Wyrok WSA w Warszawie z dnia 2 grudnia 2011 r., sygn. III SA/Wa 244/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maciej Kurasz (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Alojzy Skrodzki, Sędzia WSA Jarosław Trelka, Protokolant st. sekretarz sądowy Iwona Mazek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 grudnia 2011 r. sprawy ze skargi D. M. Firmy Handlowej "D." na decyzję Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia [...] listopada 2010 r. nr [...] w przedmiocie określenia wysokości zobowiązań z tytułu wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych za okres od grudnia 2004 r. do listopada 2005 r. oraz umorzenia postępowania w zakresie określenia wpłat za poszczególne miesiące 2001, 2002, 2003 i 2004 r. 1) uchyla zaskarżoną decyzję, 2) stwierdza, że uchylona decyzja nie może być wykonana w całości, 3) zasądza od Ministra Pracy i Polityki Społecznej na rzecz D. M. Firmy Handlowej D. kwotę 2000 zł (słownie: dwa tysiące złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego

Uzasadnienie

1. Z akt sprawy wynikało, iż decyzją z dnia [...] lipca 2010 r. Prezes Zarządu PFRON: określił panu D. M. prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą "FIRMA HANDLOWA D." dalej jako "Skarżący", "Strona" wysokość zobowiązania z tytułu wpłat na PFRON za okres od 2004/12 - 2005/11 w łącznej wysokości 91.643,00 zł. W uzasadnieniu decyzji organ pierwszej instancji stwierdził, iż Skarżący prowadził w okresie objętym postępowaniem kontrolnym działalność gospodarczą na terytorium Republiki Czeskiej co potwierdzały dokumenty: karta ewidencyjna działalności gospodarczej z dnia 25 listopada 1999 r. Wypis z rejestru handlowego, prowadzonego przez Sąd Miejski w P. z dnia 11 września 2002 r., Poświadczenie o rejestracji w Urzędzie Skarbowym dla P. z dnia 17 maja 2004 r., Umowa o dzieło nr [...], Umowa ramowa o współpracy ze spółką "S." CZ a.s., Umowa o dzieło nr [...], Umowa o dzieło nr [...]. Wskazane umowy zawierane były pomiędzy różnymi kontrahentami i Firmą Handlową D., I. D. M. (organizaćni slożka). Wskazano także, że poświadczenie o rejestracji w Urzędzie Skarbowym dla P. z dnia 17 maja 2004 r. zawiera wskazanie, że podmiotem podatkowym jest D. M. zaś adresem działalności przedsiębiorczej: [...]. Karta ewidencyjna działalności gospodarczej z dnia 25 listopada 1999 r. wskazuje, że została wydana osobie fizycznej D. M. działającemu pod nazwą handlową: D. M. - FIRMA HANDLOWA "D." [...] umiejscowieniem jednostki organizacyjnej (oddziału) jest [...], Kierownik jednostki organizacyjnej: S. M.. Wypis z rejestru handlowego, prowadzonego przez Sąd Miejski w P. z dnia 11 września 2002 r. wskazuje na oznaczenie jednostki organizacyjnej w następujący sposób: FIRMA HANDLOWA "D." [...] D. M. jednostka organizacyjna (dalej jako "Oddział") (organizaćni slożka). W postępowaniu przed organem pierwszej instancji ustalono, iż Skarżący w dniu 25 listopada 2003 r. udzielił pełnomocnictwa panu J. B. do podpisywania umów o pracę oraz reprezentowania firmy przed Urzędem Pracy w P.. W pełnomocnictwie tym określił, że występuje jako: "kierownik oddziału (vedouci organizacji slozky) w Republice Czeskiej Firmy Handlowej D. ". Organ pierwszej instancji powołując na art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 ze zm. - dalej jako "ustawa o rehabilitacji") wskazał, że do wpłat na Fundusz zobowiązany jest pracodawca, który zatrudnia co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy (przy braku zatrudnienia odpowiedniej ilości osób niepełnosprawnych). Podstawą uznania za pracodawcę jest spełnianie przesłanek z art. 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, (Dz. U. z 1998 Nr 21 poz. 94 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem, pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników. Jeżeli zatem przedsiębiorca będący osobą fizyczną prowadzi przedsiębiorstwo tylko w ujęciu przedmiotowym, to on (przedsiębiorca) jest pracodawcą, nie zaś jego przedsiębiorstwo. Jeżeli jednak przedsiębiorca tworzy na podstawie obowiązujących przepisów jednostkę organizacyjną, która jest prawnie, organizacyjnie, finansowo i majątkowo wyodrębniona, a ponadto ma zdolność zatrudniania pracowników, ma swoje kierownictwo (odrębne od przedsiębiorcy - właściciela), to wówczas ta jednostka organizacyjna jest pracodawcą, a nie sam przedsiębiorca." W świetle obowiązujących przepisów, jak i orzecznictwa - brak było przeszkód prawnych do uznania za odrębnych - tych pracodawców, którzy spełniają warunki, o których mowa w art. 3 Kodeksu pracy. Decydujące znaczenie ma tu samodzielność w zakresie zatrudniania pracowników i dokonywania innych czynności prawnych w zakresie stosunku pracy, rzeczywiste zatrudnianie pracowników, o których mowa w art. 2 Kodeksu pracy, ustalanie regulaminu pracy dla ww. pracowników, ustalanie wynagrodzenia pracowników i dostateczne wyodrębnienie organizacyjne oraz ekonomiczne, aby móc wywiązać się ze swoich zobowiązań finansowych wobec pracowników. Podstawową przesłanką warunkującą możność bycia pracodawcą jest samodzielne zatrudnianie pracowników w tym wypadku przez oddział. Zważywszy powyższe organ pierwszej instancji uznał, iż dla pracowników zatrudnionych zarówno na terenie Polski jak i Czech pracodawcą jest p. D. M.. Umowy o pracę choć podpisane z "upoważnienia" przez inną osobę (pełnomocnictwo do podpisywania umów posiadał p. J. B.), zawarte są właśnie z nim. Jakkolwiek wskazany wyżej wypis z rejestru handlowego, prowadzonego przez Sąd Miejski w P. z dnia 11 września 2002 r. wskazuje na to, że Skarżący prowadzi działalność gospodarczą w Czechach na zasadzie odrębnej jednostki organizacyjnej (organizacji sloźka), jednak to on stoi na czele tej jednostki. Tym samym i w Polsce, i w Czechach ta sama osoba fizyczna zatrudnia pracowników i zawiera z nimi umowy o pracę. Znajduje to potwierdzenie choćby w umowach o pracę zawieranych z pracownikami w Czechach. Nadal zatem pracodawcą jest nie sama jednostka organizacyjna (organizacji sloźka) a p. D. M.. Samo bowiem wyodrębnienie organizacyjne, przy jednoczesnym braku wyodrębnienia personalnego osoby odpowiadającej za prowadzenie działalności w oddziałach nie pozwala na uznanie, że jednostka organizacyjna (organizacji sloźka) jest odrębnym pracodawcą.