Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 28 maja 2010 r., sygn. II SA/Po 270/10

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Wiesława Batorowicz Sędziowie Sędzia WSA Edyta Podrazik (spr.) Sędzia WSA Danuta Rzyminiak - Owczarczak Protokolant Starszy sekretarz sądowy Monika Pancewicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 maja 2010 r. sprawy ze skargi M. J., B. J., W. J. na decyzję Wojewody Wielkopolskiego z dnia [...] marca 2008r. Nr [...] w przedmiocie odmowy zwrotu nieruchomości I. uchyla zaskarżoną decyzję II. zasądza od Wojewody Wielkopolskiego na rzecz skarżących solidarnie kwotę 440zł (czterysta czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania III. określa, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu. /-/ D. Rzyminiak-Owczarczak /-/ W. Batorowicz /-/ E. Podrazik

Uzasadnienie

Pismem z dnia [...].11.1997 r. B. J., W. J. i M. J. złożyli wniosek o zwrot m.in. nieruchomości położonej w S. przy ul. S. - stanowiącej działkę nr [...] o pow. [...] m2, która była zapisana w księdze wieczystej KW nr [...] jako własność Miasta i Gminy S. - wywłaszczonej aktem notarialnym z dnia [...].04.1976 r. [...], na podstawie przepisów ustawy z dnia 12.03.1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz.U. 1974.10.64 j.t.), z przeznaczeniem pod zalesienie, a to ze względu na niezrealizowanie celu wywłaszczenia.

Decyzją Starosty P. z dnia [...].11.2007 r. nr [...], na podstawie art. 136 ust. 3, art. 137 ust. 1, art. 139, art. 140, art. 141, art. 142 ust. 1, art. 217 ust. 2, oraz art. 227 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, orzeczono o m.in. o odmowie zwrotu nieruchomości położonej w S., stanowiącej obecnie działkę nr [...] o pow. [...] m2, zapisanej w księdze wieczystej KW [...] jako własność Miasta i Gminy S., odpowiadającej w części działce nr [...] o pow. [...] m2.

