Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 27 lipca 2010 r., sygn. II SA/Wr 287/10

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Alicja Palus, Sędziowie Sędzia WSA Olga Białek, Sędzia NSA Halina Kremis (spr.), , Protokolant asystent sędziego Wojciech Śnieżyński, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 27 lipca 2010 r. sprawy ze skargi Gminy Nowogrodziec na rozstrzygniecie nadzorcze Wojewody Dolnośląskiego z dnia 19 marca 2010 r. nr NK.II.DC.0911-24/10 w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały Rady Miejskiej w Nowogrodźcu nr LVI/397/10 z dnia 11 lutego 2010r. w sprawie zmiany uchwały nr XL/286/09 w sprawie gospodarowania mieniem oddala skargę

Uzasadnienie

Rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 19 marca 2010 r. nr NK.DC.0911-24/10 Wojewoda Dolnośląski działając na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591, z późn. zm.), stwierdził nieważność uchwały Rady Miejskiej w Nowogrodźcu Nr LVI/397/10 z dnia 11 lutego 2010 r. w sprawie zmiany uchwały nr XL/286/09 Rady Miejskiej w Nowogrodźcu z dnia 10 lutego 2009 r. w sprawie zasad gospodarowania mieniem stanowiącym własność lub będącym w użytkowaniu - Samodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w Nowogrodźcu i Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Nowogrodźcu z powodu istotnego naruszenia art. 37 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.; dalej powoływanej także jako ,,u.g.n.") w związku z art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 ze zm.; dalej powoływanej jako ,,u.z.o.z."). W uzasadnieniu podjętego aktu nadzorczego Wojewoda wskazał, że mocą kwestionowanej uchwały Rada Miejska w Nowogrodźcu postanowiła zmienić treść § 8 ust. 3 wskazanej powyżej uchwały z dnia 10 lutego 2009 r. W nowym brzmieniu § 8 ust. 3 uchwały z 10 lutego 2009 r. miał posiadać następującą treść: ,,Wynajęcie lub wydzierżawienie nieruchomości może nastąpić z wolnej ręki, jeżeli najem lub dzierżawa następuje, na rzecz podmiotu świadczącego usługi medyczne lub inne związane z ochroną zdrowia, na rzecz jednostek samorządu gminnego oraz w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych", wobec wcześniejszego brzmienia, cyt.: ,,Wynajęcie lub wydzierżawienie nieruchomości może nastąpić z wolnej ręki, jeżeli najem lub dzierżawa następuje na rzecz podmiotu świadczącego usługi medyczne lub inne związane z ochroną zdrowia". Organ nadzoru zwrócił uwagę, że w podstawie prawnej zakwestionowanej uchwały wskazano na kompetencję wynikającą z art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy o samorządzie gminnym oraz z art. 53 ust. 2 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej. W myśl wskazanego przepisu ustawy o zakładach opieki zdrowotnej cyt.: ,,zbycie aktywów trwałych samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej, oddanie go w dzierżawę, najem, użytkowanie oraz użyczenie może nastąpić wyłącznie na zasadach określonych przez podmiot, który utworzył zakład". Dalej, ust. 3 art. 53 ustawy stanowi, że: ,,zasady, o których mowa w ust. 2, mogą polegać w szczególności na ustanowieniu wymogu uzyskania zgody podmiotu, który utworzył zakład na zbycie, wydzierżawienie, wynajęcie, oddanie w użytkowanie oraz użyczenie aktywów trwałych". Zdaniem organu nadzoru przytoczone przepisy ustawy o zakładach opieki zwrotnej wyraźnie przewidują, że wymienione w przywołanym art. 53 ust. 2 formy gospodarowania, także odniesione do aktywów trwałych stanowiących własność ZOZ nie mają charakteru samodzielnego, bowiem podlegają zasadom określonym przez podmiot, który utworzył