Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 2 grudnia 2011 r., sygn. I SA/Po 505/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maciej Jaśniewicz Sędziowie WSA Izabela Kucznerowicz WSA Katarzyna Nikodem (spr.) Protokolant: st. sekr. sąd. Ewa Szydłowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 02 grudnia 2011 r. sprawy ze skargi "A" S.A. na interpretację indywidualną Ministra Finansów działającego przez organ upoważniony - Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] r. Nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług I. uchyla zaskarżoną interpretację; II. zasądza od Ministra Finansów działającego przez organ upoważniony - Dyrektora Izby Skarbowej na rzecz skarżącej "A" S.A. kwotę [...] zł ([...]) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego

Uzasadnienie

W dniu [...] grudnia 2010 r. Spółka Akcyjna D. [...] złożyła wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących poniesienie opłaty przejściowej wystawianych w latach 2008-2010.

W przedmiotowym wniosku spółka przedstawiła stan faktyczny sprawy, w którym wskazała, że jest producentem energii elektrycznej oraz ciepła. W dniu [...] lutego 2005 r., zawarł z E. s.a. (dalej: E.) umowę o świadczenie usług przesyłowych na czas określony do dnia [....] grudnia 2005 r. W związku ze sporem dotyczącym przedłużenia umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, spółka zwróciła się z wnioskiem do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o wydanie postanowienia określającego warunki kontynuowania świadczenia usług dystrybucji energii elektrycznej przez E. . Postanowieniem z dnia [...] grudnia 2006 r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki nakazał kontynuowanie przez E. świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej na jego rzecz, na warunkach określonych w umowie z dnia [...] lutego 2005 r. W związku z wejściem w życie z dniem 1 stycznia 2008 r. ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej (Dz. U. Nr 130, poz. 905), zwaną dalej "Ustawą", E. od kwietnia 2008 r. obciążała spółkę kwotą tzw. opłaty przejściowej. Zgodnie z ustawą w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej kontrakty długoterminowe zostały zlikwidowane na podstawie dobrowolnych "umów rozwiązujących". Wytwórcy otrzymali prawo do pokrywania tzw. "kosztów osieroconych", o których mowa w art. 44 Ustawy. Koszty osierocone są to koszty inwestycji i zobowiązań poniesione wyłącznie w przeszłości, które nie zostały odzyskane przez inwestorów ze sprzedaży energii elektrycznej i innych usług i nie będą możliwe do odzyskania na rynku konkurencyjnym. Zgodnie z Ustawą koszty osierocone są pokrywane w postaci zaliczek oraz korekt rocznych, uwzględniających wypłacone wytwórcy zaliczki. Środki na ten cel są pozyskiwane z opłaty przejściowej pobieranej od firm energetycznych za udostępnienie krajowego systemu elektroenergetycznego. Realizacja zapisów przedmiotowej Ustawy spowodowała, iż z dniem 1 kwietnia 2008r., zgodnie z decyzjami Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, zmianie uległy taryfy dla energii elektrycznej Operatorów Systemów Dystrybucyjnych - czyli również E. Operator. Na mocy art. 60 Ustawy, przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się dystrybucją energii elektrycznej od dnia 1 kwietnia 2008 r. zobowiązane zostały do zaprzestania pobierania od swoich odbiorców opłaty przesyłowej w części wynikającej ze składnika wyrównawczego stawki systemowej. Stosowana dotychczas opłata (zmienna, zależna od poziomu zużycia energii) zastąpiona została tzw. opłatą przejściową (stałą). Opłata przejściowa związana jest z zakupem od Operatora Systemu Przesyłowego usługi udostępniania krajowego systemu elektroenergetycznego, a przeznaczona jest na pokrycie kosztów osieroconych oraz kosztów działalności Zarządcy Rozliczeń S.A. Do naliczania wielkości opłaty przejściowej na pokrycie tzw. kosztów osieroconych, jakie zobowiązani byli uiszczać odbiorcy energii elektrycznej, przyjmowana była moc umowna określona w umowie o świadczenie usług dystrybucyjnych. E. wystawiała na rzecz wnioskodawcy faktury VAT za świadczenie usług dystrybucji, obejmujące opłatę przejściową w okresach miesięcznych, naliczając jednocześnie podatek VAT od opłaty przejściowej według 22% stawki. D. [...] stała na stanowisku, że nie jest zobowiązana do uiszczania naliczanych opłat, zatem nie odliczała podatku VAT z faktur dokumentujących usługi dystrybucji w części obejmującej opłatę przejściową, a także nie uznała wysokości miesięcznych opłat przejściowych za koszty uzyskania przychodów. Kwestionowane przez nią faktury dokumentujące opłaty przejściowe były w kwotach brutto (kwota netto oraz nieodliczony podatek VAT) ujmowane w księgach jako rozrachunki sporne do wyjaśnienia i nie były uwzględniane w kosztach spółki. Skierowano sprawę do Urzędu Regulacji Energetyki w celu rozstrzygnięcia sporu. Ze względu na brak reakcji ze strony Urzędu Regulacji Energetyki, w wyniku wzajemnych negocjacji w dniu [...] sierpnia 2010 r. D. [...] zawarła z E. porozumienie, na mocy którego zobowiązała się zapłacić E. opłaty przejściowe za okres od [...] kwietnia 2008 i do [...] marca 2010 r. wraz z odsetkami ustawowymi. Kwota opłat (bez odsetek) wynosiła łącznie [...] PLN brutto (w tym [...] PLN podatku VAT). Spółka D. uiściła sporne należności w dniu [...] sierpnia 2010 r. Spółka ujęła koszt opłat przejściowych w księgach rachunkowych w dniu [...] sierpnia 2010 r. (wyksięgowując kwotę sporną z rozrachunków spornych i zaksięgowując kwotę opłat w wartości netto w kosztach działalności).