Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z dnia 22 wrzenia 2011 r., sygn. I SA/Go 490/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dariusz Skupień Sędziowie Sędzia WSA Krystyna Skowrońska - Pastuszko (spr.) Sędzia WSA Anna Juszczyk - Wiśniewska Protokolant Sekretarz sądowy Alicja Rakiej po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 września 2011 r. sprawy ze skargi Prokuratora Rejonowego na uchwałę Rady Miejskiej z dnia [...] r. nr XXIII/127/08 w sprawie poboru podatków od osób fizycznych w drodze inkasa stwierdza nieważność § 1 ust. 2 b zaskarżonej uchwały.

Uzasadnienie

Prokurator Prokuratury Rejonowej zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim w części uchwałę Nr XXIII//127/08 Rady Miasta z dnia [...] grudnia 2008 r. w sprawie poboru podatków od osób fizycznych w drodze inkasa. Uchwała ta weszła w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia w dniu 7 stycznia 2009 r. w Dzienniku Urzędowym Województwa (Dz. Urz. Woj. Nr 1, poz.11). Na podstawie art. 147 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. ) , zwanej P.p.s.a., skarżący wniósł o stwierdzenie nieważności § 1 ust. 2b wyżej wymienionej uchwały. Zarzucił w zaskarżonej części istotne naruszenie prawa, a mianowicie art.6 ust. 12 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844 ze zm.), art. 6 ust.8 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz.U. Nr 200, poz. 1682 ze zm.), art. 6b ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 ze zm.) w związku z art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) i art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przez ustalenie w § 1 ust. 2b zaskarżonej uchwały, iż wpłat podatku rolnego, leśnego, od nieruchomości od osób fizycznych w drodze inkasa dokonuje się z terenów wiejskich u sołtysów właściwych sołectw, których wyznacza się na inkasentów - podczas, gdy treść powołanych wyżej przepisów ustaw podatkowych wskazuje na konieczność zindywidualizowania inkasentów bezpośrednio w uchwale, to jest wyznaczenia/określenia z imienia i nazwiska osoby fizycznej lub nazwy osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, aby nie budziło wątpliwości, na kogo obowiązek ten został nałożony. W uzasadnieniu skargi Prokurator wskazał, że zaskarżona uchwała w sprawie poboru podatków od osób fizycznych w drodze inkasa jest aktem prawa miejscowego. Nie jest ona bowiem adresowana wyłącznie do inkasentów, którzy wykonują swoje obowiązki w odniesieniu do terenu poszczególnych sołectw w gminie, lecz stanowi wskazanie dla mieszkańców gminy, do czyich rąk mają płacić podatki i kto ma obowiązek przyjmować od nich te wpłaty. Uchwała zawiera zatem normy o charakterze ogólnym, adresowane do osób trzecich i podlega regułom zawartym w ustawie z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz.U. Nr 62, poz. 718). Skarżący podniósł, że ustawa o podatkach i opłatach lokalnych w art. 6 ust. 12 stanowi, że rada gminy może zarządzać pobór podatku od nieruchomości od osób fizycznych w drodze inkasa oraz wyznaczać inkasentów i określać wynagrodzenie. W art. 19 pkt 2 tej ustawy ustawodawca dał uprawnienie radzie gminy do możliwości zarządzania, w drodze uchwały, poboru opłat, o których wyżej mowa, w drodze inkasa oraz określania inkasentów, wysokości wynagrodzenia za inkaso. Podał też, że art. 6b ustawy o podatku rolnym stanowi, że rada gminy może zarządzać pobór podatku rolnego od osób fizycznych w drodze inkasa oraz określać inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso. Z kolei w art. 6 ust. 8 ustawy o podatku leśnym jest mowa, że rada gminy, w drodze uchwały, może zarządzić pobór podatku leśnego od osób fizycznych w drodze inkasa oraz wyznaczyć inkasentów i określić wysokość wynagrodzenia za inkaso. Mimo, że ustawodawca w powołanych przepisach wykazał się niekonsekwencja terminologiczną i niejednolicie określił kompetencje rady gminy, to według skarżącego zwroty "określać inkasentów" i "wyznaczać inkasentów" zawierają obowiązek precyzyjnego podania danych podmiotu mającego wykonywać obowiązki inkasenta. Obowiązek zindywidualizowania inkasenta wynika z praw i obowiązków zarówno podatnika, jak też inkasenta a także z obowiązków ciążących na organie podatkowym. Tak więc wyżej wymienione terminy obligują radę gminy do zindywidualizowania inkasentów w uchwale, aby nie budziło wątpliwości, na kogo ten obowiązek został nałożony a także, aby podatnik wiedział, kto jest uprawniony do pobierania od niego podatku. Bardzo istotną kwestią jest także wskazanie w uchwale obszaru działania inkasenta, aby nie było wątpliwości, że inkasent dla obszaru jednego sołectwa nie ma prawa poboru podatków na terenie innego sołectwa. W ocenie skarżącego zaskarżona uchwała obecnie powyższych wymogów nie spełnia. Na poparcie przedstawionego stanowiska Prokurator przywołał m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 stycznia 2008 r. , sygn. akt II FSK 1526/06. W odpowiedzi na skargę Rada Miejska podała w pierwszej kolejności, że na podstawie art. 54 § 3 P.p.s.a. uwzględniła skargę w całości. Polegało to na tym, że Rada Miejska uznając, że uchwała Nr XXIII/127/08 z dnia [...] grudnia 2008 r. w sprawie poboru podatków od osób fizycznych w drodze inkasa, w części obejmującej zapis § 1 ust. 2b, została wydana z rażącym naruszeniem prawa, w dniu [...] maja 2011 r. podjęła nową uchwałę Nr IX/40/11 w sprawie poboru podatków od osób fizycznych w drodze inkasa.