zakład. Organ nadzoru podkreślił, że zarówno ze Statutu Samodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w Nowogrodźcu (stanowiącego załącznik do Uchwały Nr XXIV/209/01 Rady Gminy i Miasta Nowogrodziec z dnia 9 kwietnia 2001 r. ze zm.) jak i ze Statutu Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Nowogrodźcu (stanowiącego załącznik do Uchwały Nr III/9/98 Rady Gminy i Miasta w Nowogrodźcu z dnia 26 listopada 1998 r. ze zm.) wynika, że jednostki te są użytkownikami nieruchomości stanowiących własność Gminy Nowogrodziec. Ponadto, statuty te zawierają w rozdziale II następujące zapisy: ,,Zbycie, wydzierżawienie lub wynajęcie majątku Zakładu albo wniesienie tego majątku do spółek lub fundacji jest nieważne bez zgody organu, który utworzył ten Zakład". Zatem podstawy prawne gospodarowania nieruchomościami, stanowiącymi własność gminy, zawarte są w ustawie o gospodarce nieruchomościami, określającej zasady gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność jednostek samorządu terytorialnego (art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami). Organ nadzoru wskazał, że wyrażone w rozstrzygnięciu nadzorczym stanowisko zaprezentowane zostało również w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 14 lipca 2009 r. w sprawie o sygn. akt III SA/Wr 133/09. W dalszej części podjętego aktu nadzoru Wojewoda zwrócił uwagę, że w art. 37 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami zawarta została generalna zasada zawierania umów użytkowania, najmu lub dzierżawy na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony w trybie przetargowym. Wojewoda albo odpowiednia rada lub sejmik mogą wyrazić zgodę na odstąpienie od obowiązku przetargowego trybu zawarcia tych umów. W konsekwencji powyższego organ wskazał, że w ustawie o gospodarce nieruchomościami unormowany został tryb przy zawieraniu umów najmu, dzierżawy, użytkowania w trybie przetargu. Wojewoda podkreślił przy tym, że ustawodawca upoważnił organ stanowiący gminy do wyrażenia zgody na odstąpienie od tego trybu przy zwieraniu umów dzierżawy, najmu, użyczenia. Tymczasem, jak wynika z podjętej uchwały, Rada Miejska w Nowogrodźcu uregulowała nowy tryb nazwany "z wolnej ręki" w przypadku zwierania umów najmu i dzierżawy nieruchomości stanowiących własność Gminy, a oddanych w użytkowanie Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej. Zgodnie z ustaloną przez Radę definicją trybu "z wolnej ręki" zawartą w § 5 ust. 1 pkt 3 uchwały Nr XL/286/09 z dnia 10 lutego 2009 r. tryb ten stosowany jest wtedy, gdy nie dojdzie do zbycia mienia w trybie przetargu nieograniczonego i w trybie przetargu ograniczonego, wówczas dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu może obniżyć cenę wywoławczą mienia o nie więcej niż 50%. W ocenie organu nadzoru Rada Miejska postanawiając o wprowadzeniu nowego trybu zawierania umów najmu i dzierżawy nieruchomości gminnych, nieznanego ustawie o gospodarce nieruchomościami, w sposób istotny naruszyła przepisy tej ustawy i zakres upoważnienia przyznanego jej przez Ustawodawcę. Wojewoda stwierdził, że Rada Miejska wykroczyła poza zakres przedmiotowy delegacji ustawowej, a więc działała bez podstawy prawnej, co stanowi istotne naruszenie prawa. Na marginesie podjętego rozstrzygnięcia nadzorczego organ nadzoru zaznaczył, że termin "z wolnej ręki" pojawia się w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. 2007 r. Nr 223, poz. 1655 ze zm.) i jest jedynym spośród trybów udzielania zamówień publicznych, w którym zamawiający udziela zamówienia po negocjacjach tylko z jednym wykonawcą (art. 66 tejże ustawy).