Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 4 listopada 2010 r., sygn. I SA/Gd 659/10

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Tomaszewska (spr.), Sędziowie Sędzia NSA Małgorzata Gorzeń, Sędzia NSA Elżbieta Rischka, Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Agnieszka Zalewska, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 4 listopada 2010 r. sprawy ze skargi "A" S.A. z siedzibą w P. G. na indywidualną interpretację Ministra Finansów z dnia 10 marca 2010 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych 1. uchyla zaskarżoną indywidualną interpretację; 2. określa, że zaskarżona indywidualna interpretacja nie może być wykonana; 3. zasądza od Ministra Finansów na rzecz strony skarżącej kwotę 457 (czterysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania

Uzasadnienie

A Spółka Akcyjna, zwana dalej Spółką, wniosła do Ministra Finansów o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie przychodów członków organów i pracowników z tytułu składek na ubezpieczenia OC.

W przedmiotowym wniosku, uzupełnionym pismem z dnia 25 lutego 2010 r., przedstawiono następujący stan faktyczny.

B S.A. jako spółka dominująca zawarła z "C" S.A. Oddział w Polsce umowę ubezpieczenia szkód powstałych w następstwie roszczeń z tytułu odpowiedzialności członków organów, w tym organów spółek zależnych (A S.A.) na okres od 13 sierpnia 2009 r. do 12 sierpnia 2010 r. W ramach zawartej umowy ochroną ubezpieczeniową zostali objęci członkowie organu Spółki oraz pracownicy Spółki podczas wykonywania zarządczych lub nadzorczych uprawnień w Spółce, lub w związku z roszczeniem, w którym podnoszony jest zarzut naruszenia praw pracowniczych, lub gdy pracownik Spółki wskazany jest jako współpozwany razem z członkiem organu Spółki w związku z roszczeniem, w którym podnoszony jest w stosunku do danego pracownika Spółki zarzut rzekomego uczestnictwa lub pomocy przy popełnianiu nieprawidłowego działania. Ubezpieczeni wykonują powierzone im obowiązki na podstawie umów o pracę oraz innych umów cywilnoprawnych. Składka ubezpieczenia i samo ubezpieczenie nie jest przypisane indywidualnie do skonkretyzowanej osoby, bowiem polisa jest bezimienna i odnosi się zbiorczo do członków organów Spółki, co sprawia, że identyfikacja podmiotu ubezpieczonego nie wiąże się z osobą, ale z piastowaną funkcją w organie Spółki. Wysokość opłacanej przez Spółkę składki została określona wyłącznie w odniesieniu do zakresu i ryzyka działalności Spółki i nie była uzależniona od aktualnej w dacie zawarcia umowy liczby członków organów spółki. Umowa ubezpieczenia miała na celu ochronę i zabezpieczenie interesu Spółki oraz była warunkiem zawarcia ze Spółką umów o świadczenie na jej rzecz usług zarządczych przez organa Spółki. W uzupełnieniu wniosku Spółka podała, że prawa i obowiązki stron regulują ogólne warunki ubezpieczenia (OWU), co oznacza, że za opłaceniem określonej w polisie składki Towarzystwo udziela ochrony na ustalonych w polisie warunkach, zgodnych z ogólnymi i szczegółowymi warunkami ubezpieczenia. Obowiązki ubezpieczonego na wypadek roszczenia reguluje § 27 OWU, w którym zobowiązuje ubezpieczonego w razie wniesienia roszczenia do użycia wszelkich dostępnych mu środków w celu zapobieżenia szkodzie, zmniejszenia jej rozmiarów oraz niedopuszczenia do jej zwiększenia, a także do zawiadomienia oraz dostarczenia ubezpieczycielowi wszelkich informacji i dokumentów, niezbędnych do rozpatrzenia zasadności roszczenia. Obowiązki ubezpieczyciela reguluje § 28 OWU, w którym zobowiązuje się ubezpieczyciela do wypłaty odszkodowania. Przyrzeczone świadczenia regulowane są zgodnie z odpowiedzialnością polisową z tytułu szkody (pokrycie w ramach zakresu ubezpieczenia) na wypadek roszczenia przeciwko osobom ubezpieczonym z tytułu ich działania lub zaniechania oraz czynu niedozwolonego. W zakresie ubezpieczenia ubezpieczyciel pokryje szkodę poniesioną przez każdą z osób ubezpieczonych oraz Spółkę na skutek roszczenia poniesionego wobec ubezpieczonego, w zakresie, w jakim Spółka nie udzieliła ubezpieczonemu zwolnienia z odpowiedzialności. B S.A. jako spółka dominująca zawarła z "C" S.A. umowę ubezpieczenia obejmującą swym zakresem wszystkie spółki zależne. Zarząd spółki "B" podjął decyzję o włączeniu członków zarządu spółek zależnych do posiadanego ubezpieczenia szkód powstałych w następstwie roszczeń z tytułu odpowiedzialności członków organów spółki kapitałowej kierując się optymalizacją warunków ubezpieczenia i możliwością wynegocjonowania niższej składki, niż w przypadku gdyby każda spółka zależna samodzielnie podpisała umowę ubezpieczenia. Polisę w całości opłaca B S.A., a następnie obciąża spółki zależne składką wyliczoną w proporcji do obrotów zrealizowanych przez każdą spółkę zależną w ramach grupy kapitałowej "B". Spółka podała też, że uprawnionym do uzyskania odszkodowania od firmy ubezpieczeniowej jest w zależności od zakresu ubezpieczenia, osoba ubezpieczona, która poniosła szkodę w związku z roszczeniem, oraz Spółka (ubezpieczający), przy czym osoba ubezpieczona to członek organu Spółki oraz wszyscy pracownicy w przypadku roszczeń o naruszenie praw pracowniczych oraz pracownicy pełniący funkcje zarządcze i nadzorcze nawet, jeżeli nie są członkami zarządu, rady nadzorczej czy prokurentami. Jednocześnie Spółka wskazała, iż polisa jest bezimienna, a składka nie zależy od liczby ubezpieczonych. Powołanie lub odwołanie kolejnych członków organów Spółki nie skutkuje zmianą składki i nie musi być zgłaszane ubezpieczycielowi, ani Spółka nie musi prowadzić takiego rejestru dla ubezpieczyciela. Polisa obejmuje swoim zakresem roszczenia wnoszone w trakcie okresu ubezpieczenia, które dotyczą nieprawidłowych działań popełnionych od założenia Spółki. Oznacza to, że ochrona ubezpieczeniowa jest udzielana również tym członkom organów Spółki, którzy już nie pełnią funkcji w Spółce.