W uzasadnieniu decyzji organ podniósł, iż wnioskodawcy W. J., M. J. i B. J. są spadkobiercami właścicieli wywłaszczonych nieruchomości. Nieruchomość, o której mowa we wniosku skarżących, stanowiąca rolę i łąkę, została nabyta na rzecz Skarbu Państwa-Zarządu Zieleni Miejskiej w P. aktem notarialnym z dnia [...].04.1976 r. Działka ta odpowiada obecnie działce nr [...] (po podziale działkom nr [...] o pow. [...] m2 i nr [...] o pow. [...] m2). Na mocy decyzji Wojewody Wielkopolskiego z dnia [...].01.1997 r. nr [...] własność przedmiotowej nieruchomości nabyła nieodpłatnie, z mocy prawa Gmina S. Zgodnie z kartą inwentaryzacyjną nr [...], stanowiącą integralną część tej decyzji, działka nr [...] znajdowała się w zarządzie i użytkowaniu lasów komunalnych Miasta P. Teren ten zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego przeznaczony był pod strefę ochronną Jeziora S. W toku postępowania przeprowadzono oględziny nieruchomości, które wykazały, że część gruntu zagospodarowana została ciągiem pieszym (chodnikiem), a na pozostałej części znajduje się: boisko sportowe (wyasfaltowane), plac zabaw oraz urządzenia infrastruktury technicznej: wodociąg, kanalizacja deszczowa, gazociąg i słupy energetyczne. Uzbrojenie energetyczne niskiego napięcia w rejonie stacji transformatorowej rozpoczęło się w 1965 r., wodociąg powstał w 1985 r., a gazociąg został wybudowany w 1989 r. W latach 1986-1994 r. obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy S. zatwierdzony dnia [...].12.1994 r. (Dziennik Urzędowy Województwa Poznańskiego Nr 5 z dnia 15.07.1987 r., poz. 69), w którym działka nr [...] była przeznaczona pod rolnicze wykorzystanie ścieków komunalnych, zaś w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego miasta S., zatwierdzonym dnia [...].02.1994 r. (Dziennik Urzędowy Województwa Poznańskiego Nr 4 z dnia 28.03.1994 r., poz. 43) działka nr [...] położona była na obszarach oznaczonych jako tereny istniejących łąk oraz teren projektowanego osadnika wód deszczowych. W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy S., zatwierdzonym uchwałą Rady Miejskiej w S. w dniu [...].03.2001 r. przedmiotowy teren przeznaczony jest pod tereny usług i rekreacji oraz wypoczynku i turystyki. Na przedmiotowej działce istnieją również urządzenia do odczyszczania ścieków deszczowych, które zrealizowano w latach 2001-2002. Na podstawie pisma z dnia [...].04.2006 r. Zarządu Dróg Powiatowych w P. ustalono, że na części działki nr [...], przed [...] grudnia 1998 r. został wybudowany chodnik, który z dniem [...] stycznia 1999 r. wszedł w skład drogi powiatowej - ul. S. na terenie miasta S. Na podstawie pisma Burmistrza Miasta i Gminy S. z dnia [...].03.2006 r., do którego załączono wkreśloną linię rozgraniczającą ul. S. w S., ustalono, iż ulica ta jest drogą powiatową, a wykreślona linia wskazuje minimum niezbędne dla odzyskania poniesionych przez Gminę nakładów na budowę chodnika i oświetlenia ulicznego. Zaistniała zatem konieczność przeprowadzenia postępowania podziałowego, którego celem było wydzielenie z działki nr [...] o pow. [...] m2 ciągu pieszego (chodnika), a następnie zwrotu na rzecz jej poprzednich współwłaścicieli pozostałej części nieruchomości, która stała się zbędna na cel wywłaszczenia. Decyzją z dnia [...].08.2007 r. Burmistrz Miasta i Gminy S. zatwierdził projekt podziału nieruchomości położonej w S. oznaczonej jako działka nr [...] o pow. [...] m2. W wyniku podziału powstały działki: nr [...] o pow. [...] m2, nr [...] o pow. [...] m2. Reasumując organ uznał, iż nieruchomość przejęta na rzecz Skarbu Państwa - Zarządu Zieleni Miejskiej w P. nie została zagospodarowana zgodnie z celem wywłaszczenia. Z uwagi na okoliczność, iż działka nr [...] o pow. [...] m2, zabudowana została chodnikiem, który stanowi integralną część drogi publicznej powiatowej nr [...], nie ma w świetle obowiązujących przepisów prawa możliwości zwrotu przedmiotowej nieruchomości. Niedopuszczalne jest orzeczenie o zwrocie nieruchomości wywłaszczonej lub nabytej na podstawie przepisów wymienionych w art. 216 ustawy o gospodarce nieruchomościami (Dz.U.00.46.543 j.t. ze zm.), jeżeli nieruchomość objęta żądaniem wprawdzie okazała się zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu (umowie sprzedaży nieruchomości), lecz w czasie orzekania o zwrocie stanowi część drogi publicznej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia [...].03.1985 r. o drogach publicznych (Dz.U.00.71.838 j.t. ze zm.). Powołano się w tej mierze na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 29.05.2003 r. sygn. akt II SA/Gd 1206/01. Organ wskazał, iż nawet gdyby postępowanie zakończyło się decyzją o zwrocie obu działek, to w związku z tym, że działka nr [...] o pow. [...] m2 stanowi część pasa drogowego, właściciel nie mógłby jej zagospodarować w inny sposób, niż jest obecnie wykorzystywana, to jest jako chodnik. Niemożliwość zwrotu tej działki wynika również z art. 2 a ust. 2 ustawy z dnia 21.03.1985 r. o drogach publicznych, który stanowi, że drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne stanowią własność właściwego samorządu województwa, powiatu i gminy. W związku z tym niemożliwe jest przekazanie drogi w całości lub w części osobom fizycznym. Drogi publiczne są bowiem rzeczami wyjętymi z obrotu publicznego, nie mogą one być przedmiotem obrotu ani egzekucji.