odwołania podniesiono, że organ I instancji błędnie przyjął, że zgłoszenie telefoniczne z dnia [...] kwietnia 2011 r. wszczęło postępowanie w sprawie przyznania matce odwołującej usług opiekuńczych i z tą datą przyznał usługi opiekuńcze dwiema decyzjami z dnia [...] maja 2011 r. W świetle art. 61 kpa postępowanie administracyjne wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu. Strona może wnieść żądanie pisemnie, ustnie do protokołu lub drogą elektroniczną. W aktach sprawy znajduje się jednak protokół z ustnego zgłoszenia podania o udzielenie pomocy sporządzony w dniu [...] maja 2011 r. Z jego treści wynika, że odwołująca ubiegała się o przyznanie H. K. specjalistycznych usług opiekuńczych od 1 stycznia 2011 r. i nadal, a więc potwierdziła swoje żądanie zgłoszone telefonicznie. Podanie to wszczęło postępowanie w niniejszej sprawie zakończone zaskarżoną decyzją. Z uwagi na to, że w zaistniałym stanie faktycznym żądanie odwołującej o przyznanie usług opiekuńczych z mocą wstecz nie znajduje podstaw prawnych do pozytywnego załatwienia i w sprawie nie może zapaść decyzja inna niż podjęta, Kolegium utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.